|
2000
|
|
|
Ene odola daraman buru tiki bezain egoskorrari neure ezin gelditua aditzera ematen alferrik galdu nuen denborarekin, berriz ere lepoa kolokan jartzeko ziztuan itzuli behar izan
|
nuen
hirira. Hamarrak eta hogeita bortzetan nintzen topalekuan.
|
|
2001
|
|
|
‘Ezagutzen ez
|
nuen
hiri batera ailegatu naiz.’
|
|
2002
|
|
|
Hurrengo, Homerorena hau ere, egiazkoagoa zen: «Neuk suntsitu
|
nuen
hiri hura eta biztanle guztiak akabatu nituen».
|
|
2003
|
|
|
Sekula ez
|
nuen
hiria ezagutu.
|
|
2006
|
|
|
Desesperatuak egon behar zuten nire gurasoek halako zerbait onartzeko. Ez ninduten ikusten, ezagutzen ez
|
nuen
hiri bateko portu aldera nindoala, pentsamendu ilunak baztertu ezinik eta gero eta hotzikara sarriagoak sentituz! Gero eta joago nengoen, trenpe txarraren maizter.
|
|
|
urtetako nire gorrotoen sinboloa ezagutuko nuen. Hurbiletik ikusi nahi
|
nuen
hiria esaten ziguten bezain dekadentea ote zen, paristarrak hain biziatuta ote zeuden. Jakin minak eraman ninduen, bada, Parisa.
|
|
|
McCarran bulebarrean zuzen jo nuen etxerantz. Ez
|
nuen
hirian sartu nahi. Veterans Day haren arrastorik ez zela harrezkero izango banekien arren.
|
|
|
Eta halaxe jakin
|
nuen
hirian prostitutek kale hori zutela beren mende. Baina Billen osabak behintzat egia zioen, eta dena ulertu nuen, biribildu egin nuen, hari muturrak lotu nituen.
|
|
2007
|
|
|
Tutera berriz ikusteak poztu ninduen. Maite
|
nuen
hiri hori. Karrika idor hertsiak, buztinez eraikitako etxeak, sotoak bezain fresko ziren ostatuak, azken jujamendua irudikatzen zuen elizaren ate zizelkatua eta bereziki klaustro mozarabea.
|
|
2008
|
|
|
Kikek kontatzen du, asteburu osoa ia berbarik egin gabe egon nintzela, nire barrura bilduta, zulotxo batetik inguruko guztiari begira, beldurtuta eta asaldatuta aldi berean, sinistu ezinik. Aireportutik bere etxerako bideaz gogoratzen naiz, Zoon jaitsi ginenean ikusi
|
nuen
hiriaz: trenaren zubipeko iluntasuna eta laurogeiko hamarkadako marjinaltasunaren hondarrak.
|
|
|
trenaren zubipeko iluntasuna eta laurogeiko hamarkadako marjinaltasunaren hondarrak. Ikusi nuen lehen Berlin hori, ez zen izango nik biziko
|
nuen
hiria. Hiri batek hiri asko baititu bere baitan.
|
|
2009
|
|
|
Muturreko kasu bat. Ezagutzen ez
|
nuen
hiri batean apartamentu bila nenbilela erdialdeko eraikin itxuroso bat aholkatu zidaten. " Hor baino hobeto ez zara inon egongo, oso leku segurua da" ziurtatu zidan harrotasunez apartamentu bloke hura gomendatu zidanak.
|
|
|
Protagonista ezagutu izan ez banu, ez nengoke hemen, harena zen sagua harrapatu zuen lehen kamera. Bilbon atera nion, txikitako begiekin ikusi nuen lehen hirian, gaztetan abandonatu
|
nuen
hirian, koplarik gabe ongietorria eman didan hirian. Erandiotik Bilborako autobusean, antzinako lantegi eta erneguen hondakinei begira jakin dut zergatik maite dudan besteak baino gehiago.
|
|
|
Atsekabez ikusi eta irakurri ditut Xinjiang edo Ekialdeko Turkestandik datozen berriak. Telebistako Urumqik antza gutxi du iazko irailean ezagutu
|
nuen
hiri baketsuarekin. Baketsua itxuraz.
|
|
|
Gero hemezortzi urte bete nituen; kondenatuta nengoen erlojugile izatera. Nik alde egin nahi
|
nuen
hiri basati hartatik, eta, batez ere, ez nuen nire familia berriro ikusi nahi. –Hitz egokien bila hasi zen Dario.
|
|
|
–Mandatu bat egin behar
|
nuen
hiriaren beste muturrean, eta berandutu egin naiz. Barkatu deskortesia.
|
|
2010
|
|
|
Liluragarria zen guztia. Lehengusu batek animatu ninduen euskal filologia ikastera, Donostian; gero tertulia bat egitea bilatu nuen, inor ezagutzen ez
|
nuen
hiri batean bizi nintzelako; Josu Landa ezagutu nuen, oso pertsona ausarta, adore emailea, ni ez bezalakoa eta, horregatik, gauzak egiteko falta zitzaidan eta behar nuen pare pareko osagarria...
|
|
|
Nik benetan maite nuen, benetan arduratzen nintzen haren heziketaz eta, lanak baimentzen zidan neurrian, saiatzen nintzen berarekin denbora luzean egoten. Sara etxean geratzen zenez, gehiegi ez nekatzeko, neuk eramaten nuen egunero kotxean bizi ginen herritik lan egiten
|
nuen
hiriko haurtzaindegira, eta jostailu berriak oparitzen nizkion sarri. Nire esperantza zen pixkanaka bere obsesioaz ahaztu eta normaltasunera itzultzea, beste edozein umeren modukoa izatea arlo guztietan.
|
|
|
Lehen maite
|
nuen
hiri hau, baina aspaldion guztiz aldatu da nire sentiera. Gaur berriro ibili naiz aurreko egonaldietan hainbat aldiz korritu nituen bazterretatik eta nazka besterik ez dut sentitu.
|
|
|
Egun haietan dena zen nahasia, eta, hala ere, atzera begiratzen dudanean garai liluragarri bat gogoratzen dut, agian sasoi hartan fantasia errealitatetik ondo bereizten ez genekielako oraino. Dena zen berria niretzat 1977 urte hartan, egoera politikoa, inor ezagutzen ez
|
nuen
hiri batera bizitzera joatea, unibertsitatea... Euskal Filologia ikasketak berak ere berriak ziren, eta gu ikasten hasi ginenean ez zen karrera ofiziala, Gotzon Garate eta Patxi Altuna jesuiten seta pertsonal bat baizik; horregatik, batzuk Filologia Hispanikoa ere hasi ginen ikasten, badaezpadan.
|
|
2011
|
|
|
Kontua da elkarrekin eman genituela egun batzuk Managuan. Eta gidari bikaina izan nuen, ia ezagutzen ez
|
nuen
hiri eremu hartan paseatzeko: jatetxe eta tabernetan beti berak eskatzen zuen, askoz esku hobea zuen-eta ni gogaitarazten ninduten lasaka poto karibetar haiekin jarduteko.
|
|
|
Goizean, neskatoaren esku fina hartu nuen eta harbideetan barrena eraman
|
nuen
hiri inguruan. Gauzei begira eta isilik ibili ginen biok oinez, astiro astiro.
|
|
|
Eguerdirako iragan
|
nuen
hiriko atea, harresi sendoz inguraturiko hiria baita Tabira, eta Andra Mariko elizara sartu nintzen, zuzenean, nehork oztoporik ezarri gabe. Harrigarria egin zitzaidan sarrera, zeren entzulerik gabe mintzo baitzen aldaretik apez bat, latinez, oihu lazgarriak jaurtiz.
|
|
|
Han" Kaxkabarra" topatu nuen, Diputazioan lan egiten zuen lagun bat, eta" Cervecera del Norte" enpresako bilbotar bat aurkeztu zidan. Bagoi bat otso aihen edo lupulu pasa nahi zuen Bilbora, zazpi mila kilo fardotan garagardoa egiteko, eta esan zidan bagoia nik nahi
|
nuen
hirian jarriko zidala. Migel" Zikin" berari deitu nion, beti izaten baitzuen tokia baserrian, eta tratua egin genuen bagoia Donibane Lohizunera eramateko baldintzetan.
|
|
2012
|
|
|
Donostiatik ihes egin behar nuen. Ezin
|
nuen
hiri perfektu eta burgestu hura jasan. Errazegia zen dena bertan.
|
|
|
Izango genuen denbora. Puska baterako erbestea
|
nuen
hiria neureganatzeko. Nire atzerrira egokitzeko.
|
|
2013
|
|
|
–Uste
|
nuen
hiria, frantsesengandik, defendatzeko egiten ari zirela gotorlekua.
|
|
|
Gertaeraz kezkatuta afera komentatu
|
nuen
hiri txirrindularien arteko kalaka batean. Denek zeukaten pasadizo tamalgarriren bat kontatzeko.
|
|
2014
|
|
|
Uste
|
nuen
hiritik kanpo zinela.
|
|
2015
|
|
|
Bai, hiria pintada poetikoz beteko nuen. Bizigarriagoa bihurtuko
|
nuen
hiria, humanoagoa. Graffitien ondoan, apotegma bat; aldarri iraultzaileen ondoan, aforismo bat; lizunkeria gordinen ondoan, esakun goxo bat; iragarki publizitarioen ondoan, printza errotiko bat?
|
|
|
Palentziakoari eta Burgoskoari idatzi nien, hiriak egin ezik nekagarria izango zela iruditzen zitzaidalako, niri kasu handirik ez zidala egingo uste bainuen? alde batera uzten
|
nuen
hiriaren oniritziaz jakinean egon arte. Dirudienez, ez da heldu fundazio honen ordua; lehenik, uste dut, frai Baltasarrena iritsi zen; horrela dabil mundua!
|
|
|
Gerraondoa bukaturik, atzeman
|
nuen
hiri idortu, hautsi eta gogogabetua. Futbola, vermuta, igandeko arratsalde luzeak.
|
|
|
BECetik Errebalera egin genuen, Bilbokoa izan arren ezezaguna zitzaidan auzunera. Serorategian bizitako urteek sorterritik ihes egiteko premia eragin zidaten, doi doi ezagutzen
|
nuen
hiria Bilbo zaharretik edo erdialdetik landa. Lekutako gerra batetik itzulitakoan ez zitzaidan egundo bururatzen etxetik paraje mugitzerik.
|
|
2016
|
|
|
Txuritasun honek harritu ninduen, nahiz eta ezer txuria ez izan. Eta ulertu
|
nuen
hiriko Arte Eder museoan zergatik zegoen horrenbeste marina, mendeetan zehar itsaso hori margotzeko saiakeren froga. Oso zaila baitzen itsaso hori zintzoki margotzea, batez ere horrelako goiz batean topatuz gero.
|
|
|
Etxerako bidean, eskuak sakeletan, beraz. Ez nekien zergatik nengoen hiri horretan, zergatik erabaki nuen nirean dena uztea eta berri honetara etortzea, inor ezagutzen ez
|
nuen
hirira, inork ezagutzen ez ninduen honetara.
|
|
|
Sir George, lokatzetan ibili ginen jolasean basatiekin, eta ez
|
nuen
hiri galdu baten arrastorik ikusi.
|
|
|
Uste
|
nuen
hiri honetan «bat zuretzat, bat niretzat» egiten zela.
|
|
2017
|
|
|
Ezer okerragorik ez zen nire gelan gelditzea baino, bizitzatik urrun, kanpoan hainbeste gauza gertatzen ziren bitartean. Beraz, ezagunik ez
|
nuen
hirietara joaten segitu nuen, eta geltokiak itxi arte itxoiten, gaua emateko bertan, edo eraikinen iraganbideetan lo egiten, biharamuneko trenaren zain. Itxurak egiten neska bat ez banintz bezala.
|
|
|
Liburua hartu eta beheko pisuko egongelara jaistea pentsatu nuen, kalera irteteko aparteko gogorik ez nuelako; azken batean, pentsatu nuen, anaia hemen zegoela izango
|
nuen
hiri txiki horretan berarekin luze paseatzeko aukera. Beheko pisura jaisten hasi nintzen, eta eskaileren erdialdean pentsatu nuen nola egongela horretatik, nahiz eta kalera eman, ezin izango nukeen ziurrenik ikusi, leihoa??
|
|
|
Anaiak holako eta antzeko berriketekin lagundu ninduen eskaileretan behera jantokiraino, sartu eta pentsatu
|
nuen
hiri honetara heldu nintzenetik sekula ez nuela honenbeste jende elkarrekin ikusi. Gorbata zuzena zuzendu nuen.
|
|
|
Goizean, neskatxaren esku fina hartu nuen eta estartetan barrena eraman
|
nuen
hiri inguruetan. Oinez, astiro astiro, gauzei begira eta isilik ibili ginen biok.
|
|
|
Eguerdirako iragan
|
nuen
hiriko atea, harresi sendoz inguraturiko hiria bait da Tabira, eta Andramariko Elizara sartu nintzen, zuzenean, nehork oztoporik ezarri gabe. Harrigarria egin zitzaidan sarrera, zeren entzulerik gabe mintzo bait zen aldaretik apaiz bat, latinez, oihu lazgarriak jaurtiaz.
|
|
2018
|
|
|
" Bilboko gaztea izanik, sumatzen
|
nuen
hiriko gizartea ez dagoela nekazaritzarekin konektatuta". Horrela azaldu du Kepa Añibarro Zoritak nondik sortu zitzaion ingurumenarekiko eta lurrarekiko interesa.
|
|
|
hitzetik datorrela eta abar. Aitzitik, kondairaren arrazoi monumentaltzat nabarmendu
|
nuen
hiriko armarria, hain zuzen, lehoi bat izatea.
|
|
|
zuriaren kariaz, propio aldatuta zegoen urkidia Erret hiriko larre mazelen mugak urrutitik ere bistara zitezen, eta ez nuen nahi inork han ikus nintzan. Makila moztu, adabegiak kendu, eta haren laguntzaz arindu
|
nuen
hiriko ate tzarra bitarteko bidea.
|
|
|
Grazibel hil zenean, atsegin nuen eulien gisara erortzen ziren gorpu ahulen begirantza, baina aurki ikusi nuen inoren oinazeek ez zutela nire minik arintzen. Zer egiten
|
nuen
hirian, neure buruarekiko errukia atsegin bakar. Nirea zen, azkenean, Grazibelek eta biok bizitzeko amestu nuen jauregia!
|
|
|
Harrak egin zitzaizkion hiriko sagardo gehienaren patsari. Sagardotegi eta ardandegi guztiak itxiarazi nituen, eta agindua eman
|
nuen
hiriko iturri gehienak ere itxi zitzaten. Bost iturri bakarrik eduki genituen irekita, barride nagusietan bana, iturri bakoitza soldadu pare baten kargu.
|
|
2019
|
|
|
Bertan hiru hilabetez lan egin ondoren, argi ikusi nuen rider ek ezkutuko kostu asko ordaintzen dituztela eta horiek negozioaren funtsezko atal bat ostatzen dutela. Kalitate oneko bizikleta eskuratu
|
nuen
hirian barna ibiltzeko, baina lehenengo hilabetearen buruan dagoeneko birrintzen hasia zen: gurpilak dozena erdi bat aldiz zulatu zitzaizkidan, aurreko zein atzeko abiadura aldagailuak nahaspila mekaniko huts bihurtu ziren eta, are okerrago, gurpilak etengabe deformatzen zirenez, balaztak gehiegi laxatzen zitzaizkidan eta istripua izateko arrisku handia izaten nuen.
|
|
|
–Ugazabaren kasernaraino, errepikatu zuen Waldsteinek?. Uste
|
nuen
hirian zuela kaserna.
|
|
|
–Ez nik bezainbeste; hori ziur. Ez du inolako zerikusirik hemendik azkenekoz ikusi
|
nuen
hiriarekin, esan zuen Leirek, eskuin eskua batetik bestera mugituz Bilbo osoa besarkatzeko. Berak izan zuen hara igotzeko ideia.
|
|
|
Avila hiriburuan zerbait bazkaltzera gelditu nintzen. Ez
|
nuen
hiria ezagutzen, eta ikusi nuen apurrak liluratu egin ninduen, izugarri gustatu baitzitzaidan, bereziki harresiek hunkitu ninduten, eragiten duten zirrara, nola bat batean beste garai batera eramaten zaituzten, jada Erdi Aroan bazeunde bezala, ustekabean denboran atzera joango bazina bezala...
|
|
|
Autobus geltokira itzuli eta Bilboraino eramango ninduen autobus txartela erosi nuen. Behin barruan, ohartu nintzen ikusi
|
nuen
hiri zati hura biziki gustatu zitzaidala eta, lehenago edo geroago, Donostiara itzuliko nintzela denboraldi bat bertan emateko. Ibilaldian, ilundu arte paisaiaz gozatzeaz gain, tren geltokian erositako Euskal Herriko mapa aztertzen aritu nintzen.
|
|
|
Hiria salbatu nuen, maitemindu nintzen, ezkondu berriz salbatu
|
nuen
hiria, agian gehitxo egin nuen.
|
|
|
Joan nintzenean, umeak txikiak ziren. Gurago
|
nuen
hirira joan, ile apainketan trebea naizelako. Bezero batzuk lortu nituen.
|
|
2020
|
|
|
Hala ere, ez zitzaidan gustatzen bere gainean egotea, noiz libratuko zuen edo beste norbaitekin geldituta zegoen galdetzen ibiltzea. Atsegin
|
nuen
hiri handi horretan ibiltzea, nire betiko Bilbon baino askeago sumatzen nuen nire burua ezagutzen ez ninduen jendetzaren artean.
|
|
|
Erasmus egin nuenean, Tesalonikan bertan bazeuden 11 errefuxiatu esparru inguru. Haiekin konpartitzen
|
nuen
hiria, espazioa eta eguneroko bizitza. Heldu zen momentu bat non jasangaitza egin zitzaidan haiekin egunerokoa konpartitzea eta bizi zuten errealitatea ez ezagutzea.Tesalonikan hasi nintzen kanpalekuetara joaten, ingeleseko eskolak ematen.
|
|
|
Epela zetorren gaua, busa hartu beharrean oinez joatea deliberatu
|
nuen
hiri kanpoaldean autoa utzia nuen doako aparkalekuraino. Bururatu zitzaidan ez niola agur esan atezainari.
|
|
2021
|
|
|
ahots bat entzun
|
nuen
hiriaren bestaldetik
|
|
|
Negua pasa zen eta etxeko karroan sartuta abiatu ginen denok hirira. Zein hiri zen ere ez dut gogoan; izan ere, nik, nire anai arrebak bezala, ez
|
nuen
hiririk ezagutzen... Bueltatuko al ginen inoiz gure etxera?
|
|
|
Ez, ez nenbilen haren bila. Hala eta guztiz ere, ondoan izan
|
nuen
hiria bisitatzea erabaki nuenean, eta, are, mezu bat utzi zidan, nire irudimenaren pantaila ttikian ikusi nuena, sms bat balitz bezala.
|
|
|
Avgikoan ere, aspaldi ohartu nintzen eguneroko eginkizunetarako nahikoa zirela hiru mirabe. Biharamunean, beraz, goiz goizean, argitu aurretik, langile talde bat gidatu
|
nuen
hiriraino, hamar guztira. Aurkitua neukan kamioi handi bat bertan, bost ardatzekoa.
|
|
|
Goizeroko lanbroan, karrika lausoetara menturatzen nintzenean, sentitzen
|
nuen
hiri osoa liburu itsaso baten gainean grabitatzen ari zela, hegaka doan alfonbra magiko bat iduri.
|
|
2022
|
|
|
" Hori dun ezinikusia, leku honi hartzen ari haizena", erantzun zidan, eta mespretxua nabari zen haren tonuan, lau kale hauek ez zutelako ni bezainbat itotzen bera. Zuriz pintatuak zituzten leihoak, ateak eta hormak, eta nik uste
|
nuen
hiri ezjakin batzuk zirela, jakingo zituztela beste gauza batzuk, baina ez zutela ideiarik ere zeinen ederra den pintatu gabeko harria. Ez duzu uste?
|
|
|
Eta ziurtatu behar
|
nuen
hiriak ere jakingo zuela.
|
|
2023
|
|
|
Ongi nintzen ilunbearen atzamarretan: maite
|
nuen
hiria, ezezagunekin gurutzatzea, ezezaguna izatea. Bakarrik nebilen arren, ez nuen bakartasunaren ziztarik sentitzen.
|
|
|
BIZIMODU LASAIAGOA IMAJINATZEN NIOLA adierazi nion Petrari Sosegunea konfort –kasik konplot– dendatik irten bezain laster eta, burlaizean, gaineratu nion bizi aseguru bat egin eta abokatu bat kontratatzea izango zirela nire hurrengo lanak. Ezin ukatuko dut Petraren konplizitateak eta konfiantzak gogobete egiten nindutela, baina aldi berean adiskidearen presentzia gehiago lotzen
|
nuen
hiriak eskaintzen zigun irudi idilikoarekin, ezen ez beraren alboan bizitzen ari nintzen nahasmenduarekin. Oso denbora tarte laburrean, kazetariak erabateko homo agitatus bihurtu ninduen.
|
|
|
Kafetegietara sartzen ikusten nituen neska ezkongabeak eta gizonezkoak. Ni, berriz, ume txiki batekin gaizki emango ez
|
nuen
hiriko gune bakarrean barneratzen nintzen, non soilik ageri ziren emakumeak, hasi kutxazainarengandik eta bezeroenganaino, eta erosketak eta haurtxoa dena batera nekatu gabe garraiatu ahal izateko orgak. Supermerkatua, nire irteeren errekonpentsa.
|
|
|
Aurrerago, Pegasus programaren bidez zelatatuak izan ziren biak. Zapaldu ezin izan
|
nuen
hirian gertatzen ari zena kontatu zidaten.
|