|
2001
|
|
|
Behar bada ikusmolde horrek adieraziko digu zergatik
|
pertsona
batzuk ez diren sekula maitemindu edo gaztetan bakarrik maitemindu diren.
|
|
|
Beste
|
pertsona
batzuk zoriontsu ikusten ditugu eta horrek areagotu baino ez du egiten geure bizitzaz eta geure buruaz dugun uste negatiboa.
|
|
|
Zorion absolutu eta iraunkorraren helburu horrek menpean harturik, zenbait pertsonak bere egoerak hobetu egin behar duela uste du, dauden bezala ongi sentitzeko adina arrazoi eduki arren, beste
|
pertsona
batzuek dagoeneko lortu duten goragoko maila bat, intentsu eta hobea lortzeko aukera dagoelakoan.
|
|
|
Arriskurik handiena birusa beste
|
pertsona
batzuei kutsatzea izaten da.
|
|
|
Psikologia zientifikoak, Ellis, Beck, Mahoney edo Golfried autoreen eskutik, Berregituratze Kognitiboa sortu du, pertsonek egoera jakin batzuetan edo beste
|
pertsona
batzuen inguruan dituzten interpretazio edo pentsamendu okerrak identifikatu, aztertu eta aldatzea helburu duen teknika psikologikoa.
|
|
|
Glutenak, garian eta beste zereal batzuetan dagoen proteinak, zefalea akutuaren sintomak eragin ditzake
|
pertsona
batzuengan, ‘Neurology’ aldizkariaren azken baten arabera. Ikertzaileek glutenarekiko sentikortasuna duten paziente batzuk aztertu zituzten, eta horrek esan nahi du proteinarekiko immunitate erantzun handiagoa dutela, eta ikusi zuten glutenaren kontsumoa murrizteak sintomak 7 paziente baino gehiago murrizten zituela.
|
|
|
Flatulentzia edo meteorismoa hesteetako gehiegizko gas bat da, hesteetako espasmoak eta distentsio abdominala eragiten dituena (abdomena puzten da). Hesteetako gasa irenstean edo irenstean sortzen da, eta hesteetako floraren bakterioek sortzen dute normalean. Denok ditugu gasak maila batean edo bestean, nahiz eta
|
pertsona
batzuk besteak baino sentikorragoak izan. Askotan, gehiegizko gasarekin batera, azkar edo presaka jaten da, aire gehiegi irensten da jaten den bitartean (batzuetan, estresarekin eta antsietatearekin lotuta), indigestioa egiten da, elikaduran bat bateko aldaketa gertatzen da zuntzari dagokionez, eta karbohidrato ugariko elikagaiak gehiegi kontsumitzen dira (arroza, elikadura pastak, patata, ogia, zerealak, galletak, etab.).), hesteetako flora desorekatzen duten antibiotikoak erabiltzea eta elikagai haizetsuak hartzea (gasa sortzen duten elikagaiak eta usaina sortzen dutenak) … Beste batzuetan, ordea, zenbait asalduraren edo gaixotasunen beste sintoma bat da; besteak beste, noizbehinkako idorreria edo idorreria kronikoa, laktosarekiko intolerantzia (esnea hartzen bada, digestio arazoak sortzen dira), gastritisa, urdaileko ultzera eta crohn en gaixotasuna (gaixotasun horretan hestearen hantura gertatzen da, eta digestio aparatuko beste gune batzuei eragin diezaieke).
|
|
|
Gainera, nabarmendu zuen botika horiek bereizi gabe erabiltzeak arrisku larria ekar dezakeela osasun publikoarentzat. Horri dagokionez, Domínguezek esan zuen gaur egun
|
pertsona
batzuk hiltzen ari direla Mendebaldean, infekzio batzuk sendatzeko antibiotiko eraginkorrik ez dagoelako. Amaitzeko, esan zuen azken urteetan eztabaida bizia izan dela Europako hegoaldeko herrialdeetan erabiltzen diren ekoizpen intentsiboko abeltzaintza sistemen eta Iparraldekoen artean, ez baitituzte botika horiek erabiltzen hazkundea sustatzeko.
|
|
|
Kasu horretan, komeni da janaria ur hotzeko sorbo on batekin hastea, irenstearen isla estimulatzen baitu. Era berean, baliteke
|
pertsona
batzuek likidoak irensteko zailtasunak izatea. Halakoetan, beharrezkoa izango da elikadura bereziko produktuak sartzea, likidoek gel testura har dezaten, eta, hala, ez da eztarriko edo itoko egoerarik gertatuko.Solidoak eta/ edo likidoak irensteko zailtasun larria duten kasu hautatuetan, elikadura artifizialera jo da, betiere medikuak eta nutrizioko espezialista batek gainbegiratuta.
|
|
|
Hori dela eta, seme alabek on line norbait ezagutzen badute, “segurtasun fisikorako arriskua dela uste baduzue, jar zaitezte harremanetan poliziarekin”. Era berean, FCRk dioenez, baliteke haurrak ez izatea kalteturik bakarrak, baizik eta “beste
|
pertsona
batzuk, hala nola familiako kideak, arriskuan jar ditzakeen informazioa Sarearen bidez bidaltzea”. Ildo horretatik, FCRk gurasoei eskatzen die “ziurta dezatela” seme alabek “badakitela familiari buruzko informazio pribaturik ez dutela bidali behar Internet bidez, batez ere helbidearen eta telefono zenbakiaren bidez”.
|
|
2002
|
|
|
Kalera ateratzeko, beste
|
pertsona
batzuekin harremanak izateko, toki itxi batean egoteko, jendaurrean hitz egiteko, bidaiak egiteko eta abarretarako beldurrak harrapaturik gauzkanean.
|
|
|
Beraz, elikatzea ez da soilik bizitzeko edo gosea asetzeko jatea, askoz ere konplexuagoa da, eta hainbat faktorek eragiten dute: ingurunekoak (bizi garen lekuko ohiturak eta kultura, modak eta informazio bideak, familia ingurunea…) eta beste
|
pertsona
batzuk, hala nola sexua, adina, lehentasunak, erlijioa, jarduera maila (sedentarioa, arina, ertaina), aldartea eta osasuna (gaixotasunak edo osasun arazoak). Horregatik guztiagatik, elikadura egokia dela uste da, baldin eta organismoaren beharrak asetzeko gai bada; ezaugarri pertsonalen arabera, nutrizio eta osasun egoera ona lortzeko edo horri eusteko.
|
|
|
Behin ebakuntza amaituta, pazienteak eskuak bero eta lehor nabaritzen ditu, eta hori modu iraunkorrean». Operatutako
|
pertsona
batzuen iritzia desberdina da. Marta duela hiru urte operatu zuten Bellvitge Kataluniako ospitalean, eta onartu du bere egoera dezente hobetu dela, baina esan du ezkerreko eskua berriro ere izutu egin dela.
|
|
|
Noski, ordaindu beharreko kopuruak biderkatu egiten dira alaba eta arau ugariagoak dituzten familiez ari bagara. Iñaki Letek, Gasteizko Santiagoko Ospitaleko Ginekologiako zerbitzuburuak, azaldu du
|
pertsona
batzuek 7 eta 8 egun dituztela ziklo bakoitzeko. Eta 40 urtera iristean, emakume batzuek 10 egun arteko arauak dituzte».
|
|
|
Hautsa biltzeko joera duen azalera da, eta edozein substantzia likido, koipe eta abar atxikitzen zaio. Mantentze lanak ondo egiteko, komeni da xurgagailua maiz pasatzea, eta hori moketaren igarotzearen eta euskarriaren araberakoa izango da (ez da gauza bera
|
pertsona
batzuek ordu gutxi ematen dituzten etxeko logela eta hotel bateko atondoa). Baina xurgagailuarekin bakarrik ez da nahikoa.
|
|
|
Maila handiagoa izateak zuzeneko lotura du tenperamentu oldarkorrenekin. Eta
|
pertsona
batzuk arriskugarriago bihurtzen dituen gene batekin jaiotzen direla pentsatzeak asko pentsarazten dio komunitate zientifikoari. Horrelako pertsona ospetsuak hautematen direnean, autokontrola sustatzeko psikoterapiako teknikak erabiltzen dira.
|
|
|
Hala adierazten da Link+ Partner enpresak egindako beste txosten batean, 6.000 elkarrizketa telefonikotan oinarrituta. Azterketa horren arabera, Sarera konektatzen diren pertsonen %72k informazioa bilatzeko egiten du, %48k beste
|
pertsona
batzuekin komunikatzeko, eta %15ek literaturarekin lotutako orrialdeak kontsultatzen ditu. Baina pantailan irakurtzeak sortzen duen nekea da “liburu elektronikoa” delakoaren eragozpen nagusia; beraz, zaleek nahiago dute koadernatutako paperaren ohiko formatua.
|
|
|
Ikertzailearen arabera, aberrazio horiek ez dira denborarekin desagertzen, baizik eta garuna egokitzeko prozesu bat gertatzen da, pazientea betaurreko berri batzuekin ikustera ohitzen denean gertatzen den bezala. Aberrazio mota horiek mundu osoan gertatzen dira, baina
|
pertsona
batzuek Lasik errefrakzio operazioa izan dezakete – ezin dira konpondu betaurrekoekin, baina ez dute ebakitako pazienteen bizitza normala zailtzen, nahiz eta batzuek, adibidez, gauez gidatzeari uztea erabaki. Izan ere, Trafikoko araudi baten arabera, miopiako, hipermetropiako edo astigmatismoko gidariek berriro pasatu behar dute kontrol medikoa sei hilabetera, eta urtero egin behar dituzte azterketak.
|
|
|
Oscar Calvé Gorputz Hezkuntzako lizentziadunak eta José María Urraca Logroñes Kirol Elkarteko zerbitzu medikoen buruak egin dute azterketa esperimentala. Lehenik eta behin, fibromialgia duten
|
pertsona
batzuei esfortzu probak, gaixotasun kronikoak dituzten pertsonen bizi kalitateari buruzko test psikologikoak eta malgutasun eta koordinazio azterketak egin zizkieten. Ondoren, talde nagusi hori beste hirutan banatu zen.
|
|
|
Hala ere, ez da beti hala izaten: gingibitisa duten
|
pertsona
batzuek periodontitisa garatzen dute, eta periodontitis hori bakterioek hortza eusten duten ehunak modu itzulezinean suntsitzen dituztenean gertatzen da. Hortz horietatik garrantzitsuena hezur albeolarra da.
|
|
|
Urdailak jariatutako proteina bati lotu behar zaio (faktore intrintsekoa), hestean xurga dezan. Arrazoi genetikoengatik,
|
pertsona
batzuek arazoak izan ditzakete faktore intrintseko hori sortzeko eta urritasun sintomak izateko: Biermer en gaixotasuna.
|
|
|
Segurtasun Nuklearreko Kontseiluko (CSN) adituek Palomaresen (Almeria) 1966 urtean gertatutako istripuaren inguruan egindako azken txostenak erakusten duenez, gertakariak eragindako kutsadurak “ez du eraginik izan kaltetutako eremuko biztanleen osasunean”; hala ere,
|
pertsona
batzuek “barne dosiaren maila jakin bat jaso dute”, batez ere “hasierako uneetan eta exekuzioan istripuaren aerosolen eraginpean egon zirenak”. Palomares inguruko egoera erradiologikoari buruzko dokumentu hau Energia, Ingurumen eta Teknologia Ikerketen Zentroak (Ciemat), lehengo Energia Nuklearreko Batzordeak, eskatuta egin da.
|
|
2003
|
|
|
Zeliakia nozitzen duten
|
pertsona
batzuek ez dute oraino sintomarik ezagutzen, heste meheak kaltetua duen partea oraindik ere gauza delako behar adina mantenugai hartzeko.
|
|
|
Osasunari dagozkion informazioen aurrean interesa agertzen duten gehienek ezaguera horiek (bizimodu osasuntsua egiteko lagungarri gertatzen zaizkien heinean) zuzen interpretatzen dituzten arren,
|
pertsona
batzuk gaitzekin obsesionatu egiten dira eta, azkenean, zeinahi sintoma halako edo bestelako patologiaren agerpena dela ondorioztatzen dute.
|
|
|
Beste aldetik,
|
pertsona
batzuek, ematen zaien zerbitzuagatik ordaintzen dutenean errespetu handiagoa eta gutiziengatiko egarri txikiagoa agertzen dutela irakatsi zien esperientziak.
|
|
|
Ohikoena egunero libratzea den arren,
|
pertsona
batzuk eguna baino tarte luzeagoa izaten dute.
|
|
|
Elikadura eskasa horrela gertatzen da adin handiko
|
pertsona
batzuetan eta anorexia dira bolumen txikiegiko gorotz gogorregiak egiteko kausa nagusia.
|
|
|
Muturreko diabetesa duten gaixoak dira beste
|
pertsona
batzuen pankreasa hartzeko hautagaiak, betiere ez badiote tratamenduari erantzuten eta ikusmena edota atalen bat galtzeko arriskua baldin badute.
|
|
|
Beste datu batzuk, ordea, ez dira aurrekoak bezain esperantzagarriak: ia %40k aitortzen dute emailea ez egiteko arrazoia utzikeria dela, are gehiago, %28k garbi esan dute ez dutela baimenik eman nahi beren gorpuaren organoak beste
|
pertsona
batzuei bizia emateko transplanteetan emateko.
|
|
|
“Behingoz ez zait ezer gertatzen” esan du Escotak. Hala ere, “akatsa” eginbeharra beste erreakzio psikologiko bat agertzen da
|
pertsona
batzuetan: erru sentimendua.
|
|
|
Hala, kasu batzuetan, bi laginek mutazioa bazela erakutsi zuten; beste batzuetan, berriz, tarteko urteetan agertu edo gero eta handiagoa izan zen. “Emaitza horiek iradokitzen dute
|
pertsona
batzuek amaren mutazioa oinordetzan hartzea, eta beste batzuek, berriz, bere bizitzan zehar hartzea”, esan zuen Attardik.
|
|
|
Zer esan nahi du eskritura publiko bihurtzeak? Kontua da aldeen arteko salerosketa akordio batek parte hartu ez duten beste
|
pertsona
batzuen aurrean balioa izatea. Horretarako, Jabetza Erregistroan inskribatu behar da gertaera hori, eta bertan ageri dira jabetzaren baten gaineko eskubideak zentzu zabalean dituzten guztiak (jabeak, gozamendunak, etab.). Etxebizitza baten jabea nor izan daitekeen edo ez zalantzak sortzen direnean, erregistro honetara jotzen da.
|
|
|
Horretarako, koltxoiaren burua 15 bat zentimetro igo behar da. – Saihestu semearen urdaileko presioa; pixoihalek ahulago egon behar dute, urdaila gehiago ez presionatzeko.Janari bakoitzaren ondoren, ez utzi beste
|
pertsona
batzuei semearekin zakarki jolasten. – Elikatu ondoren, haurra bertikalean eduki 30 minutuz.
|
|
|
Azkenik, medikuek egiaztatu zuten gaixoak bihotz eta arnas gelditze sendaezina zuela, eta, beraz, Ospitale Klinikora eraman zuten, 9 kodean, emaile izan zitekeelakoan. Orain, organoek bizitza errazagoa izaten laguntzen diete beste
|
pertsona
batzuei.'
|
|
|
Hala ere, alderdi hori berresten bada, oraindik argitu gabe daude zenbait ezezagun. Adibidez, nola azaltzen da
|
pertsona
batzuek gaixotasuna hartu izana eta odolean koronabirusaren presentzia ez hautematea. Bizkaitar gazteak pneumonia atipikoaren lehen kasua hartu zuen Espainian.
|
|
|
Kontsumitzaile askok uko egiten diote plastikozko eskularruak jartzeari, eta hori higiene praktika funtsezkoa da berez. Zoritxarrez, gure eskuak garbi daudela eta ezinezkoa dela beste
|
pertsona
batzuei gaixotasunik transmititzea, baina ez da egia. Eskuetan edozein gainazaletatik, gure gorputzetik edo lagun egiteko animalietatik datozen bakterioak egon daitezke.
|
|
|
Lotura estua du norberaren filosofia eta sinesmenekin. Batzuek diote ona dela gorputzarentzat, organoetako atseden denbora, organismoa arazten laguntzen duena eta espazio bat uzten duena beste jarduera atsegin eta intelektual batzuk egiteko.Erlijio sinesmenak dituzten beste
|
pertsona
batzuek diote bitarteko bikaina dela gehiegikeriak, ohitura txarrak eta behar faltsuak saihesteko; janaria eta edaria droga bihur daitezkeela, eta ezerk ez duela okerragorik kafea, alkohola edo gazta alde batera uztea baino. Baraua praktikatzea gazteagoa dela iradokitzen dute, gure organoen ongintzako oporrak direla… Baraua, osoa edo partziala Barau osoan ez da jakirik edo edaririk hartzen, ur fresko pixka bat izan ezik.
|
|
|
Baraua praktikatzea gazteagoa dela iradokitzen dute, gure organoen ongintzako oporrak direla… Baraua, osoa edo partziala Barau osoan ez da jakirik edo edaririk hartzen, ur fresko pixka bat izan ezik. Hala ere,
|
pertsona
batzuen ustez, hobe da lehenengo egunetan edari eta infusio beroak eta azukredunak hartzea. Barauak, guztira, astebete baino gehiago iraun dezake, baina egokiena 7 egun baino gehiago ez izatea da, eta urtean bitan egiten da.Bi egun baino gehiagoko baraualdia bada, kontuan hartu behar da pertsona eskudun baten zaintzapean eta jarduera maila murriztuta izan behar duela, hau da, atsedena behar duela.
|
|
|
Enpresa horrek 600 pertsona ingururi eragin ahal izan die, batez ere Getxori, Ibaizabalen ezkerraldeari eta Goierriko eskualdeari. Ustezko iruzurrak “bizpahiru hilabete” daramatza Euskal Herrian, eta 3.600 euroko ekarpena egiten duten bazkide/ bezeroak erakartzean datza, eta konpromisoa hartzen dute negozioan baldintza beretan sartzeko prest dauden beste
|
pertsona
batzuk aurkitzeko. Pertsona horiek, era berean, inbertitzaile berriak inplikatu behar dituzte, eta horrela, hurrenez hurren, Koldo Navascués OKUko lehendakariak azaldu zuenez.
|
|
|
Hau da, kuotak ordaintzen ez badira, etxea ez ezik, abal emailearen ondasun pertsonalak ere ordainduko dira. Hori ez da logikoa; izan ere, beste
|
pertsona
batzuk inplikatzeaz gain, hipotekaren kontzeptua bera desitxuratzen du etxebizitza eskuratzea errazten duen tresna gisa. b) Abala badago, ordaintzeko zailtasunak izanez gero, abal emaileei jakinarazi behar zaie. Batzuetan, irtenbide erraz samarrak aurki daitezke, eta auzipeko zitazioen zain egon gabe, eragindako kostuen astungarriarekin:
|
|
|
Bartzelonako Probintzia Auzitegiko Hirugarren Sekzioak kondena epaia eman du pertsona honentzat: 1996 urtearen amaieran eta 1997 urtearen hasieran, aurrez pentsatutako plan baten arabera, eta beste
|
pertsona
batzuekin batera, elikagai enpresa ezagun bat estortsionatzen aritu zen, bai eta zenbait «itsaspeko» edo «opari» sartzen ere, hainbat elikagai establezimendutako jogurtetan plastikozko xiringa gisa. Akusatua bi deliturengatik kondenatu dute, bata estortsiokoa eta bestea osasun publikoaren aurkakoa.
|
|
|
Mundu osoko basogintza sektorearen nazioarteko bilera garrantzitsuena eta zabalena da. Azken gomendioak, lotesleak ez direnak, gobernuei, nazioarteko erakundeei, erakunde zientifikoei, basoen jabeei eta gaian interesa duten beste erakunde edo
|
pertsona
batzuei zuzenduta daude. Uraren eginkizuna Gero eta gehiago jabetzen da ur eskasiaz, eta FAOk lehentasuna ematen dio basoek baliabide hidrikoen kontserbazioan eta erabilera iraunkorrean duten eginkizunari.
|
|
|
Inplikazio handiko lanbideetan edo hierarkia oso zurruna duten pertsonetan ere gertatzen da”, erantsi du aditu horrek. Baina “oporren ondoko sindromea” izateak ez ditu beti ezkutatzen langilearentzat desatseginak diren egoerak; aitzitik, batzuetan, lanera itzultzean
|
pertsona
batzuek jasaten duten egokitze aldia besterik ez da, eta ez du zertan gaitz larriagorik sortu, depresio edo antsietate koadroak dituen etapa batean soilik. “Aldaketa egoera atsegin bat galtzea eta egoera ezatsegin bat sartzea bezala ikusten badu, depresiboa izateko joera izango du; baina egoera berriak asko eskatzen badio eta langileak erantzuteko gaitasunik ez badu, sintoma emozionalak izango ditu, depresiboak baino ezaugarri antsietatsuagoak dituztenak”, azaldu du Malagako Psikologia Eskolako dekanoak, Rosa González kasu klinikoetan adituak.
|
|
|
Sektoreko arduradunek argi eta garbi ukatu zuten burbuila bat zegoela, etxebizitzak ikaragarri garestitu arren. Bruguerak aldeztu zuen burbuila kontzeptu bat dela, eta kontzeptu horrek definitzen duela, eztanda egin ondoren, ezer geratzen ez dena; higiezinen sektorea, berriz, “zorpetzeko gaitasuna duten
|
pertsona
batzuek erositako etxebizitzak” da, eta emandako kredituak ordaintzeko balio du.
|
|
|
Barretten hestegorria deitzen dioten eta minbizia garatzeko arrisku handia duten pazienteei buruz arituko dira. Barretten hestegorria errefluxu gastroesofagiko kronikoa edo esofagitisa duten
|
pertsona
batzuengan sortzen da. Bost urtez baino gehiagoz azidotasun erregularra duten pertsonak bizi aurreko egoera hori jasateko arriskuan daude.
|
|
2004
|
|
|
Etxeko kideak, terapeutak edo beste
|
pertsona
batzuk engainatzea, jokoarekin dagoen inplikazio maila ezkutatzeko.
|
|
|
Badirudi jaiotzetiko jarrera agertzen dutela
|
pertsona
batzuek, beste batzuek baino estuago daukatelako karpo tunela.
|
|
|
Areago,
|
pertsona
batzuek argiaren aurrean fortosentsibilitate izeneko erreakzio anomaloa agertzen dute, era akutuan batzuek eta kronikoan beste batzuek.
|
|
|
Normalean, mikroorganismoak elikagai askoren gainazaletan egoten dira, baina haien banaketa ez da homogeneoa izaten, eta, beraz, emaitza fidagarria izateko, produktua behar adina nahastu behar da lagin adierazgarri bat lortzeko. Gainera,
|
pertsona
batzuek mikroorganismo horiek dituzte, eta, beraz, higiene neurri egokirik ez duen edonork kutsatu egingo ditu lagin guztiak, materia fekalaren hondarrak ukitzean. Ondorioz, hori aplikatzeko, kontsumitzailearen prestakuntza egokia da, azterketa behar bezala interpretatu ahal izateko; bestela, laguntza bat dirudien hori justifikaziorik gabeko alarma egoera bihur daiteke.
|
|
|
Narritadura horiek sudurreko edo sinu paranasaletako infekzioetatik etor daitezke, edo eztarria bera infektatuta egon daiteke. Neguko aire lehorra dela eta,
|
pertsona
batzuk eztarria narritatuta esnatzen dira, nahiz eta eragozpen horiek desagertu egiten diren zerbait hartu ondoren. Erretzaileek eta substantzia narritagarriak manipulatu edo arnasten dituztenek sintoma horiek izateko joera handiagoa dute.
|
|
|
Oso pieza baliotsuak babestu behar direnean, diru gehiago izanez gero, hainbat materialetara sar daiteke, lekualdaketari segurtasun handiagoa emateko. Norberak eraman artikulurik delikatuenak Ahal den guztietan, objektu hauskorrak norberak eramatea komeni da, eta etxe aldaketen enpresako langileek edo kaxen edukia ezagutzen ez duten beste
|
pertsona
batzuek manipulatzea.
|
|
|
Orain arte egindako ikerketei esker, ezin izan da jakin nola kutsatu ziren, zehazki, zentro horretan lan egiten zuten lehen bi kasuak, martxoaren amaieran eta apirilaren erdialdean. OME kezkatuta dago laborategiko biosegurtasun prozeduretan eta pazienteak tratatu zituzten ospitaleetan (beste
|
pertsona
batzuk kutsatu ziren horietan) akatsak egon daitezkeelako, baina oraindik ezin izan du identifikatu zein izan zen jatorrizko kutsadura eragin zuen akatsa. Erakundeko lau ikertzaile taldek Txina bisitatu dute azken asteetan, laborategia ikusi eta han lan egiten duten adituak elkarrizketatzeko, transmisio katea aurkitu nahian.
|
|
|
Biologoak gogoratu du ale bera hainbat pertsonak batera har dezaketela babesa. “Komeni da alderdi hori zehaztea; izan ere,
|
pertsona
batzuek ulertu zuten bakoitzari hontz bat esleituko zitzaiola, eta hala ez zela jakin zutenean, etsipena hartu zuten, eta gurekin haserretu ziren. Pertsonek ulertu behar dute 1.000 besoemate gertatzen badira, ez dugula identifikatutako hontz kopuru bera eta dagokion txipa jarraipenerako”.
|
|
|
Efemeride hori dela eta, Intervida ohartarazi du munduko biztanleen %35ek baino gehiagok ez duela edateko urik, eta %69k bakarrik dituela osasun instalazio egokiak. “Nahikoa kantitate eta kalitate duen uraren eskuragarritasuna oso desberdina da herrialde batzuetatik besteetara, eta horrela, toki batzuetan egunean 3.000 litro baino gehiago kontsumitzen diren bitartean, beste
|
pertsona
batzuek egunean 10 litro baino ez dituzte, pertsona eta egun bakoitzeko zenbatetsitako gutxieneko ur kantitate egokiaren hamarrena”, dio GKEak. Intervidak Maliren adibidea jarri du, planetako nazio pobreenetako bat baita, eta lankidetza kanpaina bat egiten du han.
|
|
|
Hutsegitea eta teoria hedakorra Kanadako Auzitegi Gorenaren ebazpena irmoa da: patentea baliozkoa da eta titularrari eskubide esklusiboa ematen dio, bai eta asmakizuna beste
|
pertsona
batzuei erabiltzeko eta saltzeko pribilegioa eta askatasuna ere, erabil dezaten. Alde horretatik, multinazionalak eskubidea du legezko ekintzak gauzatzeko, patentatu dituen asmakuntza bioteknologikoen gainean dituen monopolio interesen alde.
|
|
|
Gazpatxoak, mundu osoan zabaldu den Andaluziako plater tipikoak, adiera asko ditu;
|
pertsona
batzuentzat barazki zopa da; beste batzuentzat, edari freskagarri edo entsalada birrindua hartzeko modu sinple bihurtzen da. Ezinbesteko elikagaiak Gazpatxoaren oinarria tomatea da, eta beste elikagai batzuk ere baditu:
|
|
|
Gainera, komeni da honela sartzea: silizio ugariko jakiak jan ohi dituzte
|
pertsona
batzuek hezur haustura, batez ere zaharretan, haietan prozesua gertatzen baita hezurra orbaintzea motelagoa da. Silizioa ere kantitate handitan agertzen da gorputzeko beste ehun batzuk, hala nola ilea, kornea, tendoiak, azala edo arteriak.
|
|
|
Hori dela eta, aldaketaren ondoren, denbora gutxi behar izaten da, normalean, ordulari biologikoa denborarekin berriz sinkronizatzen den arte. Nolanahi ere, ordu egokitzapenek dakartzaten ustezko kalteak ezartzea zaila da, eta, batez ere, orokortzea, nahiz eta ulertzen den
|
pertsona
batzuek nolabaiteko eragina izan dezaketela, batez ere adinekoek.
|
|
|
LANEko zuzendari nagusi Juan Somaviaren aburuz, finantzaketa sistema horren emaitzek “mikrokredituak pobreziatik ihes egiteko prozesu jasangarria zehazteko duen ahalmena erakusten dute”. Haren iritziz, mekanismo horrek “enplegu independentea sustatzen du, eta jendeari jarduera ekonomikoak zabaltzen laguntzen dio, aldi berean beste
|
pertsona
batzuk kontratatu ahal izateko”. Askotan, mikrofinantzazioa funtsezkoa da LANEren programetan, eta, bereziki, “lanerako funtsezko arauik” ez duten herrialdeei laguntza ematera bideratutako programetan, hala nola nahitaezko eta haurrentzako lanak ezabatzea.
|
|
|
" Gehien deigarri zitzaidana zen eskatzen zuen lotura afektiboaren beharra, ez baitzuen ez oparirik ez paseorik espero, musu bat besterik ez zuen nahi, egun horretan seme alaben oroitzapena", azaldu du. Gabonak kaba, turroi eta itsaskiekin bizi dituzten beste
|
pertsona
batzuk ere ez dira zoriontsuak maitatuak sentitzen ez direlako, gehitu du. Madrilek uste du Gabonetan urte osoko arazoak konpontzen direla, deprimituta edo bakarrik daudenak okerrago sentitzen direla eta ahulagoak direla.
|
|
2005
|
|
|
Izan ere, ezintasunak nozitzen dituzten
|
pertsona
batzuk egiazko artistak dira papera toleste kontuetan.
|
|
|
Esne proteinaren aurkako alergia nozitzen dutelako, esnea gustukoa ez dutelako edo bestelako motiboengatik, esnearen ordez sojadun edariak kontsumitzen dituzte
|
pertsona
batzuek.
|
|
|
Zergatik
|
pertsona
batzuek ezinezkoa dute dieta bete, haren eraginak nabaritu arte?
|
|
|
Areago, zaharren zenbaitetan egiten duten jarduera hori zerbitzu publikotzat jotzen da, egintza horiekin beste
|
pertsona
batzuei eta gizarteari berari laguntzen diete-eta.
|
|
|
Kafea maiz hartzeak kafeinara egokitzea (ez, ordea, mendekotasunean amiltzea) ondorioztatzen du: kafea hartzen ohituta dauden
|
pertsona
batzuek, esate baterako, ohiko kafeina dosia kontsumitu ezean, nekea, samingarritasuna, kontzentratzerik eza, buruko mina eta antzeko sintomak agertzen dituzte.
|
|
|
Kafe gehiegi hartzeak eragin kaltegarriak ondoriozta ditzake, hala nola aztoramena, insomnioa, takikardia, dardara eta urdaileko trastornoak; dena den, kikara bakarra hartuta ere,
|
pertsona
batzuek ondoeza nozitzen dute.
|
|
|
Izan ere, gozokiak kontsumitzeak endorfinen askapen mekanismoak estimulatzen dituela egiaztatu da: eragin horrek,
|
pertsona
batzuei gozokiak jateak egonezina arindu eta abaildura edo lur jotze egoerari aurre egiteko unean laguntzen diela ulertaraz liezaguke.
|
|
|
Zaila da pentsatzea ale bat hauskorra dela, apaingarri bat edo baxera pieza bat, esaterako, baina baliteke arreta berezi batzuk merezi izatea, egoera delikatua baitu (adibidez, oso liburu zaharra edo kartoiarekin egindako liburu bat edo zapaldu behar ez diren beste material batzuk, etab.). edo oso baliotsua izatea (titulu agortua eta lortzeko zaila, dedikazio berezia edo bestelako balio sentimental erantsia duen bolumena, etab.).). Kasu puntualetan, onena norberak eramatea izango da, kaxetan edo beste
|
pertsona
batzuek garraiatzeak kalte egin ez diezaion. Inbentarioa egin.
|
|
|
“Positiboa deritzogu gizarte boluntarioak gizarte zerbitzuetan sartzen direnean, balio hauek emanez: elkartasuna, askatasunarekiko errespetua, bestearen onarpena, komunikaziorako eta giza harremanetarako gaitasuna, eta beste
|
pertsona
batzuk komunitatearen esparruan sartzeko eta integratzeko prestasuna”, azaldu dute Espainian Boluntarioak Sustatzeko Plataformek. Bilakaera Azken urteotan aldaketak izan dira boluntarioen ereduetan.
|
|
|
kaktus edo beste landare kraska bilduma bat, barnealdeko tradizionalenak, hala nola aspidistrak, filodendrondoak eta potoak, edo igokariak, bonsaiak… Ontziek ere ingurunea pertsonalizatzeko aukera ematen dute, bai apaintzen badira, bai ale originalagoak nahiago badira, hala nola arrainontziak edo horrela berrerabilitako akuarioak. Beste herrialde edo kultura batzuetatik iritsitako objektuek (bidaia propioen edo beste
|
pertsona
batzuen oparien produktuek) exotismo ñabardura bat eransten dute, eta hori ere oso interesgarria da. Asko badira, apal edo altzari batean espazio berezi bat erabil daiteke horiek jartzeko.
|
|
|
Bramidoen igorpenak eta erantzunak sexu kitzikapen handia eragiten dute, eta, horri esker, nagusi diren arrak etengabe egon daitezke eme gehienak estaltzen. Berrea,
|
pertsona
batzuek uste ez bezala, ez da oreinak emeei egiten dien deia, Cabañerosko Parke Nazionaleko zuzendariak dioenez, baizik eta “animalia ikusgarri horren kitzikapen sistema naturala, garai honetan errazago ikus daitekeena paraje natural horretan”. Jimenezek nabarmendu egiten du oreinak estalaldiaren ziklo biologikoan erakusten duen intentsitate sexuala.
|
|
|
Espainian etxerik ez dutenak oso talde ugaria ez diren arren, Caritasen eta Estatistikako Institutu Nazionalaren (INE) azken azterketetan, 27.000 eta 30.000 pertsona artean daudela esaten da, eta, Europako beste herrialde batzuek egiten duten bezala, txaboletan edo ontzi azpietan bizi direnak ere sartuko balira, kopurua 3 milioikoa izan daitekeela. Oinarrizko beharrak betetzea Elkarte horien arabera, etxerik ez duten pertsona gehienek 40 urte inguru dituzte, baina gero eta gehiago dira harrera zentroetan beste
|
pertsona
batzuk ere, hala nola etorkin gazteagoak, 30 urte ingurukoak, lehen harrerako zentroetan eta oinarrizko beharrak betetzeko zentroetan, hala nola jantokian, dutxetan, gaua pasatzean, %70 baino gehiago. Emakumeak %15 eta %20 bitartean izan daitezke.
|
|
2006
|
|
|
Gure aldaketa prozesuetan beste
|
pertsona
batzuek ere profesionalek, akaso lagun gaitzaten ateak zabaldu behar dizkiegu; lagundu bai baina ez aholkuak emanez bakarrik, geure buruaren ispilu rola jokatzeko prest baizik, nork bere burua zehaztasun eta xehekapen handiagoz aztertu ahal izan dezan, zorroztasun handiagoz juzkatu, jardun eta asmatu ahal izateko.
|
|
|
Sarrera gisa entsalada hartzeko aukera: lehen plater gisa eskainiz gero, nahiz eta gustukoa izan,
|
pertsona
batzuek ez dute aukeratzen, mahaitik gosetuta altxatzeko beldurrez.
|
|
|
Tabakismo pasiboari (erretzen den tokietan bizi ohi diren pertsonek nozitzen dutena, alegia) biriketako minbizia, asma eta arnasketa aparatuko gaitzak pairatzeko arriskua areagotzea leporatu izan zionez, erretzeari uzten dionak edo beste
|
pertsona
batzuk diren tokietan erretzen ez duenak, bere buruaren eta gainerakoen osasunaren mesedetan dihardu.
|
|
|
Osasungarria, geure bizitzan horrela jokatzeko moduko
|
pertsona
batzuk izatea da.
|
|
|
Euspen fisiko edo mekanikotzat hartzen da gorputzaren zati baten edo zati osoaren mugimendua murrizteko mekanismoak erabiltzea, gaixo bera edo beste
|
pertsona
batzuk arriskuan jartzen dituzten egoerak saihesteko. Baina osasunaren profesionalarentzat, pertsonaren, haren osasunaren eta segurtasunaren inguruan esku hartzen baitu, kontuan hartu beharreko alderdi legal eta etikoek esku hartzen dute.
|
|
|
Gero eta lurrin gehiago dago, eta kono eta hagaxka gisa merkaturatzen da. Hala ere,
|
pertsona
batzuei ez zaie gustatzen intsentsua erretzean gela osoan dagoen kea, eta osasun agintariek ohartarazten dute intsentsu marka batzuek zenbait elementu dituztela, arnastuz gero osasunarentzat kaltegarriak izan daitezkeenak. Etxea usaintzeko orduan, beste klasiko bat kandela lurrinduak dira.
|
|
|
Lehenengo kasuan, pertsona infektatu egiten da eta ondoriorik gabe berreskuratzen da; bigarren kasuan, ordea, gibelak sei hilabete edo gehiago iraun dezake, baita bizitza osoan ere. Hepatitis biral kronikoak, gainera, beste
|
pertsona
batzuk infektatzeko arrisku erreala dakar denbora luzean, eta gaixotasuna berriro aktibatzeko arriskua. Sintomak, oro har, infekzioaren eraginpean egon eta 15 egunetik 45 egunera agertzen dira.
|
|
|
López Fusterrek mezu lasaigarri bat bidali nahi izan die gurasoei, hepatitis mota hori baita arrisku gutxien duena, eta oso gutxitan larriagotzen da. “Gaixotasun horrek ez du ondoriorik uzten, sendatu egiten da eta, lehenengo astearen ondoren, ikterizia agertu denean, beste
|
pertsona
batzuk kutsatzeari uzten dio”, esan du Osasuneko ordezkariak, eta argitu du hiru kasu horiek agertzeak ez duela esan nahi fokuaren jatorria bi ikastetxeetako batean dagoenik. Osasun Ordezkaritza Probintzialak gomendio hauek egiten ditu:
|
|
|
Etxeko lanetan erabiltzen diren esku eskailerak gaizki erabiltzeak edo mantentzeak hainbat arrisku ekar ditzake. Istripurik gerta ez dadin, hala nola objektuak erori, harrapatu edo beste
|
pertsona
batzuen gainera erortzea, erabiltzeko arau hauek bete behar dira, Laneko Segurtasun eta Higienerako Institutu Nazionalaren 239 ohar teknikoan jasotakoak: Eskailera jartzea Eskaileraren bermapuntutik hurbil gauzak garbitzea.
|
|
|
Gosaria modu pribatuagoan egin ohi da, eta jaso egiten da. Espainian, garrantzi handiagoa ematen zaio janariari, ordu publikoa da eta jende asko ateratzen da; beraz,
|
pertsona
batzuk bakarrik sentitzen dira. Desberdintasun gehiago herrialdeen artean?
|
|
|
Zergatik gara alergikoak? Alergia sentikortasun berezi bat da, eta
|
pertsona
batzuk neurriz kanpo erantzuten diete kanpoko elementuei. Kausatzaile ohikoenen artean daude landareen polenak, hautsaren akaroak eta zenbait sendagai eta elikagai.
|
|
|
Horretarako, gastu notarialen, kudeaketa gastuen, zergen eta abarren ordainketen justifikazio etengabeak ematen zizkieten. Atxilotuek oporretako produktu bera saltzen zieten beste
|
pertsona
batzuei hura ez zutenean, edo aste partekatua bezero bati baino gehiagori saltzen zioten. Are gehiago, iruzurra egin ondoren, iruzurgileen aurkako lege ekintzei ekiteko eskaintzen ziren, eta berriz ere iruzur egiten zitzaien biktimei.
|
|
|
Aldaketa kupulan 2001ean enpresa horien aurka hasitako polizia jarduerek hainbat aldaketa egin zituzten iruzurrezko sarean. Hala, beste
|
pertsona
batzuk kontratatu ziren, engainuaren buru ikusgarri izateari utz ziezaioten. Denborak aurrera egin ahala, jende gehiago sartu zen sarean, eta, hala, fikziozko enpresa ugari sortu ziren, benetakoak edo oporraldi partekatuaren esparruan ospe handiko legezkotzat jotzen zirenak.
|
|
|
Ogasunari ordaindu Gobernuko presidenteorde Pedro Solbesek atzo ziurtatu zuen Afinsa eta Formum Filatelicoren bezeroek zigiluetan inbertitutako dirua Ogasunari aitortzen jarraitu dutela. Zehazki, ministroak azaldu zuen “inbertsioagatik etekinen bat lortu duten guztietan” ordaindu dutela zerga, eta hori, kasu gehienetan, esku hartutako bi enpresek bereganatutako beste
|
pertsona
batzuen ekarpen berriei esker gertatu zen. Ekonomia eta Ogasun Ministerioaren mendeko Zergen Zuzendaritza Nagusiak hainbat kontsulta erantzun ditu, eta kontsulta horiek “behartuta” daude izan ditzaketen onurak adieraztera eta, gainera, kapital higigarriaren etekin gisa aitortzera.
|
|
|
Gurasoak eta hezitzaileak izaten dira autismoaren sintomak nabaritzen lehenak, baita bularra ematea bezalako etapa goiztiarretatik aurrera ere. Autismoa duen haurtxo batek beste
|
pertsona
batzuen presentziari ez erantzutea edo objektu bakar batean kontzentratzea gerta daiteke, beste batzuk kanpoan utzita eta oso denbora luzez. Baina haur autista batek garapen normala ere ager dezake, eta, gero, elkartu eta harreman sozialekiko axolagabe bihurtu.
|
|
|
Baina haur autista batek garapen normala ere ager dezake, eta, gero, elkartu eta harreman sozialekiko axolagabe bihurtu. Normalean, beren izenari erantzuteko gai ez diren haurrak dira, eta, sarritan, beste
|
pertsona
batzuen begiradari eustea eragozten dute. Halaber, beste batzuek pentsatzen edo sentitzen dutena interpretatzeko zailtasunak dituzte, ez baitute lortzen gizarte kodeak ulertzea, hala nola ahots tonua edo aurpegi keinuak, eta ez dituzte beste pertsona batzuen aurpegiak behatzen portaera egokia zein izan litzatekeen jakiteko aztarnak lortzeko.
|
|
|
Normalean, beren izenari erantzuteko gai ez diren haurrak dira, eta, sarritan, beste pertsona batzuen begiradari eustea eragozten dute. Halaber, beste batzuek pentsatzen edo sentitzen dutena interpretatzeko zailtasunak dituzte, ez baitute lortzen gizarte kodeak ulertzea, hala nola ahots tonua edo aurpegi keinuak, eta ez dituzte beste
|
pertsona
batzuen aurpegiak behatzen portaera egokia zein izan litzatekeen jakiteko aztarnak lortzeko. Bereizgarri bat da ez dutela begietara begiratzen, ezpainetara, ahora baizik, eta esaten zaien guztia deszifratzen saiatzen direla.
|
|
|
Entzumen hodiaren mukosa gehiegi metatzeak buxadura eragin dezake, eta tapoiak eragin. Tapoiak ondoeza dira, eta
|
pertsona
batzuek behin eta berriz izaten dituzte bizitzan zehar, baina baliteke inoiz ez agertzea beste batzuetan; izan ere, «argizariaren kantitatea eta kalitatea oso desberdinak dira batzuen eta besteen artean», dio Cobetak, eta, askotan, joera genetiko bat dago tapoiak edukitzeko. Asaldura hori edozein biztanleria multzotan ager daiteke, sexua eta adina kontuan hartu gabe, nahiz eta, Valentziako ospitaleko Otorrinolaringologia Zerbitzuko buruak dioenez, neurri handiagoan eragiten dien zaharrei, kanpoko entzunbideko azalak «migrazio ahalmen txikiagoa» duelako.
|
|
|
Hala iradokitzen du Britainia Handiko bi ikastetxek, Londresko Kings Collegek eta Phisiology and Behavior aldizkarian argitaratu berri den University Collegek. Horrelako azterketek eragina izan lezakete obesitatearen prebentzioan, gustuaren pertzepzioaren erdiko dietak diseinatzean edo
|
pertsona
batzuek gustuaren alterazioak zergatik dituzten ulertzean.
|
|
|
Konposatuarekiko sentikortasunik eza arrisku kardiobaskularraren adierazle gisa ere proposatu izan da. Pentsatzen da, halaber, propiltiourazilarekiko sentikortasunak azal lezakeela zergatik
|
pertsona
batzuek hobeto jasaten dituzten elikagairik narritagarrienak, edo zergatik diren ia ezinezkoa barazkiak jatea, bereziki landare mikatzagoak badira, hala nola espinakak edo brokolia. Rutgers Unibertsitateko beste azterlan bat ere argitaratu da uztailean American Journal of Clinical Nutrition en, eta 3 eta 6 urte bitarteko haur talde batean aztertu du propiltiourazilarekiko sentikortasunak barazkiekiko gustuan eraginik izan dezakeen.
|
|
|
Horrela definitzen da kanpotik egosita dagoen pasta, eta haren barruan zati txiki bat erdigordina da, eta horrek apur bat gogorra egiten du murtxikatzean. Horregatik,
|
pertsona
batzuek nahiago dute pasta egosiena hartu. Hala ere, kirolariaren elikadurari dagokionez, kontua ez da pasta mahaikidearen gustura egostea.
|
|
|
Era berean, ikertzaileek ikasi duten jokabide baten ondorio da hidrofobia. Mª Jesús Andrés Pérez psikologo klinikoaren eta Kabinete Psikomotorreko zuzendariaren arabera, laguntza psikologikoko zentro pribatu batek «uretan esperientzia desatsegin bat edo gehiago izan izana, beste
|
pertsona
batzuen abertsio esperientzien lekuko izatea edo gehiegizko beldur edo kezkak, oro har edo bereziki urarekiko, transmititu izana arazo hori sortzeko gai diren faktoreak dira». Fobia espezifikoa objektu bati, izaki bizidun bati edo egoera jakin bati beldur irrazionala, gehiegizkoa eta jarraitua da.
|
|
|
Hala ere, nahiz eta ez jakin, biktima askok dituzte gaixotasun kardiobaskularra izateko arrisku faktoreak, hala nola tabakismoa, hipertentsioa edo diabetesa. Batzuetan, kolapsoa izan baino ordubete lehenago,
|
pertsona
batzuk bularreko minaz eta palpitazioez kexatzen dira, baita arnasa hartzeko zailtasunez, goragalez eta zorabio sentsazioaz ere. Baina zer da fibrilazio bentrikularra, eta zergatik eragiten du horren ondorio latza?
|
|
|
70eko hamarkadaren hasieran Estatu Batuetan jaio ziren Denbora Bankuen proiektu hori Europara iritsi zen hamar urte geroago, emakumeek denbora librea izan zezaten. Espainian, beste
|
pertsona
batzuei eta geure buruari laguntzeko moduaren adibidea da Denbora Bankua, baliorik preziatuenarekin eta, askotan, ahaztuenarekin: norberaren denbora.
|
|
|
udaberrian ezagutu nuen arteari buruzko proiektu bat, gure udalerrian urtero egiten dena: ' IMAGINA', Banco de Tiempo proiektuaz hitz egin zidaten eta Alacanten eredu bat ezartzen lagundu zidaten
|
pertsona
batzuei, eta truke sistema hori txikitatik ezagutzen nuenez landa eremu batean bizi nintzelako, oso erakargarria iruditu zitzaidan, eta, une horretatik aurrera, San Javierren bat sortzea pentsatu nuen. Gaiari buruz irakurri eta Denbora Banku bat kudeatzeko trebetasunei buruzko jardunaldi batean parte hartu ondoren, beti emakumearentzako zerbitzuei eta elkarren arteko laguntzari begira zeudela ikusi nuen.
|
|
|
1953an, Vincent Du Vigneaud estatubatuarrak oxitozina izena jarri zionean, 9 aminoazido hondakin zituen peptido labur bat eta bi zistina erdien arteko zubi disulfuroa 1 eta 6 posizioetan, substantzia hori sintetizatzen saiatu zen, eta, bi urte geroago, Medikuntzako Nobel saria lortu zuen. Konfiantzazko oinarria Ernest Fehr eko taldeak (Zuricheko Unibertsitatea, Suitza) oxitozinak portaeran duen eragina sakondu du du, eta ondorioztatu du odoleko oxitozina maila handiek norbanakoek beste
|
pertsona
batzuengan konfiantza izateko gaitasuna hobetzen dutela. «Oxitozina gai da gizarte jarduera sustatzeko eta traizioaren beldurra gainditzen laguntzeko».
|
|
|
Baina epilepsiaren kirurgiari erantzuten dioten hautagaiek estigmatizatuta jarraitzen dute, gizartearen ezjakintasunagatik. Bestalde, frogatu da zenbait infekziori egozten zaien gaixotasunaren arrazoia fenomeno arraroa dela, nahiz eta orain atzerritar jatorriko
|
pertsona
batzuetan hauteman. «Ez da nahitaez herentziazko gaixotasuna, nahiz eta kasu batzuetan hala izan.
|
|
|
Jokoari esker, agresibitatea bideratu, beldurrei aurre egiten lagundu eta autoestimua hobetzen da. Sozializazio ahalmena du, beste
|
pertsona
batzuekiko harremana sustatzen baitu. Sormena sustatzen du eta zenbait trebetasun garatzen laguntzen du.
|