|
2001
|
|
|
Atzo
|
nire
leihora begira zegoen...
|
|
|
Bat batean, argiak desagertu, eta
|
nire
lehiotik so eginez, bi zentimetroko luzerakoa dirudien etxearen beste aldean dagoen baratzetik rugby baloi baten itxura zuen zera bat airatu zen. Badakizue fikziozko filmetan ikusten diren ontzi hegalariak bezalakoa.
|
|
2002
|
|
|
eta
|
nire
leihoa, gaueko azpikerietan maiz igaroa?
|
|
2005
|
|
|
Bizilagunak txakur handi bat du
|
nire
leihotik metro batzuetara, eginkariz betetako kaiola batean itxita eta mugitzeko lekurik ez duela.
|
|
|
Bere izaerak ez zion uzten margolana zatika zatika osatzen, ñabardura guztiak zainduz, eta kolore aldaketa guztiak zehaztuz; aitzitik, osotasunez hautematen zuen margolana, arrasto behinen batzuen bidez. Gauzarik hutsalenak hartzen zituen gaitzat: nire ohearen hanka bat, armairuaren ate erdi irekia, sukaldeko atearen atzean zintzilik zegoen amaren mantala,
|
nire
leihotik frontoian, plazaren beste aldean, ikusten zen zenbaki erdi ezabatua... Halako gauzetan ipintzen zuen arreta Idoiak, eta denbora luzez egoten zen haiei begira, sorgor, harik eta bat batean oihaleratzen zituen arte, barne bulko batek eraginda.
|
|
2006
|
|
|
Hantxe egon naiteke ni, leihoaren beste aldean. Hori balitz benetan
|
nire
leihoaren beste aldea, bi aukera izango nituzke: ganbarakoa eta logelakoa, bata bestearen gainean.
|
|
2009
|
|
|
Sugandilak lagun ditudan leihotik begira, ubel agertzen dira kardoaren lore ziatzaileak, Cynara cardunculus. Begirako estetikan ubelak ez du,
|
nire
leihotik, laranja kolorea baino lagun hoberik. Neguan maizago ikusten dira bi koloreok elkar hartuta, bioletak (Viola sp.) nahasiz edo haien artean idi bihotzak, tulipak, jarriz (Tulipa sp.).
|
|
|
–Kaletik
|
nire
leihoa zelatatzen antzematea iruditu zait behin baino gehiagotan, aitortu nuen?, ilunpetan gordeta, beste aldeko izkinan.
|
|
|
Nola neurtu nion? Ordu horretan erlojua erreparatuz ohean nengoelako, txorien sinfonia deszifratzen, zozo birigarroak solista, beste ttikien txorrotxioen laguntzaz... eta kukua
|
nire
leihotik ez urrun, nire astelehen goiza mezu lasai fijo monotematikoan, nire lehen otoitzari konpasa ematen. Beste bati, bi goizetan erreparatu diot, bere doinu erritmotsua jaulki ahala, nola dozena bat kukukada eman orduko, goiko ku!
|
|
2010
|
|
|
Orduan, neure amets sakonetik, borobil zaratatsua geratzen eta isiltzen ikusi nuen; gero begi guztiak
|
nire
leihorantz itzuli ziren. Kondenatua, kondenatua!, oihukatu zuten hatzaz seinalatuz; barrealdia bikoiztu egin zen.
|
|
|
Kolpatu nuen, amorruz deitu nuen, eta iruditu zitzaidan presoen ahots izugarriak gertuago nituela. Haien buru higuingarriak
|
nire
leiho ertzean bertan agertzen ikusi nituelakoan nengoen; bigarren etsipenezko garrasia bota nuen, eta konortea galdu nuen.
|
|
|
Ez dakit Jainko ona edo deabrua izango zen aintzat hartu ninduena, baina ia orduantxe sumatu nuen ahots bat
|
nire
leihoan, ez txoriarena baizik eta hobea: hamabost urteko neskatxa baten ahots garbia, gaztea eta leuna.
|
|
|
LUKAS. Berak beti darabilen esaldi bera agertu zelako
|
nire
leihoan.
|
|
|
‘Aitak jauregiko gela urrun eta isil batean hezi ninduen, munduko zikinkeriatik eta gaiztakeriatik babesteko. Hamasei urte bete arte, zure koadroak
|
nire
leiho bakarra suertatu ziren, mundu perfektu eta akasgabea erakusten zidaten eta nik horren jaun eta jabe izango nintzela amesten nuen’ Agureak, orduan: ‘Ez dakit zer nahi duzun:
|
|
|
Gandhiren asmoa geure egiten dugu: " Ez dut nahi nire etxea harresiz inguraturik ez eta
|
nire
leihoak zigilaturik. Mundu osoko kulturak nire etxean ibiltzea nahi dut, askatasun ahalik eta handienarekin, baina ez dut onartuko kultura horietako batek ere nirea baztertzerik".
|
|
|
eta egia da honako hau ere, zozo eta birigarroekin bakarrik" monotono" bilatzen da bat, eta bilakatzen. Ez dakit zuek
|
nire
leihoa, baina nik zuenak nahi nituen zabalik ikusta; eta jakin zer edo zeren berri... eta ezin, eta ezin. Garizuman egin ez nuen penitentzia, asko konfesatu ez banaiz ere (leiho honetatik kanpo, alegia), Internet sarebide horren beharrak eginarazi dit, eginarazi didanez.
|
|
2011
|
|
|
Handik egun batzuetara
|
nire
leihoetan gortinak jartzen ari nintzela ikusi nuen auzoko emakumea bere traje gris ilunarekin etxean sartzen. Nire begiradarekin topo egin zuenean irribarre egin ote zidan iruditu zitzaidan.
|
|
|
Maiatz argitaletxeko Luzien Etxezaharretarekin mintzatu nintzen eta berak bultzatu ninduen liburu hori burutzera eta plazaratzera. Eta honela jaio zen Daniela Albizuren literatur lanak biltzen dituen Iturri aldeko
|
nire
leihotik liburua.
|
|
|
plazaratu zituen Maiatz eta Hatsaren Poesia izeneko aldizkarietan. Lehen aipatu bezala, 2011ko apirilaren 16an eta Maiatz argitaletxearen bidez, bere literatur idazlan guztiak biltzen dituen Iturri aldeko
|
nire
leihotik izeneko liburu ederra plazaratu zuen.
|
|
|
Egun hartan goizago itzarri nintzen, karrikako zalaparta zela-eta. Tiro hotsak eta ke potoak nagusitu ziren
|
nire
leihoko geranioen artean. Kalera atera eta korrikaldiak han eta hemen ikusi nituen.
|
|
2012
|
|
|
Ekialdea zurbiltzen hasia zen lokartu nintzenean; baina, itxuraz, zeruetan idatzita zegoen gau hartan ez nuela patxadaz lo egingo. Goizaldeko laurak aldera, bi ukabil
|
nire
leihoa jotzen hasi ziren. Jauzi batez atera nintzen ohetik:
|
|
2013
|
|
|
Bestela... udako murmurio beroak festa egingo du
|
nire
leihoan.
|
|
2014
|
|
|
Gau batez,
|
nire
leihotik 30 metrotako" makian" (horrela deitzen dituzte tabernak) sono batek bota ditu goizeko biak arte, reggae, jazz, ska eta beste. Bertako aireak, oso oso bekan entzun ditut.
|
|
2015
|
|
|
Laino gorriak ikusten dira
|
nire
leihotik,
|
|
|
|
nire
leihotik zuen etsipena ikusten ahal da.
|
|
|
2011n,. Iturri aldeko
|
nire
leihotik, liburua prestatzen ari ginela,. Ametsa?
|
|
2016
|
|
|
Errepidera ematen zuen
|
nire
leihoak, eta alde egiten ikusi nuen. Buelta eman zuen, eskuaz agur egiteko:
|
|
|
Desertur izan eta Frantziako lurra betiko galtzen zela. Gauaz pasatu zen eta
|
nire
leihoan jo. Esan nion ez nintzela johan, aitak ez zuela nahi.
|
|
|
Ez zintudan ezagutuko
|
nire
leiho parean argazki handi batean egonda ere.
|
|
2017
|
|
|
Ez dakit nor zen baina deiaren erruz ez nuen gau osoan lorik egin. Oso txarto pasatzen ari nintzen, eta gau osoan denetarik pentsatzen eman ondoren, azkenean, egunaren hasiera iragartzen zuen eguzki izpi bat
|
nire
leihotik sartu eta nire logelari, hainbeste alaitzen zidan argitasuna eman zion. Txoriak ere abesten hasi ziren eta honek egun zoragarria egingo zuela iragartzen zuen.
|
|
|
Egun osoa neure gelan itxita igarotzen nuen, eta ilundu ondoren ateratzen nintzen ordu pare batez. Gizona
|
nire
leihotik zaintzen nuen, eta uste nuen ezagutzen nuela... Egun batean, eraikinean sartu zen, eta atezainarekin hitz egin zuen...
|
|
|
Eta orain zu ere bai, Corey andrea. Zure anaia
|
nire
leihoan berriro harrapatzen badut, a ze pasada hartuko duen!
|
|
|
Gauza bat esango diat, Nicholas Corey, eta dagokionari jakin eraztea hobe duk. Hire emaztearen anaia
|
nire
leihoetan zelatan harrapatzen badut, igarriko diok. Benetan igarri gainera.
|
|
|
Bizia emango nuke zu berriro minutu batez ikusteagatik, edo betierekoa litzatekeen segundo batez ukitzeagatik. Gizakien isiltasunen eta zentzumenen arteko gerren gainetik zabaldutako ate baten antzekoa da
|
nire
leihoa.
|
|
|
Gizakien isiltasunen eta zentzumenen arteko gerren gainetik zabaldutako ate baten antzekoa da
|
nire
leihoa... Beheko baraila are beherago jaitsi zitzaion Li Huani.
|
|
|
Kaka zaharra. Alde egitea lotsagarriagoa litzateke, eta sumatu nuen nola Susanak, zerura begiratu ostean, nigan erreparatzen zuen,
|
nire
leihoko beiren artean. Irribarre egin zuen.
|
|
|
Atea itxi eta berehala leihotik kalera begiratu nuen. Anaia irteten ikusi nuen, atzera begiratuz eta
|
nire
leihoa bilatuz: ikusi ninduen eta agurtu, irribarre batez.
|
|
|
Zutundu zen anaia eta ate aldamenean zegoenean gogorarazi nion egun horretan bazkaria pixka bat lehenago izango zela, gero itasontzira presaka joan behar ez izateko. Ez zuela ahaztu esan eta ate atzean desagertu zen; minutu erdira leihotik ikusi nuen kalean,
|
nire
leihora begira eskuak sakeletan. Buruarekin keinu bat egin zidan agur gisa eta gero... bai, ziur naiz oraingoan pareko etxera begiratu zuela, bigarren pisuko leihora, leiho horretaraxe, eta gero kalean gora abiatu zen paseatzen doanaren urrats geldoz, hasiera eta helmuga argi dituenaren baina bi puntuen arteko ibilbide jakina izan beharrean denbora kopuru jakina duenaren urrats geldoz.
|
|
|
Uhartearen kostaldean hainbat portu eta arrantzale herrixka zeuden, bira osoa ematen zuen errepide batez lotuak; beste puntako portuak bazuen bere garrantzi erlatiboa uharteak osatzen zuen munduxka honetan, eta nire hotelak txangoak eskaintzen zituen hara, bai kostaldeko errepidetik, bai uharte barruko beste herrixka eta basetxeak lotzen zituzten errepideetan barrena. Kale Nagusia, nire hotelarena, portuan bertan hasten zen eta itsasoaren luzeran jarraitzen zuen, itsasoaren eta kale nagusi horren artean etxe ilara bat egonik; hotela kalearen barnealdean zegoen, kalearen hasieran; beraz,
|
nire
leihotik beheko solairuaz gain pisu bakarreko etxe ilara hau ikustea neukan; oso hurbil zen portua ere, anaiak eguerdian heldu behar zuena; ni bezpera iluntzean heldu nintzen, baina gaua zenez eta nekatuta nengoenez, ez nion ia ezeri erreparatu. Heldu, berokia eta txanoa haizeak eraman ez zitzan esku batean eta maleta bestean portua zeharkatu, hotelean sartu, logelako giltza jaso bezain laster igo, maletak desegin, te bat prestatu afariaren ordez hartzeko, eta leiho azpiko eserlekuan eseri nintzen.
|
|
|
Esanguratsua da, urrutira gabe, ‘Begirada’ kapituluaren hasierako tankera narratiboa: " Nigana etortzen ikusten dudan emakume hori, kaletik doan gizon hori,
|
nire
leihotik kantatzen aditzen dudan eskale hori". 82 Tratatuaren adibidegintza, lehen kolpean hizkuntza erregistroak uztartzeko ahalegin estilistiko hutsa dirudiena, obraren metodo fenomenologikoa zilegiztatzeko baliabidetzat jo daiteke. Hala, giza koordenatu horiek eta gizakiaren egunerokotasuna oinarri duten adibide, deskribapen, konparazio eta irudi ugariek eszenan jartzen dute kontzeptua eta gorpuzkera ematen diote aparatu teorikoari.
|
|
|
Nigana etortzen ikusten dudan emakume hori, kaletik doan gizon hori,
|
nire
leihotik kantatzen aditzen dudan eskale hori niretzat objektuak dira, hori ez da zalantzazkoa. Egia da, beraz, niretzat Bestearen presentziaren moduetako bat gutxienez objektutasuna2 dela.
|
|
|
Gela argi laranjaz betetzen da berdetik gorrira iragan baino lehen gaueko desorduak dira eta zigarro bat erretzen kaleko semaforoari begira nago
|
nire
leihotik kea nire eztarritik ateratzen da noizbehinka berde noizbehinka gorri... eta zuria
|
|
2018
|
|
|
Arrotzak berriro eskua kopetara eraman eta
|
nire
leihorantz begiratu zuenean, gorputza leihoko hersturan atzera erretiratu nuen pixka bat, arrotzak ikus ez nintzan.
|
|
2019
|
|
|
Dena den, nahiz gauza bat zein beste izan ez du
|
nire
leihoan zergatik egon behar. Zoaz eta kendu ezazu hortik!
|
|
|
Zeugana joateko, ama. Hegazkinaren barruan eserita,
|
nire
leihoaren koadrotik, gain gainetik neure etxebizitza bilatzen urrundu ahala. Argia piztu dut logelan.
|
|
|
" Rodin
|
nire
leihoetara hurbiltzen da eta aulki batera igotzen da, zer egiten dudan ikusteko".
|
|
2020
|
|
|
Ezertarako balio ez duen sasi analisi bat egiten dut, neuretzako gordeko dudana edo sarean eskegiko dudana #EtxeanGelditukoNaiz traolarekin. Bitartean,
|
nire
leihotik txakurrik eta erosketarik gabe pasieran dabilen auzokideari begirada txar bat botako diot, edo beharbada oihuka etxera joateko eskatuko diot, inongo errukirik gabe.
|
|
|
Lehen klaxon hotsari ez nion kasurik egin, eta bigarrengoan hiru bozinakada ozen jo behar izan zizkidan niretzat zirela konturatzeko. Leihoko gortina baztertu eta begiratu nuenean, Jon ikusi nuen auto horitik irtenda
|
nire
leihora begira; ikusi ninduenean, besoa jaso zuen, eta neuk ere eskua astindu nuen kristalaren atzean. Oinez etorriko zela uste nuen, kaleko txirrina joko zidala, eta kafe bat hartzera eta buelta bat ematera joango ginela, baina han neukan orain auto zahar haren ondoan.
|
|
|
Haize beltzak ospitaleko
|
nire
leihoaren kontra
|
|
|
Ba orain
|
nire
leihoa trabatuta dago.
|
|
|
Baina zergatik ari gara
|
nire
leihoaz hitz egiten?
|
|
2021
|
|
|
Herrikoak etorri zitzaizkidan. Karlos Zurunbai, Apala, Rosario… Rosario hau, esaterako, gure aitaren lehengusina zen, herrian taberna zuen… Gure etxera etorri ziren,
|
nire
leihora harriak botaz. Gurasoak esnatu gabe jaitsi nendin nahi zuten.
|
|
|
Hona begira dago eta hobe ezkutatzea. Seguruenik ez du
|
nire
leihora begiratu, uste dut ikusezina naizela berarentzat, edo ez naizela, behintzat, soroetako nekazariak baino gehiago.
|
|
|
Gogora ekartzen nituen nire hiriko kaleak eta muinoak, eta kale eta muino haiek bat egiten zuten bizi ginen herriko kaleekin eta muinoekin eta landekin, eta natura berria ernatzen zen hortik, nik berriz maita nezakeen zerbait. Nostalgia nuen nire hiriaz, eta maite maite nuen akorduan, maite eta ulertu egiten nuen haren zentzua, agian han bizi nintzela sekula suertatu ez zitzaidan gisan; eta orduan bizi ginen herria ere maite nuen, herri hautsez bete zuri bat hegoaldeko eguzkiaren azpian; belar latz eta kiskaliko belaze zabalak hedatzen ziren
|
nire
leihoen azpian, eta kemenez puzten zitzaidan bihotzean nire hiriko etorbideen, platanondoen eta etxe garaien oroitzapena, eta horrek guztiak su hartzen zuen arraiki nigan, eta berealdiko gogoa ematen zidan idazteko. Kontakizun luze bat idatzi nuen, sekula idatzi nuen luzeena.
|
|
2022
|
|
|
Goizero, hamarretan tximeleta zuriak
|
nire
leihoko kristalarekin egiten du talka idazten duzuna gustatzen zait eta zure gortina horiak badakizu jada zer egingo duzun zure bizitzarekin, galdetzen dit eta egunero erantzun berri bat ematen diot.
|
|
|
Begira
|
nire
leiho berriak.
|
|
2023
|
|
|
Altxatu nintzen berak bultzaturik, Papera hartu eta nire luma zutitu dut, Eta
|
nire
leihoaren ondoko pasabidean Ibili nintzen, gostu gehiago izateko.
|
|
|
eta
|
nire
leiho zabalei beha zegoen aurpegiera lasai eta asearekin;
|
|
|
|
nire
leihoaren kontra,
|
|
|
Gau hartan ganbarako leihotik ikus nezakeen sorgina bezain beltza zen txori hura, eta
|
nire
leihoan balego bezala gertu gertu sentitu nuen lokartu nintzen arte.
|