|
2000
|
|
|
pertsona horrek eskubide linguistiko batzukdituen bezala, zergatik ez dituen izan behar eskubide politikoak. Egia da, guk planteatzen dugun proiektuan, Nafarroan, laurogei mila lagunek parte har dezaketela.Baina
|
pertsona
horiek beren eskubideak dituzte, Gipuzkoan, Bizkaian edo IparEuskal Herrian beste batzuk dituzten bezala, eta eskubide politiko horiek era praktikoan jarri behar ditugu martxan.
|
|
2001
|
|
|
Zahar etxeetan edo zentro espezializatuetan bizi diren adinekoen %30ek bakarrik jarraitzen du dieta osasungarri eta orekatua. Hala erakusten dute zenbait ikerketa zientifikok, eta, gainera,
|
pertsona
horiek beren etxeetan bizi direnek baino elikadura okerragoa jasotzen dutela erakusten dute. Era berean, dementzia, deanbulazioa eta jateko autonomia falta zuten pertsonen nutrizio egoera okerragoa zen, eta nutrizio egoera okerrenak 20 hilabeteren buruan hilkortasunarekin zerikusia zuela ikusi zen.
|
|
|
Gaur egun, hango GKE txiki baten bidez, nekazarien artean ikastaroak egiten ari dira animalia horiek nola erabili eta zaintzen diren ezagutarazteko. Diru-laguntza baino zerbait gehiago Kontua ez da soilik kasu jakin batzuetan nekazariei laguntzea, aholkularitza teknikoarekin edo ekarpen ekonomikoekin; aitzitik,
|
pertsona
horiek beren komunitateko biztanleei laguntzeko eta aholkuak emateko moduan daude, animalien osasunari, gaixotasunen prebentzioari eta tratamenduari eta lanaren errentagarritasuna hobetzearekin zerikusia duten beste alderdi batzuei buruz, hala nola genetikari edo elikadurari buruz, erakundearen iturriek adierazten dute. Kasu batzuetan, laguntza ekonomikoak “kreditu birakariak” dira.
|
|
2002
|
|
|
Egoera kezkagarria da, izerdi horrek lanean edo besteekin harremanetan jartzen denean. Ohikoa da
|
pertsona
horiek beren eskuak ezkutatzea, lagun bati edo ezagun bati estutzea, edo etxean isolatzea eta ahal duten guztietan irtetea saihestea. Hiperhidrosia nerbio sistema sinpatikoaren gaixotasuna da (nahi gabe, kontrolatu ezin dena), gorputzeko izerdi guruinen gehiegizko estimulazioa eragiten duena.
|
|
2004
|
|
|
Kontu soziala ere baita, haatik:
|
pertsona
horiek beren inguruan giro mesedegarria sortzen dute familia guztiarentzat baina, batez ere, beraien buruari egiten diote mesede handiena.
|
|
2007
|
|
|
Dena den, inkesta horietan jasotzen diren datuak aitortuak dira; alegia, datuak ez dira zuzenean behatuak izan. Horrek datuen fidagarritasunean hutsune bat sortzen du, izan ere, inkesta horietan pertsonen benetako eginkizuna ez da jasotzen baizik eta
|
pertsona
horiek beraien eginkizunei buruz duten iritzia. Alegia, gure kasuan ez da jasotzen pertsonaren euskararen erabilera errealaren kopurua baizik eta pertsona horrek bere euskararen erabilerari buruz duen iritzia.
|
|
|
Dena den, inkesta horietan jasotzen diren datuak aitortuak dira; alegia, datuak ez dira zuzenean behatuak izan. Horrek datuen fidagarritasunean hutsune bat sortzen du, izan ere, inkesta horietan pertsonen benetako eginkizuna ez da jasotzen baizik eta
|
pertsona
horiek beraien eginkizunei buruz duten iritzia.
|
|
2009
|
|
|
–Gazte talde batek eratzen zituen jaiak, eta, urtero, talde horretako bi pertsona egoten ziren arduradun lanetan; urtetik urtera desberdinak izaten ziren. Gainera, bi
|
pertsona
horiek beren poltsikotik jarri behar izaten zuten jaietarako dirua?, kontatu du Erezumak, 1960ko hamarkadako Ajangizko jaien deskribapena eginez. Udaak ere egiten zuen jaietarako ekarpena, baina gazte taldeak gaurdaino heldu den ohitura bati eutsi zion:
|
|
2011
|
|
|
Hala ere, ohartarazten du erakargarritasun fisikoa faktore subjektiboa dela, eta bakoitzak erakargarritasunaren esanahiaren eredu bat duela. " Norbaitek gustukoa ez duela uste duenean, horrek ligatzeko beldurra dakar", jarraitzen du espezialistak," baina
|
pertsona
horiek beren lagun guztiengan pentsatu behar dute, kalean ikusten dituzten bikoteetan, eta oso erakargarriak diren eta normalak diren ehunekoak kalkulatu behar dituzte". Gogoeta egin ondoren, erraz ondoriozta daiteke bikotea duten eta, beraz, ligatu duten pertsona gehienak ez direla deigarriak eta ez dutela limurtzeko gaitasun handirik.
|
|
2012
|
|
|
gero eta euskaldun berri gehiago dago edota erdararen aldeko gaitasun desorekatua duen elebidun gehiago dago. Zaila litzateke
|
pertsona
horiek beren seme alabei euskara baino ez transmititzea; gainera, motibo komunikatibo eta emozionalengatik ez dirudi egokia litzatekeenik ere. Bere seme alabei informazioak eta emozioak transmititzeko gai izan behar du guraso batek; gaitasun nahikorik ez badu euskaraz, hizkuntza bat baino gehiago erabili du.
|
|
2013
|
|
|
Nik uste dut konpromisoaren bila doazela. Zuk konfiantza duzu
|
pertsona
horiek beren lana beteko dutela, baina enpresarekiko konpromiso ahalik eta handiena eraiki nahi izanez gero, presentzia fisikoa ezinbestekoa da. Dena den modeloak ez dira erraz definitzen eta egoera bakoitzean pertsona bakoitzarekin nola lan egin erabaki behar da.
|
|
|
Askoren artean estigmak gehiegizko pisua duten pertsonei eragiten dietela; horietako batek nagikeria adierazten du. Zurrumurru baldarra besterik ez da,
|
pertsona
horiek beren gehiegizko kiloen erruduntzat jotzen baititu. ; gorreria duen pertsona bati sinestaraztea bezain bidegabea da haren mina entzuten ez saiatzearen errua dela.
|
|
|
Aditu honek dioenez, «mugako funtzionamendu intelektualak erditzean arazoak izan ditzake, eta horrek kalte zerebralak, sortzetiko arrazoiak, haurtzaroan behar ez bezalako elikadura edo estimulazio intelektualik eza eragin ditzake arrazoi askoren artean». Mugako funtzionamendu intelektuala duten pertsonentzat diagnostiko eta tratamendu ona eginez gero, gizartean funtzionamendu autonomoa lortzeko aukerak areagotu egiten dira Sofia Isus ek, Universitat de Lleidako COMPETECS taldeko ikertzaile nagusiak, azaldu du, oro har,
|
pertsona
horiek beren funtzio exekutiboetan zailtasunak dituztela, hau da, portaera modu arin eta eraginkorrean antolatzeko, planifikatzeko eta zuzentzeko behar diren trebetasunak dituztela. Arazoak dituzte helburu bat duten jokabideak sortzeko; arazoak modu planifikatuan eta estrategikoan konpontzea; aldi berean arazo baten hainbat alderdiri arreta jartzea; arreta malgutasunez zuzentzea; akats bat eragiten duten bat bateko joerak inhibitzea; lan oroimenean ekintza baterako funtsezko informazioa atxikitzea; eta egoera konplexu baten funtsezkoena harrapatzea».
|
|
2014
|
|
|
Eta gaineratu zuen gaur egungo gazteak, ikastetxeetan ofimatika ikasten dutelako edo telefono eta tabletak erabiltzen dituztelako, dena badakitelakoan daudela, eta, gainera, ez dutela berritasunaren eragingarririk. Aipatu ditudan bi
|
pertsona
horiek beren kezka konponbidean jartzeko lan egin dute, eta batak Play i roboten enpresa eta besteak Raspberry Pi Fundazioa sortu dituzte.
|
|
|
Eskaintza usaintsu eta gozoak gosearen eta asetasunaren mekanismoak probatzen ditu. Egunero milioika pertsona elikatzen dira buffet batean, eta
|
pertsona
horiek beren zentzumenak areagotu lituzkete jateko gogoaren gainetik ez jateko. Hori are garrantzitsuagoa da buffet libreen kasuan, EROSKI CONSUMER aldizkariaren artikulu honek jasotzen duen bezala.
|
|
2015
|
|
|
izan ere,
|
pertsona
horiek berek, beste une eta beste toki batean, euskaraz hitz egin dezakete.
|
|
|
Eta aipatutako 2006ko Nazioarteko Hitzarmenean oinarrituta gauzatu zen. Ezgaitasuna duten pertsonen eskubideei buruzko kontzeptuaren aldaketahartuko da kontuan
|
pertsona
horiek beren eskubideak egikaritzerakoandakar: askatasunaren printzipioa.
|
|
2016
|
|
|
Bi autore horiek hainbat adibide eman dute frogatzeko, batzuetan pertsonek esaten dutela hizkuntza bat ez dakitela benetan badakitenean eta erabili ere erabiltzen dutenean. Jokabide horren arrazoiak asko izan daitezke;
|
pertsona
horiek beren hizkuntzari buruz dituzten jarrerengatik eta autogorrotoagatik gertatu ohi dira maiz horrelakoak. Modu horretan," zer egiten duzu x egoeran?" galdetzen bazait erantzungo dudana ez da benetan" zer egiten dudan" baizik eta" zer uste dudan egiten dudala" edo/ eta" zer gustatuko litzaidakeen egitea", edo, are gehiago, ikertzailearen presentziagatik (Labov ek aztertu zuen behatzailearen paradigmaren eraginez)" gizarteak zer eskatuko lidakeen egitea?" edo zehazkiago (telefonoz ez bada egiten inkesta baizik zuzenean)" behatzaile honek, dituen ezaugarriekin, zer nolako erantzuna gogoko izango du?", azken kasu honetan partez enpatiak bultzaturik.
|
|
|
Herri horretako biztanleak hilabetez izan zituzten gisa horretako mezuak, eta, denbora hori igaro ostean, ikerlariek sumatu zuten herritarren jarrera aldatu egin zela. «Informazio berri bat eskainita, pertsona horien jarrera aldatzen saiatu ginen; baina hori lortzeko, paradoxa bat erabili genuen,
|
pertsona
horiek beren kabuz jabetu zitezen muturreko jarrera hori zentzugabea zela».Hain juxtu, muturreko pertsona horientzat garrantzitsuak diren kontzeptuak baliatu zituzten. Hau da, morala, batasuna, zintzotasuna edo gisakoak.
|
|
|
Hau da, zenbat hitz egiten den euskaraz une eta leku horretan. Ez du esan nahi, beraz, horiek bakarrik hitz egiten dutenik euskaraz; izan ere,
|
pertsona
horiek berek, beste une eta beste toki batean, euskaraz hitz egin dezakete. Erabilera, azken batean, ez da norberaren erabakira mugatzen den fenomeno bat, hau da, norberaren araberakoak ez diren ezaugarriek ere baldintzatzen dute hizkuntz hautua.
|
|
2017
|
|
|
Zeren beti erruki izan ditut besterik ez eta lagun aspergarriak dituztenak, edo, are gehiago, beraiek ere aspergarriak direnak; pentsatzen dut konturatzen ote diren benetan logura ematerainoko gatzgabe batzuk direla, edo ezer esatekorik ez duten horietakoak, eta, batez ere, beti izan dut duda bat: ea kalean besteentzat aspergarriak diren
|
pertsona
horiek beren buruari ere sortzen ote dioten asperdura bera. Bakarrik daudenean goibeltasun hori ote duten, ez ote diren inoiz norberaren okurrentzia tonto batekin barre algara batean lehertu.
|
|
2018
|
|
|
Desgaitasuna duten pertsonen lan munduratzea sustatzea xede duen Pauso Berriak programara batu da Azkoitiko Udala, erakundearen konpromiso soziala" berretsiz". Gureak eta Atzegik elkarlanean garatu duten egitasmoa da Pauso Berriak, eta zailtasunak dituzten
|
pertsona
horiei beraien lan ibilbidean laguntzea du xede, formakuntza eta lan praktikak eskainiz. Ekimenari esker, Azkoitiko udaletxean hasi da lanean 21 urteko Ander Idoeta azpeitiarra.
|
|
|
Bestalde,
|
pertsona
horiei berei entzungo diezu esaten zein ohiz kanpoko jokabidea izan zuen lord Darlingtonek nazien abegi ona jaso zuelarik urte haietan Alemaniara egin zituen bidaietan. Ez dut uste halako arinkeriaz hitz egingo luketenik baldin eta, esan dezagun, The Timesen argitaratuko balitz alemanek Nurenbergeko Kongresuaren garaian antolaturiko oturuntzetako gonbidatu zerrendaren bat.
|
|
|
Hala ere, taldearen herenak ez zuen bere burua pisatzen, eta portzentaje hori obesitatea pairatzen zutenen artean handitzen zen. Horren arrazoia inpaktu psikologikoarekin erlazionatuta egon daiteke, zeren
|
pertsona
horiek beren burua pisatzean eta beren pisua ikustean, agian momentu horretan duten arazoaz jabetu daitezke.? –
|
|
|
komunikatzeko laguntza Ablah helburu nagusia da komunikazioa hobetzea autismoak edo Down en sindromeak eragindako hizkuntza arazoak dituzten pertsonen artean, edo iktus edo isuriak dituzten helduen artean daudenen artean. Erabilgarritasun horrek lagundu egiten du
|
pertsona
horiek beren senideekin, terapeutekin eta gizarte ingurunearekin elkarreragina izaten. Saria:
|
|
|
Iruñean mundu osoko 120tik gora herrialdetatik etorritako pertsonak daude erroldatuta. Baina
|
pertsona
horiek beren sorterrietako eremu geografikoen arabera aztertzen baditugu, honako zifra eta aldaketa hauek nabarmenduko ditugu:
|
|
2021
|
|
|
Itahisa Calderonekin hitz egin dugu, LGTBIQ+ migratzaileekin lanean aritu den abokatuarekin, kolektibo horretako pertsonen kasuez. " Sarritan,
|
pertsona
horiek beren kideen partetik sufritzen dute diskriminazioa eta beren sexu joera adierazteko beldur dira. Jarduneko abokatuek asilo eskaeraren inguruko azalpenak ematen dituztenean, taldean egiten dute eta pertsona horiek normalean ez dute besteen aurrean adierazi nahi asiloa sexu joera arrazoiengatik eskatu nahi dutela".
|
|
|
Plataforma hori ikaskuntza intuitibo eta erakargarrian oinarritzen da, ikus entzunezko baliabideen eta etengabeko prestakuntzaren bidez. Baliabide horiei esker, helduei (bereziki migratzaileei eta errefuxiatuei) tokian toki gizarteratzea ahalbidetzen zaie. Irakasleek, hizkuntza adituek eta teknikariek diseinatuta, prozesu autonomo bat edo tutoretza prozesu bat proposatzen da,
|
pertsona
horiek beren beharretara egokitutako prestakuntza jaso ahal izan dezaten.
|
|
|
Dena den, buruzagi independentistak ez du urrats bat atzera egiteko asmorik, eta baieztatu zuen elkarrizketa mahaiaren hurrengo bileran izen berak aurkeztuko dituztela alderdiaren ordezkari izateko. Sanchezen esanetan, hori da negoziazioei «benetan» ekiteko modu bakarra, eta gogorarazi zuen iazko elkarrizketetan
|
pertsona
horiek berak hartu zutela parte bileretan, nahiz eta gobernuki kide izan ez. Baina Madrilekin hitz egiteari ere ez diote uko egiten JxCekoek, nahiz eta ohartarazi ez dutela botoa «doan» emango.
|
|
2022
|
|
|
Hasieran, izugarrizko beldurra nuen: zehar begiratu asko izaten ziren, baina, gero,
|
pertsona
horiek berek eskerrak ere eman zizkidaten. Oso ondo egin nuela ere esan zuten, eta zergatik nindoan galdetu.
|
|
|
Barne merkatuaren zeregina oso garrantzitsua da, biztanleria oso handia baita Txinan. Hilean 1.000 yuan kobratzen dituzten 600 milioi
|
pertsona
horiek beren diru sarreren maila handituko balute, AEBetako biztanleriaren bikoitza bat batean merkatura gehitzea bezalakoa izango litzateke.
|
|
|
Estresaren eta antsietatearen erabilera. Ondo lo egitea. ‘Aitzindariak’, BGBK duten pertsonei laguntzeko eta laguntzeko programa Arnas osasunari dagokionez,
|
pertsona
horiek beren gaixotasunarekin bizitzeko behar duten baliabide gabezia konpentsatzea da gure erronka. Orain, inoiz baino garrantzitsuagoa da baliabide horiek segurtasunez eskuratzea.
|
|
|
Ikusi ditugu Ukrainar armadak kolpatutako preso errusiarrak. Ikusi ditugu
|
pertsona
horiek berak baina zeuzkaten kolpeak berek eginak zirela. Ikusi ditugu gorpuak Kiev iparraldean.
|
|
2023
|
|
|
Legeak bermatu behar zuen minbizia zuten gaixoen historia medikoa ez zela kontuan hartuko “tratamendua amaitu eta 10 urtera” eta “bost urtera 18 urte bete aurretik diagnostikoa egin zaien gaixoen kasuan”. Praktikan, aukera ematen zuen informazio hori behin betiko ezabatzeko,
|
pertsona
horiek beren aurrekari pertsonalek baldintzatu gabe eta haien gainean deklaratzera behartu gabe. Imagen:
|
|
|
2022tik 2024aren amaiera arte, Galiziako Kalte Zerebralaren Federazioa (FEGADACE) da ‘Rumbo proiektua: Galizian autonomia pertsonalaren eredu lotu eta barneratzaile baterantz’ Ekimen pilotu hau Europar Batasuneko funtsek eta Gizarte Eskubideen eta Agenda 2030 Ministerioak finantzatu dute, eta ezgaitasuna duten pertsonak gizarteratzeko, autonomia pertsonalerako eta zaintzeko eredu berri bat ezartzea proposatzen du,
|
pertsona
horiek beren ingurunean eta familian mantentzeko. Hurrengo artikuluan azaltzen da FEGADACE nola ari den horretan lanean.
|
|
|
Beraz, apirileko egun horretan eskerrak eman nizkien
|
pertsona
horiei beren lanagatik eta nire bizitzan utzi duten aztarnagatik. Haiei zor diet, hein handi batean, ni naizena, eurek urratutako bidetik joan bainaiz, haien lorratzari jarraituz.
|
|
|
Ibeasen aburuz, Espainiako Atzerritarren Legeak zuzen zuzenean du eragina bazterketa egoera askotan, atzerritik datozenek batez beste hiru urtez itxaron behar izaten baitute lan egin ahal izateko. «Gizatasunik gabea da, eta erabateko segurtasunik eza eragiten die
|
pertsona
horiei beren bizitzari eta aukerei dagokienez». Caritaseko arduradunaren iritziz, beharrezkoa da lege hori «sakonki» aldatzea, pertsona horiek erregularizatzeko baldintzak «malgutzeko», «benetako integrazioa» bermatzeko eta gizarteratzeko aukerak zabaltzeko.
|