|
2012
|
|
|
Ordoñez hil zen, Aznar onik atera, baina handik pasatzen zen emazte bat, Margarita Gonzalez, hil zen. Zibilen aurkako atentatuen artean, Madrilen armadarako lan egiten zuten sei
|
pertsona
hil zituzten, armadako furgoneta baten barnean zirelarik.
|
|
|
ETA (ETA militarra, hori baitzen dagoeneko ETA bakarra) oso indartsu eta aktiboaren garaietan ginen: 1974tik 1982ra, estatuaren aurkako higadurazko gerlan ETAk 300 bat
|
pertsona
hil zituen, gehienak militarrak, poliziak, kargudun frankistak, salatariak edo ultra-eskuindarrak; biktima ez inplikatuen kopurua aski mugatua zen, eta ETAk behin baino gehiagotan eman zituen azalpenak (bai eta barkamena eskatu) huts nabarien kasuetan. Bestalde, Lemoizko zentrala gelditua zuten.
|
|
|
Madrileko M gertatu eta gero, zoaz galdetzera zer ekintza bortitz egin dezakeen ETAk herriaren onespena izanen duena eta ikus zein ondorioen inguruan ibili ginen, militante askoren atxiloketetatik hasi eta autonomiaren suntsi arteraino... ETAren bertute politiko nagusia 208 2004ko martxoaren 11an terrorismo islamistak ia 200
|
pertsona
hil zituen
|
|
2021
|
|
|
1974ko urriaren 29an bi
|
pertsona
hil ziren Pasaian, Iñaki Iparragirre ETA Politiko militarreko militantea eta Jeronimo Vera Garci' a, Guardia Zibilaren sargentua
|
|
|
1974ko irailaren 13an, 14:35 orenetan, leherketa bat izan zen Madrilgo Rolando kafetegian. Haren ondorioz 13
|
pertsona
hil ziren eta 70 bat zauritu
|
|
|
ETA Bosgarrenak, bere garaian, 26
|
pertsona
hil zituen.
|
|
|
Bi
|
pertsona
hil zituzten Frantzian egun berean, Martin Eizagirre eta Aurelio Fernandez Caro, biak GRAPOkoak. Haien heriotzek ez dute harreman zuzenik euskal talde armatuekin, bai, berriz, gerla zikinarekin.
|
|
|
Eguerdiko ordu bata zen, jendeketa handiko tenorean. Zazpi
|
pertsona
hil zituzten eta ehun bat zauritu
|
|
|
Donostia Hondarribia autobus barnean tiroketa bat gertatu zen, eta bi
|
pertsona
hilak, bat polizia, bestea ETAko militantea.42
|
|
|
Ikertzen ari garen garai eta eremuan, hau da Euskadin eta euskal gatazkari lotuak, talde parapolizialek eta eskuin muturrekoek 60 bat
|
pertsona
hil zituzten.
|
|
|
Martxoan poliziak bi herritar hil, amnistiaren aldeko manifestazioak kari Manifestazio horietan bi
|
pertsona
hil ziren 1977ko martxoan.
|
|
|
* 1977ko maiatzaren 12tik 16ra bitarte deitutako amnistiaren aldeko astean, zazpi
|
pertsona
hil ziren: hiru Errenterian, bi Iruñean, bat Ortuellan eta beste bat Bilbon.
|
|
|
Arazoa ikertzeko talde bat badabil, Deustu Unibertsitateko Etika Aplikatuko Zentroa, zeinek kopuru hauk ematen baititu: 10 000 pertsona eta erakundek baino gehiagok jasan dute" iraultza zerga" eskaera, ehun atentatu inguru izan dira horren ondoriozkoak eta arrazoi horrengatik 12
|
pertsona
hil dituzte. (Izaskun Saez de la Fuente, Misivas del terror, 2017).
|
|
|
Komando Autonomoak agertu ziren eta 4
|
pertsona
hil zituzten.
|
|
|
Gisa guztiz, kontrolak beti beldurgarriak ziren. Garaiko prentsa ikerturik, aipatzen da 1970 eta 1979 artean kontroletan 15
|
pertsona
hil zirela eta 25 zauritu. Horregatik ez da harrigarria kasu honetan ihardespenak izatea.
|
|
|
Almirantearekin beste bi
|
pertsona
hil ziren: Juan Antonio Bueno Fernandez, polizia, Carreroren ohiko bizkartzaina, eta Jose Luis Perez Mogena, txoferra, funtzionario zibila; hau ere Carrerori lotua zen, eta bere elizkizunetan Azerbitzuan hilda@ (fallecido en acto de servicio) zela aldarrikatu zuten.
|
|
|
Horren lehertzeko asmatu zen" Operacion Reconquista@ deitu zena. Urrundik heldu mertzenario faxistak eta bertako karlista eskuindar batzuk, zerbitzu sekretuen gidaritza pean eta inguruan ziren uniformezko polizien babesarekin, agertu ziren Aiegin eta Lizarran, erromeria sakabanatzen saiatu eta, gailurrean gordeta, azkenean tiroka, bi
|
pertsona
hil zituzten, Ricardo Garaa Pellejero eta Aniano Jimenez Santos.84 Zer dakigu:
|
|
|
1980an, 130 bat
|
pertsona
hil ziren Euskadiko gatazka politikoarekin nahastu ekintzetan.
|
|
|
Bilboko Iturriaga haurtzaindegi aurrealdean lehergailu batek hautsi zuen berinazko atea eta puskak sakabanatu ziren inguruetan. Uhinak hiru
|
pertsona
hil zituen: handik pasatzen ziren bi ijito gazte, Maria Contreras Gabarra, 17 urtekoa, zortzigarren hilabetean haurdun, eta bere neba Antonio, 11 urtekoa; haiekin batera hil zuten handik zebilen hirugarren pertsona, Anastasio Leal, 58 urtekoa, Bilbo Udaletxean garbitzailea.221
|
|
|
ETAk 52
|
pertsona
hil zituen: 1980 inguruko ofentsibaren atzetik, urte gogorrena Txominen heriotzak, dispertsioak, atxiloketek, Hipercor eta Zaragozako kuartelaren aurkako atentatuek, denek markatu zuten urte gogor eta garrantzitsu hori.
|
|
|
Goizeko seietan, Zaragozako kuartel etxeko ate nagusi aitzinean bonba auto bat leherrarazi zuen ETA Erakundeak. Ondorioz, hamaika
|
pertsona
hil zituen: hiru guardia zibil eta zortzi zibilak, haien artean bost haur eta gaztetxo bat.
|
|
|
Txurdinagan eta Otxarkoagan droga egiazko izurritea zen; 1980etan Bilbo osotik hara heltzen ziren jonkiak droga keta, eta auzo horietan 400 bat
|
pertsona
hil ziren heroina zela kausa. Poliziak eta Justiziak oso gauza gutxi egiten zuten trafikoak gelditzeko, non ez ziren horien baliatzaileak.
|
|
|
leherketak, atentatuak, bahiketak, tortura, ustelkeria. Hogeita hamar bat atentatu, 40 bat zauritu, eta 23
|
pertsona
hil, gehienak Ipar Euskal Herrian. Biktimen artean, batzuek ez zuten zer ikusirik euskal erresistentzia armatuarekin, ez eta euskal arazoekin ere.
|
|
|
Epaian agertzen da nola bilatzen ahal ziren herriko militarrak: gradu eta helmenari begira, inplikazio zuzenetik urrun, Armadaren aurkako estrategia orokor baten barnean eta
|
pertsona
hildakoen nortasunari garrantzirik eman gabe.
|
|
|
Poliziaren arabera, ekintza horren erantzule zen taldeak, omen Etxaniz, Zabaleta eta Jauregik osatua, sei hilabetez beste hainbeste
|
pertsona
hil zituen bere inguru geografikoan: Jose Luis Raimundo, Francisco Frances, Jose Olaya de la Flor eta Manuel Sanchez Borrallo, poliziak, eta gero Magin Fernandez Ferrero eta Ramon Romeo.
|
|
|
" Ezin da negoziazio politikorik egin terroristekin, estatu demokratiko batean ezin baita onartu bostehun
|
pertsona
hil dituen talde armatu baten aldarrikapenak aurrera egitea".
|
|
|
ETAk 42
|
pertsona
hil zituen, eta, lehen aldiz historian, gehiago Madrilen Euskadin baino. Bartzelonako atentatuek, beren aldetik, 1992rako estrategia iragarri zuten.
|
|
|
Berriz ere, arrisku taktiko apaleko ekintza bat non defentsarik gabeko
|
pertsona
hila izan baitzen informazio lan txarrez eta exekuzio zorrotzaz.
|
|
|
1980ko Tolosako epaitegiak Iturbide atxilotzeko manu bat eman zuen, eta Martinez Torresek ez zuen gauzatu. Hurrengo hilabeteetan beste bi
|
pertsona
hil zituzten eskuin muturreko lagunek.
|
|
|
" ETA (ETA Militarra, hori baitzen dagoeneko ETA bakarra) oso indartsu eta aktiboaren garaietan ginen: 1974tik 1982ra, estatuaren aurkako higadurazko gerlan ETAk 300 bat
|
pertsona
hil zituen, gehienak militarrak, poliziak, kargudun frankistak, salatariak edo ultra-eskuindarrak; biktima ez inplikatuen kopurua aski mugatua zen, eta ETAk behin baino gehiagotan eman zituen azalpenak (bai eta barkamena eskatu) huts nabarien kasuetan.
|
|
|
Borroka armatu ‘profesionala’ ere berpiztu zuten eta urtean zazpi
|
pertsona
hil Oro har, herriaren borrokei eta erakunde horizontalei loturik borroka bortitzaren alorra zabaldu zuten, presentzia handiarekin.
|
|
|
ETAk 1982tik hasi auto bonben kanpainan, 1990eko bukaerako zenbatzen ziren 43 atentatu, 94
|
pertsona
hil eta 400 pasa larri zauritu.
|
|
|
Guardia Zibilaren gorputz militarrak lortu nahi zuen helburua erabat lokalizatuta zeuden eta ihes egiteko aukerarik ez zuten bi
|
pertsona
hiltzea zela agerian utzita".
|
|
|
Garaiko ikerle gehienek, berriz, aurreko estrategiarekin zuen jarraipena azpimarratu zuten: biolentzia armatuak finkatu etengabeko hordagoak ETAk hiru
|
pertsona
hil zituen eta makur anitz gauzatubehartzen ahal zituela instituzioak negoziatzera eta amore ematera.
|
|
|
Atentatu zuzenetan edo gutun bonben bidez, sei hilabetez hamar
|
pertsona
hil zituztela leporatu izan zaie.
|
|
|
Ekintzak ez zuela deus eman eta autoa abandonatu zuten; gero, zer zen jakin gabe trabatik kentzeko udaltzain eta garabiko langileak ari zirenean, lehertu zen. Hiru
|
pertsona
hil zituen.109
|
|
|
Goizeko zortzietan, banku zuzendariak ikusi zuen autoa, istripu bat zela pentsatu eta udaltzainak abisatu. Garabiarekin heldu eta handik 200 metrotara zegoen orube batera eraman zuten; 09: 40etan han deskargatzeko maniobretan lehertu zen, eta hiru
|
pertsona
hil zituen, bi udaltzain eta garabiko gidaria.
|
|
|
" ETAk bost
|
pertsona
hil zituen iaz. Hala ere, urte berean 600 baino gehiago atxilotu zituzten Euskal Herrian, aitzakia bera erabiliz, argudio bera erabiliz, eta horiek guztiak auzipetzeko motibo bera erabili zuten:
|
|
|
1995 eta 1998 artean, Ertzaintzak hiru
|
pertsona
hil zituen; kale istiluak zirela eta, urtero ehun bat gazte izan ziren atxilotuak, haietarik gehienak Ertzaintzak harrapatuak. Tortura eta/ edo tratu txarren salaketak ere izan ziren: 57 Ezker Abertzalearen arabera, Ardanza Atutxa denboretan 200 kasu izan ziren, eta Ibarretxe Balza garaian 125 bat.
|
|
|
1991n Bilbon bi
|
pertsona
hil ziren Ertzaintzaren operazio antiterrorista batean: Alfonso Mentxaka ertzaina eta Tturko Ormazabal etakidea.
|
|
|
" Guardia Zibilaren operazio ilun eta siniestro baten aurrean gaude, setio operazioa izan da, aurretik pentsatutakoa, eta hotzean bi
|
pertsona
hil dituzte. Kasu honek agerian uzten du Mayor Orejaren eta Ministeritzaren politikaren izaera, eta EAJko buruzagien konplizitate larria.
|
|
|
Ondorioz ibilgailuan ziren sei
|
pertsona
hil ziren, eta inguruan berrogei bat zauritu. Tramankuluak 60 bat kilo lehergailu bazituen.91
|
|
|
1983tik Erakunde armatuak bazeraman kartzela funtzionarioen aurkako gelditzen ez zen ofentsiba. Bonba paketeek eginak kontatu gabe, zuzenean bost
|
pertsona
hil zituen, eta lau, zentzu estuan, ez ziren kartzelariak: Suar medikua 1983an, Mota sukaldaria 1990ean, Burillo hezitzailea 1993an, Gomez Elosegi psikologoa; Maximo Casado, hau bai kartzelaria, 2000n hil zuten.
|
|
|
ETA jarraitu zen bere ekintzetan, hein bertsuan: kopuruari begira, Erakunde Armatuak 15
|
pertsona
hil zituen 2001ean. Auto bonben erabilpen zabala izan zen.
|
|
|
100 kilo dinamita eta metraila. Bonbak bi
|
pertsona
hil zituen: hango autobus geltokian zen Cecilio Gallego jubilatua, eta kuartel barruan jolasean zebilen Silvia Martinez Santiago, sei urtekoa, guardia zibil baten alaba.
|