|
2000
|
|
|
Orain lasai
|
ninteke
, ama. Ez zaitut itoko.
|
|
|
Ez dakit nola hasi. Beharbada neure burua zuritzen has
|
ninteke
eta, esan, ezer baino lehen, Teresa bezala bakarrik bizi diren pertsonek, niretzat badutela misterio plus bat, erakargarriago egiten dituena. Eta beharbada Karmelorekin atzo hori gertatu zitzaidan.
|
|
2001
|
|
|
Tradizio batek eragin nabarmena izan zuen bestean, eta euskararen munduan zizelkatu ez zen erromantikoatzerakoien klixe horrek kalte handia egiten dio, oraindik ere, euskarari: euskararenoilalurreko gaurko bizipen egunerokoak ezin du, anartean ere, sukar hori aspaldigainditu zuela sinetsarazi, bizirik dagoen mundu batek bizi gaituela jakinarazi.Euskararen zailtasun deabruaren topikoa langa bat da tradizioen arteko komunikaziorako, baina ni nago (eta oker egon
|
ninteke
) bi tradizioen arteko komunikazioaeragin behar luketenek (agintariek, hedabideek, eragile sozialek...) ez dutela komunikazio horretarako premia ikusten, eta, halaber, ez direla konturatzen komunikazio hori joan etorrikoa (berdintasunezkoa) ez den bitartean euskal gatazkadeitu zaion horrek iraun egingo duela: arazo izaten iraun ere, alegia.
|
|
|
Bertzelakoak baitira orain buru barnean darabiltzadan kezkak eta egitasmoak. Bertzelako istorioak idatzi nahirik nabil orain.Horietaz ere solas
|
ninteke
. Alabaina, zer erran, oraindik osoki taxutu, gorpuztu etagauzatu ez den zerbaitez?
|
|
|
Mekaguen la Guardia Civil. Nola izan
|
ninteke
horren meloia, bota dio bere buruari.
|
|
|
Gorbata atondu du, normalitatezko keinu batean. Sar
|
ninteke
mesedez, esan du orduan azken kolpea aise errematatuz, minutu bat baino ez da izango.
|
|
|
Esaterako, ez al da egia izango, Leibnizbarrutiak iradoki eta behialako poeta indiar batek esan zuen moduan, gizon handi bat dela mundua eta mundu txiki bat dela gizona, hau da, gizon guztiak, finean, gizon berbera garela? Horretaz guztiaz ari
|
ninteke
ahalegin handirik gabe, baina dagoeneko hori guztia topiko bat da. Horretaz guztiaz ari ninteke ahalegin handirik gabe, baina, aldi berean, bada beste arrazoi bat sobera alegeraki ez aritzeko; ariketa hagitz arriskutsua litzatekeela niretzat, zeren, inork ezin baitezake atzeman literatura obra batean norberak duena baina filosofia gehiago, adimen gehiago, izpirituaren ñabardura gehiago; bestela esanda, nire jardunak nabarmen utziko ninduke zuen aurrean, naizenaren luze labur eskasa argi bai argi geldituko litzateke zuen begietara, nire erretratu intelektuala edukiko zenukete.
|
|
|
Horretaz guztiaz ari ninteke ahalegin handirik gabe, baina dagoeneko hori guztia topiko bat da. Horretaz guztiaz ari
|
ninteke
ahalegin handirik gabe, baina, aldi berean, bada beste arrazoi bat sobera alegeraki ez aritzeko; ariketa hagitz arriskutsua litzatekeela niretzat, zeren, inork ezin baitezake atzeman literatura obra batean norberak duena baina filosofia gehiago, adimen gehiago, izpirituaren ñabardura gehiago; bestela esanda, nire jardunak nabarmen utziko ninduke zuen aurrean, naizenaren luze labur eskasa argi ba... Ni kultura motz bateko ordezkari erudizio laburrekoa naiz:
|
|
|
– Bat bakarra? Biharko egunsentira arte egon
|
ninteke
arrazoiak emanez eta ziur asko mordo bat esan gabe geratuko lirateke.
|
|
2002
|
|
|
HAIN diagnosi aho batezkoa entzunda, edozeinek esango luke konplexuz betetako klase politiko baten menpe bizi (izan) garela, kuraia hispanikoaren susperraldi hau arte. Ez da niri memoriak esaten didana; baina erratuta egon
|
ninteke
, usu bezala. Ezta ere artxibategiak begiratuz hausnartzen dudana; baina niri ultraeskuin frankistaren beti betiko bandera politikoen «osmosi» arrunta iruditzen zaidana esplikatzeko beste modu batzuk egon daitezkeela onar dezaket, Irailaren 11koaren urteurren bezpera honetan.
|
|
2003
|
|
|
–Joan al
|
ninteke
komunera?
|
|
|
Guinnes liburuan azal
|
ninteke
intxaurrekin barregarri gelditu den pertsona bakar gisa.
|
|
|
Herri kantugintzak gogoratu izan digunez: " bihotza urtua daukat urean gatza bezala, izar onaren argien ordain, izigarriko itzala, ohoin tzar batek hartu daut eta, nola
|
ninteke
kontsola". Naziogintza batzuetan, gatza galdu du zakuak, harriak; Irlanda  horren lekuko.
|
|
|
Berri agentzia euskaldunak jendea beldurtzen du, gutxi irakurtzen dugulako euskaraz; ados egon
|
ninteke
horrekin. Ados, baina gero eta gehiago, inoiz baino gehiago ari gara irakurtzen euskaraz; ez galdu perspektiba.
|
|
|
sar
|
ninteke
baina doberman
|
|
|
sar
|
ninteke
baina mundu infektatua
|
|
2004
|
|
|
izate bat baino gehiagoren jabe izan gaitezke. Ni neu, euskaldun bezain amerikar izan
|
ninteke
, uruguaiarra edo argentinarra. Diasporan erantsi egiten ditugu identitateak, bata besteari gehitu.
|
|
|
Gaur egun halakorik ez da. Izan
|
ninteke
venezuelarra, Caracasen bizi baina Euskal Herrian eman botoa, nahi dudanean joan eta nahi dudanean etorri, diru inbertsioak egin industrian edo etxebizitzan... Gureaz beste, diaspora asko daude munduan:
|
|
|
–Eta nora joan
|
ninteke
–
|
|
|
Horri buruz ere badut beste irudipen bat. Oker egon
|
ninteke
honetan, baina isuri egingo dut, edozein baieztapenen mamian dagokeen zalantza zantzuarekin. Berriki esan dudanez, abertzale gehienek ez bide daukate herri honetan gertatu den etnozidioaren kontzientziarik.
|
|
|
Testuinguru honetan, biziki adierazgarria gerta dakiguke Hezkuntza Sailburu euskaltzale ohi baten iritzia ezagutzea, honek A ereduaren fruituaz egiten duen balioztapena zertan den jakiteko. Euskaltzalea baldin bada, gauza jakina denez, ezin mintza
|
ninteke
Buesari buruz. Ez, Oliveri izan behar du halakoak, inondik ere.
|
|
|
Ez dago batere gaizki. bazenute ni neu joan
|
ninteke
zelatatzera! –bota zuen Kontseilariak barrez.
|
|
|
Kontua, orduan, honakoa izango da: nola hel
|
ninteke
nolabaiteko baieztapen seguru bat egitera, nire edo munduaren izateari buruz?
|
|
2005
|
|
|
Igual topatuko dut beste leku bat neure herria baino gehiago gustatzen zaidana! Ni edonon bizi
|
ninteke
. Bizi izan naizen leku guztietan bizi izan naiz ondo.
|
|
|
Parisera joaten naizen aldi bakoitz, faltarik gabe hartzen dut Plan guide Tarride liburu gorria. Nola atera
|
ninteke
hori gabe hango karrika eta metroek egiten duten sare ikaragarrian. Sare biziki konplikatuagoa den bizian, begiak hetsirik ibili behar nukeela?
|
|
|
–Zu telebistan ateratzen zarelako ezin atera ote
|
ninteke
ni, bada. Baina beste bat da kontua.
|
|
|
–Bakarrik ere izan
|
ninteke
zurekin baino zoriontsuago!
|
|
|
–Guk izebaren etxean afalduko dugu eta horrek auskalo non ezkutatzen dituen urrezko kateak –esan zuen Karlos Felixek– Baina afaldu ostean etxetik pasa
|
ninteke
agian.
|
|
2006
|
|
|
Salmentan lortutako dirua gastuak kitatzeko erabiltzen du Arozek. " Eremu profesionalera igaro
|
ninteke
, eta eskatu egin didate gainera, baina nik nahiago dut honela jarraitu. Bestela, ezin izango nieke egile berriei gehiago lagundu".
|
|
|
Ez, ni Eliza katolikoaren jarrera askorekin ez
|
ninteke
ados egon. Baina, badakit, bestetik, Eliza ez dela bakarrik Erroma eta Erroman gertatzen dena; Elizak emaitza on asko ere baduela munduan zehar.
|
|
|
Telebista oso boteretsua da: gau batean irits
|
ninteke
25 urtean iritsi ez naizen jende multzo batengana: 80.000 pertsona, igual.
|
|
|
Denbora oso garrantzitsua da hiltzailea harrapatzeko. Dena den, asteburuan bertan joan
|
ninteke
hara, nahi baduzu. Zer diostazu?
|
|
|
Harrezkero, ezagutu ditut pertsona batzuk psikoanalisia baliatzen zutenak niri ulertezina egiten zitzaidan hainbat jokabide esplikatzeko. Ni neu ere saia
|
ninteke
intuitzen ditudanak agertzen (ez da zaila nik garai hartan Alemaniaz nuen ama babeslearen irudia eta frau Gerda lotzea), baina ez, ez dut betazalik erre nahi frau Gerdak sortu zidan lilura esplikatzen. Judua nintzela jakin aurretik besterik uste banuen ere, ez dago zertan dena argitara ekarri:
|
|
|
Zer ikusi zidan aurpegieran, nondik atera zuen judua nin  tzela, auskalo: zantzu berezirik gabeko fisionomia arrunta dut, berdin izan
|
ninteke
judua edo beste zernahi.
|
|
|
Edota agian neuk, bere ondoan eserita, neure buruari euli bustiaren antza hartzen niolako izan da besterik gabe. Izan ote
|
ninteke
ni inoiz hura bezalako benetako gizona hala nahi izanez gero?
|
|
|
oker egon
|
ninteke
|
|
2007
|
|
|
zergatik ez dirua inguratu bakearen alde? Alegia, horrek zera esan nahi du, pobrezia gainditzea, hezkuntza, osasuna… Nahi baduzu oso erromantikoa izan
|
ninteke
. Horixe leporatu zidaten behin," erromantikoa" nintzela.
|
|
|
senti
|
ninteke
etsipenean
|
|
|
Beno, beno? Hori iristen den egunean, hil
|
ninteke
lasai lasai. Hau poza, horretan pentsatzen dudan bakoitzean!
|
|
|
«Zeinda nire norabidea?». Irudi bat badaukat eta posizionamendu bat, orduan, zerbait egiten has
|
ninteke
. Ez aurretik.
|
|
2008
|
|
|
Erregina urrikaltsua, Jaun erregea altxorraren jabe izan dadin, eska iezaiozu denbora utz diezadan, eta ederki apaindua izanen zira, sekulan erregina bat izan ez den bezala. Ene hitza ez badut atxikitzen, nihaur urkabe horretarat joan
|
ninteke
azken oinazeen jasateko.
|
|
|
Ni aldiz, inguru hauetan nagoke ea zerbait untxi edo erbi kausi nezaken, ilargi zurietan zangoen harrotzeko ateratzen baitira bada. Bistan dena, beharrez esku kolpe baten emateko hor
|
ninteke
.
|
|
|
Zure famaren ez gezurtatzeko hain segur. Eta erabat samur
|
ninteke
zu bezalako gaiztagin baten kide izateaz.
|
|
|
— Berriz hastea izanen dut. Agian hobekiago planta
|
ninteke
bestaldian.
|
|
|
— Norbait soka lepoan urkatu behar balitz afera honetan, ez
|
ninteke
ni segur.
|
|
|
— Barkatu Errege jauna baina, berriro dizut... lotsa
|
ninteke
ni hor izateaz Otsogris oldar liteken, Jainkoak bakarrik baitaki zergatik, zeren eta ongik baizik ez diot sekulan egin.
|
|
|
— Jes, egia erran ez
|
ninteke
hain samur. Baina, noiz hila zira?
|
|
|
— E! Naizen bezain ahul eta gaixo, ez
|
ninteke
ibili ere?
|
|
2009
|
|
|
Ikuspegi horretatik ikusita ez bide zaie asko axola zuberera eta bizkaieraren etorkizun iluna, ez larregi behintzat ez dut esan nahi Unai Brearen kasua denik, beraien helburua Euskal Herri independente sendo eta euskalduna lortzea delako. Ni ere nolabait ados egon
|
ninteke
horrekin, baina ez dut uste euskalki batzuei garrantzi handia ematea eta handiena hizkuntzaren maila ezagutzea izango litzateke batzuen kasuan kaltegarria izango litzatekeenik eraikuntza nazionalerako. Hori garbi balego, ni ere euskalkiak poliki poliki desagertzearen alde egongo nintzateke ezinbestez, etsita eta goibeldurik hala ere ez dut ulertzen hainbeste bizkaieradunen autoimmolazio linguistikoa, edo oso ondo ulertzen dut eta orduan miresgarria iruditzen zait haien sakrifizioa eta apaltasuna.
|
|
|
Eta barre egingo niokeela nire ama hizkuntzan totelka hitz egiten saiatuko litzaidakeen sorgin sarkin bati. Bera bezalakoa izan
|
ninteke
, bai. Bizkorra eta maltzurra.
|
|
|
Etxera joan
|
ninteke
. Orduak dira Nora berera joan denetik eta badut hezurretan logura eta matrailezurraren gogortasunean nekea eta azalean ere atseden hartzeko beharra.
|
|
|
Autobusa 09: 30etan ateratzen da. Eguerdirako han egon
|
ninteke
. Andoainera deituko dudala esan diot solaskideari, eta sakelakoa aterata buruz markatu dut Andoaingo erredakzioko telefonoa.
|
|
|
Nahiago nuke Urnietan saskibaloiko talde bat izatea, kirol jarduera ezagutzeko. Edozein taldera joan
|
ninteke
, gertuenera joaten naiz, Hernanira. Zortea izan dut, talde ona da, lehiakorra, eta asko egin dezakegu.
|
|
|
Euria egiten duenean etxean soinua jotzeko aukera izaten da. Gustura asko egon
|
ninteke
hiru edo lau orduz soinua jotzen. Erromeria garaian, ordea, nahiago, eguzkiaren epela.
|
|
|
Zer ez dut egingo nik urtebetean? Lau mila liberarekin, txukun jantzi
|
ninteke
. Uste al duzu hotel dotore batera sartzeko moduan nagoela gisa honetan?
|
|
|
Hala ere, hitz horien musikak ez nau osoro harrapatzen: oker egon
|
ninteke
, baina nago talentua konkistatu egiten dela, ez dela (guztiz) berezko zerbait. Ez dago bere lanean seta, gogo bizia, ahalegina jarri ez duen artista goratsurik.
|
|
|
Badaezpada. Idazten ari naizelarik, gaztetako liburu batekin gogora
|
ninteke
; gogora dezaket filosofiako eskoletan baliatu nuen bat; premiatu ninteke errezeta bat begiratzera. Ezin jakin egunen batean ez ote dudan botatzeko asmoa nuen liburu huraxe.
|
|
|
Badaezpada. Idazten ari naizelarik, gaztetako liburu batekin gogora ninteke; gogora dezaket filosofiako eskoletan baliatu nuen bat; premiatu
|
ninteke
errezeta bat begiratzera. Ezin jakin egunen batean ez ote dudan botatzeko asmoa nuen liburu huraxe.
|
|
|
etorkina
|
ninteke
injustiziaren mapan
|
|
|
arrotza
|
ninteke
belarri erraldoi baten aurrean
|
|
|
Euri ala ateri, maite dut Abadiaren funtsak oinezkatzea eta gero Loiara zut zuta jaistea, iragan neguan lurtatze itzelek xendra moztu ziguten arren. Mendeak mendetegi nagitu
|
ninteke
han, itsasoa burkide, sutzen doan eguzki leinuruak txorien uhartea kilikatzen duela. Edo Santa Ana puntako harkaitz gorrietarik Dunbarrietara zulatzen dut.
|
|
|
Hemen gera
|
ninteke
eta sinetsi
|
|
2010
|
|
|
–Txantxetan zabiltza, ni baino zaharragoa! Zure aitona izan
|
ninteke
eta.
|
|
|
Gustura idatziko nituzkeen lerro hauek beste era batera. Beharbada oker egon
|
ninteke
, eta horrela bada dena poz handiz amaituko da. Baina arrazoia baldin badaukat, uste dut gomendagarria dela azkar jokatzea, eta egokien iruditzen zaizun bezala.?
|
|
|
–Lan egin beharra daukat, bestela zurekin joan
|
ninteke
.
|
|
|
Orduen aite defuntu etorten zen ferira, ta aiteri esan notsen nik: «Hemen ezin
|
ninteke
egon». «Zer ba ta?» «Ba?
|
|
|
Esan nion neure buruari: «Idaztea hau baldin bada, ni ere idazle izan
|
ninteke
, eta idazle hobea gainera». Desafioa izan zen, gazte baten desafioa.
|
|
|
ez nuke aterperik behar, ez eta ur edo jatekorik baratzeko har zoriontsua lez bizi
|
ninteke
zure besoen artean, babes arnasetan;
|
|
|
|
ninteke
–
|
|
|
paper ofizialak lortuko nituzke. Hemen legalki bizi
|
ninteke
, zurekin. Ich liebe dich Rakel, forever.
|
|
|
–Magdalena Urban: zure aita edo aitona izan
|
ninteke
eta zure senarra naiz. Apaizak esan duen bezala, animaliak baino gehiago gara geure buruari esker, baina buruak ez du denerako balio.
|
|
|
–Anarkista naizelako!!! Karkamal horiekin ez egoteagatik edozein gauza izan
|
ninteke
. Hala ere, dirua behar baldin bada, hitz egingo dugu.
|
|
|
Gaurko egunera etorriz, 3 eta 4 multzoek sortzen duten berritasuna aipatuko nuke, bertso sail honetan orain arte aipatu gabeko tipo melodikoa osatzen baitute; eta esan bezala, 3 multzoa Euskal Kantutegi idatzian nik behintzat (nahastua egon
|
ninteke
) berritzat dut.
|
|
|
Mary Annen eskuak ez zuen nirea libratzen: " Ni izan
|
ninteke
zure lehen irakurlea".
|
|
|
Ez dago Clararen arrastorik gure eskualdean. Eta ezin has
|
ninteke
Estatuko probintzia guztiak banan banan arakatzen eta deiak egiten bertan azaltzen den Clara nirea ote den egiaztatzeko. Besteak beste, telefono fakturetan dei horiek zerrendaturik agertuko liratekeelako; eta emaztea ez da ergela.
|
|
2011
|
|
|
Tira, esango nuke rock and roll kantuak direla, bai, hori da.Kantuak egunez ala gauez konposatzea gustatzen zaizu. Ez da inoiz jakiten. Jar
|
ninteke
egunez konposatzen eta deus ere ez atera, eta gero akaso etorriko zait ideia bat gauean, eta jarriko naiz kantua egiten. Ez daukat garai jakin bat.Nahiago izaten duzu musika zeuk bakarrik jotzea ala lagunez inguratuta egotea. Hemen, Texasen, baditut lagunak.
|
|
|
–Honezkero zain izanen dugu Rodríguez hori, erran zuen?. Dena den, hizketarako gogorik ez baduzu, neu bakarrik joan
|
ninteke
, garagardotegi horretarik hurbil gaude.
|
|
|
–Ez da traba. Ordu erdi barru zure hotelean egon
|
ninteke
.
|
|
|
–Zure etxetik pasa
|
ninteke
jasotzera.
|
|
|
Nire ustez zailtasuna neurri handi batean mito bat da; mito bat eta aitzakia bat ikasi nahi ez duten pertsona askorentzat. Hala eta guztiz ere, puntu batean egon
|
ninteke
ados zailtasunaren tesi horrekin. Zergatik?
|
|
|
–Nahi duzun bezala, onartu zuen neskak?. Gaur eguerdi aldera edo komisariatik pasa
|
ninteke
.
|
|
|
–Agian, Werfelen etxean oraindik ere bada poliziak topatu ez duen zerbait; aztarnaren bat, hiltzailearengana eraman nazakeena. Bihar goizean, haraino joan
|
ninteke
, barrura sartu eta begiraldi bat eman.
|
|
|
Baina Neskaren jarrerak asko zuen zaleek kantari idolatratu bati dioten begirune itsutik, eta horrek ez dit ematen bien artean harreman esturik zegoela esateko biderik. Imajinazioaren haritik tira egin, eta Katxasen eta Neskaren arteko harremanak koloreztatzen has
|
ninteke
hemen. Orrialde entretenituak izan litezke.
|
|
|
Gainera, auto berria daukat, indartsua. Aukera ona izan omen
|
ninteke
.
|
|
|
Irudi bat ikusten dut bertako ispilu txikian. Baina irudikoa ez naiz ni, ezin
|
ninteke
ni izan, ez dut ni izaterik nahi. Irudiak, ordea, ispiluan segitzen du.
|
|
|
Ez, ni Eliza katolikoaren jarrera askorekin ez
|
ninteke
ados egon. Baina badakit, bestetik, Eliza ez dela bakarrik Erroma eta Erroman gertatzen dena; Elizak emaitza on asko ere baduela munduan zehar.
|
|
|
Erran gabe doa eritasunarekin batean gaixtoago baizik ez direla etsai horiek, gutiago baitu orduan oilo gaixoak nola haier iharduki. Ez
|
ninteke
mentura erratera aipatu ditugun eritasunak ihizi zikin horietarik heldu direla. Gaitz guztiek omen dituzte zeinek beren haziak, baratzeko eta alorreko landareek bezala.
|
|
|
Haiek ere dira landarearentzat itzal, eta ihizi gaixtoen gordegia. Nahi dut horiek guztiak hola direla; baina beldur
|
ninteke
ni, zuk erran duzun bezala arbola karrakatuz, nihaurek egin diezaiodan aipatu dituzun ihizi guztiek baino kalte gehiago.
|
|
|
Igerian joan
|
ninteke
oraino hormigoian barrena narrasean zuhaitzez zuhaitz zutiturik gonbitoka egiteko. Ikusten?
|
|
|
Gizonezkoa izan
|
ninteke
.
|
|
2012
|
|
|
Horien arabera mugitzen naiz, baina neure mugimenduek ere hitzak eragiten dituzte. Panpina izan
|
ninteke
, edo, agian, neu naiz manipulatzailea.
|
|
|
izan
|
ninteke
ama
|
|
|
izan
|
ninteke
idazle
|
|
|
Izan
|
ninteke
lagun
|
|
|
ni al
|
ninteke
bi metroko alturaz
|
|
|
edo ni al
|
ninteke
lokatz koloreko larruz
|
|
|
Noiz egiten zaio mina norbaiti? Ni pasa
|
ninteke
norbaiten ondotik, eta hanka zapaldu. Mina eman diot fisikoki, baina psikikoki ez du minik hartu, badaki eta deskuiduan izan dela.
|
|
|
Inor ez da laguntzera etorriko. Zure titiak eskuetan atera
|
ninteke
hemendik, eta ateko gorilak buru makurtzea eginen lidake.
|
|
|
ITXASO. Nire etxea ere bada, ez? Nahi dudanean joan
|
ninteke
–
|
|
|
IBON. Bale, nire kontu? Eta orain, joan
|
ninteke
–
|