|
2000
|
|
|
Zer mementuak haiek, bai, jaun André, osoak eta bete beteak! Hurbiltzen nintzen teleskopiorat, paratzen
|
nuen
begia bere lekuan, agertzen zitzaidan ilargia, aditzen nituen osabaren hitzak... Baina isil nadin, hain geratzen zaizkit hitzak motz eta hotz, labur eta urrun, neure haurtzaroko paradisuaren deskribatzeko...
|
|
|
Lau Ttipiren gurasoenak ziren. Bertzeen jabea, apartexeago, lehen aldikoz
|
nuen
begi aitzinean: gixon burusoil bat, ni baino adinduagoa, molde zaharreko bizartegi bateko enplegatuaren itxura zuena.
|
|
|
Nire eskuak papar beltxaran horretan beheiti imajinatu nituen, guri sumatzen nuen larruazalaren beroaren hurrupatzaile. Saio bizia egin behar izan
|
nuen
begiek sala ez nintzaten. Hatza zuzendariordearen aldera behartu nuen atzera.
|
|
|
—Denetarik erran behar izan zioat hi zuritzeko. Denetarik —ez
|
nuen
begirik behartu. Banekien zer idatzi berri zuen— Baita etxeko aferak direla medio aspaldi honetan ez haizela behar bezain gogotik ari ere.
|
|
2004
|
|
|
Ozta ozta, baina azkenean lortu
|
nuen
begiak irekitzea. Begi tapek tona bana zeukaten bakoitzak.
|
|
|
Treneko langileek Municheko Geltoki Zentrala iragarri zutenerako maleta eskuan eta jaisteko prest nengoen. Gauez bidaiatu nuen arren, ezin izan
|
nuen
begirik bildu. Irakaslearen etxeko irudi latzek gogor erasotzen zidaten.
|
|
2005
|
|
|
Pel dardarka zegoen. Frontoi ondotik igarotzean berriro ikusi
|
nuen
begi malkotsu gatibu haien pintada, eta Kixmi etorri zitzaidan beste behin burura.
|
|
2006
|
|
|
Ez dakit atzetik etortzeko ideiarik izan zenuen; ez
|
nuen
begira itxaroteko asmorik eta arineketan aldegin nuen, taxi huts bat ikusi eta geldiarazi nuen arte. Horra, halako hiri handien abantaila.
|
|
|
Leku hartan laketzeko parada izanen nuela sinetsarazi zidan atzartzean ene inguruan kausitu
|
nuen
begi pare andanak. Zazpi zortzi ziren, adin guztietakoak.
|
|
2007
|
|
|
Nahiago nuke iazko afaria ahaztu. Mahatsak jan eta urte berriko lehen segundoetan desio bat eskatu
|
nuen
begiak itxita. Azken Gabon zahar gaua izango zen Joxeanen hitz likatsu eta ardoz bustiak entzuten nituena, hauen liska masailean sentitzen nuena.
|
|
2009
|
|
|
Harritu egin nintzen zenbat odol zegoen. Entzuna
|
nuen
begiak estali egiten zizkietela fusilatu behar zirenei, baina haiek zabal zabalik zituzten. Batek ezpel hosto ttiki bat zeukan begian itsatsita.
|
|
|
Sala hartan sartu aitzin, gomendio eta jarraibide franko aditua nuen aldi oro lagun bakoitzarekin erakutsi beharreko portaeraz. Nire erakustunei ahantzi zitzaien jakinaraztea erregina agurtzean zenbat denboraz egon
|
nuen
begiak lurrari josirik. Ez nuen berantesteko astirik izan.
|
|
|
S UREAU du Rosier ek itxura erikorra zuen, meharra eta zuria, hain zuria Elur ustel ezarri bainion izengoitia. Lehen puntutik hartu
|
nuen
begitan: traidorerik handiena behar zuen apezgora itzulitako ministroak.
|
|
|
Ahantzi zait zer dela-eta genuen hor hitzordua. Ez
|
nuen
begi onean toki hori. Bidaxunen, Agaramonteko gazteluko lorategia ezagutu nuenetik, laborantza alferra iruditzen zitzaidan, eder egitea bertze xederik ez zuena.
|
|
|
Ez
|
nuen
begirik kliskatu:
|
|
2010
|
|
|
–Aspalditik
|
nuen
begiz jota.
|
|
2011
|
|
|
Nire semeak arreta eta laguntza eskatzen zuen. Bidaiek apurtxo bat itxaron zuten; baina, badaezpada, motxila lurrean laga
|
nuen
begi bistan. Egunen batean?
|
|
|
Ziztu bizian alde egin genuen toki hartatik, nagusi. Atzera begiratzen
|
nuen
begi batekin, bestearekin aurrera?.
|
|
|
Hark ere neurean horixe bera ikusi bide zuen, begi bakarra jirabiraka hasi baitzitzaion, ura harraskako hustubidetik barrena doanean bezalaxe. Alkateari begiratu nion gero; hark apaizari; apaizak niri eta nik apaizari; alkateak niri eta nik alkateari; apaizak bioi batera eta begi bakar batez, eta nik pentsatu
|
nuen
begi bakarra izanagatik ez zela makala edo pendenzieroa, trebea eta sentimentala baizik.
|
|
2012
|
|
|
Ez
|
nuen
begirik bildu ume moko horren erruz. Umore txarrez eta sekulako buruko minarekin jaitsi nintzen hegazkinetik.
|
|
|
Ez
|
nuen
begien bistatik ontzia galdu nahi, ibaian behera beltzen kanoak azalduko ziren beldur bainintzen, baina mutilak itsasertzetik milia batera edo lur laua aurkitu zuen, eta harantz abiatu zen; eta, halako batean, niregana lasterka zetorrela ikusi nuen. Pentsatu nuen basatiren bat izango zuela atzetik edo piztiaren batek izutu zuela, eta laguntzeko asmoz korrika hurbildu nintzaion, baina gertuago nengoenean ikusi nuen bizkarrean zerbait zuela zintzilik, tiroz hildako animaliaren bat, untxiaren antzekoa baina beste kolore batekoa eta zangoluzeagoa.
|
|
|
Militarren hizketa modua erabiliz, esango nuke sufrimendu berri hura zorioneko dibertsio maniobra baten antzekoa izan zela niretzat. Negar egitea osasungarria da; eta gainera, zaldian lasterraldi hura egin ez banu, eta gero, etxera itzultzeko, hamabost verstako tartea oinez ibili behar izan ez banu, segur aski, gau hartan ere ez
|
nuen
begirik bilduko.
|
|
2013
|
|
|
Lehen bi isuriko melena dotorea eraman ohi zuen, ibilian dilindan egiten ziona, eta orain samuraien gisako motots txiki urritua ikusten zitzaion. Traje arin eta informala zeraman soinean, gorbatarik gabe, eta bota arinak oinetan, horretan jarri
|
nuen
begia. Historia aurreratzen edo atzeratzen saiatu diren guztiek botak janzten dituztela esaten zuen gaztetan.
|
|
|
Triesteko Udaletxe aurrean egina genuen hitzordua eta Piazza dell. Unità erraldoira sartu orduko jo
|
nuen
begiz Garibaldi. Mila nortasun faltsu beregana zitzakeen, baina ibiltzeko modua zuen aldatu, herren doi bat egiten baitzuen eskuineko belaunarekin, arreta handiz begiratuta bakarrik igartzen zitzaiona.
|
|
|
Ez zen nire esperoan egon abiatzeko. Jainkoaren manamenduak errateko denboraren erdia gabe, galdua
|
nuen
begitik.
|
|
|
Buruari eragin nion: aurpegi goibel hura noizbait izana
|
nuen
begi parean. Jabetu zen nire ahaleginaz.
|
|
|
Hara, Frantses Karlos Beaumontekoa
|
nuen
begi parean. Arazuriko jauna.
|
|
|
Bizkarra goititu nuen, eta bizkarra goititzean trapua erori zitzaidan. Nahasmendu une baten ondoan, osasun onean
|
nuen
begi bakarrak baieztatu zidan jadanik banekiena. Emaztekia, sendaketan ari baitzitzaidan neskato pare baten laguntzaz, ez zen oilanda gazte bat, eta aldi berean zahar ukaldirik hartu gabea zen oraino.
|
|
2014
|
|
|
Gau hartan gauza bera egiten saiatu nintzen, Martin Heideggerren mardulio batez hornituta, baina horrek ere huts egin zidan: beste gau bat galdu
|
nuen
begirik bildu gabe. Egunean zehar edozein txokotan geratzen nintzen erdi lokartuta, horrek ekartzen zizkidan arazo guztiekin, lantokian, nagusiki?, baina gaua iristen zenean, nire ohera sartu ondorengo irakurralditxorik gabe, guztiz ezinezkoa suertatzen zitzaidan lokartzea.
|
|
2015
|
|
|
Ni ikusi bezain fite mudatu zen amaren aurpegia. Amorruaren amorruz, estutu egin zitzaizkion hortzak, begiak ia su hartzeraino gorritu, eta, eskua airean zabal zabalik zuela, altzairuzko tren pisutsuen modura nola hurreratzen zitzaidan ikusi ahal izan
|
nuen
begiak itxi aurretik.
|
|
|
Bizitza berri bat hasiko nuen. Ero pare hura betiko galduko
|
nuen
begien bistatik. Ametsezko piztia haren bila joan nahi bazuten, joan zitezela.
|
|
|
Amorrua, gizajo hura egoera hartaraino bultzatu zuen zorakeriaren aurka. Akiturik banengoen ere, gau hartan ezin izan
|
nuen
begirik bildu. A, nire kristalezko zalditxoak entzun behar zituenak!
|
|
|
Kulparen sustraiak aspaldi kapsulatu zuen negarraren zantzu txikiena. Ez nizun esan baina kadukatutako kolirioa bota
|
nuen
begian amaren hiletan negarra eragiteko. Ez nizun esan, baina benetako malko bakarra atera zitzaidanean ez zen naturala izan.
|
|
|
Hilda nengoen, hori seguru. Horregatik desagertu zen mina, horregatik ikusten
|
nuen
begiak itxiarazten zizkidan argi eder zuri hura, eta horregatik haren inguruan hegaka zebiltzan zomorro itsusi haiek ere.
|
|
|
Egun hartan, aldiz, ez nintzen prozesu patxadatsu horretan gozatu. Joxe Manuel Arrizabaloren Baso mutillak ikusi
|
nuen
begi aurrean, Auspoa bildumako 134.a. Aspalditik neukan haren aditzea eta zatiren bat irakurrita ere bai, inoren aipamenen bitartez.
|
|
|
Hendaiatik Parisera goizaldeko trena lehendabizi, eta Parisetik Saint Lambert des Boisera lineako autobusa gero. Nekatuta egonagatik ezin
|
nuen
begirik itxi ordea. Goizean Austerlitzeko geltokira heldu bitartean ere kostata egin nuen lo, egia esan.
|
|
2016
|
|
|
–Ene Jainkoa! , esan
|
nuen
begiak igurtziz?, herri honexetara etortzekoa da nire dama gaixoa.
|
|
2017
|
|
|
GAU guztian ezin izan
|
nuen
begirik itxi. Gure bakardadearen erdian gau hartan lehen aldiz entzuten genuèn urretxindor batek ezin jasanezko tristuraz bete zuen mundua, eta, bat batean, masailetan behera malkoak irristatzen sentitu nituen.
|
|
|
Ezin nuen hondoa ikusi, baina uraren mugimendua oso barruraino ikusten
|
nuen
begiak etsi baino lehen, eta orduan itzal bat ikusi nuen gezi lodi bat bezala eskegita korrontean gora. Efimeroak zubiaren itzalean sartu eta atera zebiltzan juxtu ur gainean.
|
|
|
Eta jakin genuenean nor zen Nieto, jota geratu ginen. Ezin izan
|
nuen
begirik bildu gau hartan, eta ez nuen ulertzen Aita Santua nola egon zitekeen atzean.
|
|
|
Gau osoan ez
|
nuen
begirik hetsi.
|
|
|
Uste ukan
|
nuen
begiak irekiko zituela. Oroz gainetik, nahi nuen begiak ireki zitzan.
|
|
|
Uste ukan nuen begiak irekiko zituela. Oroz gainetik, nahi
|
nuen
begiak ireki zitzan. Baina, ez.
|
|
|
–Tira, entzun
|
nuen
begiak Madrilen zituela, baina...
|
|
2018
|
|
|
–Hara, Kenton andereñoa, ontzi zikinen erretilua jaso nuen?. Ez
|
nuen
begi onez ikusi neskameak kaleratzea. Uste dut ageri agerikoa izan zela hori.
|
|
|
Markesinatik atera, eta keinu bat egin nuen; bien bitartean, Kenton andereñoa altxatu, eta markesinaren ertz batera etorri zen. Autobusa geratu zelarik, Kenton andereñoari so egin nion, eta orduan ikusi
|
nuen
begiak malkoz bustiak zituela. Irribarre egin, eta esan nuen:
|
|
2019
|
|
|
eta, nostalgiari amore emateko adina iritsi zitzaidanean, haurtzaroko gertaera hura nire oroitzapenik preziatuena zela konturatu nintzen, sekula jaso dudan Gabon oparirik hoberena; izan ere, bolada luze batean ez zen asterik gogora ekarriko ez nuenik. Nahikoa izaten
|
nuen
begiak ixtea, eta berehala hasten nintzen iraganeko aurpegiak ikusten eta ahotsak entzuten.
|
|
|
Txakur ar bat ikusi zuen kopulan ari zela txakur eme batekin. . Kalean zaldi bat pixa egiten ikusten banuen, ezin
|
nuen
begirik kendu; uste dut zakilaren luzerak txundituta nengoela?. Euliei erreparatzen zien, eta, landa inguruan, animaliei.
|
|
|
Gaixotasuna, gainera, hiltzeko mehatxuka ari zitzaion etengabe gure haur bakarrari. Hala ere, eztitasunez gurutziltzaturiko irribarre bat pilpiratzen zen nire ezpainetan, eta beti izaten
|
nuen
begietan kemen isilaren espresio hori, errealitatean inoiz ezin eraman izan nuena, nazkaz.
|
|
|
Nik ez
|
nuen
begietara begiratzeko adorerik izan.
|
|
|
Ordu luzez jarduten genuen hizketan honetaz eta hartaz; eskolan eta etxean nik barneratutako balore guztiak zalantzan jartzen zituen, arrazoi sendoak argudiatuz. Hasieran ez
|
nuen
begi onez ikusten hark saio lizun haiek egitea. Nik dirua, bizimodu erosoa eta betirako maitasuna agindu nizkion, bizitza lizunkoia uztearen truke.
|
|
2020
|
|
|
Zentzumenak sorgortuta neuzkan, antza, alboko gelan baten bat bazebilela ez bainintzen ohartu. Eta bihotza arrapalada batean ipini zitzaidan, eta ez
|
nuen
begiak irekitzeko kemenik bildu. Sorgortuta eta mozkortuta segitzen nuen, nonbait, ametsarekin jarraitzeko promesak berotuta eta gogo bahituta, baina esna?
|
|
|
Ohartu gabe, MoMA museoa
|
nuen
begien aurrean.
|
|
2021
|
|
|
Alaba hilarenak izango zirela pentsatu nuen. Begirada altxatu nuen etxeko leihoetara, eta emaztea ikusi
|
nuen
begiak erabat gorrituta zituela. Leveque jaunak kartazal bat luzatu zidan diruz beteta, eta erreportajearen aurrerapena zela esan zidan.
|
|
|
Haren oin txikiak, ortozik, ohituta bide zeuden harriekin talka egitera. Azkenik, lortu
|
nuen
begiak ume harengandik bereizi eta gizonengana zuzentzea. Berehala ohartu nintzen Darwinekin erakutsitako adeitasuna ez zela nahikoa, eta nire aurka oldartzeko unea kalkulatzen ari zirela.
|
|
|
Durduzatuta nengoen. Irakatsitakoa urratzen zuen zerbait izan
|
nuen
begien aurrean: zaindari armadunak!
|
|
2023
|
|
|
Nik lekuak hustu nituen, sukalde zokoan negarrez urtzeko. Gau hartan ez
|
nuen
begirik hetsi, eta, biharamunetik aitzina, ikaraturik eta ezinka joaten nintzen lanera. Buru makur.
|
|
|
Tentsioa erabat galdua. Ez
|
nuen
begirik bildu bederatzi ordu haietan; ahalegindu arren, ezin nintzen lokartu. Beiraren bestaldetik autobide inguruetako argiak ikusten nituen, atzean utzitako hiri eta herrietako argi bilduak.
|