|
2006
|
|
|
Aukera nagusi bezala teknologia berriek eskaintzen dituztenak aipatu gura nituzke lehenbizi:
|
oso
urrun dauden eta inguruan ezin har dezaketen irakasgaia eta tutoretza eskaintzen zaie ikasleei, internet, plataforma eta posta elektronikoari esker. Atzerriko ikasleek Euskal Herriko berri zehatza izan dezakete eta Renoko Mintegiak euskal ikasketetan gai oso ezberdinen gaineko formazioa eskain dezake, modu errazean, eta irakasle guztiak bertan izateko behar barik.
|
|
2007
|
|
|
Baina, Gasteizen eta Araban (balizko mintzakide) euskaldunen presentziak gora egiten duen arren, erabilerak jauzi handia egin dezan behar diren baldintzak
|
oso
urrun daude, oraindik ere. Batetik, euskaldunen proportzioak oso apalak izanik Altunaren azalpenari jarraikihorien igoerek, erabileran, oso eragin apala dutelako.
|
|
|
2. Faktore politiko eta ekonomikoak. Elkarrengandik
|
oso
urrun dauden kontzeptuak direla ematen duen arren, ukaezina da politika, ekonomia eta kulturaren arteko elkarreragina oso handia dena. Kulturak eragina du daukagun antolamendu politiko ekonomikoan eta era berean, hauek eragina dute kultura baten hedapen eta garapenean, onerako batzuetan, txarrerako nahi baino gehiagotan.
|
|
2008
|
|
|
Mende erdi geroago, lehenengoan adituen maila berdintzera edo gainditzera iritsi den bitartean, bigarrenean asko falta da oraindik hori lortzeko. Egun itzulpen sistema automatikoek lortzen duten kalitatea
|
oso
urrun dago pertsona itzultzaileek lortzen duten kalitatetik. Hala ere, lan errepikakorrenetan teknologiak asko laguntzen die itzultzaileei eta itzulpen enpresetan derrigorrezko bihurtu dira laguntza sistemak.
|
|
|
Ideologia etnizista normalean definitu egiten du" nor izan daitekeen" eta" nor izan litzatekeen" estatuko hiritar, eta, horretarako, arbasoengandik jasotako ondare linguistikoan oinarritutako etnia alderdietan soilik oinarritzen. Muturreko kasuetan, ideologia etnizistak adierazten du hizkuntza gutxiengoak
|
oso
urrun daudela kulturalki eta linguistikoki, eta, beraz, arriskuan jar dezaketela gehiengo menderatzailearen jatortasun eta garbitasuna, eta gutxiengo hori gehiengoarengandik banatu eta leku berezietara eraman behar dela (apartheid, erreserbak), lurralde nazionaletik kanpo bidali behar dela (garbiketa etnikoa) edo fisikoki desagerrarazi behar dela (genozidioa).
|
|
2013
|
|
|
Hiruki horretan biltzen du Bilbaok euskararen inguruko estrategia nagusia. Eta horretan, gizartearen ezagutza sakona ezinbestekoa delakoan, eta homogeneotasunetik
|
oso
urrun egonik, xede talde desberdinen garrantziatik azpimarratu du bere ekarpena; bi framing baino gehiago ere egon badaudela gure herrian: " euskararen aurka dagoenaren parean ez dago, adibidez euskaraz bizi nahi duena.
|
|
|
Azken 30 urteetan Euskal Autonomi Erkidegoan (EAE), euskarari buruzko hizkuntza politika aktiboaren ondorioz, euskararen gainbeherako prozesuari itzulia eman zaio, gutxienez, hiztun kopuruari eta euskararen erabilera esparruen zabaltzeari dagokionean. Hala ere, euskara
|
oso
urrun dago egoera normalizatu batetik, eta oraindik ahula da oso, maila askotan. Esate baterako, populazioaren %50, 6k ez du euskaraz hitz egiten EAEn, eta %32 elebidun pasiboak dira, hau da, euskara ulertzen duten arren, ez dute hitz egiteko gaitasunik (Eusko Jaurlaritza 2012).
|
|
2016
|
|
|
Horrez gain, ezin dugu asturieraren pisu demografikoa ahaztu, oraindik nagusia garai hartan. Ondorioz, urte horretan jaiotakoek, testuinguru tradizionaletik
|
oso
urrun dagoen testuinguru batean (50eko eta 60ko hamarkaden testuinguruan) sozializaturik egon arren, hizkuntza kontzientzia sendo bati eusteko argumentu onak zituzten orduan ere. Handik aurrera, frankismopeko asturiar gizartearen norabideak ez zion, inondik inora, ez asturieraren finkapenari, ez bere garapenari mesederik egin.
|
|
|
...tasun diglosikoko egoera gisa, eta, horrela, ezeztatu zuen hegoaldeko aldaerek dialektoak edukitzea, gaizki erabilitako gaztelaniatzat hartu zirenak. riera bere garaira ailegatu zela" bere jatorrizko izaerari kalte egin ziezaioketen aldaketa sakonik gabe", nahiz eta (hona hemen XIX. mendeko eliteen ideologia)" gure gaur egungo gizartearekin bat egiten ez duen, baizik eta haiengandik
|
oso
urrun dagoen gizarte batekin, kultura eta gustu ona urgentziaz behar duena". Hori dela eta," ahots eta esaldi horiek guztiak, antzinean ezagunak probintzia osoan, bakarrik erabiltzen dira gaur egun gehitutako herrietatik kanpoko toki eta baserrietan", baina" oraindik ere, herrixketan erabiltzen da" (Caveda, 1989:
|
|
2017
|
|
|
Euskararen kasuan, adibidez, hiztun kopurua handitzen eta erabileraesparrua zabaltzen ari bada ere, euskara
|
oso
urrun dago egoera normalizatu batetik, maila askotan ahula baita oso. Esaterako, EAEko biztanleriaren %50, 6k ez du euskaraz hitz egiten (Eusko Jaurlaritza, 2012 apud Ortega eta beste, 2013).
|
|
|
Kasu batzuetan Protokoloak jasotako neurriak betetzetik
|
oso
urrun egon daitezke. Horretarako, neurri bat betetzeari begira, aldez aurretik zein urrats hartu litzatekeen zehaztu daiteke.
|
|
2021
|
|
|
Horiez gain, zenbaitek hizkuntza gutxituak ere hitz egiten dituztela ere baieztatu da. Era berean, jatorriko estatuetan gaztelania hizkuntza ofiziala duten biztanleen taldean nagusiki elebakarrak direla gaztelaniaz ere ikusi da; horietako askok jatorrizko herrialdeetan beste hizkuntza batzuk hitz egiten direla badakite, baina eurengandik
|
oso
urrun daudela adierazten dute (bai hizkuntzak eta baita hitz egiten dituzten bertako talde indigenak ere). Nabarmentzekoa da, halere, zenbait informatzailek euren lurraldeetan hitz egiten diren jatorrizko hizkuntzekiko hurbilpen sentimendua garatu dutela, euskarak bizi duen biziberritze prozesuarekin adierazitako enpatiaren ondorioz.
|
|
|
Mohand Tilmatineren arabera (2005), arabiarrekin identifikatzeak amazighak eraman zituen talde menderatzailearekin bat egitera eta beren nortasunari uko egitera (esaterako, atzerrian gu Espainiarekin identifikatzen gaituzte eta ondo ezagutzen dugu fenomeno hori). Txinatik datozen pertsona asko txineraren beste aldaera batzuentzat ulertezinak diren aldaeretan mintzo dira, eta Errusiatik datozen askok ere errusieratik
|
oso
urrun dauden mintzairak dituzte. Ameriketatik datozenen kasuan, uste dugu gaztelania dutela hizkuntza nagusi, eta horietako asko kontinente horretako jatorrizko hizkuntzetan mintzo dira.
|
|
2022
|
|
|
Izan ere, eskaria oinarritzeko eraiki daitezkeen gizarte errelatoetatik batzuk agortuak egon litezke, edota desegokiak izan. Beste hitzetan esanda, justiziazko eskariak errealitatetik
|
oso
urrun egon litezke.
|