|
2000
|
|
|
Zenbait aldiz errepikatu nion neure buruari. Borzgarrenean etsi
|
nuen
sekula ez niola horrelakorik erranen. Metafora ferrobiarioak atzendu eta hitz lauz erranda, bi gauza baizik ez neuzkan garbi:
|
|
|
Fernando Pessoak ez zion horretaz ezer aipatu Ricardo Reisi, edota ez zuen behintzat halakorik jaso José Saramagok O ano da morte de Ricardo Reis nobelan, baina abertzale bat hiltzen denean hildako abertzale bat bilakatzen da, abertzaletasun horren izenean –" nire aitaren etxea" defenditzeko Arestik zioen bezala, edo" gure amaren etxea" bestela, guk hogeitaka urte geroago modu politikoki zuzenagoan genioen moduan– zer egin lezakeen jakin ez arren. Tira, azken batean, egia esanda, nik neuk behintzat bizi nintzelarik ere ez
|
nuen
sekula oso ondo asmatu zer egin nezakeen ezeren alde. Inguratzen ninduen mundua gero eta hierarkizatu eta mediatizatuagoa zegoela argudia nezake aitzakia gisa, baina Lauaxeta ez litzateke ados izango.
|
|
2001
|
|
|
Louisek bere errebolberraren kargadore osoa hustu zuen gizatxar haien kontra. Ez
|
nuen
sekula pentsatuko Louis horrelakorik egiteko gai zitekeenik. Baina hantxe zegoen, zutik, hiltzaile haiei aurre eginez bakar bakarrik.
|
|
2002
|
|
|
Baso bat sagardo jaso zuen, eta ezpainetara hurbildu. Azken unean, ordea, edan gabe urrundu, eta mahai gainean utzi zuen– Ez
|
nuen
sekula usteko hau esango nizuenik. Baina uste dut...
|
|
|
Asko ibilia nintzen paraje hartan, jakina, baina ez nuen tokia ezagutzen. Bidexka hartatik ere pasatuta egongo nintzen arren, ez
|
nuen
sekula usteko handik gure jaiotetxea ikusterik zegoenik. Baina egia zen.
|
|
|
Hasperen egin nuen. Ez
|
nuen
sekula mekanizatuko Schumannen piezaren azken partean jokatzen den bi eskuen arteko elkarrizketa.
|
|
2003
|
|
|
Telebista itzaliak antigoaleko apaingarri bat zirudien egongela bazterrean. Ez
|
nuen
sekula piztuta ikusi. Irakurtzeko besaulki bat zuen Monikak eta han irakurtzen zituen Max Frischi buruzko bere zerak, ni ordenagailuaren aurrean zegoen egurrezko aulki batean esertzen nintzen bitartean, gerriak minberatu arte, orduan ohe gainera joan behar izaten nuen posturaz aldatzeko eta Monikak abagunea aprobetxatzen zuen nire ondoan kiribilduz txerak eta balakuak egiteko.
|
|
|
Ez nuen berehalakoan pentsatuko urte batzuk geroago ni baino askoz zaharragoa zen gizon batekin maiteminduko nintzenik –esan zuen eta aliritzira zenbaketa bat egin behar izan nuen Sophieren eta nire artean zegokeen aldea kalkulatzeko. Aldea ez zela horrenbestekoa erabaki nuen, nahiz eta nik ere formol usaina izango nuen, baina ez nuen galai itxura zainduegirik bederen, traketsa nintzen janzkeran eta traketsagoa tratuan, nire itxura ganora gutxikoa zen, errukia ematen nielako maiteminduko ziren beharbada nirekin emakumeak, ez
|
nuen
sekula jakiterik lortuko.
|
|
|
Sentibera. Gizon hura hain single izan zitekeenik ez
|
nuen
sekula pentsatuko. Rakeli begiak busti zitzaizkion eta geratzen zen kafe apurra edan zuen.
|
|
|
Eta oso goiz hil zen. Nik ez
|
nuen
sekula ezagutu ama baina, halere, amorrua nion. Batez ere umetan, gainontzeko haurrek burla egiten zidatenean, ez aitarik eta ez amarik ez nuelako.
|
|
|
Ikaragarria da. Ez
|
nuen
sekula pentsatuko.
|
|
|
Mezatakoa! Ez
|
nuen
sekula ulertu izan Estepanen santujale joera hura.
|
|
2004
|
|
|
«Estraina Shah Mohammed-i oihu egiten genion, gelditzeko, ez jarraitzeko, baina kasurik ez zigun egiten eta orduan zaintzaileei hasi ginen builaka. Nire bloklean ez
|
nuen
sekula ikusi horrelakorik. Berehala etorri ziren militarrak eta hartu eta eraman egin zuten, konortea galduta».
|
|
|
Nik hasieran ez
|
nuen
sekula pentsatuko neure burua dantzan ikusiko nuenik. Oso oso dantzari eskasa naiz.
|
|
|
–Romanetto –pentsatu du Signora Mariak– Ez
|
nuen
sekula entzun. Eta zenbat urte ditu?
|
|
|
Horregatik, janzkera haren erranahi ilunak are beldur handiagoa eman zidan. Aitak egunkari tolestu bat zeraman eskuan eta niri begira gelditu zen, diosalik egin gabe, eta une izugarri batez susmatu
|
nuen
sekula ez ninduela agurtuko, sekula ez zidala berriz ere hitz eginen. Bakarrik geldituko nintzela berriro.
|
|
|
Gelako ohe bigunegiaren gainean ezin begiak bildu, buru barnean eztanda egiten baitzidaten karriketako harat honatak eta zaratak. Bizitzan lehenbizikoz, deitoratu egin
|
nuen
sekula ez edateko nire erabakia. Gerran ere ez nuen alkoholaren premiarik sentitu.
|
|
2005
|
|
|
Luzaroan egon nintzen zain, amaren ezpainetatik aitorpenen bat jaulkiko zelakoan. Baina amaren bihotzetik ez
|
nuen
sekula ezer jaso.
|
|
|
Ez
|
nuen
sekula zuregan faltsukeriarik sumatu. Eta, bitxia bada ere, horixe da momentu honetan izan nizukeen gorrotoa baretzen didan ideia bakarra.
|
|
|
Hamazazpi urtez iraun zuen neure presondegi periplo oinazetsuan, ez
|
nuen
sekula ezertxo ere jakin Jeannettez.
|
|
|
Ez nekien zertan lan egiten zuen ere. Ez
|
nuen
sekula jakin kontatzen zizkidanak benetakoak ziren ala ez.
|
|
|
Inezek eta berak elkarrekin ez topo egiteko ordutegi taula eta mapa bereziak eduki behar zituztela pentsatu nuen. Etxea ederra zen, bai, nik ez
|
nuen
sekula halako etxerik izango, hezetasunetik hain ongi babestua, hainbeste akuarela orijinal eta hainbeste liburu bitxi leku guztietan; haien etxea ederra zen, baina bizitza, tristea. Gazteak ziren oraindik, baina igual igualak izango ziren hogei urte barru.
|
|
2006
|
|
|
Ez
|
nuen
sekula pentsatu orain arte... Horixe izango da bai.
|
|
|
Ttikitatik kristoren anbizioa neukan. Ordu asko sartzen nituen pilota plazan eta pilota eskola ez
|
nuen
sekulan faltatzen. Umetatik serio hartu nuen pilota.
|
|
|
Mikel Taberna: Neretzat hagitz esperientzia polita izan da, ez
|
nuen
sekula haurrentzat deus idatzi eta bertze aldetik, ilustratzaile batekin ez nuen nere lana osatua. Hagitz gauza polita izan da eta gustora gelditu naiz egindako lanarekin.
|
|
|
Ene 17 urtetako opor hastapena zen eta amak Irlandara igorri ninduen bere ordez, bere amaren ehorzketetara. Ez nintzen sekula hara joana eta ez
|
nuen
sekula hara joaiteko gogo berezirik ukan, jakin mina baizik. Ene ama hangoa zen, baina bere amarekin kexu izanki, ez zen hara itzuli bere aitaren heriotzaz geroztik, 1974an, sortu nintzen urte berean.
|
|
|
Lehenik, sorginkeria hori. Ez
|
nuen
sekula sinetsi sorginkeria edo izpiritu ipuinetan, baina hor, beste mundu batean nintzela zirudien eta mundu horretan dena posible zela pentsatu nuen. Betidanik, hango biztanleak egiazko mundutik moztuak ziren.
|
|
|
Baina arrunt egia duzu! Zergatik ez
|
nuen
sekula lehenago horretan pentsatu?! Emazte horrek lagunduko gaitu, ziur naiz!
|
|
|
Eta iragan nituen hamazazpi urte haiek koloregabeak bezala ikusi nituen. Egia da ez nuela nahi ene bizia horrela pasatu, baina ez
|
nuen
sekula holakorik bizi eta pozik nintzen. Baina jakin minez istorioaren bukaera entzun nahi nuen:
|
|
|
Bakoitzak bere bizia bizi bazuen ere, beste biztanleei oso lotua egoiten zen. Haien komunitate ttipian bizitzeko gogoa emaiten zidan, baina soberalotua nintzen ene Bilboko biziari, eta ez
|
nuen
sekula biztanleen lasaitasun eta urostasun xume huralortuko. Baina zinez zortearena konpondu nahi nuen, ziur bainintzen horrek gauza asko aldatuko zituela.
|
|
|
Itsasoa azkartzen zen, baina Tomek beti kontzentrazio eta patxada bera atxikitzen zuen, erritmoa atxikiz eta noiztenka begiratuz non ginen. Zinez beldurgarria izaten ahal zen egoera, baina nik ez
|
nuen
sekula horrela sentitu, babestua bezala sentitzen nintzelako han, barku ttipian, berarekin. Azkenean hondartza ikusi nuen eta momentutxo bat berantago Tomek urera jauzi egin zuen eta tiratu zuen ontzia.
|
|
|
begi beltz zorrotzak, non otoitza eta gorrotoa nahasia zen, ile beltz luzeekin eta adin jakinik gabeko azal xuria. Zinez bitxia eta beldurgarria zen; begitarte hura ez
|
nuen
sekula ikusi edo sekula amestu, eta erraiten zuena ingelesez zen. Mezu bat zela iruditu zitzaidan une batez, baina segidan, ene nerbioak zirela pentsatu nuen; ene amatxiren hiltzea, etxe huts eta beldurgarriek hunkitu ninduten...
|
|
|
Finnegan’s Wake izeneko pubean hartu nuen azken garagardoa ez
|
nuen
sekula ordaindu.
|
|
|
Haren begi urdinak nireetan pausatu ziren. Ez
|
nuen
sekula itsasoa ikusia. Horrelakoa behar zuen.
|
|
|
–Ez
|
nuen
sekula horretan pentsatu, baina... bai, posible da.
|
|
|
sarritan gertatuko zitzaidan zeppelina ikusi ez ikusi baino garrantzi handiagoko erabakiak hartu beharra. Zuhur jokatzen ez banuen, ez
|
nuen
sekula aitaren baimena lortuko aerodromo batean izena eman eta hegazkinlari izateko. Gorputza zailtzen eta gogoa zaintzen ari ez nintzen ba nire onena aberriaren alde emateko?
|
|
|
Ia azkeneraino iritsi eta esku hutsik geratu izanak nahigabetzen ninduen: zenbat sufrimendu zegoen Hermannek bere amari erakutsi zion destainaren atzean, nik ez
|
nuen
sekula jakingo. Agian, berek ere ez.
|
|
|
" Kriminala". Ez
|
nuen
sekula ikusi edo entzun inork" kriminal" hitza erabiltzen zuenik euskararen erabilera baldarra edo desegokia juzkatzeko. Esaldia bere osoan iruditu zait" xelebrea":
|
|
|
–eta Goiok ez zuen buruaz ezetz esateko lanik ere hartzen, garbi bai garbi baitzen galdera erretorikoa zela–, prestakuntza, prestakuntza, prestakuntza da beharrezkoa alternatiba bat eratzen dugun bitartean, eratuko dugun egunerako, kostako da baina, hori ez dago ukatzerik, errealitatea konplexua eta aldakorra delako, horrexegatik beragatik hain zuzen, eta gero fabrikako lankideen eta sekzioko sugegorrien komentarioak, begira urliaren semea, lau urte baizik ez ditik eta lehengoan, nagusi izatean zer izan nahi duen galdetu eta ez al zian erantzun, ba, Hipertrolako ingeniari aurrez jubilatua soldataren ehuneko laurogeita hamarrarekin, Hi per tro la ko in ge nia ri au rrez ju bi la tua sol da ta ren ehu ne-ko la ro ta ha ma rra re kin, dena braust, baina silabak ongi markatuz eta silaba bakar batean zalantzarik edo tostorrik egin gabe, hori ez duk galduko, bizi bizi zetorrek, edo sandiaren aita hil berriarena, aita ona izan zuan, eta norbaitek inozoki galdetu, zer, seme alabekin mintzatzen zuan, seme alaben edukazioaz arduratzen zuan, kariñosoa zuan, edo zer, eta erantzuna labana kolpe bat bezala, ez, motel, ez, azkar hil zuan eta diru pixka bat utzi zian, dena zetorren ondo egun kloniko horiek iragateko, katean tapizeria jarri berriari errepasoa egiten, jostura bat tokiz kanpo han eta olio orban bat hemen, jardunaldi bakoitzean horrenbeste kotxe eta azkar ibili beharra orain gaueko txandan zebilen taldeak ehuneko hamarra ateratzen zielako produkzioan, Goiok ez zuen ulertzen, zertarako hainbeste presa gero handik sei hilabetera, merkatuaren egoera zela-eta, produkzioa mantsotu behar bazen eta fabrika hainbeste egunetan ixten bazuten, fabrika itxita zegoeneko egun libreak egun poltsarako, martxa hartan jubilazio egunean bi lan urteko zorra edukiko zuen enpresarekin, Armani, esplikatuzak hau, bizitza guztia lanean eta orain hauek zatozek dirua zor diedala, potroak, gero, bai, bazakiat denbora aldakorrak direla, baina ez nian uste sekula hainbeste aldatuko zirenik, lan egiteagatik ordaindu beharra, gaur jan ditudan lentejak datorren hilean pagatuko ditiat, zorretan jan ditiat, potroak gero, eta egunak joan egunak etorri, denak igual igualak, elkarrengandik bereizezinak, lenteja platerkadako bi ale bezainbeste, sikiera produkzio bitartekoak aitzurra eta pala ez diat esango baina hondeamakina eta barrenoa balira, horiek egitate kontrolagarriak zituan, ukigarriak, hurbilak, fisikoak, nire kapazitateentzako dimentsio ulergarrikoak, humanoak, baina orain dena egon zagok, baina sekula egon gabe, deabru ikusezin batek mugitzen ditik hariak hiperespazioko tokiren batetik, nonbait, mutilak, izorratu gaitiztek, esan ohi zuen Goiok, gaur egun dena duk birtuala, nire buruko soila izan ezik, igual, ez zaitez horregatik kezkatu, esaten zuen Armanik, ilea ugaritzeko genea aurkitu ditek saguetan, eta produktu bat atera ditek, funtzionatzen omen dik, baina ez hadi kezkatu, orain serio esaten diat, eta batez ere, ez hadi kexatu, sekula ez gaituk gaur den egunean bezala bizi, begiratu hire inguruan, Goio, noiz eduki ditiztek langileek horrelako kotxeak, noiz bidali ditiztek seme alabak unibertsitatera, noiz eduki ditek bigarren etxebizitza, noiz jokatu burtsan, noiz inbertitu, Armanik hori esaten zuenean Goiori bihotza jausten zitzaion lurrera, iruditzen zitzaiolako bere semeak arrazoi zeukala, bere semeak ezertarako balio ez zuen zahar bat zela uste zuelako, izan ere, pentsatzen zuen Goiok, ez nauk aita ona izan, azkar hil, auskalo, baina dirurik utziko ez dudalakoa segurua duk, nik ez zakiat burtsan jokatzen, orduan irri egiten zioten, ez dakiala burtsan jokatzen?, hori erraza duk, motel, ea: ...aiok horrela deitu, baina sindikatuak ez dik begi txarrez ikusten, urte luzeetako afiliazioa daramaten kideentzat duk, bakarrik, eta pentsatu diagu agian hik, bakoitzak hainbeste jarri behar dik, nahi duenak, noski, nahi ez duenak ez dik jarri behar eta ez duk deus gertatzen, gero sindikatuak eramango dik irabazien ehuneko hainbeste, gainerakoa norberarentzat, joño, Armani, esaten didazun hau, ez
|
nuen
sekula pentsatuko, ez al zaizu iruditzen pixka bat, nola esango nuke, gure estilotik, gure etikatik kanpo, etika, etika, erraz esaten duk etika, esadak, Goio, hogeita hamabost urte buzoarekin ibilita, hiru txandatan, eta uste al duk hiri kontu eske etortzeko eskubidea eduki dezakeenik inork, urlia, sandia eta berendia sartu dituk, guztiz legala duk, errealitate aldakor honetan zilegi duk kapitala... badakik frontoian jokatzen?, ba, orduan burtsan jokatzen ere badakik, ez zakiat ba, defenditzen zen Goio, hik nahi duana esango duk baina nik frontoiarena garbiago ikusten diat, tira, orduan ez hadi gehiago kezkatu eta jokatu frontoian, eta uztak burtsa Armanirentzat, Armanirentzat?, Goio harrituta, ez duk izango, berriz irri egiten zioten, izango ez duk ba, nondik uste duk ateratzen duela bestela, horren traje bakoitzak hire pagaren erdia balio dik, Goio, mesedez, Goio, –hau Armani zen–, Goioren begietan irakurtzen zuen mesfidantzak asaldaturik, eta nork lortu zian KPI gehi bateko igoera, zer uste duk, gauza horiek traje eder bat eramateagatik lortzen direla?, ez horixe, gure indarraren kontziente direlako lortzen dituk, eta guk badakigulako nola tratatu jendilaje hori, nola erabili, nola kudeatu gure indarra, eta horrek, gaur egun, lehen ez bezalako gauzak eskatzen ditik, esaterako irudia, esaterako trajea, nire trajea hire buzoa duk, gauzak izugarri aldatu dituk, errealitatea bera aldakorra duk, lehen ere ez al genian horretaz hitz egin, trajea atrezzoaren parte duk, baina patronalaren aurrez aurrekoak gogorrak dituk, gogorrak gero, baita zera ere, esaten zioten orduan beste mihigaizto batzuek, baina ez al diok bibotea ikusi, Armaniren bibotea sarria zen, itxia, batek bertan edozer aurkitzea espero duen horietakoa, ez al diok bibotea ikusi, nik lehengoan bertatik langostino azal bat ateratzen ikusi nian, horiek babokeriak dituk, Goio, patronalaren amarru zaharrak, borrokan kontsekuenteenak direnak desprestigiatzeko, horretan ez zagok aldaketarik, hori betiko errealitatea duk, hik hain ongi ezagutzen duana, Goio, hori jokabide betierekoa duk, dena den ulertzen diat, Goio, hain zuzen lehengoan hitz egin nian horretaz beste hainbat konpañerorekin, konfiantzazkoekin, badakik gauza nola dagoen gaur egun, garai berriei egokitzeko ahalegindu beharra zagok, lehen pentsaezinak irudituko litzaizkigukeen soluzioak, ez duk afiliatuentzako plan bat, ezin zaiok horrela deitu, baina sindikatuak ez dik begi txarrez ikusten, urte luzeetako afiliazioa daramaten kideentzat duk, bakarrik, eta pentsatu diagu agian hik, bakoitzak hainbeste jarri behar dik, nahi duenak, noski, nahi ez duenak ez dik jarri behar eta ez duk deus gertatzen, gero sindikatuak eramango dik irabazien ehuneko hainbeste, gainerakoa norberarentzat, joño, Armani, esaten didazun hau, ez nuen sekula pentsatuko, ez al zaizu iruditzen pixka bat, nola esango nuke, gure estilotik, gure etikatik kanpo, etika, etika, erraz esaten duk etika, esadak, Goio, hogeita hamabost urte buzoarekin ibilita, hiru txandatan, eta uste al duk hiri kontu eske etortzeko eskubidea eduki dezakeenik inork, urlia, sandia eta berendia sartu dituk, guztiz legala duk, errealitate aldakor honetan zilegi duk kapitalaren tresnak klase ikuspegi batekin erabil ditzagun, zilegi eta logikoa, ezin gaitezkek atzean geratu, ez kezkatu etikagatik, etika arazo faltsuengatik, ez zakiat, zioen bere artean Goiok, niregatik igual ez nikek egingo, baina familiarengatik, andrea eta semearengatik, semeak uste dik bere aita tonto hutsa dela, ez duk diru asko baina bizi osoko aurrerakina duk, edo ia, ateratzen denarekin etxean obra egingo genikek eta semea bidaltzen genikek kanpora ingelesa ikastera, Armanik arrazoi dik, ez diat kezkatu behar horregatik, eta zer arraio, ez ditek esaten, ba, mihigaiztoek, Armanik ordu sindikalak aprobetxatzen dituela bere swing a edo dena delakoa hobetzeko, orduan, zergatik ez ni... ez diat kezkatu behar horregatik, baina ez, esaten zioten beste lankide maltzur samar batzuek, ez kezkatu horregatik, kezkatu beste honengatik, eta berripaper bat erakusten zioten, non esaten baitzen planta itxi eta beste norabait eramango zutela, gaur jan dituan lentejak zorretan jan dituk, bai horixe, baina kreditua bukatu zaik, ez zagok lenteja gehiagorik, garaiz baino lehen azken tanta arte zukututako limoia haiz, hik ez duk jada limoi urik ematen, kitto beraz, baina lentejak jaten segitu behar diat, hor konpon, hi, Goio, hori ez duk euren problema, jabeena, alegia, Armani, Armani, noizko alternatiba famatu hori, urteak dituk esaten duala ez dela biharko, baina ordutik bihar asko pasatu dituk, edozer baino lehen, ez gaitezen urduri jar, antola gaitezen, gainerako sindikatukook eta gainerako lankideok, orokorrean, bat datoz, egoera larria da, bai, baina guk ere indarra daukagu, manifestazio bat egingo dugu, hasteko, ezin gaituzte part botata utzi, konpromisoak dauzkate gurekin, ederki asko aberastu dira gure kontura, azken hamabost urteetan, borroka egingo dugu, negoziatu dute, negoziatzera behartuko ditugu, langileria berriro karrikaren jabe, beren ikur zaharrekin, jendea trumilka bildurik, Poliziaren karga bat edo beste, atxilotu batzuk, ez beste garai batean bezainbeste, hala ere, ez kargak eta ez atxilotuak, eta patronala eseri da sindikatuekin negoziatzera, ikusten, Goio, esaten zuen Armanik, ikusten, orain, albiste on horrekin batera badut beste bat txarra, urte on batzuen ondoren Elektrikak jaisten ari dituk, baina lanpostuei eutsi egingo zieagu, bai horixe, negoziazioak gogorrak izango dituk, negoziazioak gogorrak izaten ari dira, luzeak izaten ari dira, eta ez dirudi bide onetik doazenik, Elektrikak berriro behera, potroak, hi, negoziazio luzeak eta korapilatsuak eta halako desanimo orokorra zabaldu da fabrikan, aldez aurretik sentitutako derrota batena, kalean ere gero eta jende gutxiago, Poliziak ez du kargatzeko ez inor atxilotzeko beharrik ikusten, pintura planta hemen geratuko da, berrogeita hamazazpitik gorakoak aurrejubilatuko dituzte, eta gainerakoak kalera, hiru mila, bai, hiru mila baino beste lau milarena salbatu dugu, zer nahi duzue, ez dago besterik, baina nik berrogeita hamasei dauzkat, Armani, zorte txarra, Goio, zorte txarra, ahal izan den guztia egin dugu, baina ez dago besterik, azkenak argia amata dezala.
|
|
|
badakik frontoian jokatzen?, ba, orduan burtsan jokatzen ere badakik, ez zakiat ba, defenditzen zen Goio, hik nahi duana esango duk baina nik frontoiarena garbiago ikusten diat, tira, orduan ez hadi gehiago kezkatu eta jokatu frontoian, eta uztak burtsa Armanirentzat, Armanirentzat?, Goio harrituta, ez duk izango, berriz irri egiten zioten, izango ez duk ba, nondik uste duk ateratzen duela bestela, horren traje bakoitzak hire pagaren erdia balio dik, Goio, mesedez, Goio, –hau Armani zen–, Goioren begietan irakurtzen zuen mesfidantzak asaldaturik, eta nork lortu zian KPI gehi bateko igoera, zer uste duk, gauza horiek traje eder bat eramateagatik lortzen direla?, ez horixe, gure indarraren kontziente direlako lortzen dituk, eta guk badakigulako nola tratatu jendilaje hori, nola erabili, nola kudeatu gure indarra, eta horrek, gaur egun, lehen ez bezalako gauzak eskatzen ditik, esaterako irudia, esaterako trajea, nire trajea hire buzoa duk, gauzak izugarri aldatu dituk, errealitatea bera aldakorra duk, lehen ere ez al genian horretaz hitz egin, trajea atrezzoaren parte duk, baina patronalaren aurrez aurrekoak gogorrak dituk, gogorrak gero, baita zera ere, esaten zioten orduan beste mihigaizto batzuek, baina ez al diok bibotea ikusi, Armaniren bibotea sarria zen, itxia, batek bertan edozer aurkitzea espero duen horietakoa, ez al diok bibotea ikusi, nik lehengoan bertatik langostino azal bat ateratzen ikusi nian, horiek babokeriak dituk, Goio, patronalaren amarru zaharrak, borrokan kontsekuenteenak direnak desprestigiatzeko, horretan ez zagok aldaketarik, hori betiko errealitatea duk, hik hain ongi ezagutzen duana, Goio, hori jokabide betierekoa duk, dena den ulertzen diat, Goio, hain zuzen lehengoan hitz egin nian horretaz beste hainbat konpañerorekin, konfiantzazkoekin, badakik gauza nola dagoen gaur egun, garai berriei egokitzeko ahalegindu beharra zagok, lehen pentsaezinak irudituko litzaizkigukeen soluzioak, ez duk afiliatuentzako plan bat, ezin zaiok horrela deitu, baina sindikatuak ez dik begi txarrez ikusten, urte luzeetako afiliazioa daramaten kideentzat duk, bakarrik, eta pentsatu diagu agian hik, bakoitzak hainbeste jarri behar dik, nahi duenak, noski, nahi ez duenak ez dik jarri behar eta ez duk deus gertatzen, gero sindikatuak eramango dik irabazien ehuneko hainbeste, gainerakoa norberarentzat, joño, Armani, esaten didazun hau, ez nuen sekula pentsatuko, ez al zaizu iruditzen pixka bat, nola esango nuke, gure estilotik, gure etikatik kanpo, etika, etika, erraz esaten duk etika, esadak, Goio, hogeita hamabost urte buzoarekin ibilita, hiru txandatan, eta uste al duk hiri kontu eske etortzeko eskubidea eduki dezakeenik inork, urlia, sandia eta berendia sartu dituk, guztiz legala duk, errealitate aldakor honetan zilegi duk kapitalaren tresnak klase ikuspegi batekin erabil ditzagun, zilegi eta logikoa, ezin gaitezkek atzean geratu, ez kezkatu etikagatik, etika arazo faltsuengatik, ez zakiat, zioen bere artean Goiok, niregatik igual ez nikek egingo, baina familiarengatik, andrea eta semearengatik, semeak uste dik bere aita tonto hutsa dela, ez duk diru asko baina bizi osoko aurrerakina duk, edo ia, ateratzen denarekin etxean obra egingo genikek eta semea bidaltzen genikek kanpora ingelesa ikastera, Armanik arrazoi dik, ez diat kezkatu behar horregatik, eta zer arraio, ez ditek esaten, ba, mihigaiztoek, Armanik ordu sindikalak aprobetxatzen dituela bere swing a edo dena delakoa hobetzeko, orduan, zergatik ez ni... ez diat kezkatu behar horregatik, baina ez, esaten zioten beste lankide maltzur samar batzuek, ez kezkatu horregatik, kezkatu beste honengatik, eta berripaper bat erakusten zioten, non esaten baitzen planta itxi eta beste norabait eramango zutela, gaur jan dituan lentejak zorretan jan dituk, bai horixe, baina kreditua bukatu zaik, ez zagok lenteja gehiagorik, garaiz baino lehen azken tanta arte zukututako limoia haiz, hik ez duk jada limoi urik ematen, kitto beraz, baina lentejak ...aiok horrela deitu, baina sindikatuak ez dik begi txarrez ikusten, urte luzeetako afiliazioa daramaten kideentzat duk, bakarrik, eta pentsatu diagu agian hik, bakoitzak hainbeste jarri behar dik, nahi duenak, noski, nahi ez duenak ez dik jarri behar eta ez duk deus gertatzen, gero sindikatuak eramango dik irabazien ehuneko hainbeste, gainerakoa norberarentzat, joño, Armani, esaten didazun hau, ez
|
nuen
sekula pentsatuko, ez al zaizu iruditzen pixka bat, nola esango nuke, gure estilotik, gure etikatik kanpo, etika, etika, erraz esaten duk etika, esadak, Goio, hogeita hamabost urte buzoarekin ibilita, hiru txandatan, eta uste al duk hiri kontu eske etortzeko eskubidea eduki dezakeenik inork, urlia, sandia eta berendia sartu dituk, guztiz legala duk, errealitate aldakor honetan zilegi duk kapitala...
|
|
2007
|
|
|
Enetzat hiri garbitzaileak langile garrantzitsuenak ziren, hemen eta han, denetan, batez ere Baionako bestetan. Karia horretara, aspalditik miresten
|
nuen
sekula aski goresten ez zen haien lana. Gaitzeko udaz gozatuko nintzen Carmenen aldamenean gauez, bigarren katean Jack Maloneren eta Arte n Eva Maria Prohaceken serieak irensten, eta egunaz airea, zakur gorotzak biltzen eta bazterrak Sarkoziren kartxerrez garbitzen.
|
|
|
Ez
|
nuen
sekula inkestarik eraman Ertzaintzako inspektore baten laguntzarekin. Bitxi zitzaidan.
|
|
2008
|
|
|
" Emaztea oporretan zegoela bankutik deitu zidaten partaide batek pisua margotzeko laguntza eskatu zuela-eta. Ez
|
nuen
sekula horrelakorik egin etxetik kanpo, baina lagun bat eta biok animatu eta etxea margotu genion".
|
|
|
Ez
|
nuen
sekula hondartza bare ikusi Altxor Uhartearen inguruan. Bazitekeen eguzkia zeruan kiskaltzen egotea, haize zantzurik ez izatea, gaina leun eta urdin agertzea, baina hala eta guztiz uhin handi haiek kanpoko kostalde guztia jotzen jarraitzen zuten, burrunbaka eta burrunbaka gau eta egun; eta nik uste ez zela uharte osoan hots hura entzuten ez zen tokirik.
|
|
|
Begiak itxi eta arnasa sakonago hartzen ote zuen ere iruditu zitzaidan. Beharbada norbaiten eskuak irudikatzen zituen bere gorputzean, beharbada bezperan gaizki ulertu baten ondorioz ezagutu zuen gizonarengan ari zen pentsatzen, baina nik ez
|
nuen
sekula jakingo. Nik ere begiak itxi nituen eta beste zerbaitetan pentsatzen saiatu nintzen, ur ertzetik urruntzen nintzen bitartean.
|
|
|
Lausengu merke huranahikoa izan zen irri erraz bat ene aurpegianmarrazteko. Ez
|
nuen
sekula nire arazoez hitz egiten gelan. Entzun bai, guztien bizipenak, etaberaiengandik ikasi, baina nire arazoak niretzatziren.
|
|
|
Idazle eta kazetariak ikasteari eta idazteari ekin zin garaiak gogora ekarri zituen. «Ez
|
nuen
sekula imajinatu orduan egiten ari nintzena nire bizitzako lanarik pozgarrienean bilakatuko zela». Bidaiari nekaezina izanda, mundu osoa zeharkatu eta gero Euskadi Literatura Saria bezalako «omenaldia» jasotzea bihotzez eskertu zuen.
|
|
|
" Aulki bat elurretan", jartzen du azalean eta barrua zuri zuria da. Ez
|
nuen
sekula pentsatuko: benetan elurra egin du nire hitzen gainean!
|
|
2009
|
|
|
Nik ez
|
nuen
sekula uste izan Michael zahartzarora helduko zenik, esan du Latoyak. Munduko pertsona bakartiena zen eta lehenago edo geroago zerbait gertatuko zela banekien.
|
|
|
Hura nahastea sortzen ari zena gure koadrilan. T shirt arratsalde hura ez
|
nuen
sekula ahaztuko.
|
|
|
Zerbait esan behar niola uste nuen, baina ez
|
nuen
sekula bere begiradarekin topo egiten. Gainera, ez nekien zer esan.
|
|
|
Dendako atea itxi aurretik esan zidan, eta zuzen zuzen begiratu zidan begietara, amak benetan ari naun esan nahi zuenean begiratzen zuen bezala. Nik ez
|
nuen
sekula eulirik irentsi, ezta nahi ere, baina, hala eta guztiz, baietz egin nion buruarekin, ulertu nuela, eta joateko lasai.
|
|
|
Nahiz eta irizpide bat bakarrik ez zuen inoiz erabiltzen. Gaiaren arabera zeuden batzuk, garaiaren arabera besteak, argitalpen motaren arabera beste zenbait eta baita, nahiz irizpide hura ez
|
nuen
sekula garbi ulertu, seriotasun mailaren arabera ere. Onak ala txarrak, alegia, bere kasuan.
|
|
|
" Korta gaineko leihotik kaminora begira nengoela, autoak nola iragaten ziren bere argi horiak gauaren iluntasun hertsia ximista batez urratuz, noizbehinka linternaren desteilo laburrak, kirkirren negar xiliotsua, hostoen surmurru etena, ez zitzaidan batere inportik bala batek nere buruaren tejido guztiak urra zitzan eta kito, bertan dena buka zedin. Ez
|
nuen
sekula pentsatuko bizia eta heriotza hain gauza banalak zirenik. Leiho ertzean belaunikaturik eta lasta usai lehor hartan murgildurik, masturbatzea ez zen inongo plazeraren bilatzea, gorputza gaztigatzeko tranpa bat baizik, horrela loari dei egiteko.
|
|
2010
|
|
|
Ene Euskal Herriko bista zen lehenik Maule, eta ez nuen pentsatzen Donibane Garazi bazela ere! Ez
|
nuen
sekula pentsatuko Euskal Herri bat bazela mugatik bestaldera. Baina bestaldean ere bada hori!
|
|
|
Dolda bat izigarria bizi izan nuen hemengo egoera ikusiz, ene burua teknikaz beterik naukala. Ez
|
nuen
sekulan asmatu publiko aitzinean kantatuko nituela. Ene barneko minak ateratzeko idatzi ditut Otsagabia, Bidez Bide, Iruña...
|
|
|
Niri bost axola jendeak esaten duena. Nik ez
|
nuen
sekula zure aita mozkortuta ikusi.
|
|
|
NAROA. Joe, ez
|
nuen
sekula pentsatuko.
|
|
|
JOANA. Egia esan, harrituta nauka Tximistak. Ez
|
nuen
sekula pentsatuko hain erromantikoa zenik.
|
|
|
Bost inporta zitzaidan burua aspaldi soiltzen hasita izatea, berari ez bezala, Nokiak atera zuen azken modeloaren izena ez
|
nuen
sekula ikasiko, gorbata italiarrak niri ere oso ondo gelditzen zitzaizkidan, armairuan, noski, inoiz janzten ez nituelako, niretzako munduan zeuden galtzontzilo guztiak Ocean ziren, berak dena Dolce Gabbana, Calvin Klein, edo Roberto Cavalli ibiltzen zuen. Eta, batez ere, bere kultur politikaren oinarriak ez ziren nireak:
|
|
|
" Bota al haute zirkutik, pailazo halakoa!". Ez
|
nuen
sekula anaia horrela ikusi. Lehoi batek bezala egin zuen harengana, ukabilka, harramazka, ostikoka hartu zuen.
|
|
2011
|
|
|
Hori guztia ikusi nuen, baina emakumeei buruz idatzi behar duen idazle batek hori eta gehiago eramaten jakin behar duela erabaki nuen. Nire pausoa bere pausajeari egokitu ezinik egin genuen bidea, oso trakets alegia (beldur nintzen bere takoiren batek ez ote zidan oina hondatuko), eta igogailuak aurrez aurre jarri gintuenean jakin
|
nuen
sekula ez nintzela emakume haren aurreikuspenen mailara iritsiko. Ez nion galdetu eta ez dakit zer lanbide zuen, alarguna zen ala bizpahiru senar zituen.
|
|
|
Ez
|
nuen
sekula izen hori entzun; beraz, berak espero zuen harridura keinua zapuztu nuelakoan nago.
|
|
|
Beste aukera bat izan zitekeen biok batera bizitzen jartzea, horrela gastuak murriztuko genituzke, baina ideia hori asteetan buruan bueltaka ibili nuen arren, folio bat hartu eta diru kontuak ere egin nituen? ez
|
nuen
sekula gaia atera, eta berari edo ez zitzaion bururatu edo ez zuen aipatu nahi izan.
|
|
|
Jaun Kaitorekin Beste Munduan entrenatu nintzenean, pentsatu
|
nuen
sekula ez nintzela orduan baino indartsuagoa izango.
|
|
|
LEO. Azalpenak eskatu nizkion y se puso como loca. Ez
|
nuen
sekula ikusi horrela! Beldurra eta guzti eman zidan.
|
|
|
Ez nuen ezagutzen. Ez
|
nuen
sekula ikusi.
|
|
|
Alta, noizean behin durduzara akuilatzen gaitu jaungoikoak berak ere. Ez
|
nuen
sekulan bere desengainuen kontua egin. Alabaina, aise asma daiteke, behin baino gehiagotan zorigaitzarekin borrokatu behar izan zuela halako suhartasun baten garaipenerako bidean.
|
|
|
Alkate kargua lau urterako izaten da, eta lehen lau urteak luze egiten dira. Ez
|
nuen
sekula pentsatuko lau agintalditan jarraian arituko nintzenik.Garai hartako eta egungo alkatearen artean zein desberdintasun daude. Esperientzia, zalantzarik gabe. Asko ikasten da, jende asko ezagutzen da.
|
|
|
Baina soldata ziztrin bat irabazteko lanean leher egitea, hori nire ustez, inozoarena egitea da, zer nahi duzu esatea? Nik ez
|
nuen
sekula ulertu mutil hura.
|
|
|
Nik ez
|
nuen
sekula entzuna" tomar evangelios" istorio hori, eta zer ote zen galdetu nuen: " Era como unos rezos o algo que se hacÃa en Sto Cristo de Lezo para que los niños se portaran bien, no lloraran y eso".
|
|
|
1961ean, Agenen nintzelarik, egun batez etortzen zait Mixel Labegerieren gutun bat, galdeginez ea nahi nuen nire kandidatura aurkeztu Euskal Erakustokiko buru izateko. Ez
|
nuen
sekula horrelakorik pentsatu. Aipatu nion emazteari, ea behar zen onartu ala ez, horrek erran nahi baitzuen genuela Agen utzi.
|
|
|
" Zuk behar duzu segida hartu". Nik ez
|
nuen
sekula pentsatu euskaltzainburu izanen nintzela, pentsatzen bainuen Hegoaldekoa izanen zela. Hemen guti gara:
|
|
|
Horrelakoa zen gure herria, bazekien. Ez ninduen berriz eraman bere etxera, ez
|
nuen
sekula Campari bonbilarik ikusi Kodak kutxatxoen ondoan. Sartuko ginen laborategian txatar zatiak edo fonderiako kea edo bizikletan zetozen langileak edo zango hondatu bat kubetaren hondoan noiz gardenduko azidoaren usain erregarriak asaldatu arte, argi gorriaren urpean igeri, asaldaturik, biluzte urdurian azaleraino heltzeko, elkarri.
|
|
2012
|
|
|
Planteatzen hasi nintzen, merezi al zuen jarraitzeak. Ordura arte ez
|
nuen
sekula pentsatu, baina esan nion nire buruari: " Orain hasita ere zer egingo dut ba nik".
|
|
|
Planteatzen hasi nintzen, merezi al zuen jarraitzeak. Ordura arte ez
|
nuen
sekula pentsatu, baina esan nion nire buruari: " Orain hasita ere zer egingo dut ba nik".
|
|
|
Mihori ez zaio aurpegian etsipen izpirik antzematen: " Ez
|
nuen
sekula pentsatu Toraren lehen urtebetetzea atzerrian ospatuko genuenik. Agian uste nuena baino errazagoa izango da".
|
|
|
–Ez, ez, irribarre egin du, esku bat adatsetatik pasa?. Ez
|
nuen
sekula egin, baina gurpila aldatzea erraza da.
|
|
|
utxien espero nuenean gertatu zen. Tira, egia esan, ez
|
nuen
sekula pentsatu gertatuko zenik ere. Baina ikasturtea hasi berri genuen hartan, eskolatik atera nintzen astearte batean hantxe zegoen.
|
|
|
Gutxien espero nuenean gertatu zen hura. Tira, egia esan, ez
|
nuen
sekula pentsatu gertatuko zenik ere. Baina?
|
|
|
Bi anaia zaharrago izan nituen: bata, teniente koronela izan zen Flandrian, ingelesen oinezko armada batean, antzina Lockhart koronelaren esanetara egondakoa?, eta Dunkerke ondoan, espainiarren kontrako guduan hil zuten; bigarren anaiari zer gertatu zitzaion ez
|
nuen
sekula jakin, ez behintzat aitak eta amak nitaz jakin zutena baino gehiago.
|
|
|
KANDIDO. (bota) Nigatik izan balitz, ez
|
nuen
sekula utziko lana.
|
|
|
Onena biak elkartu eta adostasun batera ailegatzea zela iritzi nion. Batzuek Udalaren jarrerarekin bat egitea leporatu zidaten, baina ez
|
nuen
sekula hori egin. Liskar eta ezinikusietan oinarritutako jarrerak interes orokorreko gaietatik aldentzearen aldekoa naiz.
|
|
|
Mutil bikaina da. Ez
|
nuen
sekula entzun Brigitte Declos Marc Ohnetekin" ibiltzen" zelako zurrumurrurik, hemen esaten den bezala. Baina lurralde honetan, mota horretako esamesak kaleko azken etxeetaraino bakarrik iristen dira; landetxe apartatu hauetan, bata bestetik soro eta basoz bereiziriko etxe isolatu hauetan, gauza asko gertatzen dira inork ere jakiten ez dituenak.
|
|
|
Ez nizun aitortu nahi zer gertatu zen eta ez zintudan behartu nahi ere haur haren presentzia onartzera, baina ez da egia abandonatu nahi izan nuelakoa. Ez, berak hala uste badu ere, nik ez
|
nuen
sekula abandonatu nahi izan. Nire ahizpaordea, Cécile Coudray, libre eta bakarrik zegoen, eta bere ardurapean hartu zuen Brigitte.
|
|
|
" Egizak egitekoa duana" mailukatzen zidan Kixuk, Murdutegik pistola kargatua hatzetan pausatzen zidala. Ez
|
nuen
sekula tirorik bota. Horregatik neukan lotsor fama.
|
|
|
Arranguratu egin ninduen Marietaren itxurak: ez, ez
|
nuen
sekula barne emakumea izan nahiko. Menaiaz, sukaldeaz, haurrez, senarraz –hori ez, hori ez... – axolatu beharraz laburbildu bizitza jasangaitza lekidakeela nioelarik, Baionako Herriko Etxeko Libertate plazan nengoen.
|
|
2013
|
|
|
Hanburgerrak ere proposatzen ditugu, EHZ an hasi ginen eta arrakasta handia du. Ez
|
nuen
sekula pentsatuko ELB ren izenean hanburgerrak salduko genituela! [irriz] Baina ez da izenari mugatu behar, kalitatezko gauzekin egiten bada, ona da!
|
|
|
Euria aspaldi gelditu zuen arren, izan berri genuen amesgaizto moduko bidaia haren ostean lurra ukitzeko deseatzen nengoen. Ez
|
nuen
sekula itsaso ondotik aldentzeko hainbeste gogo izan. Orduan konturatu nintzen, aitarekin portura joatetik nuen itsasoaren pertzepzioa benetako errealitatetik aski urruti zegoela.
|
|
|
–Ez
|
nuen
sekula usteko zurekin oheratuko nintzenik?
|
|
|
Ba, ez dakit zer esan ere, Kimu. Ez
|
nuen
sekula usteko inor bi pajaro haietaz galdezka etorriko zitzaidanik hainbeste urte igaro eta gero. Putxa, zenbat urte joan diren.
|
|
|
–Ez
|
nuen
sekula horrenbeste edertasun pilaturik ikusi, esan zuen.
|
|
|
Pentsa, duela bi urteko kontuaz ari naiz. Alde batetik, nik ez
|
nuen
sekula lanik egin zineman eta zailagoa zen niretzat. Bestalde, finantzazioa lortu behar zen?
|
|
|
Ostilika agertu zen mendebaldeko mendi galdurrean eta ninia eta biok geunden tokiraino luzatu zen; nire hanketaraino, alajaina. Ez
|
nuen
sekula pentsatuko ostilika norberaren soinean ikus zitekeenik, baina horrelaxe gertatu zen. Ekaitza bortitzegia zen, zintzilik neraman aterkia irekitzeko; gainera, noizbait entzuna neukan burdina zorrotzeko erpinak tximista erakar lezakeela eta nire aterkiarena horrelakoa zen.
|
|
|
Berak biltzen zituen zelaitik kanpora joaten ziren baloiak. Lehenago ez
|
nuen
sekula inor ikusia mainguka halako ziztuan ibiltzen batetik bertzera. Partida egunetan kirol poltsa horietako batean ura izaten zuen, jokalariei emateko, eta botikina ere bai:
|
|
2014
|
|
|
Han ziren, besteak beste, Santi Potros [Santi Arrospide] eta Azkoiti [Jose Luis Arrieta], jende ona eta garbia, eta enetako purgatoriotik zerura pasatzea izan zen. Egoera hori guztia salatuz idatzi nion ETAko zuzendaritzari, baina ez
|
nuen
sekula erantzunik jaso.
|
|
|
goizegi iruditzen zitzaidan oraindik. Ez
|
nuen
sekula jakingo: hurrengo ostegunean ere ez zelako azaldu.
|
|
|
Ez nuen aurkitu gezi batek erdibitutako bihotzik, ez bestelako maitasun zeinu arruntik: ordurako erabakia
|
nuen
sekula ez nintzela ohiko erromantiko bat izango. Soil soilik haren izena, eten gabe, mantra grafiko eta mugagabe bat bezala errepikatua.
|
|
|
Praka bakeroak eta txandalenak baino ez nituen. Ez
|
nuen
sekula alkandorarik eramaten, botoi gehiegi. Oinetan zapatilak eta udan sandaliak janzten nituen.
|
|
|
Mahaian neuzkan tabakoa eta abarrak jaso, poltsan sartu, eta tabernatik irten nintzen, atzera begiratu ere egin gabe; ez
|
nuen
sekula pentsatuko horren erromantizismo gutxirekin jokatuko nuenik horrelako egoera batean, baina pozik nindoan aldi berean, hain maskulinoa iruditzen zitzaidan jokaera hura hartuta. Kokotean begiak banitu bezala, neure pausajeari begira imajinatu nuen Rafa.
|