|
2013
|
|
|
Jokamoldearen berri emateko adjektiboak erabiltzeaz gainera, hainbat esamolde daude, gure hizkuntzan,
|
pertsona
baten nolakotasuna eta izaera deskribatzeko. Ikus ditzagun horietako batzuk.
|
|
|
Bi informazio mota erabil dezakegu
|
pertsona
baten deskribapena egiten dugunean: batetik, ikusi duzun bezala, ezaugarri fisikoen eta izaeraren deskribapena egin daiteke; bestetik, haren ekintzen eta jokamoldearen berri eman daiteke.
|
|
|
d) Jantziek eta oinetakoek gastuaren% 62a hartzen dute beherapenetan. Beherapenetan batez besteko gastua 80 eurokoa bada pertsona bakoitzeko, zenbat diru gastatzen du, batez beste,
|
pertsona
batek jantziak eta oinetakoak erosten?
|
|
|
b) Gai izango zinateke adierazteko nola lortzen duen
|
pertsona
batek beharrezko duen energia. Saia zaitez pausoz pauso azaltzen, eta jar itzazu adibideak azalpena ilun samarra dagoela iruditzen zaizunean.
|
|
|
1 Irudietan ikusten da
|
pertsona
bat egoera baten aurrean bi jarreratan. Erantzun galderei irudietan oinarrituta:
|
|
2014
|
|
|
f) Nolakoak iruditu zaizkizu apustua irabazteko eta ligatzeko erabilitako estrategiak (zerrenda, Internet erabiltzea, gustuko pertsona jeloskor jartzeko beste
|
pertsona
bat erabiltzea&): egokiak, onargarriak, errealak&?
|
|
|
zagutzen ez dugunari buruz, ezin iritzirik eman. Ezagutzen ez dugun
|
pertsona
bati buruz, azaleko kontuez baino ezin aritu. Irakurri ez dugun liburu bati buruz, besteei entzundako edo irakurritako iritzien inguruan gain gainetik baino ezin jardun.
|
|
|
" Beste
|
pertsona
baten lana ari zara balioesten; hortaz, zaindu egin behar duzu haren irudiari egin diezaiokezun kaltea. Nahi zenuke norbaitek zure lan bat horren gordin balioestea?".
|
|
|
7 Ez da inor ageri, baina bai
|
pertsona
baten arrastoa. Istorio moduko bat kontatzen digu, bide bat egin duen norbaitena.
|
|
|
8 Pertsona bat ageri da, goitik begiratuko baliote bezala. Plano pikatua da, txikiagotu eta ikusezin bihurtu nahi duten
|
pertsona
baten kexa edo salaketa adierazkorrago eta indartsuago bilakatzeko.
|
|
|
Oraindik asko dago egiteko. Umeei eskolan zientziarekin lan egiten duen
|
pertsona
bat imajinatzeko eskatzen badiezu, gizonezko zientzialari bat marraztuko dute, nahiz eta emakumezko zientzialari eta ingeniari asko egon. Horixe da arau kulturala, eta haur ipuinetan gauza bera gertatzen da:
|
|
|
Askatasuna. Paisaiari begira, pentsatzen, amesten ari da
|
pertsona
bat, plano narratibo batean.
|
|
|
Asiatik zetorren eta, batez ere, merkatarien bidez hedatu zen. Kutsatuz gero, egun erdia nahikoa izan zitekeen
|
pertsona
bat hiltzeko. Izurri beltzarengatik Nafarroako Erresumako biztanleriaren erdia hil zen.
|
|
|
Enpatia historikoa
|
pertsona
batek berea ez den testuinguru historiko eta geografiko bateko beste pertsona baten tokian jartzeko edo hark sentitzen duena antzemateko gaitasuna da.
|
|
|
Enpatia historikoa pertsona batek berea ez den testuinguru historiko eta geografiko bateko beste
|
pertsona
baten tokian jartzeko edo hark sentitzen duena antzemateko gaitasuna da.
|
|
|
bestekoa izatea ez zegoen egoera ekonomikoaren baitan, gaur egun bezala. Jaiotzak egiten zuen
|
pertsona
bat estamentu bateko kide bizitza guztirako. Era berean, gaur egun, gizartea ondasunek mailakatzen badute ere, guztiok eskubide berberak ditugu, oro har.
|
|
|
Gertaera baten aurrean
|
pertsona
baten jarrera balioesten.
|
|
|
F. Pertsona batek bere ondarearen zati bat edo ondare osoa beste
|
pertsona
bati doan ematea.
|
|
|
Horrela, estatuaren onerako, botere guztia
|
pertsona
baten esku uzten da. Botere hori zatitzea, estatua bera zatitzea da.
|
|
|
Dakizuen bezala,
|
pertsona
bat, jaiotako lurralde eta urtearen arabera, batez beste biziko den urte kopurua da bizi itxaropena. Urte kopuru hori asko aldatzen da lurralde batetik bestera, eta baita historian zehar ere.
|
|
|
1 Frogatuta dago 65 urtetik gorako
|
pertsona
batek eta 6 urtetik beherako batek bestelakoek baino probabilitate handiagoa daukatela eskaileretan istripua izateko; horregatik esaten da arrisku taldean daudela. Zuen etxe blokean 64 bizilagun zarete, eta horietatik 24 arrisku taldekoak dira.
|
|
|
Elektrizitate hori gorputzean metatuta gelditzen da, estatiko, objektu metaliko bat edo beste
|
pertsona
bat topatu arte. Metala edo beste pertsona bat ukitzean, metatutako, mugitu egiten da eta deskarga gertatzen da.
|
|
|
Elektrizitate hori gorputzean metatuta gelditzen da, estatiko, objektu metaliko bat edo beste pertsona bat topatu arte. Metala edo beste
|
pertsona
bat ukitzean, metatutako, mugitu egiten da eta deskarga gertatzen da. Ondorioa:
|
|
|
hain zuzen ere, erabiltzen dugun energiaren hiru laurden izaten dira metabolismo basalerako. Baina
|
pertsona
batetik bestera aldatu egiten dira behar energetikoak, zenbait faktoreren arabera, hala nola sexuaren, adinaren eta gorputzaren osaeraren arabera.
|
|
|
Pertsona batek eguneroko jarduerako fisikorako behar duen energia kopurua da. Alde handia dago
|
pertsona
batetik bestera, egindako jardueraren arabera aldatzen baita energia kontsumoa,% 30etik, %100 bitartean izan daiteke.
|
|
|
Beraz, behar energetiko totala
|
pertsona
batek bere bizi funtzioetarako, bere jarduera fisikorako eta gorputzeko tenperaturari eusteko behar duen energia kopurua izango da.
|
|
|
Pertsona bakoitzak zenbat energia xahutzen duen jakinda, dietaren bidez zenbat kilokaloria hartu behar dituen kalkulatzen da. Hala,
|
pertsona
baten gastu energetiko osoa 2.000 kilokaloriakoa bada, 2.000 kilokaloriako dieta du, balantza energetikoa orekatua izan dadin.
|
|
2016
|
|
|
Odola eta organoak ematearen aldeko kanpaina ugari plazaratzen dira komunikabideen eta hainbat erakunderen bidez. Egia esan, beste
|
pertsona
bati odola edota organo edo ehun bat ematea da izan daiteke munduko oparirik onena. Gaur egun, bizitza asko salbatzen dira transplanteen ekimen eta terapia bidez.
|
|
|
Arrakasta handia izan dute enpresaren lanek eta eskaera ugari jaso dituzte. Hori delaeta, Biologiako ezagutzak dituen
|
pertsona
bat behar, eta zu aukeratu zaituzte, hainbat zeregin landu eta egiteko.
|
|
|
Horrelako
|
pertsona
batek belaki bati gupidagabe koska egingo lioke, barruko haserrea ahotik irteten zaiolako eta min emanez baizik ezin duelako baretu.
|
|
|
Horrelako
|
pertsona
batek zera esango lioke seme alaben etorkizunaz arduratuta dagoen gurasoari, mespretxuz: " zu arduratu, arduratu, baina zaude ziur haiek ez direla ez zutaz eta ez zure arduraz gogoratuko behar dituzunean"
|
|
|
10 Salerosketan dabilen
|
pertsona
batek bi produktu erosi ditu 400 ren truke, eta 435 an saldu ditu. Lehenengo produktuarekin% 10 irabazi du, eta bigarrenarekin, berriz,% 5 Zein zen produktu horien hasierako balioa?
|
|
|
a) Zenbat neurtuko luke 42,5 cm-ko femurra duen
|
pertsona
batek modelo bakoitzaren arabera?
|
|
|
5 Gorputz masaren indizea (GMI)
|
pertsona
baten altuera eta masa erlazionatzen dituen neurria da, sexuaren eta adinaren arabera aldatuz doana.
|
|
2017
|
|
|
izpiak erabiltzea istripua izan duen
|
pertsona
baten hezurrak ikusteko.
|
|
|
Gaitasun profesionala, irakasteko bokazioa, enpatia, taldean lan egiteko gaitasuna, berritzeko motibazioa, egokitzeko gaitasuna duen eta DUko izaera eta misioarekin bat datorren
|
pertsona
baten bila gabiltza.
|
|
|
ADIN PSIKOLOGIKOA gizakiaren gaitasun psikologikoekin erlazionatzen da; hain zuzen ere, oroimenarekin, adimenarekin, sentimenduekin, motibazioekin eta antzekoekin, zeinak gizakiok testuinguruaren eskaerei erantzuteko erabiltzen baititugu. Psikologikoki,
|
pertsona
bat heldua da testuinguruaren eskaerei erantzuteko gaitasuna duenean.
|
|
|
pertsonak sentitzen duen adinari. Hala,
|
pertsona
bat heldua litzateke bere burua heldutzat hartzen duenean. Nire osaba Jose Luis zenak, 90 urte bete zituenean, zera esan zidan:
|
|
|
Adin mota hori hainbat jokabide eta ohituratan islatzen da; besteak beste, janzkeran, hizkeran, besteekin harremanak izateko estiloan eta antzekoetan. Egun, psikologiaren ikuspuntutik,
|
pertsona
bat sozialki heldutasunera iristen da ikasketak amaitu, lanean hasi eta independentzia ekonomikoa lortu, gurasoen etxetik kanpo bizi eta antzeko jarduerak egiten dituenean.
|
|
|
Gizabanakoak erabakiak hartzeko eta eguneroko oinarrizko jarduerak laguntzarik gabe egiteko gaitasun mailari dagokio adin funtzionala. Hala, funtzionalki
|
pertsona
bat heldua litzateke gaitasun horiek dituen bitartean.
|
|
|
" Ikusten duzu goizean" bertso sorta nola aldatuko litzateke etxegabetu duten
|
pertsona
baten hitzetan? " Hantxe bizi naiz bakean" ala" Han bizi nintzen bakean" esango luke?
|
|
|
Irakurriko duzun hurrengo testuan kontatzen da
|
pertsona
bat erabaki bat hartzera eraman duen zerbait gertatu dela.
|
|
|
... emandako baldintzetan (oinez eta arranpan)
|
pertsona
batek ibilbidea egiteko behar duen denbora ondo kalkulatu badut.
|
|
|
Ekuatorean Lurraren erradioa gutxi gorabehera 6.500 km da eta Euskal Herriaren latitudean, berriz, 4.600 km. Konpara itzazu Euskal Herrian dagoen
|
pertsona
bat eta ekuatorean dagoen beste bat.
|
|
|
3 Irakasleak ariketa hau egiteko eskatu die ikasleei: " Kalkula ezazu ko aldapa batetik jausten ari den automobil bat gelditzeko
|
pertsona
batek egiten duen lana, 50 N eko indarra aplikatzen badu". Naiarak 100 J eko lana egiten duela dio.
|
|
|
5 Galdera xelebre honek presioaren kontzeptua ulertzen lagunduko dizue: zer ote da mingarriago, elefante batek hankarekin zanpatzea edo
|
pertsona
batek takoi fineko oinetako batekin zanpatzea. Erantzuteko beharrezkoak diren kalkuluak egin ondoren, bete itzazue irudiko hutsuneak.
|
|
|
):
|
pertsona
batek gorputz baten gainean eragiten duenean sortzen den
|
|
|
Gailu haren bitartez,
|
pertsona
baten hatsean zer karbono dioxido eta alkohol proportzio zegoen alderatzen zuten, aldez aurretik alkoholarekin nahastutako disoluzio batzuetan.
|
|
|
Espainian,
|
pertsona
batek odol litroko 0,5 gramo alkohol baino gehiago badu (edo 0,25 mg botatako aire litroko), legez debekatua du ibilgailuak gidatzea. Gehienezko tasa hori baxuagoa da bi urte baino gutxiagoko gidabaimena dutenentzat eta profesionalentzat:
|
|
|
c) Saiatu kontrako iritzia duen
|
pertsona
baten lekuan jartzen eta idatzi paragrafo labur bat gertatutakoari buruz zure" bertsioa" emanez.
|
|
|
zerga berri bat ezartzea, guztiek, nobleziak eta kleroak barne, ordaindu beharrekoa. Kontuan izan behar da, garai hartan,
|
pertsona
bat zenbat eta aberatsagoa izan, gero eta zerga gutxiago ordaintzen zituela. 1787an, Calonnek, hainbat noble bildu zituen, haren alde lerratzeko konbentzituko zituelakoan.
|
|
|
b Bakarka, aukeratu zuen gertaeran parte hartu duen
|
pertsona
baten ikuspuntua eta idatzi paragrafo bat gertatutakoaren ondorioak azalduz, haren ikuspuntutik. Eman arrazoi ideologikoak zure jarrera defendatzeko.
|
|
|
" Meatzeetako langileen barraketan ez dago ia tokirik ohe artean
|
pertsona
bat pasatzeko. Bina langilek egiten dute lo ohe bakoitzean, zenbaitetan hiruk. Atikoak ere badira eta alderik alde sar daitezkeen langile guztiak sartzen dira bertan.
|
|
|
1914an Ljubljanan bizi zen
|
pertsona
bat Austria Hungariako herritarra zen; 1918az geroztik, berriz, Serbiar, Kroaziar eta Esloveniarren Erresumako herritarra. 1941ean, Italia faxistaren okupazioaren ondorioz, italiar bihurtuko zen, eta 1943an aleman.
|
|
|
Nolako itxura izango luke honek beste
|
pertsona
baten lekuan jarriko bagina?
|
|
|
Memoria indibiduala zera da, gertakari edo aro bati buruz
|
pertsona
batek gogoratzen duena. Memoria indibidualak norbere nortasunaren, sentimenduen eta bizipenen eragina izaten du.
|