|
2000
|
|
|
Pachá diskotekarena bata;" Salamanca es guay" dioena, bestea), eta banekien nor agurtu, zer esan, nondik joan eta nora heldu. Egunerokotasun horri aurre egiteko beharra
|
nuela
esan nizun, Bitakora.
|
|
2001
|
|
|
Nire lagunak lehenago joanak ziren, trenez batzuk eta Armendarizen koadrilakoen autoan besteak. Nik goizeko trena hartuko
|
nuela
esan nien lagunei, baina Armendariz autoan etorri zen eta berarekin itzuli nintzen azkenean. Egia esan, Armendarizek ez ninduen erakartzen, baina aspaldiko partez mutil baten gertutasunak ilusioa egiten zidan.
|
|
|
Eta berriz ere azaldu nioke zirrara moduko bat izan nuela behin tren batean eta haren bila joango naizela. " Txerrikeriak" esango luke berak, eta orduantxe damutuko nintzateke elkarrizketa hori hasi izanaz, ridikulua delako erabat" zirrara moduko bat" izan
|
nuela
esatea eta, dotoreago esanda ere, ez lukeelako amak ulertuko eta" txorakeriak" esango lukeelako, edo" txerrikeriak" bestela.
|
|
|
Orduan, paper piloen azpitik folio zuri bat atera zuen. Papera hartzeko esan zidan eta, paper zuria eskuetan hartu nuenean, papera bi aldeetatik idatzi
|
nuela
esan zidan.
|
|
|
‘Minbizia
|
nuela
esan zidatenean, inbasio bat jasaten ari nintzela uste nuen... ’
|
|
2002
|
|
|
Oinez etorri gara eta oinez itzuliko gara. Mediku jaunak, gainera, paseatu egin behar
|
nuela
esan zidan, ibili, aireratu... –bota zidan Sarak, irri maltzurra eginez.
|
|
2003
|
|
|
–Aktore adiskide batekin hitz eginda zegoen heriotza antzezteko. ...begirunez begiratu zidan–, telefonoz dei egin, heriotzaren berri eman eta prestaturik zituzten frogak, lehen eman dizkizudanak, erakustea eta ondoko egunetan jendaurrean burumakur, goibel eta samindurik agertzea, aski nuela hileta egunean eta omenaldikoan malkoren batzuk isurtzea edo, ezin banuen, betaurreko beltzak jantzirik, nire itxura urrun eta ausentearekin ibiltzea, hori oso ondo egingo
|
nuela
esan zidaten, dagoeneko alargun aire bat hartzen hasia nengoela-eta. Nik ezetz erantzun nien.
|
|
|
Bere nobelak adinako inpresioa egina zidan bere gorpuzkera emakumetu berriak, baina nobelaz hitz egin genuen, noski, kasu horietan hitz egiten den moduan, eskuetan edalontzia (berak ardoa probatu gabe), eta, harrera diplomatiko batean bezala ni, zutik, elkarren artean tarte jakin bat gordeaz, hesi ikusezin baten gainetik hizketan arituko bagina bezala, entzuteko elkarrengana lepoak luzatuz, zaratak askotan hurbiltasunera behartzen baikaitu. Adeitsu egon nintzaiola uste dut baina neurriko, ez nintzen lausenguetan luzatu, azalpen kritiko batzuk ere egin nizkion, eta, adiskide eta ezagunak bakandu ahala, oharkabean elkarri begira bakarrik geratu ginelarik, neu izan nintzen erlojuari erreparatu eta, desenkusaren bat aipatuz, joan behar
|
nuela
esan nuena.
|
|
|
Zuek irabazi duzue, baina ni Romain Garyrekin geratzen naiz –esan zuen eta desafio eginez bezala begiratu zidan. Kolpetik ohartu nintzen Monika betiko galdua nuela eta, minarekin batean, lotsa jasanezin bat sentitu nuen bere gelan maite
|
nuela
esanez utzi nion gutunarekin gogoratuz.
|
|
|
Ordubete lehenago lasterka jaitsiak nituen eskailerak lehenbailehen igo, gelako mahaiaren gainean ipuin bilduma utzi eta idatzitako maitasun aitorpena apurtu nahi nuen. Azken egiteko horrek kezkatzen ninduen gehienbat eta jartzen ninduen urduri, iruditzen zitzaidan munduan ez zegoela maite
|
nuela
esanez Monikari uzitako gutunarena baino arazo larriagorik. Oharrik utzi izan ez banio gutxienez, ertzainak gela miatzera joan eta liburua aurkitu zutela esan niezaiokeen, baina momentuko urduritasunean Monikari argibide bat, desenkusa bat zor niola pentsatu nuen.
|
|
|
Eta inoiz nire bizipenak kontatzen hasten nintzaionean arretaz entzuten zidan, baina gertakari horiek berarekin zerikusirik izan zezaketenik sinestera iritsi gabe. Nire gaztetako gorabeheren ordez Erdi Aroko gurutzadetan parte hartu
|
nuela
esan izan banio, aurpegi berarekin entzungo zidakeen. Gauzak lehen aldiz ikusten zituen sentsazioa bizi zuen eta ez zen harritzekoa, azken batean oraindik hogeita bost urte bakarrik baitzituen, baina horretaz gainera gauzak munduan berarentzat bakarrik zeuden uste inozo eta tentela erakusten zuen tarteka.
|
|
|
Agur esan aurretik konplimenduren bat egin nion bere soinekoaz edo bere janzkeraz. Inoiz baino ederrago ikusten
|
nuela
esateko modu bat besterik ez zen izan. Bera izan zen erlojuari begiratu eta presaka zebilela aipatu zuena.
|
|
|
–Hilda balego nahiago
|
nuela
esan nion. Eta orain...
|
|
2004
|
|
|
Sekula ez naiz sentitu hain ahul, hain defentsa gabe. Hala ere, putzu beltz horretatik irtetea lortu
|
nuela
esan behar.
|
|
|
Ziegara eraman ninduten, eta hara joan zitzaizkidan. Han egin nuen lehendabiziko aldiz gaztelaniaz eurekin, euskaraz bakarrik hitz egingo
|
nuela
esateko?. Gaztelaniaz hitz egiteko agenteen agindua ez betetzeagatik atxilotu eta iraindu zutela dio Kastresanak, Euskaldunon Egunkaria, 2003/1/25 Bittor Hidalgoren kasuan, ondoko iritzia agertu zuten bi euskaltzaleok:
|
|
|
Anai Jaxintorekiko harremanen berri eman nionean, korapilo hura ere askatu egin behar
|
nuela
esan zidan Zabaleta jaunak, eta, hala, egun batean telefonoz deitu, eta Erniora joateko geratu ginen.
|
|
|
Eta aurreraxeago berriro entzun nuen Platini, eta nik neure buruari: " Alu honek aspertuta nauka ni!", eta, aulkitik altxatuta, biharamunean entrenamendua
|
nuela
esan nien eta atseden hartu behar nuela: aitzakia harekin erretiratu nintzen, Montseren amak jai berezietan egokitzen zigùn logelara...
|
|
2005
|
|
|
Arrebak ez zekien egia osoa ordea. Arrebari esaldia orri solte batean irakurri
|
nuela
esana nion, Anderren paperen artean aurkitutako orri batean. Baina hasieran jaramon handirik egin ez nionez, fakturarekin batera etxean utzi eta deskuidoren batean zarama ontzian bukatu zuela.
|
|
|
–negarra irten zitzaion begietatik eta zotinka hasi zen; patrikatik mukizapi zuri bat atera zuen, hurrupaka eta zotinka– Barkatuko didazue, baina Fernando, nire seme bakarra, orain hamazortzi hilabete desagertu zen eta geroztik ez dut haren berririk izan. Zure senarrari –mukizapiari eusten zion eskuarekin seinalatu zuen arrebaren bularra– eskatu nion azaldu ziezadala zer esan behar zidan Fernandori buruz, baina berak ezetz eta ezetz, nahiago zuela aurrez aurre esatea, nik horrenbeste merezi
|
nuela
esan zuen, eta horrela, berak deituko zidala agindu ostean, eskegi egin zidan.
|
|
|
Alemaniara zindoazela jakin nuenean (zure amak esan zidala gogoratzen dut, eta oraingoan ere berak eman dit zure helbidea), berebiziko poza sentitu nuen. Arnasa hartu
|
nuela
esango nuke, itota bizi bainintzen. Ahizpak ematen genuela esaten ziguten.
|
|
|
Bigarren azalpen hark are eta jakin min handiagoa sorrarazi zigun. Horregatik, etxeratu nintzenean, amari nola jolas egiten zuten ikusi nahi
|
nuela
esan nion. Ohearen oinean egongo nintzela, isil isilik, mugitzeke, eta ez nituela molestatuko.
|
|
2006
|
|
|
kostata baina, azkenean nire baitan maitasun ernamuin bat sortu eta hura aitortu behar nizula akaso? Hala bazen, ulertzekoa da zure zaputza, zure frustrazio etsi hura, lana topatu eta doktorego ikastaroa utzi behar
|
nuela
esan nizunean.
|
|
|
Ez zenuen gutunen aipurik txikiena egin; ezta gutunetan erabili ohi zenituen gaiena ere; hobe, noski. Gutun haiek izan ez balira bezala jokatu nahi
|
nuela
esan dizut, eta hala egiteko aukera ematen zenidan. Baina gutunak, izan, baziren, zuk ez aipatuta ere, nik ez ikusiarena eginda ere.
|
|
|
Doktorego ikastaroa hasi ondorengo lehen gutunean aldaketa hori hastapenetan zegoen, garbi hauteman ez baina sumatu egin
|
nuela
esango nuke; harrezkerokoak, baina, bide beretik joan ziren, baso bide hartan barnatuz joan ziren, labana gurinetan bezala, zaurian sakondu ahala.
|
|
|
Euskaldun uzkur berba gutxikoaren ospea uxatu behar
|
nuela
esan zidan, bestela denek pentsatuko zutela besteen gainetik dagoela uste duten handiuste nazkagarri horietakoa naizela, edozer eta edonor printzipioz gorroto duen hipokrita. " Royal class tight ass" esan zuen.
|
|
|
Otsailaren hasieran –Santa Ageda– gosaria prestatzen zeunden eta, kafea irakiten hasi zenean, muxu emateko gogoa sentitu nuen. Aurpegi txarra
|
nuela
esan zenidan eta nik ezetz, ondo nengoela. Ez zen egia eta ez zenidan sinistu.
|
|
|
Bazeudela ezagutu beharreko gizonak bulegotik kanpo, etxean denbora gehiegi pasatzen nuela. Zurekin denbora gehiegi pasatzen
|
nuela
esan nahi zuen eta arrazoia zuen, baina ez nion ematen.
|
|
|
–Lasai... Txalupa harrapatuko
|
nuela
esan nizun, ezta? –ahoa ireki eta betortza falta zitzaiola erakutsi zidan– San Pabloren betortza saldu dut –Orvigoko ostatuan gertatutakoa gogorarazi zidan.
|
|
2007
|
|
|
Orain gutxiago, egia da. Olaia bera da pauso bat atzera egin duena, Ikerrekin moztu egin
|
nuela
esan nionean. Nik zer nahi duzu egitea?
|
|
|
Txoratzen zeudela zirudien, fotokopiak eskuan, begiak itxita, musika emanaldi batean bezala. Nagusiak emandako bost eguneko epean sekula baino lan gehiago egin
|
nuela
esan dezaket, gezurraren amildegian erori gabe. Leher eginda bukatuko nuen, erlaxaziorako musika lagun izan ez banu.
|
|
2008
|
|
|
Gosaria bukatu nuenean Squireak ohar bat eman zidan John Silverri Katalexuaren entseinara zuzendutakoa, eta tokia aise aurkituko
|
nuela
esan zidan baldin eta moilek osatutako lerroa jarraitzen banuen, entseinatzat letoizko katalexu handi bat zuen tabernatxora heldu arte. Pozik ekin nion bideari itsasontziak eta itsasgizonak hobeto ikusteko aukera berri hura zela-eta, eta jendetzaren artetik, gurdi eta fardel artetik pasatu nintzen, joan etorri handia baitzegoen une hartan kaian, bilatzen nuen taberna aurkitu arte.
|
|
|
Bazkalostean irakurri egingo dizut orain artekoa, nahi baduzu. Zu ezagutzean idazteko musa aurkitu
|
nuela
esan nizun behin.
|
|
|
Bere begirada galduak eta ilaje nahasiak emakume gautiar merke baten itxura ematen zioten, baina ez nuen, hala ere, Natalie hain benetakoa eta, azken batean, hain ederra inoiz ikusi. Lotzen gintuen hitzarmena albo batera utziz, inoiz ez bezala maite nuela eta beti
|
nuela
esan nion. Berak irribarre triste bat egin zuen, interpretatzea ezinezkoa egin zitzaidana.
|
|
|
Nik apenas egin nuen lorik baina, neure harridurarako, biharamunean sasoiko esnatu nintzen pare bat ordu lo egin eta gero eta, aspaldian ez bezala, sabel barrenetik gora odola irabiatzen zidan berotasun bat sentitzen nuen eta taupada batzuk ere bai, bihotza metro bat beherago erori izan balitzait bezala. Maitasuna egin nahi
|
nuela
esan nion Natalieri, aspaldian ahaztua nuen desesperazio puntuarekin, lepoa musukatzen nion bitartean. Berak irribarre bat egin zuen, gauza garrantzitsuagoetan pentsatzen zegoela adierazi nahiz bezala, gu bion etorkizunean esate baterako.
|
|
|
Elizako hasierako ilaretan esertzen ziren aberatsentzako esaten zuen sermoia, atzeko ilaretakoak kontuan hartu gabe. Bada, nik bigarren apaiz horren moduan idazten
|
nuela
esan zidan aitak, Don Jesusen moduan, zirkinik egin gabe.
|
|
2009
|
|
|
Bai, barre egiten zuten identitatearen kontua ateratzen nuenean. Eta Ros izateari utzita, Ezekiel bihurtuta bizitzea desio
|
nuela
esaten nienean. Barre egiten zuten, baina banekien ulertzen zutela zer esan nahi nuen.
|
|
|
Irakasleak proiektua Elenarekin egin behar
|
nuela
esan zidanean, ikaratu egin nintzen. Leon izango banintz, musua emateko estrategiak prestatzen hasita egongo nintzen.
|
|
|
Lanean, pare bat egun jai hartu behar
|
nuela
esan nien, nirekin bizi zen aitonak bere buruaz beste egin zuelako. Ez zitzaien gauza bitxiegia iruditu eta ontzat eman zuten nire erabakia, azken finean, lan egiten nituen egunak baino ez nituen kobratzen?.
|
|
|
esan nion nolabait, ezin asmatuz, ez zitzaidan ezer otutzen, esan behar niokeela uste nuen erakoa: inpresioa neukan hutsalkeria bat ezin
|
nuela
esan, azkeneko hitzak esaten nizkiolakoan; erdi lotsaz esan nion: –badakizu euskaldunok ez dakigula gizonak gizonari maite zaitut edo holakorik esaten?.
|
|
|
–Nik gau hartarako etxean hartuko
|
nuela
esan nion.
|
|
|
Esku hutsik bai! Muturreko bat eman eta hortzez gora botako
|
nuela
esan nion.
|
|
|
esan zidan. Zerbait hitz egin genuen, aski gutxi, eta logelara joan nahi
|
nuela
esan nion. Besotik hartu ninduen eta saloitik irten egin ginen.
|
|
|
–Nahita. Van Morrison ukitu
|
nuela
esateko behintzat.
|
|
|
Aura Verdejo, urtekoa noski. Lehendabiziko hartara nik gonbidatzen
|
nuela
esan nion. Hurrengotik aurrera hasiko ginela txandaka egiten.
|
|
|
Calvo ezagutu eta giza eskubideen elkarteetan parte hartzen ez zuen desagertutako baten senidea? Adriana Calvorekin hitz egin behar
|
nuela
esan nion, laster deituko niola. Lan handiz nenbilela, egun gutxi nituela ezer gehiago egiteko?
|
|
2010
|
|
|
Geure bilakaera honetan, baina, beste urrats bat egitea erabaki genuen 1971n, noiz eta zure gutunetako batean ongi idazten
|
nuela
esaten baitzenidan, eta ea ez ote nuen neure bizitza kontatzeko asmorik;. Psikoterapia ariketa bikaina ere izan daiteke zure kasuan?, gehitu zenuen, eta nik erronka onartu, eta halaxe ibili izan naiz geroztik, zuri tarteka idazten, baita orri batzuk bidaltzen ere?
|
|
|
Ni ere han nengoen, eta bihotza eta erraiak irauli zitzaizkidan, itzalik ez zuèn sentimendu erabateko batean! Gezur esango bainizuke, Gabino, besterik sentitu
|
nuela
esango banizu. Bihotz erraiak nituen, beraz, lurrikararen epizentro, baina hipozentroa toki sakonago batean nuen:
|
|
|
Azkenean, Santos lorezainak mailuaz sarraila hautsi, eta halaxe sartu zen barrura ama, atzetik neskameak; ez bainuen zalantzan jartzen amak erlojua aurkituko zuela, historia bat asmatzen hasi nintzen: gauero gauero Benjamin Mariarekin amesten
|
nuela
esango nion, baita anaiak oihu eta oihu egiten zidala ere, bere gelara joateko eskatuz, hain zegoen bakardadeak jota, eta horregatik joaten nintzela aldian behin haren gelara, anaiatxo inuxente errukarriarekin egoteko; hantxe utziko nuen ama mutu, bai horixe!; ama, baina, Jesusen Bihotzaren irudiaren bila zebilen: begiratu zuen batera eta bestera, eta nola ez baitzuen ikusi, neskameei agindu zien:
|
|
|
Hemen nago, Damaso, Pagoagaz ahaztuta; lasai, han bizi izandako esperientziaz badut zer esanik eta, ekainaren bukaera hartatik urriaren erdi aldera bitartean maiz egon bainintzen han; oraintxe esanak harrituko zaitu, irailean Elorrietan egon behar
|
nuela
esan baitizut lehentxeago, baina jende guztia inoiz iritsi ez zèn mirari ikusgarri baten zain zegoen, ama eta biok ere bai, eta hortik atzerapena, bere garaian zehatzago adieraziko dizut.
|
|
|
Adak egin zidàn irria, kezkak eta beldurrak zurrundutako betarte ezin ilunagoa guztiz aldatu eta konplizitate ezkutu batek argitua behar zuena?, etxetik alde egingo
|
nuela
esan nuenean?!; eta, hala ere, ez zen irri nabarmen bat izan, irri ia antzemanezin bat baizik, irri bat baino gehiago ere bazena aldi berean, samurtasun ezusteko baten zizelak edo moldatua; nireganako mirespen kutsu bat ere bazuen irri hark!; esanahiz betetako irria zen, abegitsua zinez: hain abegitsua, non orduantxe jakin bainuen, irriak iraun zituèn hiru lau segundoko tarte hartan, arreba lubakiaren alde berean nuela:
|
|
|
–Izan ere, behin ikusiz gero, inoiz ahazten ez den txakurra da Kaiser?. Esaldia esan orduko ohartu nintzen hanka sartu nuela, ez baitzen nagusiarentzako itxurazko laudorioa txakurragatik ezagutu
|
nuela
esatea. Uste nuenaren kontra, ordea, betean asmatu nuen, Meyer jaunaren betarteak ilunetik argira egin baitzuen.
|
|
|
Ez nizuke ezetzik esango, Australian banengo bezala sentitu bainintzen une batez, atzerrian: ez zait bururatzen modu hoberik burua galdua
|
nuela
esateko, alienazio eta besterentze prozesu guztietan sortzen baita poesia eta sortzen metaforak, gure azpimundu iluneko mugimenduen berri zehatza eman dezaketen neurgailuak asmatzen ez dituzten bitartean, horrela ibili dugu, zoritxarrez?, ikusten duzu, Gabino?
|
|
|
–Gaztetatik izan nuen amets hori, zure amarekin hasi baino lehenago, estreinako motoa erosi nuenean. Baina gero ahaztu egin zitzaidan, eta oraintxe gogoratu dut, zuk vikingo bat ematen
|
nuela
esan didazunean.
|
|
|
Haren xehetasunik ez dizut hemen adieraziko, baina susmoa baino gehiago dut nahi beste bizi izan barik joan zela mundu honetatik, gustura egingo zituzkeen hainbat gauza egin gabe, pozik ikusiko zituzkeenak ikusi gabe, tartean zu nola hazten zinen. ...ek izango du zerikusia, baina ez diot aitari ezer leporatuko, amak huraxe aukeratu eta huraxe maite izan baitzuen beste inor ez bezala; bakarrik esan nahi nuen, amaren goiztiar hark pentsarazi zidala, beharbada, bizitza bakarra daukagula eta bizialdi honetan egiten ez ditugunak egin gabe joango garela; Fernandoren egia da esaten ari naizena, ondo asko dakit, baina jakiteaz gainera sentitu ere egin
|
nuela
esango nuke nik.
|
|
|
Hemen nago, Damaso, Pagoagaz ahaztuta; lasai, han bizi izandako esperientziaz badut zer esanik eta, ekainaren bukaera hartatik urriaren erdi aldera bitartean maiz egon bainintzen han; oraintxe esanak harrituko zaitu, irailean Elorrietan egon behar
|
nuela
esan baitizut lehentxeago, baina jende guztia inoiz iritsi ez zèn mirari ikusgarri baten zain zegoen, ama eta biok ere bai, eta hortik atzerapena, bere garaian zehatzago adieraziko dizut.
|
|
|
Ez nizuke ezetzik esango, Australian banengo bezala sentitu bainintzen une batez, atzerrian: ez zait bururatzen modu hoberik burua galdua
|
nuela
esateko... alienazio eta besterentze prozesu guztietan sortzen baita poesia eta sortzen metaforak —gure azpimundu iluneko mugimenduen berri zehatza eman dezaketen neurgailuak asmatzen ez dituzten bitartean, horrela ibili dugu, zoritxarrez—, ikusten duzu, Gabino... Kostatu zitzaidan, bai, Australiatik fakultateko atarira itzultzea!
|
|
|
Adak egin zidàn irria —kezkak eta beldurrak zurrundutako betarte ezin ilunagoa guztiz aldatu eta konplizitate ezkutu batek argitua behar zuena—, etxetik alde egingo
|
nuela
esan nuenean...!; eta, hala ere, ez zen irri nabarmen bat izan, irri ia antzemanezin bat baizik, irri bat baino gehiago ere bazena aldi berean, samurtasun ezusteko baten zizelak edo moldatua; nireganako mirespen kutsu bat ere bazuen irri hark!; esanahiz betetako irria zen, abegitsua zinez: hain abegitsua, non orduantxe jakin bainuen, irriak iraun zituèn hiru lau segundoko tarte hartan, arreba lubakiaren alde berean nuela:
|
|
|
Azkenean, Santos lorezainak mailuaz sarraila hautsi, eta halaxe sartu zen barrura ama, atzetik neskameak; ez bainuen zalantzan jartzen amak erlojua aurkituko zuela, historia bat asmatzen hasi nintzen: gauero gauero Benjamin Mariarekin amesten
|
nuela
esango nion, baita anaiak oihu eta oihu egiten zidala ere, bere gelara joateko eskatuz, hain zegoen bakardadeak jota, eta horregatik joaten nintzela aldian behin haren gelara, anaiatxo inuxente errukarriarekin egoteko; hantxe utziko nuen ama mutu, bai horixe!; ama, baina, Jesusen Bihotzaren irudiaren bila zebilen: begiratu zuen batera eta bestera, eta nola ez baitzuen ikusi, neskameei agindu zien:
|
|
|
Ni ere han nengoen, eta bihotza eta erraiak irauli zitzaizkidan, itzalik ez zuèn sentimendu erabateko batean! Gezur esango bainizuke, Gabino, besterik sentitu
|
nuela
esango banizu. Bihotz erraiak nituen, beraz, lurrikararen epizentro, baina hipozentroa toki sakonago batean nuen:
|
|
|
" Izan ere, behin ikusiz gero, inoiz ahazten ez den txakurra da Kaiser". Esaldia esan orduko ohartu nintzen hanka sartu nuela, ez baitzen nagusiarentzako itxurazko laudorioa txakurragatik ezagutu
|
nuela
esatea. Uste nuenaren kontra, ordea, betean asmatu nuen, Meyer jaunaren betarteak ilunetik argira egin baitzuen.
|
|
|
Geure bilakaera honetan, baina, beste urrats bat egitea erabaki genuen 1971n, noiz eta zure gutunetako batean ongi idazten
|
nuela
esaten baitzenidan, eta ea ez ote nuen neure bizitza kontatzeko asmorik;" Psikoterapia ariketa bikaina ere izan daiteke zure kasuan..." gehitu zenuen, eta nik erronka onartu, eta halaxe ibili izan naiz geroztik, zuri tarteka idazten, baita orri batzuk bidaltzen ere... harik eta Damaso anaia hil eta, 1972ko udazkenean, haren izkribua jaso nuen arte, Txopitea doktorearen eskutik; gero, ba... irakurri nituen Damasoren orriak, utzi nizkizun zuri... eta orduan, argi eta garbi esan zenidan:
|
|
2011
|
|
|
Lana: lehenbizi tailer txiki hartako bulegoan, artean unibertsitatean hastekoa nintzela, albaranak, fakturak, kontuak, langileen larunbateroko paga kalkulatu eta prestatzen; ingeniari eskolan hasi bezain laster, berriz, oraindik leial dihardudan enpresan hasiko nintzen, eta, urte gutxiren buruan, bulego teknikotik produkzio zuzendaritzaraino sekula egin den bidaiarik bizkorrena egin
|
nuela
esango nuke; gazte hasi berritan herabe hura ezagutu zutenek ez nindukete orain ezagutuko.
|
|
|
Egunkariak erostera nindoala zuri esan eta haiekin gosaltzera joan nintzen eta tesiari buruzko azalpenak eman nizkien. Aitzakia bat asmatu eta zure etxera jo nuen korrika; goiza zure ondoan eman nuen, burusi eta bigungarrien artean etzanik; bazkaltzeko zerbait erosi nahi
|
nuela
esanda alde egin nuen zure ondotik eta Nadiaren atzerriko lagunekin bazkaldu nuen. Bi aldiz bazkaldu eta afaldu nuen larunbat horretan, jarraitu nuen.
|
|
|
Beren artean hiruzpalau hizkuntzatan mintzatzen ziren, bertako katedradunak baino askoz ere aiseago. Pasillo huts eta luzeetatik barrena atera ginen kanpora pausaje asimetriko samarrarekin, berak nire parean jartzeko tarteka takoidun zapaten gainean korrikaldi laburrak egiten baitzituen, eta atarian etxera gerturatuko
|
nuela
esan nionean begitartea argitu zitzaion. Gutxi falta izan zitzaion lepora jauzi egin eta ni besarkatzeko.
|
|
|
Portuan, kofradiaren justu alboan, ostatu bakar bat dagoela eta han marinel zahar bat aurkituko
|
nuela
esan zidaten nagusiek:
|
|
|
Taberna batean entzun
|
nuela
esan diot. Ontzioletan, iluntzeko ordu galduetan ipuinak kontatzea gustatzen zaiola jendeari.
|
|
2012
|
|
|
Hitz egin gutxi egiten nuen oraindik. Oinen bitartez hitz egiten
|
nuela
esan daiteke. Era hartan husten nintzen ni.
|
|
|
Ez nion, ondorioz, bere ondoan esnatu orduko barruan sortu zitzaizkidan kulparen zapaburu ilunez ezer kontatu, ezta memoriak bezperako irudiak ekarri ahala erraietan gizentzen nabaritzen nituela ere. Etxera joan beharra
|
nuela
esan nion soilik, eta egia esan nion, baina ez egia guztia. Eta, jakina denez, erdizka esandako egia baino gezur handiagorik ez dago.
|
|
|
Ni han bizia nintzela sentitu nuen, aurreko bizitzaren batean. Baina oso gaizki pasatu
|
nuela
esaten zidan barruko ahotsak, mintzoak. Gaurko bizitzan izaten ditudan desanparo eta bakardade aldi gogorren sustraia han zegoela, Buenos Airesen, han igaro nuen bizitzan.
|
|
|
–Gure artekoak funtzionatzen ez zuela, duela asko utzi geniola bikote izateari. Nik maite
|
nuela
esan nion, betiko Stu nintzela, Exeterrekoa. Baina hark lanpostuak errotik aldatu ninduela esan zidan, anbizioz puztutako bankari perfektu bihurtu ninduela.
|
|
|
Akabo, ospa egin behar nuen handik. Mezu garrantzitsu bat jaso
|
nuela
esanez agurtu nituen, hasieran bezain maitekiro. Nora joan ez nekiela hasi nintzen ibiltzen.
|
|
|
Berandutu egin zitzaidan, planeatu legez. Italiara joan aurreko azken gaua Amarekin igaro nahi
|
nuela
esan eta alde egin nuen elkartetik. Sotopetik atera, zubia pasa eta, Zurriolako barandillari jarraituz, Sagueserantz abiatu nintzen, patxadaz.
|
|
|
Lankidea sindikatuko kidea zenez, enpresako nagusiak, Fabbiok, lankidearekin hitz egiteko eskatu zidan. Salaketa kentzeko konbentzitu behar
|
nuela
esan zidan; izan ere, halako salaketa baten erruz enpresa itxi beharra gerta zitekeen. Lankidea lagun ona nuen eta konfiantza handia zuen nigan.
|
|
|
Eskaintza hobea zuela esan zidan. Gora egin nahi baldin banuen, partiduko kide izan behar
|
nuela
esan zidan, sindikatuek ez zutela ezertarako balio. Bergamoko Gizarte politikako zinegotziaren laguntzaile nagusi izatea eskaini zidaten.
|
|
|
Baina, era berean, nik beste neska batzuei ere begiratzen nien, eta ziur nengoen Elenak ere bazituela desioak beste mutil batzuengana zuzenduak. Erotzat hartuko al ninduen bikote irekia izan nahi
|
nuela
esanez gero. Akaso, aukera bat irekiko nion parez pare.
|
|
|
Maiz atera zen neure bularretik, gauaren erdi erdian, mundua osorik lo dagoenean, bere oihartzun ikaragarriaz erotzen ninduten ikarak areagotzeko. Ondo ezagutzen
|
nuela
diot. Banekien zer sentitzen zuen agureak, eta erruki nintzaion, bihotz bihotzean barre egiten banuen ere.
|
|
|
Lehenbizi, Gineako kostan izandako itsasontzi bateko kapitain bat ezagutu nuen, han arrakasta handia izan ondoren, berriro itzultzeko erabakia hartua zuena. Gustura entzun zuen nire hizketaldia, garai hartan atsegina baitzen, eta, mundua ikusi nahi
|
nuela
esan nionean, erantzun zidan itsasaldia berarekin egiten banuen ez nuela ezer ordaindu; haren mahaiko laguna izango nintzela eta bidaldiko adiskidea, eta salgairik eraman nahi baldin banuen, salerosketan lortutako irabaziak osorik niretzat izango zirela, eta beharbada horrek erabakia hartzeko indarra emango zidala.
|
|
|
Nire lehenengo asmakizuna izan zen aitzakiaren bat aurkitzea mairuari ikusarazteko ontzian janaria behar genuela, eta horretarako esan nion gure nagusiaren ogia jatea ez zela egokia izango. Arrazoi
|
nuela
esan zidan, eta otarre handi bat ekarri zuen ontzira etxean egindako opilez eta ogiz betea, eta hiru pitxer ur fresko. Banekien nagusiak non zituen edari bizien botilak, eta izenari begiratuta ingeles ontziren batean harrapatutakoak zirela ikus zitekeen; ontzira eraman nituen mairua itsasbazterrean zegoen bitartean, eta han utzi nituen, nagusiak utzi izan balitu bezala.
|
|
|
Lurrak landatzeko zereginean sartuta nengoen nolabait, itsasoan jaso ninduen nire adiskide kapitaina azaldu zenerako; izan ere, ontziak ia hiru hilabete eman baitzituen kaian zamatzen eta hurrengo bidaldia egiteko prestatzen, eta Londresen diru apur bat
|
nuela
esan nionean, aholku zintzo eta benetakoa eman zidan:
|
|
|
Nik esandakoa entzutean harritua geratu zen, itxuraz horren urrutira joateko txalupa txikiegia zela pentsatzen zuelako. Gero, beste txalupa handiago bat
|
nuela
esan nion, eta hurrengo egunean, uretaraino eraman ezin nuen nire lehenengo txalupa zegoen lekuraino joan nintzen. Esan zuen baietz, nahikoa handia zela, baina zaindu gabe han utzita hogeita bi edo hogeita hiru urte zeramatzanez gero, eguzkiak pitzatu eta lehortu zuen, ia usteltzeraino.
|
|
|
Zenbait xehetasunen berri eman nion labur, eta neure istorioa ahal bezain sinesgarri eta egoki eratua aurkeztu nion; baina zein herrialdetakoa nintzen ezkutatu egin behar nuela pentsatu nuen, eta holandarra nintzela esan nion; izan ere, Japoniara joateko asmoa bainuen, eta banekien holandarrak zirela erresuma hartara sartzeko baimena zuten europar bakarrak 91. Honela, bada, esan nion aduanariari, ontzia Balnibarbiko kostaldean hondoratu eta harkaitz baten gainean geratu nintzelarik, Laputa edo Irla Hegalarira eraman nindutela (haren berri sarritan izana zuen) eta orain Japoniara iritsi nahian nenbilela, han aurkituko nuelakoan neure sorterrira itzultzeko aukera egokirik. Gortetik aginduak jaso artean atxilotuta geratu behar
|
nuela
esan zidan aduanariak, baina berehalaxe idatziko zuela eta hamabosten bat egunen buruan erantzuna hartzea espero zuela. Egontoki eroso batera eraman ninduten, atean zaintzailea ezarriz; halere, banuen lorategi handi batean ibiltzeko askatasuna, nahikoa gizatasunez erabiltzen ninduten, eta nire mantenua denboraldi hartan Erregearen kontura izan zen.
|
|
|
Ontziratu baino lehen, sarri galdetu zidaten ontzilarietako batzuek ea bete al nuen lehen aipaturiko zeremonia. Ihes egin nion galderari erantzun orokorrak emanez, alegia, Enperadoreak eta Gorteak eskatutako guztia bete
|
nuela
esanez. Halere, ontzi mutil ziztrin maltzur bat funtzionario batengana joan eta, niregana keinu eginez, ez nuela artean gurutzea zapaldu esan zion; baina besteak, pasatzen uzteko aginduak hartuak zituenez, banbuaz hogei kolpe eman zizkion zital hari bizkarrean, eta geroztik ez ninduten berriz halako galderekin gogaitu.
|
|
|
Ugazabarekin eraman behar izan nuen bizimodua, hamar aldiz ni baino indartsuagoa zen animalia bat ere akabatzeko bezain neketsua izan zela; nire osasuna oso erasanda zegoela eguneko ordu guztietan jendaila entretenitzeko lan astun etengabeaz, eta ugazabak ez balit bizia arriskuan ikusi, Maiestateak ez zukeela agian halako maukarik izango nirekin. Baina hain Enperatriz handi eta onaren, Naturako Apaingarri, Munduko Maitagarri, Menpekoen Atsegingarri, Kreazioko Fenix haren babespean ez nuenez batere kezkarik gaizki hartua izateko, ugazaba ohiaren beldurra funsgabea izatea espero
|
nuela
esan nion, zeren eta jadanik hasia bainintzen adorea berpiztuta sentitzen, haren Presentzia Agurgarriaren eraginez.
|
|
|
Lurrean uzteko agindu nion, eta, leihoetariko bat gora zabalduz, begiratu malenkoniatsu goibel asko egin nizkion itsasoari. Pixka bat ondoezik nengoen eta, on egingo zidan itxaropenez, hamakan lo kuluxka bat egin nahi
|
nuela
esan nion gorte mutilari. Ni etzan, eta gelatxoko leihoa beheratu zuen hark, hotzik sar ez zedin.
|
|
|
Galdetu nion ea haren herrialdean ba al zen ez zena esateko ohiturarik. Faltsukeria zer zen ia ahaztua
|
nuela
esan nion, eta mila urtez bizi izan banintz houyhnhnmlandian, sekula ez niokeela gezur bat entzungo morroirik apalenari ere; ez zidala batere axola sinesten zidan ala ez, baina halere, beraren mesedearen ordainetan, oso barkabera izango nintzela haren izaera galduaz eta jarri nahi ziezadakeen edozein objekziori erantzungo niola, horrela erraz jakin zezan egia.
|
|
|
Ituna burutu zutenean, eta Gortearen aurrean nuen, edo banuela zirudien? sinesgarritasunagatik, Jaun Bikain haiek bisita ofizial bat egin zidaten, haiekiko adiskidetasun handiz jokatu
|
nuela
esan baitzieten isilpean. Nire adore eta eskuzabaltasunari buruzko konplimendu askorekin hasi ziren, beren erresumara gonbidatu ninduten beren ugazaba Enperadorearen izenean, eta nire indar miragarriaren frogaren batzuk emateko erregutu zidaten, gauza harrigarriak baitzituzten entzunak; pozik eman nien honetan gustu, baina ez dut irakurlea xehetasun hauetan luzaraziko.
|
|
|
Amaitu nituenean, Erreginari oparitu nizkion, eta honek, bere gelan gorde zituelarik, bitxikeria gisa erakutsi ohi zituen eta, hain zuzen ere, ikusten zituen edonor geratzen zen txundituta. Ni haietakoren batean esertzea nahi zuen Erreginak, baina biziki egin nion uko haren nahia betetzeari, eta noizbait Erregearen burua apaindu zuten ile preziatu haien gainean neure gorputzaren zati lotsagarria jarri baino mila aldiz hiltzea nahiago
|
nuela
esan nion. Halaber, ile haiekin (beti izan baitut mekanikarako buru argia) ia bi metro luze zen diru zorro txiki polit bat egin nuen, urrezko letraz Erreginaren izena ipiniz, eta Glumdalclitchi eman nion, Erreginaren baimenaz.
|
|
|
Labur, maitagarriro erantzun zidan ugazabak, bi hilabeteko epea emanez ontzia amaitzeko; eta moxal beilegiari, nire morroi lagunari (horrela deitzera ausartzen bainaiz distantzia honetara) nire argibideei jarraitzeko agindu zion, haren laguntza nahikoa izango
|
nuela
esan bainion ugazabari, bai bainekien maite ninduela hark ere.
|
|
|
–Halako pertsona ona! Eta oraindik joan den larunbatean bertan nire dendan ikusi
|
nuela
esatea ere!
|
|
2013
|
|
|
Horregatik esan dizut?. Sorpresaz harrapatu
|
nuela
esan zidan, eta haren liburu batzuk bazituela bere logelan, irakurri nahi banituen. Samuel Beckettekiko mirespena zen beraz batera geneukan gauzetako bat (ziurrenik gauza bakarra, ez neukan-eta bestelako nire kuriositate edo interesak partekatzeko asmorik).
|
|
|
Benetan, asko sentitzen dut beste emakume batekin ezkondu nahi
|
nuela
esan izana, pentsatu izan hutsak mintzen nau. Esadazu zer egin behar dudan konpontzeko.
|
|
|
Makario, galdera bat egin nahi diat. Errekara azaldu ez hintzen egun hartan, azaldu izan bahintz eta Uruguaira joan behar
|
nuela
esan izan banik. Eskatuko al hidan muga pasatzeko eta hirekin elkartzeko Hendaian?
|
|
|
–Irri eginen didazu, baina zerbait berezia sentitzen dut sabelean, ilargi tipi bat biribiltzen hasi balitzait bezala. Lehengoan susmoa
|
nuela
esan nizun; gaur, berriz, ez dut dudarik??, erran zidaan. –Kontuz, Raissa?
|
|
|
Edertasuna begiesteak mesede egiten zidala ohartu nintzen. Kristala jo, behatz erakuslea ezpainetan nuela isilik egoteko agindu eta, sartzen uzten bazidan, polizia atzetik
|
nuela
esan niezaiokeen, eta berak argia itzali eta ohean sartzeko esan ziezadakeen, edo, alderantziz, ohean sartzen lagundu eta gero itzali. Baina ez nuen kristalik jo.
|
|
|
–Polita da, polita da, errepikatu zuen eta algara txiki bat egin zuen?. Niri behin, udalekuetan geundela, argia joan zitzaigun eta asko gustatzen zitzaidan mutil batengana gerturatu eta maite
|
nuela
esan nion, seguru bainengoen ilunpean ez zuela nire deserosotasuna atzemango. Argia itzuli zenean nirea ez zen beste mutil bati eskutik helduta aurkitu nintzen.
|
|
|
Hiltzera nindoan, argi neukan. Ostatuko ugazabandreari deitu nion eta arotz bat behar
|
nuela
esan nion, azkar bidaltzeko bat. Andrea apur bat harritu zen, baina, urrezko bi txanpon eman nizkionez, ondo bete zuen agindutakoa:
|
|
|
‘Irri eginen didazu, baina zerbait berezia sentitzen dut sabelean, ilargi tipi bat biribiltzen hasi balitzait bezala. Lehengoan susmoa
|
nuela
esan nizun; gaur, berriz, ez dut dudarik... ’, erran zidaan. ‘Kontuz, Raissa... ez baitzintuzket gero zapuztuta ikusi nahi’, ihardetsi nioan.
|
|
2014
|
|
|
Radiocassettean Sonic Youth jarri, ozen jarri, gor gelditzeko moduan jarri, eta tiro egiten hasi nintzen, frustrazio eta bakardadezko uda horiek bizitzera behartzen ninduen arrazoi bakoitzari tiro bat. Frustrazioa akabatzen ez nuen asmatu, baina oholarekin nahiko punteria ona agertu
|
nuela
esan beharra daukat.
|
|
|
Soloaren arnasaldiak kolpez ito eta Nirvanaren disko bat jarri dut, oraingoan bai disko fisikoa, zuzenekoa, Unplugged in New York, mp3 formatua sutsuki eta betiko madarikatzen duen lagun batek grabatu zidan, The Man Who Sold The World jatorriz bowietarra horren bitartez ezagutu
|
nuela
esan nionean. Urregorria bezala gorde izan dut, etxez etxe, hiriz hiri; bereziki gustuko dut azkenenego diskoa Where did you sleep last night? 18 delako eta gainontzeko abestiekin metatzen joan naizen sumin guztia askatzea ahalbidetzen didalako, eta grabatzeko egindako zuzeneko bat izanik Kurt Cobainen komentarioez goza daitekeelako, gatza eta piperra toki guztietatik darien irrati esatari apartekin nola, eta ikus entzuleei igartzen zaielako badakitela zeren, NOREN, aurrean dauden haiek eta eurak ere erdibitu egiten direlako txalo eta oihu egiten dutenero19.
|
|
|
Y da gau zati honetako zerbitzari boluntarioa eta berari eskatzen dizkiot garagardoak, ez, gutxienez batek ginebra behar du izan, ordua aintzat hartuta. Limoiarekin nahasten du eta ez diot esan nahi, hain irribarretsu hurbiltzen baitit basoa, baina erratu egin da, zehatz mehatz oroitzen baitut tonikarekin nahi
|
nuela
esan diodan unea, eta ahoa zabaldu aurretik jada damu banaiz ere halaxe adierazten diot, pentsatzen ditudan guztiak ez ditudala egiazki zertan kanpora bota ohartarazten duen iragazki mentalaz hornitu behar nindutela ahaztu baitzitzaien gurasoei21 Halere Y k ez du zuzenketa gaizki hartu, barrapera darama horixka eta berri bat ateratzen dit, eta baita behako galant hori ere, eta Berlinen zabiltza a...
|