|
2000
|
|
|
Bere aldegogorarazi behar da, Zuberoa biztanle gutxien duen Euskal Herri osoko herrialdeadela. Mediametrieren galdeketaren desabantaila gisa aipatu behar da, hiru euskalirratien hedapen eremua baino askoz ere zabalagoa dena kontuan hartzen duela, etaRadio France Pays Basquek galdeketaren agintzaileak, Ipar Euskal Herri
|
osora
zabaltzen duela entzute eremuaren azalera. Irrati hauen ehunekoak askoz ere hobeak izangolirakete galdeketa honen emaitzak, herrialdeka egingo balira.
|
|
|
Mamen Peiro ren sailkapenean, eta emisio esparruari dagokionez, Estatu
|
osora
zabaltzen direntelebista kanalak eta kanal autonomikoak hartu dira kontuan. Tipologia bera Baskongadetara aplikatuz, nagusitasuna helburu (Tele, ETB2, TVE eta Antena) dutenez gain, ETB1 eta TVE koka ditzakegu, bigarren kanal?
|
|
|
Telebisten emisioak egun
|
osora
zabaldu zirenetik, honetan ere kanal pribatueneragina handia izan zen?, bi joera nagusi somatu ditugu, baita ETBn ere: programatzaileen ikuspegitik eta audientziako ikus entzuleen kopuruaren eta soslaiaren arabera, ordu guztiak ez dira berdinak; eta, bestetik, programa genero batzuk sarriago errepikatzen dira eta maizago erabiltzen dituzte, desorduetan?
|
|
|
Estatu Nazioaren kontrako borroka mundu
|
osora
zabaldu da, eta Estatua Hizkuntza Nazioaren eredua finkatuta zegoen lekuetan, askapen mugimendu zahar berriaksortu dira. Nazio berrien askapenerako borroka sozialismo errealaren jausialdiarenoinarrian dugu; Jugoslaviako herrietan gauzatutako gerrak; Txetxeniako lehen etabigarren gerra; Irlanda, Euskal Herria, Eskozia, Belgika, Korsika, eta abar Europan; Palestina, Kurdistan, Berberia; Saharatik hegoaldera kontinente osoa iraultzenduten 30 gerra inguru daude Afrikan; dozenaka herriren matxinada Asia osoanzehar; Amerikako indigenen esnatze prozesua.
|
|
2003
|
|
|
Merkatuak handitzearen logika horren barruan baita, 1989anAPEC (Asia eta Ozeano Bareko Elkarlaguntzarako Foroa) edo Asiako merkatubatua sortu zen, 1992an Europar Batasuna Maastrichten eta 1994ko urtarrilaren1ean (Zapatistak matxinatu ziren egun berean) NAFTA edo Ipar AmerikakoMerkataritza Askerako Eskualdea. Akordio hori Amerika
|
osora
zabaldu gura duteorain ALCA (Merkataritza Askerako Esparru Amerikarra) hitzarmenaren bidez.
|
|
|
Bat, Euskal Herri osoko irakasleak eta ikasleak erakartzen saiatu. Bi, UEUren ekitaldiak Euskal Herri
|
osora
zabaldu. Bide horretan, Iruñeko ikastaroez gain, Ipar Euskal Herrian antolatu behar ziren berriro; Nafarroan bertan urtean zehar irakasleen prestaketarako ikastaro bat antolatu nahi zen eta antzeko zerbait egin behar zen EAEn.
|
|
|
Laugarren zeregina UEUren diru iturriak sendotzea zen, erakunde publiko berrien babesa bilatuz, bazkideak bilduz eta UEUren ezkertiar fama nola edo hala murriztuz. Bosgarrena UEUk kultura taldeekin zuen lotura sendotzea zen, guztien koordinatzaile bilakatuz UEU eta bere lana urte
|
osora
zabalduz. Azken puntuan, UEUren eta unibertsitate ofizialaren arteko harremanak argitzeko eskatzen zuen.
|
|
|
Moteltze hori, Joseba Intxaustiren ustez, «segurtasun ekonomiko eta instituzionalik ez zaizkiolako eskeini» gertatu zen, eta horren ondorioz, terminologia lanek pisu nabaria hartu zuten, baita administrazioek eskatutako enkarguzko lanek ere15 Jaurlaritzaren aurrekontuak igo ahala, euskararen alde lan egiten zuten erakundeentzako laguntzak ez ziren erritmo berean igotzen; bestalde, erakunde berriak sortzeak, HABE esaterako, haserre bizia piztu zuen sektorean. Kezka, aldiz, kultura politika
|
osora
zabaldu zen.
|
|
|
agirian honela aurkeztu zuten euskalduntzea: hizkuntzaren beraren jabetzea gain dituz, «kultura iraultzaile eta bilakatzaileko» kide izateko tresna zen, «kultura hau ideologia zabal batetan oinarrituz, neokapitalismoa sistima salatuz»110 Hurrengo urteetan, eztabaida latzak gertatu ziren administrazio publikoaren eta AEKren artean111; zatiketak gertatu ziren AEKren barruan eta tirabirak euskalgintza
|
osora
zabaldu ziren. UEUk AEK k baino harreman hobea izan zuen Jaurlaritza berriarekin, baina giro mikaztu hark ez zion mesede handirik egin.
|
|
2004
|
|
|
Espainiar erresumako dinastiarcn aldaketarekin (Habsburgotarren ordez Borboiak) Pirinioetako muga malguago bihurtuko da, ideientzat bederen, eta beldur handirik gabe esandaiteke garai hartan razionalismoaren itzala Euskal Herri
|
osora
zabaldu zela.
|
|
2006
|
|
|
Etnozentrikoa eta klasista. Mendebaldeko sektore batzuen (klase ertainekoen) balioak ordezkatzen dituen ideia sistema bat mundu
|
osora
zabaltzen da zientziarenbidez, guztiontzako egokiena bailitzan eta beste emakumeen esperientziak etaerrealitateak kontuan hartu gabe. Hedatze horretan biomedikuntzako eta psikologiako profesionalek dute berebiziko papera, baina mota guztietako eragileekhartzen dute parte, osasun langileek, psikologoek, gizarte langileek, politikariek, kazetariek... kontzienteak izan gabe askotan.
|
|
2007
|
|
|
EITB Euskal Herri
|
osora
zabaltzen da eta hiru milioi pertsonengana iristengara. Gehiagora ere iristen gara baina Euskal Herria da, batez ere, gure erreferentea, guri nortasuna ematen diguna eta gure helburua.
|
|
|
errepublika, demokrazia, eskubideak (eskubide zibilak, alegia), bizikidetza, eta abarbiltzen dituen mitoa. Hiria, batik bat, merkatua zen; salerosketa baketsu eta arautuetarako, plaza?. Eta merkatua erresuma
|
osora
zabaldu ahala, burgesen nazioa sortu zen. Non geratu zen herria. XIX. mendean, merkatuari?
|
|
|
Nondik etazein modutan ekartzen ditugu ez ditugun lehengaiak eta nora doaz gure hondakinak? Kalteekologikoak ikusirik, argi dago gure eredua ezin dela mundu
|
osora
zabaldu (nahiz eta Txina edoIndia horretan ari), ez baitago beste planetarik errekurtso horiek guztiak erdiesteko, eta ondorioz, munduan nolabaiteko berdintasuna nahi badugu ezarri, guk geuk ere aldatu behar dugu bizimodua; beste era batera bizitzen ikasi beharra dugu (aukeran, berdintasuna gure balioetatik erauzi ahal dugu,, ondo, bizitzeko oztopoa baita).
|
|
|
Diagnostikokritikoak hainbat emendakin egin behar dio kulturartekoaren gorazarreari: ...eta askotan identitateen arteko desberdintasunak ere bai; kulturartekotasuna mundu korporazio gutxi batzuek kudeatzen dute, masa kontsumorakomerkaturatzen dute janzteko prest dagoen dibertsitate faltsua (adibide ugari dugu: El Corte Ingles eko Txina edo Indiari buruzko asteak, world music en kontua...) Horrenbestez, gaurko kulturgintzaren funtzioa ez da sistema homogeneo batsortzea, ez da gizarte
|
osora
zabal daitekeen eredu bakarra sortzea. Gaur ez dagoeredu nagusirik, bai ostera, ereduak antolatzen dituen logika orokorra:
|
|
2009
|
|
|
Egunerokotasuna eta Euskal Herria uztartzen dituen liburu bakanetakoa. Bertanazaltzen diren Arabako hainbat kontu Euskadi
|
osora
zabal daitezke.
|
|
|
Behin Espainia hartuta, faxismoak Europa
|
osora
zabaltzeko asmoa gauzatu nahizuen. Alemaniak Frantzia bera 1940an okupatu zuen.
|
|
|
Horrela zunda zabaltzen da sarean, uholde moduan. Mugarik ez bazaio jartzen zundari, uholdea sare
|
osora
zabaltzen da, eta eskalagarritasun arazo bat sortu (kide asko daudenean uholdeek sortutako trafikoak sarea kolapsatuko du). Horregatik, IP datagramen TTL antzeko kontagailu bat ezartzen zaio hasierako zundari, zenbat aldiz birbidal daitekeen mugatzeko.
|
|
2010
|
|
|
Testuinguru honetan nazioarteko finantzen joan etorriak, izaera espekulatzailekoak barne, hain dira erraldoiak ezen hala herrialde nola eskualde osoko finantzak eta ekonomiak galbidera eraman baititzakete oso epe laburrean. Orobat, mailaerdikoak diren lekuko finantza merkatuak ezegonkortzen direnean eragina handitzea eta sistema
|
osora
zabaltzea oso erraza da. Ondorioz, nazio mugen gainekofinantza fluxuen eskalaren eta abiaduraren handitasunak gobernuak ahulagoakegin ditu mugimendu horietako bat bateko aldaketen aurrean.
|
|
|
Pentsaera hori mundu
|
osora
zabalduz joan zen 1980ko hamarkadan eta Hegoaldeko herrialde askotan eragin zuzena izan zuen, bereziki aurreko hamarkadanzorpetze prozesuetan sartu zirenen kasuan. Kanpo zorraren eztanda gertatu zeneanbai Munduko Bankuak bai Nazioarteko Diru Funtsak maileguak berriz negoziatzenhasteko, baldintza moduan oreka makroekonomikoa, pribatizazio planak eta ekonomien liberalizazio politikak ezarri zizkieten (inposaturiko neurriak WashingtongoKontsentsuaren barruan kokatuta daude).
|
|
|
Inposaketa horien guztien ondorioz, garapenaren kontrako joerak gero etazabalagoak izango dira. Garapenkeria bultzatzen zuten proiektuen aurrean eta, bereziki, kapitalismoa mundu
|
osora
zabaldu nahi zuten nazioarteko instituzioenportaerari eta lehentasunei erantzuteko, toki ezberdinetan garapen kontzeptua beraere zalantzan jartzen hasi zen eta Mendebaldeko asmakuntza antzu moduanaztertzen hasi. Iritzi bateratu bat ez izan arren, autore batzuen ustez (A.
|
|
|
sardexkaren asmakuntza. Handik Frantziara heldu zen, eta Frantziatik mundu
|
osora
zabaldu zen.
|
|
2011
|
|
|
2 Kudeaketa filosofia berriak lengoaia berria kutsatu zuen, nagusiki, taldekozuzendaritzako kideen artean. Zuzendaritzako lau kideek enpresa estrategiaaldakorra barneratzeko eta gizarteratzeko prestakuntza ikastaroak hartuzituzten, baina ez ziren erredakzio
|
osora
zabaldu. G taldea, hedabideetakoinformazio egituren arduradunek osatzen dutena, izan zen lengoaia horrengune hartzailea.
|
|
|
Kontua da hori lau pertsona baino gehiagorekin egin dezakegunala ez... eta horrek hasieran esan dudanarekin du zerikusia. Enpresa publikobatean sekulako iraultza litzateke hau guztia erredakzio
|
osora
zabaltzea eta edozeineuskarritarako edukiak egiten dituzten erredaktoreek osatutako erredakzio bakarrasortzea, ezta. Komunikabide batean iraultza nagusia izango litzatekeela uste dut.
|
|
|
Euskal Ikaskuntzen Institutua, baita liburutegia ere, Euskal Ikaskuntzen Biblioteka/ Biblioteca de Estudios Vascos. Beraz, ordura arteko Bizkaiako eremura mugatu beharrean, Euskal Herri
|
osora
zabaldu zen. Institutuak gaur egun arte iraun du, eta Deustuko Unibertsitatearen euskal gaiekin lotutako irakaskuntza eta ikerkuntza eremuei laguntza ematen die.
|
|
|
Egitasmoa urterik urte hobetuz joan da, bai pedagogikoki, baita antolaketa mailan ere. Haur Hezkuntzatik Lehen Hezkuntza
|
osora
zabaldu zen. Pedagogia arloan, berrikuntzarako erreferente bihurtu da hainbat forotan.
|
|
2012
|
|
|
Desarautze hori ez da ikus entzunezko komunikabideetan soilik gertatu, etakulturaren industria
|
osora
zabaldu da. Horrekin batera estatuen kultur politikaknorabidea aldatu du azken hamarkadetan, faktore ezberdinen ondorioz (Zallo, op.cit.):
|
|
|
Horregatik, erredakzioan lan jarduera bideratzeko dinamika sortuz gero, kazetariek denbora aurreztuko dute. Gainera, gaiak lantaldean prestatzen direnean, horien inguruko ezagutza erredakzio talde
|
osora
zabaltzen da. Orduan, hedabideak plazaratuko dituen gainerako albisteak lantzean, kazetariei hedabidearen ikuspegi orokorra emango die eta haien lanerako probetxugarria izango da.
|
|
|
Euskal Herri
|
osora
zabaltzeko komunikazio proiektuez gain, euskal herrialdeak informazio gune naturaltzat dituzten beste zenbait hedabide sortu dira. Horren ildotik, 1970eko hamarkadan euskarazko lehen irratiak abiatu ziren antzera, 1980ko eta 1990eko hamarkadetan tokiko hedabideen loraldia etorri zen.
|