|
2010
|
|
|
Saindu eta, ondorioz,
|
pertsona
izen ugari ere asmatu zituen Sabinok, bere Deun ixendegi Euzkotarra liburuan ikus daitekeen bezala. Horietariko asko zabaldu eta errotu ziren Herrian, honako hauek adibide:
|
|
2011
|
|
|
Bigarren osagaia ola ‘burdinola’ da. Alegia, ‘Urdin izen (goiti) a zuen norbaiten burdinola’ izan liteke etorkiz, baina ez dirudi
|
pertsona
izena+ ola z osatutako leku izenak arruntak direla. Beste aukera bat burdin (a)+ ola ikustea litzateke, baina ez da sekula b rekin agertzen, dakigula.
|
|
|
Etimologia azalpena: Dokumentazioan bakanka baizik azaltzen ez den Albi
|
pertsona
izena dago oinarrian (ikus Salaberri, 2003: 150); bukaeran, berriz, genitiboaren hondarkia eta artikulua ditugu.
|
|
|
Etimologia azalpena: Arotz ‘errementaria’ izen arrunta, Anton
|
pertsona
izena, genitiboaren hondarkia eta artikulua dira oikonimo honen osagaiak.
|
|
|
Etimologia azalpena: Oinarrian dagoena Otsoa, Otxo (a)
|
pertsona
izenaren Otxoki hipokoristikoa dugu (cf. Martiki, Mitxelki, Peruki ren moduko izen ttipiak eta Txurdangi Aranoko oikonimoa; ikus Salaberri, 2009:
|
|
|
Etimologia azalpena: Paulo
|
pertsona
izena, genitiboaren hondarkia eta artikulua dira osagaiak.
|
|
|
Etimologia azalpena: Petri (Pedro erdaraz)
|
pertsona
izena, genitiboaren hondarkia eta artikulua dira osagaiak.
|
|
|
Etimologia azalpena: Oinarrian Lope
|
pertsona
izenaren patronimikoa den Lopitz, Lopiz dagoke (Salaberri, 2003: 211), baina ezin erabat baztertu emakume izentzat erabili den patronimikoa+ a (genero mozioaren marka) dagoelako ustea, holakoak ere izan baitira gure artean.
|
|
|
Hala ere, uste dugu azalpena bestelakoa dela. Izan ere, Sant Juan eta San Juan
|
pertsona
izenak (Santz Juan, Santxo Juan alegia), ez hagionimoak, biziki ugariak dira dokumentazioan (ikus Salaberri, 2003: 227) eta hemen ere holako bat dugula dirudi.
|
|
|
Etimologia azalpena: Oinarrian Albi
|
pertsona
izenaren Txalbi hipokoristikoa dagoela dirudi (cf. Andres —> Txandres, Esteban —> Txesteban...
|
|
|
6.1.2.1. Oinarrian
|
pertsona
izena dutenak:
|
|
|
6.1.2.5. Oinarrian
|
pertsona
izena eta lanbide izena dituztenak. Hauek jatorrizko izen zaharra ordezkatu dutenak dira:
|
|
|
Beste alde batetik, etxe izenen jatorriari dagokionez, hasiera batean, oro har,
|
pertsona
izenak, deiturak, izen ttipiak edo ofizioak hartzen ziren oinarritako, eta (r) ena edo (e) nea atzizkia eransten. Gaur egun horrelakoak bakanak dira, eta etxe izen gehienek lekuari egiten diote erreferentzia (cf.
|
|
|
Oinarrian izengoititzat erabilitako itsusi, itxusi adjektiboa dagoela dirudi; bukaeran, berriz, genitiboaren hondarki artikuludun eboluzionatua dugu. Erdi Aroan Itsusi
|
pertsona
izena zen, ez izengoitia (bakarrik), eta badaiteke hemen edo Itxusi hori antroponimoa izatea.
|
|
|
87). Beste aukera bat
|
pertsona
izen beraren (Aleman-en) beste izen txiki batetik, Alemanto tik atera dela kontu egitea da.
|
|
2016
|
|
|
Bertan, norbanakoaren izatea ez da izate nagusia, eta areago oraindik, zalantzan jar daiteke norbanakoaren izatea bera. Mitologian aurki daitekeen zantzurik adierazkorrena
|
pertsona
izenik eza da. Edo agian ez genuke horrela esan behar, pertsonaiek, izan, badutelako izena, baina ez da izen pertsonala edo norbanakoa:
|
|
2017
|
|
|
Oleandri (Olbia). Zenbaiten azpian Andrea
|
pertsona
izena egon daiteke. arreba. Arreba (Guspini erreka); Arreba (Burgos). gizon.
|
|
|
Hau da, Sessar (nuragearen izena) nurageko ilienseen eskubideak, edo horrelako zerbait. Inskripzioak lurraldeen arteko muga adieraz dezakeela diote, baina arraroa bilatzen dute Sessar toponimoa, nahiz eta zenbaitek Cesar
|
pertsona
izenarekin lotzen duen.
|
|
|
anadi, arreba, atta, andre, gizon. Baina
|
pertsona
izenik ia bat ere ez, zahar itxurakorik behintzat, antroponimoak ugari direnean euskal toponimian eta beste edozeinetan. Antzinako denboretan jabetasuna komunala zela adieraz lezake horrek, eta toponimian pertsona izenak ugaltzea geroztikoa dela, jabetza pribatua nagusitu zenekoa.
|
|
|
Baina pertsona izenik ia bat ere ez, zahar itxurakorik behintzat, antroponimoak ugari direnean euskal toponimian eta beste edozeinetan. Antzinako denboretan jabetasuna komunala zela adieraz lezake horrek, eta toponimian
|
pertsona
izenak ugaltzea geroztikoa dela, jabetza pribatua nagusitu zenekoa.
|
|
|
Tartalasso
|
pertsona
izena agertzen da erromatarren garaiko epigrafe batean, Tertenian.
|
|
|
Bukatzeko esan badirela liburu honetan orri solte batzuk, ordena alfabetikoan egindako etxe eta
|
pertsona
izenen zerrenda motx zenbaitekin, eta baita beste ohar eta dirukontu batzuk ere. Baina guzien artean, nabarmen gailentzen direnak, nahiz liburuan nahiz ohar solteotan, Auxonbordako Anttonio Mari Arozenarenak dira.
|
|
2019
|
|
|
XVI. mendean
|
pertsona
izen gisa gaztelerazko ‘Miguel’ erabiltzen da, asko erabili ere. XVIII. hasieran gutxienez bost Miguel —helduak bostak— bizi ziren garai berean Bakaiku bezalako herri txikian.
|
|
|
(AN 1828). Pentsa daiteke, beraz, ‘Michel’
|
pertsona
izena antzinagotik zetorrela.
|
|
2022
|
|
|
12 Jeremiasen kasuan bezala beste batzuetan, izen batzuk aldatu egin ditugu liburuan, honen antzeko aurreko liburuetan egin genuen moduan. Izen gehienak benetakoak dira, eta izen propioarekin agertzea zerbaitegatik delikatua iruditu zaigun kasuetan moldatu egin ditugu, bai
|
pertsona
izen batzuk, bai elkarte bat edo besteren izena ere.
|