|
2001
|
|
|
Dena dela, Bal en teoria onartuta ere, uste dugu agian terminologiaren aldetik zenbait aldaketa lagungarri gerta lekizkigukeela. Gainera, narratzaileari eta fokalizatzaileari dagozkien ezaugarriak hain loturik egonik(
|
pertsona
gramatikalaren aldaketak fokalizatzaile aldaketa sortzen duela gehienetan da), bien arteko terminologiak bateratzeari bidezkoa deritzogu. Hau onartuz, Genette k" Ahotsa" ren kapituluan proposatzen duen terminologia fokalizazioaren alderdirako erabiltzea interesgarria iruditu zaigu, bi instantzien arteko lotura azpimarratzen duelako.
|
|
|
Fokalizazioaz hitz egiten hasi baino lehen, ahotsari dagozkion zenbait ezaugarri aipatzea gustatuko litzaiguke. Maila honetan iheslearen istorioa kontatzeko erabiltzen diren
|
pertsona
gramatikalen alternantzia aipatu nahi genuke.
|
|
|
Nobelaren literaturtasuna, edo berezkotasuna, hizkuntza literarioaren bigarren mailako kodetzearen nolakotasunean dagoela baieztatzen duten metodologiek aurkitu duten" pagotxa" aparta izan da: denbora jauzi anakronikoek, plano desberdinen artean lotura gisara jokatzen duten elementu sinbolikoek (Nouveau Roman eko partaide den Ricardou k" corps conducteurs" deiturikoak), aldibereko espazio desberdinen azalpenak," round characters" direlakoen agerpena (pertsonaia problematikoak, alegia),
|
pertsona
gramatikalen alternantziak...) nobela honetan idazleak eduki narratibo hori egituratzeko erabili dituen baliabideak.
|
|
|
Lehenengoa kontatzeko, besteren artean, bi baliabide narratibo garrantzitsuz baliatuko da narratzailea: denbora narratiboaren manipulazioaz eta bigarren
|
pertsona
gramatikalaren erabilerak ahalbidetzen duen ikuspuntu intimistaz. Ez da inongo kasualitatea, nobelaren lehenengo bost kapituluetan ihesleak ehun metroak korritzen pasatzen dituen hiru minutuak soilik kontatzea, eta hil ondorengo 53 minutuak kontatzeko, berriz, azken kapituluaz soilik baliatzea.
|
|
|
" ihesle"," jarraitzaile"," pivot" terminuak) aurkezten zaizkigu. Ikuspuntu behaviorista hau protagonistaren kontzientziaren solas ezkutua azaleratu nahi digun bigarren
|
pertsona
gramatikalaren erabilerak eteten du. M. Butor en La Modification (1957) nobelaren ostean hedatu zen kontateknika honekin, heriotzaren ikuspuntu arras fisiologikoa aurkezten zaigu, baina hori bakarrik ez, irakurleok solasaren hartzaile testualak bihurtu ere bai.
|
|
|
Amaren diskurtsoan harrapaturik dagoen bezala (131.or.), bere diskurtsoaren erreferente bakarra Ama bilakatzen da. Nobela guztian, lehenengo pertsona narratiboan eraikitako bakarrizketa hau apurtzen denean, hau da, azken kapituluan, 2
|
pertsona
gramatikala erabiliz, bere jardunaren entzule inmediatoa bilatzen duenean, AMAren irudiarekin topo egiten du aurrez aurre narratzaileak.
|
|
|
" ihesle"," jarraitzaile"," pivot" hitzak). Ikuspuntu objektibo edo behaviorista deritzon hau protagonistaren kontzientziaren solas ezkutua azaleratu nahi digun bigarren
|
pertsona
gramatikalaren erabilerak eteten du. M. Butor en La Modification (1957) nobelaren ostean hedatu zen kontateknika honekin, heriotzaren ikuspuntu arras fisiologikoa aurkezten zaigu, baina hori bakarrik ez, irakurleok iheslearen solasaren hartzaile testualak bihurtu ere bai.
|
|
|
" Nork ikusten du?" eta" nork kontatzen du?" galderen, edo bere hitzetan esateko, Modu eta Ahotsaren arteko nahasketa. Haren iritziz, kontaketa modu batek edo
|
pertsona
gramatikal baten erabilera zehatzak ez du ikuspuntu mota bat baldintzatzen. Ikuspuntua narratzaileak kontatzen diguna aurkezteko darabilen pertzepziomodua dela esan daiteke.
|
|
|
fabula barruko pertsonaia bat dela fokalizazio ekintza horren subjektua edota fokalizatzen den hori psikeari (sentimenduak, pentsamenduak,...) dagokiola?, ala biak? Erantzuna, Genette ren lanari begiratuz gero, badirudi nahiko zaila gertatzen dela, eta berak ere barru fokalizazioa definitzeko Barthesek proposaturiko narrazioaren" modu pertsonalera" jo behar du, hau da, testua lehenengo
|
pertsona
gramatikalera pasa daitekeen neurrian bakarrik esan daiteke barru fokalizazioa duela.
|