|
2023
|
|
|
Edozein kasutan ere, zergak ondore konfiskagarriak dituen ala ez aztertzeko, ikusi behar da kasuan kasuko subjektuak duen ekonomia ahalbidea; bestela esanik, zergak ezin dio
|
pertsona
bati kendu horrek bizitzeko behar duen gutxienekoa (%50eko karga tasa konfiskagarria izan zitekeen lanbideen arteko gutxieneko alokairua kobratzen duenarentzat, baina ez errenta altua duen pertsonarentzat5). Horren harira, lurralde erkideko PFEZren arauketa bizitzeko behar den gutxienekoa ezarri da; horren arabera, zergak ordaintzeko betebeharretik at geratu dira, gizakiak bere beharrizanik funtsezkoenak asetzeko behar dituen ondasun eta errentak.
|
|
|
Eskuarki, egitezko kasutik bertatik atera dezakegu pertsona hori nor den. Beste batzuetan, ordea, zerga egitatea gauzatzean
|
pertsona
bat baino gehiago pilatzen dira garrantzi eta eragin berarekin, eta ez da erraza zergaduna nor den zehaztea (berbarako, salerosketa gauzatzean, legeak zehaztu behar du nor den zergaduna, eroslea, saltzailea edo beste edonor).
|
|
|
jarauntsi onartu gabea eta ondasun erkidegoak. Lehenengoak gertatuko dira
|
pertsona
bat hil eta gero jarauntsia oraindik onartu ez bada (jarauntsia onartu ondoren oraindik jaraunsleen artean banatu ez bada, jarauntsiko erkidegoaz hitz egiten da, ondasun erkidegoen pare). Jarauntsia, beraz, administratu behar da.
|
|
|
Delitu honetarako ezarritako zigorrak dira urtebetetik bost arteko espetxealdi zigorra eta iruzur egindako kopurutik horren sei halako arteko isuna. Iruzur egindako zenbatekoa 600.000 eurotik gorakoa bada, talde edo antolakunde kriminal baten baitan gauzatu bada, edota beste
|
pertsona
bat edo batzuk tartean jarri badira, negozio edo tresna fiduziarioak erabili badira, edo paradisu fiskalen bitartez gauzatu badira, erantzulea edo betebeharpekoa benetan nor den, bere ondarea zein den ala iruzur egindako kopurua zenbat den ezkutaturik geratzeko moduan, orduan espetxealdi zigorra bi urtetik sei artekoa izango da eta isuna bikoitzetik sei halako artekoa (305.bis. artikulua).... Zigor bien kasuan, aurreko zigorrekin batera honako zigor osagarriak ezarriko dira:
|
|
|
Egoera hori zuzentzeko arrazoi bat baino gehiago dago: alde batetik, justiziazko arrazoiengatik, besterik gabe,
|
pertsona
batek hainbat herrialdetan harremanak izateagatik ez lukeelako tributu gehiago ordaindu behar. Bestetik, azken urteotan zabaldu diren ideiak hizpidera ekarriz, ekonomia politikaren arrazoiek ere bidezko dezakete arazoaren konponketa, botere publikoek nazioarteko merkataritza eta inbertsioak suspertu behar dituztelako.
|
|
|
Konstituzioko lege erreserba printzipioaren arabera, botere legegilearen egintzen bidez bakarrik sor daitezke tributu berriak edo arau daitezke tributuen oinarrizko osagaiak. Analogiak eta, oro har, integrazioakarau berriaren sorrera dakar, lehenago araututa ez zegoen kasurako; sormen hori interpretatzaileak edo araua aplikatzen duenak egiten du, hots, legegilea ez den
|
pertsona
batek. Ondorenez, analogiaren aplikazioak lege erreserbaren printzipioa hausten du.
|
|
|
Hori dela eta, SAINZ DE BUJANDAk sailkapen horren ondorio juridikoak argitzeko esan duenez, zuzeneko zerga metodoaren eta zeharkako zerga metodoaren artean bereizi behar da. Lehenengoetan, legegileak kargapean jarri nahi duen pertsonak benetan ordaintzen du tributua, bestela esanda, pertsona horrek ezin du legez berreskuratu beste
|
pertsona
baten kontura erakunde publikoari ordaindu diona, hirugarren hori ez dagoelako harreman juridiko tributarioen betebeharpekoen artean. Beste hitzetan esanda, tributua ordainduko du legegileak benetan kargatu nahi duen pertsona.
|
|
|
Lurralde jakin batean
|
pertsona
batek zenbat denbora eman duen zehazteko, aldi batez kanpoan izandako denbora hartuko da kontuan, egoiliarra izateaz aldatu ezik. Esaterako, Bizkaiko egoiliar den langilea aldi baterako Kantabriara aldatu behar denean, bi hilabetez lanera joan behar delako.
|
|
|
jokabide edota muga batzuetatik gaindi ulertuko da negozio juridikoen ondorioz lortutako aurrezpen fiskala bazter utzi behar dela; haatik, muga barruko jardunak zilegi bihurtuko luke aurrezpen fiskal hori. Horrela gertatuko litzateke, ulerbidez, Oinordetza eta Dohaintzen gaineko Zergaren progresibitatea saihesteko,
|
pertsona
batek dohaintza bat baino gehiago ematen badizkie etorkizuneko jaraunsleei, dohaintza egitean zerga ordainduz baina aldi berean dohaintzan emandakoa jarauntsitik ateratzeko asmoarekin dohaintza emailea hiltzen denean. Martxoaren 25eko 4/ 2015 Foru Arauak, Bizkaiko Lurralde Historikoaren indarreko Oinordetza eta Dohaintzen gaineko Zergari buruzkoak, 63 artikuluan ezarri duenez, jarauntsira batuko dira lau urteko epean hil aurretik egindako dohaintza guztiak dohaintza emailearen eta dohaintza hartzaile beraren artean, jarauntsiari aplikatu beharreko karga tasa zehazteko orduan.
|
|
|
(b) Lanbide praktika eskuratzeko prestakuntzarako lan kontratua egin behar da, kasuan kasuko ikasketak bukatu eta hurrengo 3 urteetan, edo hurrengo 5 urteetan, kontratua desgaitasuna duen
|
pertsona
batekin egiten denean.
|
|
|
Areago, enpresaburuaren adostasunik gabe ez da posible langile nagusiak edo laguntza jasoko duenak, bere ekimenez, langile laguntzailea beste
|
pertsona
batekin ordeztea, edozein arrazoi dela bide; hurrean ere, hori gertatuko balitz kontratuan berritze subjektiboa legoke, eta horretarako nahitaezkoa da enplegatzailea ados etortzea (FERNaNDEz CosTALEs MuÑiz).
|
|
|
Horrela, 12/ 1992 Legearekin bat etorriz," agentzia kontratuaren bidez pertsona fisiko edo juridiko batek, agente deritzonak, betebeharra hartzen du bere gain, modu etengabean edo egonkorrean, ordainsariaren truke, beste
|
pertsona
bati begira, inorentzat merkataritzako egintza edo eragiketak bultzatzeko, edo, bitartekari aske gisa, inorentzat eta inoren izenean, horiek bultzatu nahiz burutzeko, aurkakorik itundu ezean, bere gain hartu gabe eragiketa horien arriskuak eta mentura" (1 artikulua).
|
|
|
Bestalde, bekaren prestakuntza izaera eta beka hori kasuan kasuko titulazioari lotzen zaiola antzeman daiteke, baldin eta erakunde beka emaileak bere jardunbiderako eta bere xedeak lortzeko ez badu behar bekadunik. Eta hori erraz ondorioztatu ahal izango da, baldin eta bekadunak bere jarduera amaitu ostean ez bada beharrezkoa beste
|
pertsona
bat kontratatzea jarduera hori gauzatzeko. Halakoetan, esan bide da bekaduna erakunde beka emaileak jasan beharreko kostu ekonomikoa dela [2006ko otsailaren 6ko (4965/ 2005 errek. zk.) Madrileko ANE, 4 Salakoa].
|
|
|
(g) Lan autonomo arrunta: LAELren arabera, langile autonomo dira ohikotasunez, modu pertsonalean, zuzenean, beregainean eta beste
|
pertsona
baten zuzendaritzaeta antolaketa esparrutik kanpo, irabazteko asmoarekin, ekonomiaedo lanbide jarduera gauzatzen duten pertsona fisikoak, horiek inorentzako langileak okupatu ala ez.
|
|
|
Beste
|
pertsona
baten zuzendaritzaeta antolaketa esparrutik kanpo: ezaugarri hori LELTBren 1.1 artikuluan modu espiritualizatuan edo malguan mendekotasunaren inguruan jasotako kontzeptuaren aurkakoa da(" beste pertsona baten antolaketaeta zuzendaritza esparruan...").
|
|
|
Beste pertsona baten zuzendaritzaeta antolaketa esparrutik kanpo: ezaugarri hori LELTBren 1.1 artikuluan modu espiritualizatuan edo malguan mendekotasunaren inguruan jasotako kontzeptuaren aurkakoa da(" beste
|
pertsona
baten antolaketaeta zuzendaritza esparruan..."). Horrenbestez, langile autonomoak erabateko kontrola du lana egiteko moduaren gainean, inolako baldintza juridikorik ez baitago horren inguruan.
|
|
|
Hortaz, orain langilearen jarduteko gaitasuna edo langileak negozioak egiteko duen gaitasuna aztertu behar da. Bestela esanda, aztertu behar dira
|
pertsona
batek baliozko lan kontratu bat egiteko bete behar dituen betekizunak.
|
|
|
Gainera KZren 244 artikuluan jasotako inguruabarren bat egon behar da: a) guraso ahala egikaritzen duena beste gurasoa ez den
|
pertsona
batekin ezkotzea edo horrekin ezkondu bizimodua egitea; b) gurasoak bananduta bizitzea; c) guraso ahala egikaritzea modu larrian oztopatzen duten arrazoietatik edozein gertatzea.
|
|
|
O 1908ko maiatzaren 19ko Legea, Industriako Adiskidetze eta Arbitraje Kontseiluei buruzkoa. ...ok saihestea ezinezkoa bazen, gutxienez, halakoak amaitzea hasi zirenetik hogeita lau ordu igaro baino lehen), ugazabek enpresak ixtea edo langile talde baten eta enpresaburu baten edo enpresaburu talde baten arteko gorabeherak, adiskidetze kontseilu edo epaitegi misto parekideek gauzatutako adiskidetzearen bidez. Eta alderdien artean adostasunik izan ezean, alderdiei eskatzen zitzaien adostasunez
|
pertsona
bat edo gehiago izendatzea, euren izenean izapideekin jarrai zezaten. Edonola ere, halako kasuetan, konpromiso eskrituraren nondik norakoak alderdiek adostu behar zituzten.
|
|
|
★ Mendeko lana edo mendekotasun juridikoarekin egindako lana. Mendekotasun juridikoa LELTBren 1.1 artikuluan jaso da, zerbitzu ematea enplegatzaile edo enpresaburu deritzon beste
|
pertsona
baten antolaketaeta zuzendaritza esparruan gauzatu behar dela aipatzean. Legegileak mendekotasunaren inguruan hala nahita egindako malgutzearen edo difuminatzearen ondorio da definizio hori, hain zuzen, mendekotasunaren ohiko agerpenekin hausteko.
|
|
|
O Locatio conductio operis: oro har, beraren jardunbidea bat dator gaur egungo obra betearazteko kontratu zibilarekin; erakunde horren bidez
|
pertsona
batek (locator) hirugarren batekin (conductor) obra bat kontratatzen zuen (errentan hartzen zuen) ordainsari batzuen truke (merces). Locator delakoak materialak eman behar zizkion conductor delakoari, baina hark azken honen gainean zuen agintea mugatzen zen irizpideak ematera, lortu beharreko emaitzari begira, bai eta obra egiteko ezarritako epea betetzea galdatzera era.
|
|
|
O Mandatum: erakunde horren bidez,
|
pertsona
batek (mandatariak) bere gain hartzen zuen enkarguren bat dohainik egiteko betebeharra beste pertsona baten (mandatugilearen) mesedetan. Denborarekin, hasieran irabazteko asmorik ez zuen erakunde horrek berarekin ekarri zuen, arrazoi moralak zirela eta, mandatugileak mandatariari zenbateko jakin bat ordaintzeko betebeharra, azken horrek haren negozioak kudeatzeagatik.
|
|
|
O Mandatum: erakunde horren bidez, pertsona batek (mandatariak) bere gain hartzen zuen enkarguren bat dohainik egiteko betebeharra beste
|
pertsona
baten (mandatugilearen) mesedetan. Denborarekin, hasieran irabazteko asmorik ez zuen erakunde horrek berarekin ekarri zuen, arrazoi moralak zirela eta, mandatugileak mandatariari zenbateko jakin bat ordaintzeko betebeharra, azken horrek haren negozioak kudeatzeagatik.
|
|
|
O NC exum: mekanismo autopignoratzaile gisa jarduten zuen; izan ere, horren bidez
|
pertsona
batek betebeharra hartzen zuen bere lanarekin diruzko zorra bermatzeko.
|
|
|
Ikuskatzailetza prozedurak segurtasun juridiko orokorra bermatzen dio administratuari (ikusi otsailaren 4ko 138/ 2000 Errege Dekretuaren 17 artikulua); izan ere, subjektu berari begira Laneko Ikuskatzailetzak gauzatzen dituen egiaztatze jarduerek ezin dute iraun jarraikako 9 hilabete baino gehiago, salbu eta atzerapena egotz dakiokeenean ikuskatutako subjektuari edo horren mendeko
|
pertsona
bati. Gainera, behin egiaztatze jarduerak hasita, horiek ezin dira geldiarazi hiru hilabetetik gora, salbu eta geldiarazpena egotz dakiokeenean ikuskatutako subjektuari edo horren mendeko pertsona bati.
|
|
|
Ikuskatzailetza prozedurak segurtasun juridiko orokorra bermatzen dio administratuari (ikusi otsailaren 4ko 138/ 2000 Errege Dekretuaren 17 artikulua); izan ere, subjektu berari begira Laneko Ikuskatzailetzak gauzatzen dituen egiaztatze jarduerek ezin dute iraun jarraikako 9 hilabete baino gehiago, salbu eta atzerapena egotz dakiokeenean ikuskatutako subjektuari edo horren mendeko pertsona bati. Gainera, behin egiaztatze jarduerak hasita, horiek ezin dira geldiarazi hiru hilabetetik gora, salbu eta geldiarazpena egotz dakiokeenean ikuskatutako subjektuari edo horren mendeko
|
pertsona
bati. Eta ikuskatze jardunaren diligentzia egingo da ekainaren 10eko 1452/ 2016/ EGG Aginduaren, Laneko eta Gizarte Segurantzako Ikuskatzailetzaren jardute diligentziaren eredua arautzekoaren, eranskinean jasotako ereduan.
|