|
2000
|
|
|
Txema aipatu nion. Badakit ergelkeria izan zela, baina ni zeharo harrituta
|
nengoen
bere bizitzako pasarteekin, pertsona arrunta baino gehiago Hollywoodeko gidoilaria ematen baitzuen Rocíok. Beno, ba hori:
|
|
|
TRISTE nengoen eta arrai nengoen, baina kolerak eta hirak hartua
|
nengoen
bere batez, neure onetik aterea guztiz, arneguka eta juramentuka hasteko gogoz, nahiz eta ez zen hura ene ohitura, ez ene usantza. Eta sutan nengoen, eta su hark ez zuen egurrik eta ez aitzinatzailerik ere behar aitzina egiteko eta handiago egiteko, zeren eta sufrezko sua baitzen hura eta infernuko sua bera.
|
|
2001
|
|
|
Aitzol, bere ile kizkur eta irribarre zabal harekin. Txora txora eginda
|
nengoen
berarekin, nahiz eta ahal nuen moduan disimulatzen saiatzen nintzen bere lagunekin tabernara etorri eta barraren nire aldean jartzen zirenean.
|
|
2004
|
|
|
—hots egin zuen La Vachek arnaska. Ez
|
nengoen
bere ondo ondoan ere, eta guztiarekin bere bihotzaren taupadak sentitzen nituen.
|
|
2005
|
|
|
Gabon –bizkarra erakutsi eta autorantz ibiltzen hasi nintzen. Adi
|
nengoen
berak ere" gabon" erantzungo ote zidan, erne, baina ez zuen ezer esan.
|
|
|
Monika Itziarrekin mahaiak zerbitzatzen ari zen. Laguntzaile bezala nuen Monika; sukaldaria zen bera, ez zerbitzaria, bazeraman urte eta erdi nirekin eta oso pozik
|
nengoen
berarekin. Sukaldean aritzen zen bezeroak azaldu artean eta orduan sukaldari praka nasaiak kendu eta zerbitzari gona estua janzten zuen.
|
|
2006
|
|
|
Rothi begiratu nion. Öchlerrek nor zen esan zidanetik, irrikaz
|
nengoen
berarekin egoteko. Idazleak, ordea, orriak betetzen jarraitzen zuen, kontzentraziorako indar liluragarria erakutsiz jendez eta builaz betetako taberna hartan.
|
|
2007
|
|
|
Horren ordez herrian igaro genuen eguna, gora eta behera, argazki gris batzuk egiten, zenbait souvenir erosten. Gogo handirik gabe, oraindik suminduta
|
nengoen
berarekin, bere ezkontzaren data aldrebesa zela eta, nire arrebari zeramika plater batzuk eta mahai zapi bat erosi nizkion, bere etxe berrirako.
|
|
2008
|
|
|
Gozatzen
|
nengoen
bere hitzekin, irribarrez eta hesi gainera igotako oilarra bezain harro, eta hor non, bat batean, eskuineko eskua atzerantz bota zuen sorbaldaren gainetik. Zerbaitek gezi baten gisa ziztuka zeharkatu zuen airea; kolpe bat sentitu nuen eta gero oinaze bizia, eta hantxe geratu nintzen sorbalda mastari josita.
|
|
|
Lurrean eserita zegoen emakumearen bizkarrean, mingainarekin bere ezpainetako bitsa bildu zuen eta buruarekin interpretatzen jakin ez nuen keinu bat egin zidan, jarraitzeko aginduz bezala. Minutu bat pasa neraman arnasarik ondo hartu gabe, ez
|
nengoen
beraz nire onenean, eta horretaz baliatu zen emakumea eskutik heldu eta ate barrura sartzeko. Ez zegoen igogailurik.
|
|
|
–Mezu bat jaso nuen eskuko telefonoan;" Ez zaitut maite", jartzen zuen. Etxetik irtetekotan
|
nengoen
berarengana joateko. Ispilu aurrean jarri nintzen, ez dakit ni nintzen ispiluko irudiari hitz egiten ziona, edo alderantziz," ez zaitut maite".
|
|
2009
|
|
|
Elenarekin geratuta
|
nengoen
bere etxean. Ditxosozko proiektua amaitu behar genuen.
|
|
|
Henrike ni baino sendoxeagoa zen. Hala ere, eroso
|
nengoen
berak utzitako arropan. Armagizon jantzita ere, inoiz ez nion soinari egokitu halako artile eta halako larru fi nik, inoiz ez halako oinetako erosorik.
|
|
2010
|
|
|
«Capote nuen garai haietan maisu, edo maisuetako bat bederen. Ados
|
nengoen
berarekin: idazleak eskubidea du ingurukoengandik istorioak jasotzeko eta artearen aldarean ipintzeko, eta eskubidea ez ezik, baita betebeharra ere, horretara jarriz gero.
|
|
|
Idatziko dizut Pauetik eta zakarrontzira botako dituzu nire gutunak."" Nik uste nuen Herman Hesseren otso hori bezalakoa zinela", arrapostu nion. Ez
|
nengoen
bere umore aldakorraren orpotik ibiltzeko prest.
|
|
|
Berrogeita bi urte geroago, 1999ko irailean, David hila zen eta ni bere hilobiaren aurrean
|
nengoen
bere emazte Mary Annekin Stoneham rantxoko hilerrian. Gizon bat epitafioa zizelkatzen ari zen hiru hizkuntzatan, ingelesez, gaztelaniaz eta euskaraz:
|
|
|
Bazetozkidan. Prest
|
nengoen
bere pairamen egoistaren horma definitiboki pitzatu eta oinaze bakarrean batuko gintuen nire tirada botatzeko: " Ohartzen zara zer datorkidan gainera, Jaione?
|
|
2011
|
|
|
Ez du ezer egin hori merezi izateko. Lasaiago
|
nengoen
bera beldurturik ikusita irribarre jasangaitz horrekin baino; pentsatu dut bortxatu egin behar nukeela, baina kortea ematen zidan, idazteko ere itsusi geratzen da.
|
|
2012
|
|
|
Baina ezin nuen, Martina, ezin nuen atera eta hogei urte zaharragoa zen pertsona haren aurrean jesarri eta harekin hitz egin. Ez
|
nengoen
berak egin zitzakeen galdera haiek guztiak erantzuteko prest, eta are gehiago, ez nengoen ziur ikusi nahi nuen ere.
|
|
|
Gauerako, erruak malkoak eragiteraino torturatzen ninduen. Ignazio nahi nuen, ezin gusturago
|
nengoen
berarekin, nire bizitzako bikotekiderik interesgarriena izan zitekeen. Eta apainena ere noski.
|
|
|
Iritzi horri lotu zitzaion berehala nire irudimena, berez funtsik gabea zen arren; eta, nire gidariari aipatu niolarik, harrituta geratu nintzen entzun nionean esaten, nola, horixe bazen ere gai honi buruz norvegiarrek zuten ideia, berak ez zuen halakorik uste. Aurreko ideiari dagokionez, ez zuela ulertzen aitortu zuen; eta horretan ados
|
nengoen
berarekin, zeren, paperean argia izanik ere, guztiz ulertu ezinezkoa bihurtzen baitzen, eta baita zentzugabea ere, osinaren trumoi haren pean.
|
|
|
Nastia, ohi bezala, etxeko atean zegoen nire zain, larruzko berokian bilduta; ilargiak argi egiten zien haren ezpain eztitsuei, gaueko hotzak urdinduei. Ezagutu bezain laster, irribarre egin zidan, baina ni ez
|
nengoen
berari jaramonik egiteko. «Agur, Nastia», esan nion aldamenetik igarotzean.
|
|
|
Egun eguzkitsua zen. Han
|
nengoen
bere etxe aurreko bankuan eserita, nire soineko berriarekin, urduri. Bat batean Dennis ikusi nuen autoan, barrez.
|
|
2013
|
|
|
Larruzko galtza estuak eta bota puntadunak zeramatzan. Ez nion paketerik ikusi, baina seguru
|
nengoen
bere gizontasunaren frogak nabarmenki erakutsi nahiko zituela. Bigarren sekuentzian bulego ilun batean agertzen zen, mahai ertzean eserita zigarroa erretzen, oraindik bere beroki luzea soinean, kentzeko asmorik gabe, beraz, eta ordenagailu aurrean lanean ari zen neskari ari zitzaion hizketan, hari begiratzen zion, baina ez zion begiratzen gizonezko askok egiten dugun eran, modu orokorrean edo begirada mugituz bederen (bi begietara lehenik, ezpainetara gero, triangelu bat marraztuz betiere), zuzenean baizik, eskotera begiratzen ziola esango nuke, eta lotsarik gabe gainera.
|
|
2014
|
|
|
–Capote nuen garai haietan maisu, edo maisuetako bat behintzat. Ados
|
nengoen
berarekin: idazleak eskubidea du ingurukoengandik istorioak jasotzeko eta artearen aldarean ipintzeko, eta eskubidea ez ezik, baita betebeharra ere, horretara jarriz gero.
|
|
|
Haserre
|
nengoen
berarekin.
|
|
|
Ziur
|
nengoen
bera zela.
|
|
|
Ohean
|
nengoen
berarekin.
|
|
2015
|
|
|
Gorpua bertan zela eginen zen elizkizuna, eta gero, lurperatzea; lehendik iragarria zegoen hilerrira senide hurbilenak baizik ez zirela pasatuko. Hor eserita, lehen ilaran, azken 22 urteetan besarkatu ezin izan nuen lagun presoa zegoen, antza, aita hil berriaren hilkutxan begiak finkaturik, ez baitzuen ezker eskuin edo atzerantz begiratzen; ertzainek bai, noizbehinka zeharkako begiradak botatzen zituzten.Meza aurrera joan ahala, lagun presoa hasi zen burua jiratzen eta ingurukoak agurtzen; ni, berriz, oso atzean
|
nengoen
berak ikus nintzan. Irribarrea eta begirada trukatzea, hori besterik ez nuen nahi, baina meza aurrera zihoan, eta gero eta denbora gutxiago gelditzen zen bukatzeko; lagun presoak ehun eta hirurogei gradu jiratu zukeen burua ni ikusteko, eta mezaren azken atalean sartzera gindoazen:
|
|
|
Orain, egun hura gogora ekartzen dudan bakoitzean, denbora guztian lelo aurpegia jarrita eduki nuela iruditzen zait. Kontatzen zidana izugarria izanik ere, ni gehiago
|
nengoen
bere hitz aukeraketaren arretan eta bere hizpideari zerion musikaren gozamenean beste ezertan baino. Aho zabalik egongo nintzela iruditzen zait orain, sekula ez baitzidan ordura arte emakume batek hainbeste eta era hartara hitz egin.
|
|
|
Bi urteren ondoren, azkenean, familia elkarketako programa baten bitartez, Souad eta Wafa Errioxara joan ziren. Urduritasuna eta bozkarioa nahasten zizkion bidaia hark;, pozik
|
nengoen
berarekin biziko ginelako, azkenean! Eta amets europarra elkarrekin partekatuko genuelako; baina hona etortzeak dena han atzean uztea esan nahi du, familia han uztea eta ordura arte nire bizitza izan zen guztia han uztea?.
|
|
|
John mamu batengandik askatzen ari nintzelakoan
|
nengoen
bere liburua amaitzeko aukera izan zezan.
|
|
|
Ongi
|
nengoen
berarekin hizketan.
|
|
2016
|
|
|
Ziur
|
nengoen
berarekin joateko atera zinela.
|
|
2017
|
|
|
Ordutik aurrera bera izan zen nire lagunik onena. Eskola bukatu ondoren, desiratzen
|
nengoen
bere ipuin zoragarriak entzuteko. Marrazkiak egiten ere irakatsi zidan, aitonak berari irakurtzen irakatsi zion bezala.
|
|
|
Inoiz inbidia ere eman didate egoera aurretiaz ikusten dutenek, ezer egin aurretik bi aldiz pentsatzen dutenek; Kursaalean Ametsek mikroaren aurretik mugitu gabe erantzuten zidanean bezala. Kontrako itxura eman arren, ez
|
nengoen
bera baino erosoago. Baina ez dut derrigor eroso egon behar gustura egoteko; ez dut dena kontrolatu behar ondo egoteko.
|
|
|
Ni harrituta
|
nengoen
bere entusiasmoarekin, isila baitzen lanean eta ez bainuen inoiz lau hitz bat bestearen segidan esaten ikusi. Baina bost axola zitzaidan niri txapeldunaren biografia eta neskak bertsolaritzaz zuen jakituria, nire neskaren maitaleak zein ziren jakin nahi nuen, nolakoak ziren.
|
|
2019
|
|
|
Zartaginen kirtenak ez dira kanpora begira utzi behar sekula, mundu guztiak jakin luke hori, sukaldean umeak ibiltzen direnean batez ere. Desesperaturik, belauniko geratu nintzen putzu zuri berdean, zer egin ez nekiela, eta artean hala
|
nengoen
bera sartu zenean" (182).
|
|
|
Beti gogorarazten zidan zeinen ondo portatu zen nirekin. Rikardo ona zen baina beti ume bat bezala sentiarazten ninduen, beti zorretan
|
nengoen
berarekin. Nik gauzak egiteaz hitz egiten nion:
|
|
|
Logela hartan sartuta astirik nahiko izan nuen nire aitonarekin gogoratzeko: hondoa jota
|
nengoen
bera gaztetan ibili zen hirian bertan, memorian, hamar kilometroko urruntasuna baino ez genuen izango espazioan, eta laurogeiren bat urteko edo apika gehiagoko tartea denboran zehar. Bera eta beste euskaldun haiek bizirik atera ziren halako zentzugabeko abentura osatuta, Txilen dioten moduan esanda, harpe ona izan zuten.
|
|
2020
|
|
|
Seguru nengoen gaixo bat zela, neurotiko bat, ez zela pertsona bete betea edo bazuela non edo non pitzaduraren bat. Seguru
|
nengoen
bere buruaren inguruan mundu bat eraikia zuela, unibertso txiki bat, eta handik begiratuta gainontzeko guztiok estralurtar urrun gisa ikusiko gintuela. Hori dena, tira!, ulertzen nuen.
|
|
|
Ez nekien zer gertatzen zitzaidan baina haserre
|
nengoen
berarekin, eta jeloskor Brianekin.
|
|
|
Igandean, 2013ko maiatzaren 26an, goizeko hamarretan, ni
|
nengoen
berarekin, eta arnasotsa aldatzen ari zela konturatu nintzen. Eskutik heldu nion, azken arnasa larriago bat hartu zuen, eta joan zela sentitu nuen.
|
|
|
Nik banekien berak ez zekiela nik banekiela berak ez zekiela nik banekiela bera nor zen. Berria irakurtzen baduzu ez da hain zaila euskal intelektual bat nor den jakitea, ohituta
|
nengoen
bere aurpegia iritzi artikuluen atalean ikusten, nahiz eta ez nion ia inoiz alerik irakurri. Ezin ditut jasan intelektualak, ez idatziz eta ezta aurrez aurre ere, ez naiz inolako intelektualez fio patetiko ikusten ditudan arte, humano, maskararik gabeko.
|
|
2021
|
|
|
Ni, oso maiteminduta
|
nengoen
berarekin, baina ez nintzen ausartzen ezer esaten. Halere, kasurik egiten ez zidala ikusita, oso kuttuna nuen harritxo batekin lepokoa egin nion.
|
|
|
–Eskerrik asko oharragatik, erantzun zuen Estibalitzek, nahiz eta ni ziur
|
nengoen
berak bazuela datu hori?. Zure instrumental kirurgikoaz ere hitz egin digute.
|
|
|
Txundituta
|
nengoen
berarekin.
|
|
2022
|
|
|
Burua makurtu eta hondakinen amaraunean zehar abiatu nintzen harenganantz. Seguru
|
nengoen
bertatik bertara hitz eginez gero neskatoa lasaitzea lortuko nuela.
|
|
|
Eta ilusio berbera zerion amari ere bere poro guztietatik. Pozarren
|
nengoen
bera hain kontent ikusita.
|
|
|
Liluratuta
|
nengoen
berak gustuko ninduelako, eta suposatzen dut altzo txakurra izan nintzela pixka bat[...] Nire burua berekin identifikatzen nuen nolabait, eta bere lorpenak nire lorpenak ziren, eta bere arrakasta guztiak nireak. Nik ez nuen batere.
|
|
|
Emakumeak bazuen berehala errenditzera ninderaman zerbait. Irrikaz
|
nengoen
beragana hurreratzeko, ukitzeko eta milikatzeko. Emakume horrek ez du larruazalik.
|
|
|
Ama hil zenean, oso haserre
|
nengoen
berarekin.
|
|
2023
|
|
|
–Horregatik torturatuko zuten –sartu zen Karlos– Harrituta
|
nengoen
beraren kontra erabilitako bortizkeria mailaz, orain ulertzen dut zergatik.
|
|
|
Zintzoa izango zela agindu zidan hilabete batzuk lehenago. Nazkaturik
|
nengoen
bere txorakeriekin. Denoi egingo liguke on noizean behin zerbaiti edo norbaiti ostiko on bat emateak, baina besteok geure buruak kontrolatzeko gai baginen, zergatik bera ez?
|
|
|
Ahaztuta
|
nengoen
berarekin.
|