|
2008
|
|
|
«Eskola Kontseilua botere paralelo antzeko bat bihurtzen ari zen», ohartarazi du kontseilariak. «Nik ez nuen nahi berak denari baietza ematerik; independentea zen, eta baloratu egiten
|
nuen
hori, baina ezin nuen onartu haren jarreraren ondorioz departamenduko zenbait erabaki aurrera atera ezinik geratzea». Urtasunek, independentea izan arren, CDN alderdiarekin lan egin izan ohi zuela esan du Perez Nievasek, eta kargurako pertsona egokia izango zela uste zuela.
|
|
|
Planteatu duzue inoiz benetako emakume kirolariak gehiagotan agertzea zuen orrietan, emakumearen irudiak beste bat izan behar duela erakusteko? Noski, baina ahaztuta
|
nuen
horrek ez duela horrenbeste saltzen.
|
|
|
Fuera, beraz. Nik ikasi
|
nuen
hori, autorearen ahotsa ezkutatu behar dela.
|
|
|
Normaltasunetik izualdirako pauso hori nola ematen den. Uste
|
nuen
hori erakutsi behar genuela.
|
|
|
Baina ez da hori izan Zinemaldiaren azken egunetan Donostiara ekarri duen arrazoi bakarra. «Saria jasotzeaz gain, Jonathan Demmen azken lana ikusteko aukera nuen Donostian, eta ez
|
nuen
hori inolaz ere galdu nahi. Txikitatik zuzendaririk kutunena dut Demme, eta haren lanak eragin handia izan du nire filmetan».
|
|
|
Hedabideek atzekoz aurrera interpretatu zuten, ordea; Bushek Irakeko gerra amaitutzat eman izan balu bezala, alegia. «Nik ez
|
nuen
hori sekula esan», argitu nahi izan du. Emazteak Laura Bushek halakoak gerta zekizkiokeela ohartarazi arren, kasurik egin ez izateagatik damutu behar izan duela gehitu du.
|
|
2009
|
|
|
Hala erakutsi du hango prozesuak. Baina ez
|
nuen
hori nabarmendu nahi, hain da nabarmena. Beste fenomeno bat ekartzeko asmoa nuen, eta dut.
|
|
|
Edanaren eta parrandaren norarik ezaren eraginez apika. Atzo ikusi
|
nuen
horren adierazle bat. Nafarroa Behereko etorbideko oinbidean zegoen mutiko bat, seko lo.
|
|
|
–Baskonian joko antolatzaile moduan jokatuko dut, eta hori da nik nahi dudana. DKV Joventuten, aldiz, ez
|
nuen
horretarako aukerarik izaten, eta ez nintzen gustura sentitzen?.
|
|
|
erritmoaren kontzeptua eta idazterakoan hitzen musikaltasunak duen garrantzia irakatsi zizkidan irratiak. Lehen, agian, ez
|
nuen
horren kontzientziarik. Irratian ikasi nuenak asko balio izan dit ondoren idatzi dudan guztirako, idatzitakoa belarritik sartu behar zaidala konturatu bainaiz.
|
|
|
Fusilatuari egin nahi zen omenaldia debekatua zen. Eta gogoan
|
nuen
hori ikustean 1975.eko larunbat goiz hura, bezperan Francok zuzendu Ministroen Kontseiluak hilarazteko agindua hartu zuen biharamonekoa. Zortziak bost guti ziren eta France Inter irratiko langileek, Mozart-en Requiem ederra hedatu zuten, protesta gisa.
|
|
|
emakumea, emakumearen gorputza eta sexualitatearen iruditegia, alegia. Dantza eta gorputzaren bitartez nahi
|
nuen
hori landu. Abiapuntu gisa Barbara Kruger eta Cindy Sherman artisten lana hartu nuen.
|
|
|
Orduan pentsatu genuen burujabetzaren aldeko legea egin behar zela, burujabe garela adierazteko. Kanpainaren barruan ere aipatu egin zen, baina Gipuzkoako zerrendaburua nintzen aldetik ez
|
nuen
horri buruzko hitzik esan.
|
|
2010
|
|
|
Ez nuen bizitzarik. Zartakoa hartu nuen, baina baliagarri izan zen nik nahi ez
|
nuen
hori ezagutzeko.
|
|
2011
|
|
|
Del Vallek saria jaso izana ohore handia dela azaldu du: «Egin behar zela eta egin behar nuela uste
|
nuen
horretan egin dut lan, pasioz egin izan dut beti, eta gainera horregatik horrelako aitortza jaso dut». Haren esanetan gizonen eta emakumeen berdintasunarekin konpromiso pertsonala izan du betidanik.
|
|
2012
|
|
|
Dirurik ez balego, gaztelaniazko EITB kenduko zenuke? Dirurik gabe edo diruarekin, eman
|
nuen
horren gaineko iritzia otsailaren 8ko zutabean; eta mantentzen dut oraindik, gauza arraroa nigan?. Galderari emandako erantzun batek, ordea, sortu du nigan zalantza, eta beldurra.
|
|
2013
|
|
|
Nahi ditut haurrak bultzatu gauzak ezagutzera hazten direneko, egarri eta jakin min hori haiengan txertatzeko. Antzerki bidez nahi
|
nuen
hori lortu, eta Gasteizko Teatro Paraiso konpainia indartsura jo nuen. Pilar Lopez koordinatzaileari ideia azaldu nion, eta hark Javier Fernandezekin jarri ninduen harremanetan.
|
|
|
Gertatutakoa sentitzen dutela esan ziotela kontatu zuen: «Beharra
|
nuen
hori entzuteko. Ez nau lasaitu, baina amak dira eta hori iritsi zait niri, gure semeengatik sufritzen baitugu».
|
|
2014
|
|
|
Aita, halere, urrutirago joaten zen, esaten zuen horia ez dela kolore aproposa ezta bakarka ere. Nik ez
|
nuen
horretan sinesten, baina aitortu nahi dut ez dudala bizitza osoan kolore horia apenas erabili. Gero jakin genuen, Marikoro lehengusuak esanda, eskolako nagusienetako batzuk goizeroko kantuaren hitzak aldatzen zituztela, adibidez, moriremos odiando la maldita bandera eta antzekoak.
|
|
|
Collageak egiten hasi nintzen, eta blog narras batean jarri nituen. Jendeak esan zidan gustatzen zitzaiola egiten
|
nuen
hori, baina... Gerora lehen enkargua jaso nuen, Esquire aldizkariarena.
|
|
|
Gerora lehen enkargua jaso nuen, Esquire aldizkariarena. Orduan erabaki
|
nuen
horretan segitzea, baina irratiko lanarekin uztartuz. Nola jaso zenuen lehen lan hori?
|
|
2016
|
|
|
Final handia ikusiko dugula uste dut. Hasieratik garbi utzi nahi
|
nuen
hori. Gaurko finala partida oso ona izango dela sinetsita nago, eta nire argudio nagusia sinplea da, bi bikote onenak sailkatu direla.
|
|
2017
|
|
|
Seinaleak eta arauak errespetatu behar ditugu, dagokion lekuan itxaron, behar bezala joan... Nolakoak izan dira osatzen egon zaren asteak. Oso aste gogorrak izan dira. Hasieran buruko mina nabaritzen nuen, eta pentsatu
|
nuen
hori pasatuta, bizikleta hartu eta errepidera irtengo nintzela. Baina ez zen horrela izan.
|
|
|
Pixkanaka hastea erabaki nuen, arrabolan hasiz, eta gero pixkanaka errepidera ateraz.Zer ikasi duzu aste hauetan. Batetik, beti aurrera begiratu behar dela; eta, bestetik, txirrindularitza nire bizitza dela. Eguneroko zurrunbiloan, agian, ez
|
nuen
horretan pentsatzen. Baina bizikleta ukitu gabe egon naizen aste hauetan ikusi dut hura gabe nire bizitza ez dela ezer.Orduan zaila irudituko zitzaizun sinestea gaur egun zauden moduan egongo zinenik, ezta. Osatzeko urtebete nuela esan zidaten medikuek, eta buruko minek ez zidatela alde egingo.
|
|
2018
|
|
|
Baina motora igo, azeleragailuari eman, eta berehala konturatu nintzen baietz, gai izango nintzela. Lasaitu ederra hartu
|
nuen
hori ikusitakoan.Behin osatuta, erlojuaren aurka aritu zara azken urte erdian.Hala da, makina bat probatan aritu naiz: Euskal Herrian, Sardinian, Grezian, Marokon eta Herrialde Katalanetan.
|
|
|
Belauna ez zela ondo osatzen eta fibrosia nuela ikusi genuen, eta hori konpontzeko modua belauna garbitzeko beste ebakuntza bat egitea zen. Itxaropen gisa hartu
|
nuen
hori. Dena konponduko zela zirudien.
|
|
|
AEBetara iritsi nintzenean, ohartu nintzen indibidualismoak zer nolako indarra zuen. Ez
|
nuen
horren berririk, eta harritu egin nintzen, guztiz. Norbanakoa maite du gizarteak, norbanako modura, ez jatorriaren edo familiaren arabera.
|
|
|
Itxiera ekitaldian, Aitor Merinok eman zuen Sail Ofizialeko zinemagile gizonen eta emakumeen datua. Ez
|
nuen
horren berri, Sail Ofizialekoak ez nituelako zenbatu. Horrek esan nahi du, generoa albo batera utzita, emakumeek egiten dituzten lanak oso onak direla benetan.Zure ibilbide profesionalean, abangoardia zinemaren orbitan ibili zara.
|
|
2019
|
|
|
Min horrekin bukatu nahi dudanean, aukera hor dago. Are gehiago, maiz sentitzen
|
nuen
hori zela nire aukera bakarra?. Tristurak irentsi egin zuen, baina argi du ingurukoak, ezta bera ere, gertatzen ari zenaren larritasunaz ez zirela jabetzen.
|
|
2020
|
|
|
Lurrak eraikiezin deklaratu dituzte, eta laborantzari lotu, eta batzuk iratzarri dira. ' Ez
|
nuen
hori pentsatu haien alde bozkatzean'. Ekitaldietan ikusten da.
|
|
|
Haien asmoa zen ni nahastea eta haria galtzea, baina argi nuen nire hitzaldiari jarraitu behar niola, eta hala egin nuen. Agerian geratu zen nire hitzaldian salatu
|
nuen
hori bera: bizirik dagoela estatuaren egituretan txertatuta dagoen frankismoa.
|
|
|
Euskal Herrian bada oraindik norberaren ildo politikoak publiko egitearen beldur moduko bat. Orduan erabaki
|
nuen
horri buruzko testu bat idaztea». Gidoia borobildu, ordea, sare sozialetan irakurritako mezu bati esker egin zuen.
|
|
|
Lehen urratsa etxea topatzea izan zen. Erasmus joateko pisu partekatuak besterik ez nuen aurkitzen, eta nik ez
|
nuen
hori nahi. Azkenean, joan baino bost egun lehenago dantza irakaslearen bitartez lortu nuen.
|
|
|
Nire alaba jaio zenean, orain dela 30 urte. Baztertu egin nuen ablazioa, ez
|
nuen
hori nahi nire alabarentzat. Nire ingurukoekin hitz egiten hasi nintzen:
|
|
|
Espainiako presidente Pedro Sanchezek botere instituzional osoa zentralizatuko zuela esan zuenean pentsatu
|
nuen
hori zela, estutzen duzunean, estatu baten benetako irudia, halako «bukatu da (autonomien) jokoa, Espainia estatu bat da, eta hemen nik agintzen dut; bukatu dira bromak» moduko bat.
|
|
|
Erabakia hartu nuenean, desio izan
|
nuen
horrek ez aldatzea ERCko kideekin neukan harremana, eta uste dut horrela izan dela. Funtsean, ez da aldaketarik izan; desadostasun estrategikoak ditugu, ez esaten den bezain gaindiezinak, baina horiek aurretik zetozen.
|
|
2021
|
|
|
Bestalde, arte plastikoak ikasi bai, baina asko irakaskuntzara dedikatzen dira. Alta, nik ez
|
nuen
hori sentitzen, sorkuntza nahi bainuen. Forma fisiko ona behar duzu hiru urteko ikasketa intentsiboetarako.
|
|
|
Geronimo Carolina Gonzalez Devesa izan zen ekitaldian nortasun agiria jaso zuten hiru lagunetako bat, eta, BERRIArekin izandako elkarrizketan, izenordain desberdinak erabili ditu bere buruaz aritzeko —gaztelaniaz izenordainetan markatzen da sexua— «Nik zuzendua nuen jaiotza agiria, eta ez neukan nortasun agiririk», kontatu du. «Nire jaiotza agirian, sexua/ generoa zehazteko atala hutsik zegoen; beraz, nire bizitza aldatu eta prestatu
|
nuen
horrek hala iraun bitartean oztopo handirik ez izateko. Medikua naiz, Argentinako barnealdeko hiri ez oso handi batean bizi naiz, eta ez zen oso zaila izan, baina tramite asko ezin izan nituen egin.
|
|
|
Hiriguneetakoek izen sinbolikoak izaten dituzte, politikarienak eta aristokratenak, eta leku horietatik urrundu ahala, izena galtzen dute, edo bat baino gehiago hartzen. «Zubiak grabatu ahala ulertu
|
nuen
horien atzean zeuden hainbat sinbologia, hainbat zauri; sozialak, politikoak, balio ekonomikoari lotutakoak... Eta, gehienetan, izenaren inguruko politiketan nahiko ondo islatzen direnak», azaldu du artistak.
|
|
|
«Nik euskara jaso nuen etxean, gero berantago eskolan eta, eta sentsazioa nuen zerbait itzuli behar niola gizarteari: eman behar niela besteei bide bat ezagutzeko nik ezagutzen
|
nuen
hori guzia».
|
|
|
Irratietan entzuten diren kantak entzun, euskaratu eta zabaldu. Horregatik aukeratu
|
nuen
hori, garai hartan irratian asko entzuten zelako.
|
|
|
33 urterekin Munduko Txapelketa irabazi nuenean pentsatu
|
nuen
hori izango zela azkena. Baina hamar urte pasatu dira, eta oraindik hor jarraitzen dut.
|
|
|
Konbentzitu egin ninduen. Hala ere, azkar ikusi
|
nuen
hori ez zela horrela izango. Ez nintzen autonomoa izango erabat, eta ez nuen hainbeste diru irabaziko; baina aurrera jarraitu nuen, lana behar nuelako.
|
|
|
Neure buruari behin eta berriz esaten nion edan egin behar nuela. Behartu egin behar
|
nuen
horretara! Hasteko, arrautza egosi bat jan nuen gatzez betea, eta pixkanaka errekuperatzen hasi nintzen.
|
|
|
Guridik Scolla Cantorumen ikasi zuen, baina gero Madrilera joan zen... Orduan, garbi ikusi
|
nuen
hori zela bidea: benetan sortzea proiektu bat non Euskal Herriko musika publikatu zen, baina ez bakarrik liburuetan edo partituretan, baizik eta euskarri berrietan ere.
|
|
|
Hamabi anai arreba ziren etxean. «Trabeska egiten genuen lo ohean hiru edo lauk batera, eta ikusi
|
nuen
hori ezin zela». Alemanian izan zen lehenik, filosofia ikasi nahiak eramanda, eta urtebete egin zuen bertan gurin lantegi batean lanean, eta hortik heldu zen gero Parisera.
|
|
2022
|
|
|
Beste batzuk ordea, Opus Deiren beldur direlako; etxe alokatuetan edo zahar etxeetan bizi dira; gerta daitekeenaren beldur dira. Ez
|
nuen
hori espero 40 urteren ostean.
|
|
|
Izan liteke TOK bat, baina nire kasuan esan zidaten ez zela. Duela urtebete izan
|
nuen
horren berri; nire bakarrizketa baten ostean, publikoko neska batek aipatu zidan.
|
|
|
«Horrelako gai dramatiko batekin, banuen gogoa zerbait argitsua idazteko, eta biktimizaziorik gabe. Kontatu nahi
|
nuen
hori gertatzen zaion pertsona batek aurrera nola egin duen». Ia berrehun orriko komiki liburua da fikziozko ariketa horren emaitza, eta Farmazia Beltza argitaletxeak kaleratu du.
|
|
|
Marguerite Durasen Maitalea liburutik hartu
|
nuen
hori. Pertsonaiaren nondik norakoak barrutik kontatzen ditu batzuetan, eta kanpotik beste batzuetan, eta nik neukan sentsazioa kontatzen zuela dena eskuetan kamera bat izanen balu bezala.
|
|
|
ZABALA: Nik ez
|
nuen
horretan pentsatu ere egin. Pentsa, debuta egin baino 8 hilabete lehenago pilota uztekotan egon nintzen.
|
|
|
Ni hiltzeko agindua eman zutenean, beste pertsona baten bitartez izan
|
nuen
horren berri, eta momentu horretan zeure buruari galdetzen diozu ea zergatik hilko zaituzten. Hori jakinda, gobernuak erabakitzen du lekualdatu behar ote duzun edo ez.
|
|
|
Ni barruan nengoen, baina artea eta artearen teoria ikasi ahala eskuratutako tresna kontzeptualekin pixka bat deseroso sentitzen hasi nintzen mugimendu hartan ikusten nuen formalismoarekin. Nik alor kontzeptualera eraman
|
nuen
hori, eta alor sozialagora eraman dut hortik.
|
|
|
Batetik, heroina eta hiesa; eta, bestetik, hemengo historia edo gatazka. Lehenengo film laburrak zerikusia zuen heroina eta hiesarekin, baina orduan, ikerketa horretan, berrirakurri nuen Yoyesen egunerokoa, eta pentsatu
|
nuen
horrekin zerbait egin nahi nuela.
|
|
|
gogorrago eta gehiago entrenatu nintzen, diru aldetik ere inbertsio handiagoa egin nuen... 60 eta 70 postuen artean nengoen munduko zerrendan, baina ez
|
nuen
horrekin konformatu nahi. Hobekuntza, ordea, ez zen esperotakoa izan.
|
|
|
Pistatik ateratzea liberazio moduko bat zen. Denboraldi amaieran esan
|
nuen
hori ez zela posible, eta nahiago nuela bestea. Munduko zerrendan atzerago egon arren, zoriontsuago nintzen, eta hobeto pasatzen nuen.
|
|
|
Izan ere, baserritik bizitzea gero eta zailagoa zen, eta jendea Iruñera mugitzen hasi zen. Agertu nahi
|
nuen
hori errealitate bat izan zela, eta ezinbizi horrek eragin zuela Pirinioak hustea.
|
|
|
' Ez diat ulertzen'. Neure kasa egiten
|
nuen
hori, iruditzen zitzaidalako entzuleari hitz berri mordo bat ematen geniola kolpetik, lexiko gehiegi. Kontziente nintzen jendeari kosta egingo zitzaiola».
|
|
|
Musika sortzen dugu lehenik, eta gero hitzak. Nahiko soinu emozionala zuen, eta aspalditik idatzi nahi
|
nuen
horri buruz. Azken bi urteetan, bederatzi migratzaile hil dira Bidasoa ibaia zeharkatzen; Mediterraneora begira egon ohi ginen, baina etxean bertan antzerako zerbait genuen.
|
|
|
Buruan neuzkan denak. Jolastu egiten
|
nuen
horrekin, gerrikoekin, abarkekin... barru barruan neuzkalako.
|
|
|
Irudimena eta jolasa direlako oinarrizkoak, eta ni horietan ongi mugitu naizelako. Sumatzen
|
nuen
hori ikastetxeetara eta egiten genituen irteera apurretan. Izan ere, idazleek bai, baina guk, ilustratzaileok, irteera gutxiago egiten genituen.
|
|
2023
|
|
|
Min fisiko handia zuen garai bateko sorkuntza da, «besterik egin ezinda» egon zenekoa: «Eritasun batek ezgaitu egin ninduen, eta ezin
|
nuen
horren lan handirik egin». Sica eta Gatza lanak dira, erpin beraren bi aldetan daudenak.
|
|
|
Nik ere pentsatu
|
nuen
hori behin baino gehiagotan erabakia hartu aurretik. Baina errealista izanda, urtebete falta arren, praktikan bi ziren.
|
|
|
tok, tok, tok... Nik ez
|
nuen
horren berririk, baina hara non etortzen zaidan egun batean; 80 urte inguru zituen. Hiru zapata kaxatan sartuta, 110 kasete ekarri zizkidan.
|
|
|
Landa ingurune batean bizitzeko zortea izan nuen. Lanean hasi nintzen; ez, agian, nahi
|
nuen
horretan: 36 urtez enpresa berean lan egin dut.
|
|
|
Ikasleei, hain zuzen, horren inguruko inkesta egin nien. Batzuek uste zuten euskara maila ona dutela, eta testuinguru informaletan aritzeko gai direla, baina gero gelan praktiketan ez
|
nuen
hori ikusi. Uste dut askotan uste dugula euskaraz egiten dugun baino hobeki aritzen garela.
|
|
|
Euskara eskolak eman nituen bertan, bi urtez. Arantzazuko liburutegian Kandido Izagirreren testuak ezagutu nituen, eta erronkarieraren berri izan
|
nuen
horri esker. Erronkarierarekin maitemindu nintzen.
|
|
|
Horrela hasi nintzen; nahiz eta taldeak zuregan konfiantza jarri, taldetik kanpo bazegoen zurrumurru hori, neska gazte bertsolari batek zer egingo zuen politikan egondako gizon heldu katedratiko baten ondoan. Leku askotan nabaritu
|
nuen
hori.
|
|
|
Horrela hasi nintzen; nahiz eta taldeak zuregan konfiantza jarri, taldetik kanpo bazegoen zurrumurru hori, neska gazte bertsolari batek zer egingo zuen politikan egondako gizon heldu katedratiko baten ondoan. Leku askotan nabaritu
|
nuen
hori.
|
|
|
Elkargoak eta EEPk onartu zuten politikoki gure gaia zaila dela, eta erran zidaten haiek ere orduak hartuko zituztela herriko etxeekin, gure laguntzeko. Nik biziki pozik hartu
|
nuen
hori, nahiz eta esperantza guti izan. Antton Kurutxarrik ere [EEPko lehendakari eta elkargoko hizkuntza politikarako lehendakariordeak] ez zuen ezer lortzen herriko etxeengandik, elkargoaren eta EEPren kasketa izanik ere; hor, berehala ikusi nuen afera konplikatua izanen zela.
|
|
|
albistegiak, musika saioak, lehiaketak… Izugarri gustatzen zitzaidan Euskadi Irratia entzutea, orduak eta orduak ematen nituen horretan; txikitako nire denbora pasa nagusia irratia entzutea zela esango nuke. Noizbait Euskadi Irratian lan egitearekin amesten nuen, desiratzen
|
nuen
hori. Bestetik, ikasketak hasi nituenean eta hori zen nire ilusioa, nire desioa, eta, denborarekin, gauzatu egin zen txikitako amets hura.
|
|
|
Hasiberria nintzen, ezagutza falta zitzaidan, eta hutsei eta itsasoaren egoerari ez nien garrantzi handirik ematen. Ez
|
nuen
horren kontzientziarik.
|
|
|
Getarian beti aritzen nintzen. Asko sufritzen
|
nuen
horrekin, baina urte haiek indartsu ere egin ninduten. Nerea Perezekin eta Indar Paredesekin aritzen nintzen patroi lanetan.
|
|
|
Ahalik eta modurik zintzoenean jaso nahi nuen neuk egindakoa, gainerakoan arriskua baitzegoen freskotasuna galtzeko, maketako ideiak beste batzuekin grabatuta eta abar. Teknikoki agian ez ziren hain ideia onak, baina nik adierazi nahi
|
nuen
hori adierazten zuten. Konturatu nintzen gehiena eginda zegoela, baina ahotsa landu behar zela gehiago, batez ere ahotsa.
|
|
|
Udaberriak aukera gehiagorik emango zien edo ez jakin gabe, aurrera jarraitzea erabaki zuten. «Eta hor jabetu ginen egoerak ondo islatzen zuela nik kontatu nahi
|
nuen
hori: nola aldatzen ari den ibaia, nola aldatzen ari diren Pirinioak...
|
|
|
Juan Luis Zabalak lotu zuen berriz ere bidera, ordutik lau bat hilabetera. «Ohiko liburu dendan nenbilela, haren Mina hartzeko ere poema liburuarekin egin nuen topo, Zeure poemarekin aurrena, eta garbi ikusi
|
nuen
hori zela neurria». Olerki hori diskoan jasoa dago, Zabalaren beste seirekin batera.
|