|
2000
|
|
|
Izan ere, osaba ez bezala, guztiz gogara nengoen ni. Eta gogara nengoen, zeren napolitarraren solasaldia ikasbide ezin hobea bainuen Italiako lengoaian abantza
|
nendin
eta aitzina egin nezan; eta gogara nengoen, halaber, zeren mutil hura atsegin bainuen, traza ona hartzen niolako eta iduritzen zitzaidalako ezen zinez eta minez ari zela, eta ez zutela haren begiek gezurrik erraiten. Eta, nola gainerat desegokitzat eta bidegabekotzat jo bainuen osabaren partehartze hura, gonbidatuari zor zion errespetuari eta begiruneari faltatzeagatik, hala, hargatik edo, erran nion:
|
|
2001
|
|
|
–Abokatuarekin hitza hartzera joanen nintzela xanpatu nion eta lankide batek, bere esku zakuan zeukan lexomil pastilla bat eman zidan, ur baso batez lagundurik, jabal
|
nendin
bederen. Bistan dena, elkarrekin eraiki gure villa ederrera heldu nintzenean, Marttak lekuak hustuak zituela, baina bere usaina zoko miko guztietan hedatua zen.
|
|
|
Behin isiltasuna eginda, eta Guebokinder guregana hurbildu zen, niri begira begira gelditu arte. Orduan keinu bat egin zidan libre zuen eskuaz (bestea kokotsean pegatuta baitzuen), oholtzara hurbil
|
nendin
eskatuz.
|
|
|
Bere matraila gogor jotzea berak desio zuen neurriko erantzuna zitekeen, kasu; edo aurpegira destainaz tu egitea gutxienez. Niri muturra hausteko gogoa nabarmenegi zitzaion, ni bere tranpan itsu itsu eror
|
nendin
.
|
|
2002
|
|
|
Arratsalde baten Asunenean egin genuen guateke hura ez zitzaidala ahaztu. Amaren loisintxak eta amarrukeriak bere alaba Asunekin konpon
|
nendin
!
|
|
|
Neu ninduan koldar bakarra. Betidanik harroputz samarra izaki, ostendu egiten nian izu hori, oilo busti bat izan ez
|
nendin
.
|
|
|
Izan ere zazpi urteko mutil koskorra, jada, bera, nik aspaldi utzia nion lotarakoan haren ondoan etzateari, eta nire gau hartako agerraldiak, ohikoa ez zelarik, larridura eransten bide zion, umearen begietan, gertakariari. Bazitekeen nire semea bere pena esajeratzen egotea, eta ni hartaz gupida
|
nendin
bilatzea, bere jokaera negartiarekin. Aski ezaguna baita haurren abilezia, euren aldeko izan daitezkeen egoerei etekina ateratzeko.
|
|
2003
|
|
|
–Ordezko bat bilatuko zidatela agindu zidaten orduan, senarrarekin batean desager
|
nendin
. Abagune ezin hobea nuela, zioten, bizitza berri bati ekiteko.
|
|
2004
|
|
|
Haurdun nago"; hamargarrenak, ordea, bost minutuko mehatxu luze bat zuen eranskin, Adelak adierazten baitzidan, adierazi ere, berarekin ezkondu behar nuela, berdin zitzaiola Pedralbesko monasterioan edo Kataluniako epaitegi gorenean, gu biona baitzen haurra, eta zoriontsuak izan gintezkeela ezkonduz gero;"... eta ezkondu nahi ez baduzu...", jarraitzen zuen... eta, handik aurrera, Adelak hiru lau hilabete haietan ongi hausnartutako erabakiak eta ondorioak gogoetarazi zizkidan: bihotzeko aldizkari batean argitaratuko zuela goitik behera gure arteko historia osoa, xehetasun txikienik ere baztertu eta alboratu gabe; lau haizeetara zabalduko zituela hainbat eta hainbat sekretu, berak nire bizitzari buruz zekizkienak; vudu a egingo zuela, panpina baten bihotzean orratz batzuk sartuta, infarto batetik hil
|
nendin
... eta azkenik, auzitan sartuko ninduela ere bai, eta utzikeriaz akusatuko ninduela, haurra biona zelako eta nik ere –aitak– neure ardura erakutsi behar nuelako.
|
|
|
Gainera, dedikazio osoa zuen Ritxarrek, baita komunikatzeko ahalmen izugarria ere, eta irakaslearen kualitate haiek are gehiago lagundu zidaten, alor hartan ahalegin
|
nendin
. Horregatik, gutxieneko bi nobelak irakurri beharrean, lau irakurri nituen urte hartan:
|
|
2005
|
|
|
Beste profesionalekin ere ibiltzen zela, eta nik haiek baino lan gehiago ematen niola. Hala pixkanaka pixkanaka osabak eta Martin Ezkurrak animatu ninduten pilotan probatu
|
nendin
.
|
|
|
Eskailerak gora edo behera tatarrez ibilten entzuten baeben," hortxe doa Mirentxu gurea, gure herrentxua" esango eukean, ahopeka edo boz goraz, baina beti be maitagarri eta laztangarri esango. Bestalde, hirugarren etxebizitzan bizi zan Josek, arotza bera, aulkitxo bat egin eta bere eskilaraburuan itxi eustan, gorabeheratan atsedenaldia behar izan ezkero bertan jesarri
|
nendin
.
|
|
|
Adela bidaia harrigarria bihurtu zitzaidan orduan, existentziari buruzko ikuspegi zabal bat eskaini baitzidan nerabezaroan aurrera jarraitzeko. Puzzle baten zatiak oparitu zizkidan Adelak, pausoz pauso eraikitzen joan
|
nendin
.
|
|
|
–Horren aita ez zitean behartu, beste gazte batzuk bezala, armada frankistan sartzera; hura boluntario joan zuan, urte batzuk ere bazitian eta. Gure aita fusilatu zutenean, hura egon zuan niri eusten, begira egon
|
nendin
. Orain burua joandako agure zahar bat besterik ez duk; eta semea, berriz, begiraiok:
|
|
|
Abdon Gabilondo izeneko jaun batek denda bat zeukan herria ren erdian. Ikusten bazuen frantsesen batzuk etortzen zirela bere dendara zerbait erosteko eta, bazekien nik frantsesez zerbait banekiela eta deitu egiten zidan frantsesekin mintza
|
nendin
. Elkarrekin nahiko ondo moldatzen ginen.
|
|
|
Leonek entretenigarri bat jarri zidan aukeran. Arizkunen asper ez
|
nendin
aipatu zidan Lakoizketa. Orain ezin du ulertu nire jakin min neurrigabe hau.
|
|
2006
|
|
|
Danak harrituta itxirik, garbitokiko lana bertan behera lagata itoka jo neban istripua izan zan lekura. Bidera beharrera itzuli
|
nendin
urten eustan ugazabari ahal zan moduan ihes egin neutsan. Ez nintzan gelditu.
|
|
|
Alabaina, ez neban denpora gehiago behar izan neure nahasmendutik urteteko. Laster dastatu nebazan jagole baten laztanak, besteakaz batera lerrokatu
|
nendin
. Makilakadek, ez eben bete espero zan helburua, ostera.
|
|
|
Lerroan zutundurik parau barik, patioa mugatzen eban alanbrezko hesi baten oinpera bota ninduen barriro. Arin zutundu
|
nendin
egin ebezan ahaleginak ez ziran alperrikoak izan. Eskerrak emon neutsezan hain abegitsuak izateagaitik.
|
|
|
Haiek onak ziren. Ama Birjinak bidali zizkidan Egiaren Bidera itzul
|
nendin
. Arkumearen Artaldera.
|
|
|
Konortea galdu nuen, baina ur hotza bota zidan berriz ere. Esnatu nintzenean, gomazko zerrenda bat jarria zidan besagainean, odolustu ez
|
nendin
. Esna nengoela ikusi zuenean, beste eskua mozten hasi zitzaidan.
|
|
|
Jainkoak zigortzeko bidali zidan Deabrua, baina baita aukera bat emateko ere. Bere Mezularia zen, Artaldera itzul
|
nendin
bidalia. Renék emaztea esnatu eta auzokoen laguntzaz erietxera eraman ninduten.
|
|
|
Goitik eta behetik, larru gorritan utzi arte. Sutondotik bertago jarri ninduen, hoztu ez
|
nendin
. Pertza sutatik kendu, gehiegi berotu baino lehen, eta nire gorputza garbitzeari ekin zion.
|
|
|
Hori ez zen duelura agertzeko itxura, baina inork ez zuen deus kontrakorik erran. Haren heinean egon
|
nendin
, Gorriak bere kasko mailatua jantzarazi zidan. Irringarri nengoen, nire bi buru estaltzeko adina zen.
|
|
|
Ziprianok jaka hartu zuen beheko suaren ingurutik. Keinu egin zidan hurbil
|
nendin
.
|
|
|
–Nik ere lili usaina? –galdetzen zidan ilunpean, lepotik helduz musu emateko hurbil
|
nendin
.
|
|
|
Txorikume habiatik erori berriari eskaintzen zaion errukizko maitasun barea ikusi nuen amaren begietan. Eginahalak egiten ari zen ez
|
nendin
konturatu zenbateraino zegoen kezkatuta.
|
|
|
Zuzen zuzen kontatzen ari naiz guztia, neure kabutakoei izkina egiten saiatu naiz, ez
|
nendin
ez naizen bezalakoa ageri. Ez dakit lortu dudan.
|
|
|
Gogoan dut jangelan ere gurekin batera egoten zela hura. Bada, ni Arantzazutik irten nintzela jakin zuenean bila etorri zitzaidan, ikasketak ordaindu eta haren idazkari partikularra izan
|
nendin
. Arantzazun, izan ere, haren gustuko musika jotzen zuena nintzen.
|
|
|
– Ondo duk koiotearen ipuina osorik entzun nahi ez izatea baina, ez duk bigarren bertsioa entzun –berriz jesar
|
nendin
esan zidan– Ezagutzen al duk Book of Mormon ospetsua. Konta egiozu, Sarah.
|
|
2007
|
|
|
Besoetan hartu eta tinkatu ninduen: ez zitzaion laket eskapa
|
nendin
. Pentsamendu soilaz are gutxiago.
|
|
2008
|
|
|
Urrian, krisia, eta gu fabrikan itxita, gatazka konpondu zen arte. Handik bi urtera, lanera bulego nagusira joan
|
nendin
eskatu zidaten, Kalitate kontrola zuzentzeko; saileko buru. 1970ean labeetako teknologo lanean jarri ninduten eta huraxe egin nuen 1995ean erretretan sartu nintzen arte.
|
|
|
Ez zidaten alde egiten utzi nahi. Unibertsitatera joan
|
nendin
nahi zuten, zientziak ikastera. Nik esaten nuen bazitekeela ikasteko balio izatea, baina ez irakasteko.
|
|
|
Urtebete baino gehiago da etxe honetan bizi naizela, ospitaletik etxera bidali nindutenez geroztik. Miriam tematu zen hona etor
|
nendin
, eta hasieran biok besterik ez ginen, biok eta erizain bat, Miriam egunez lanean zela ni zaintzera etortzen zena. Gero, handik hiru hilabetera, mundua jausi zitzaion gainera Katyari, eta New Yorkeko zinema eskola utzi eta amaren etxera itzuli zen bizitzera, Vermont-era.
|
|
|
Gorroto nituen zure" a" motz horiek. Kasurik egin ez zenidalako adierazpidea zela iruditzen zitzaidan, isil
|
nendin
adierazteko baieztapen hotz bat bestela.
|
|
2009
|
|
|
Baina horrelakoak gara gu! Duela bizpahiru urte Ama Lurren proiekzio batera joan
|
nendin
hots egin zidan unibertsitatera Fito Rodriguez irakasleak. Filma egoera penagarrian zegoen.
|
|
|
Sukaldetik itzuli nintzenean, neskatxa komunean zegoen. Botaka... edo botaka itxuran, agian, ez dakit, ni beragaz ardura
|
nendin
.
|
|
|
Sarrerako atean ez zegoen inolako iragarkirik 12 zenbakia baizik, etxearena, baina jakin bagenekien neskak zirela barruan. Baltimore-ko lagun batek esan zidan ni, Louisianakoa izanik frantses apur bat nekienez eta beltza nintzenez, aurrean jar
|
nendin
, atea zabalduko zuen neskazaharrari, horiek izaten baitziren gehienetan atezainak, frantsesez mintzatu eta, halaber, bromaren bat egiteko.
|
|
|
Ez ninduten ukitu, hori esaten zuten. Geldi egon
|
nendin
, belarrondoko pare bat baino ez zidaten eman, baina eskuak sentitu nituen gorputz osoan. Biluzik nengoen Berdura Plazaren erdian, eta eskuak sentitzen nituen oinetan, zangosagarretan.
|
|
|
Nik hariari jarraitu niezaion? Hilketak argitu eta berarengana heldu
|
nendin
–Arnasa eten beharrean sumatu nuen.
|
|
|
–Ez
|
nendin
inoiz beraz desamorostu, bistan dena.
|
|
|
Jokoaren helburua zen triangeluaren aldeak luzera berekoak eta ahalik eta artezenak izatea. Halakoren bat lortzen zenuenean," ama, ama", deitzen zenidan," etorri!", zure triangelu perfektua ikustera joan
|
nendin
. Nire arnasarekin lurruntzea izan zen zuen ispilu txikiaren aurrean otu zitzaidan lehenengo gauza.
|
|
|
Zenbat inuzentekeria eta zentzubako gauza sartu zaizkidan buruan nire bizitzan; azken batean, zertarako, baina? Ezpainetan barretxoa zuela, pasoa utzi zidan kastellano itxurako andreak bere aurretxotik jaits
|
nendin
autobusetik. Iruditu zitzaidan denak... txoferra, nire ondoan eserita joan zen neska, andre kastellanoa... denak zeudela pozarren, barretxoa ezpainetan zutela, eta neu nintzela egun hartan nire inguruan triste zegoen bakarra.
|
|
2010
|
|
|
baita eskrupuluen azpian harrokeria lotan egon zitekeela ere, zeren Jainkoa baino perfektuagoa izatea harrokeria hutsa den; berak irakatsi zidan hatz erakuslea baino garrantzitsuagoak zirela errukia eta maitasuna, besteen alde nahiz geure buruaren alde erabil ditzakegunak; berak irakatsi zidan zertarako nituen besoak eta eskuak: gaixoak eta ezinduak besarkatzeko eta ez hurkoaren edo geure buruaren aurka aritzeko, besoak palanka eta eskuak ukabil bihurturik; berak iradoki zidan, ezkutuan bada ere, gure giro estu hartan?!?, ezin egon zitekeela infernurik inon, eta egotekotan, gizakion baitan egon daitekeela, bihotza gorroto iturri bihurtzen denean; berak ematen zizkidan, neure buruaren gero eta jabeago izan
|
nendin
, aholku ezin hobeak, izugarri laguntzen zidatenak bai neure barne mugak gainditzen eta bai arimako zama arintzen ere?
|
|
|
aitak. Manfred Meyerrek? eskuak burura eramaten zituen bitartean, diruak guztia lezake, eta Suitzako bankuan pilatuta zuèn diru mordoa erabiltzeko prest zegoen ni joan ez
|
nendin
–eta aitonak nire erabakia txalotzen.
|
|
|
Ulertu didazu, Gerhard??. Horregatik, halaber, amaren hitz haiek buruan zituelako, beharbada, Gerhard ez zitzaidan inoiz esatera ausartu bere taldean edo bere partiduan sar
|
nendin
, gure arteko eginbideak beste maila batean kokatu baikenituen: xakean jokatzea, pintura erakusketetara eta antzeko manifestazio artistikoetara joatea?
|
|
|
–Uztail erdialdean ezagutu nuen Sebastian, hasi zen argibideak ematen?. Aitak burutazio bat izan zuen piraguan ibiltzera joan
|
nendin
. Horretarako ikastaroak badira hondartzan nire adineko neska mutilentzat.
|
|
|
Junek eta Alexek ez zidaten jaramonik egin. Segur aski, ez ninduten nengoena baino leku okerragoan jarri nahi, guztion hobe beharrez, eta Alexek musu eman zidan, isil
|
nendin
akaso. Gero, dendan sartu ginen.
|
|
|
Nahi zuen punturaino iritsiko ginela esan nion; nahi bazuen eskutik helduta egongo ginela; nahi bazuen besarkatuta, besterik gabe. Berak orduan hatz bat jarri zidan ezpainetan, isil
|
nendin
, eta musu ematen hasi zitzaidan gero.
|
|
|
Bera izan nuen irakasle eta bide erakusle; berak irakatsi zidan Jainkoaganako konfiantza zela eskrupulu pozoitsuen aurkako antidotorik behinena... baita eskrupuluen azpian harrokeria lotan egon zitekeela ere, zeren Jainkoa baino perfektuagoa izatea harrokeria hutsa den; berak irakatsi zidan hatz erakuslea baino garrantzitsuagoak zirela errukia eta maitasuna, besteen alde nahiz geure buruaren alde erabil ditzakegunak; berak irakatsi zidan zertarako nituen besoak eta eskuak: gaixoak eta ezinduak besarkatzeko eta ez hurkoaren edo geure buruaren aurka aritzeko, besoak palanka eta eskuak ukabil bihurturik; berak iradoki zidan, ezkutuan bada ere —gure giro estu hartan...! —, ezin egon zitekeela infernurik inon, eta egotekotan, gizakion baitan egon daitekeela, bihotza gorroto iturri bihurtzen denean; berak ematen zizkidan, neure buruaren gero eta jabeago izan
|
nendin
, aholku ezin hobeak, izugarri laguntzen zidatenak bai neure barne mugak gainditzen eta bai arimako zama arintzen ere...
|
|
|
Ulertu didazu, Ludwig? Ulertu didazu, Gerhard? ’ Horregatik, halaber, amaren hitz haiek buruan zituelako, beharbada, Gerhard ez zitzaidan inoiz esatera ausartu bere taldean edo bere partiduan sar
|
nendin
, gure arteko eginbideak beste maila batean kokatu baikenituen: xakean jokatzea, pintura erakusketetara eta antzeko manifestazio artistikoetara joatea... baita politikaz hitz egitea ere, amak mugatutako esparruaren barruan, halakoetan berak —Gerhardek— hitz egiten bazuen ere... ni entzutera mugatzen bainintzen, edo hari entzuteko itxura egitera, askotan eta askotan burua joan egiten baitzitzaidan, buruaz, aldi berean, behin eta berriz baietz esaten banion ere.
|
|
|
Danielak niretzat utzitako karpeta bat zeukan. Patxintxiren memorien atal bat omen zen, hurrengo egunean egingo genien bisitarako prestatuta joan
|
nendin
utzi zidana. Korreo elektronikoz bidaltzea zeukala komentatu nion Mariori, baina beregana joan behar zuela aprobetxatuz ekarri zituela erantzun zidan.
|
|
|
Jo egin nahi nuen, matrailezurra hautsi nahi nion. " Lasai, David", esan zidan Cesarrek gerritik heldu eta atzera
|
nendin
ahaleginduz. Baina nik jo egin nahi nuen.
|
|
|
Saltoka hurbiltzen ziren sukalde atzeko zaborrontzietara, edo hegaldi laburrak eginez. " Ez daukat ezer txorien kontra —esan zuen Teresak— Beti ihesean dabiltzan mutilak ehizatu nahi ditut nik." Barrezka, bultza egin zidan, desorekatu eta ohe gainera eror
|
nendin
. Baina ez zuen nahikoa indar egin.
|
|
|
" Ez dut uste, Lubis. Ezin dizut sinetsi." Keinu egin zidan ni ere abia
|
nendin
. " Goazen, David.
|
|
|
Esna
|
nendin
nahi zuen Teresak. Kolegioko psikologoak edota nire gurasoek bezala.
|
|
|
Irribarre goxo, begi urtsu, lepoko azal zimelak kantuaren erritmoan dardaran. Begiradarekin gonbidatu ninduen, bere alboan eser
|
nendin
. Kontu handiz eseri nintzen, malgukien zaratak une magikoa etengo zuen beldur banintz bezala.
|
|
|
Oheko izarak aldatu zituen aurrena, berak beste lanak bukatu bitartean bertan geldirik egon
|
nendin
.
|
|
|
– Zutaz oroi
|
nendin
idatzi zuen, bera eta biok zu gabe bizi genuelakoan.
|
|
|
Batez ere Clararen inguruan ibiltzen nintzenean. Bere inguruan ibil
|
nendin
oraindik atsegin zitzaionean. Ez da baina ekimen erosoa.
|
|
2011
|
|
|
Baina, arrakasta izan eta gero, ez da erraza zuek oholtza gainean ikustea. Zer gogoeta eragiten dizu horrek. Nire bidea garatzeko lekurik ez nuelako irten nintzen Euskal Herritik, baina okerrena zen «erreakzio» bat zegoela horretan saia
|
nendin
ere uzten ez zidana. Harrigarria egiten zait Espainia oraindik ere hain irla ikustea.
|
|
|
«Pasioz bizi dut txirrindularitza, eta maite dut irabaztea. Taldeak dena eman du ni gero helmugan lehena izan
|
nendin
. Amaiera zail asko daude aurten, eta, beraz, ditudan aukerak aprobetxatu behar ditut».
|
|
|
Ez dakit esanekotasun hura ez ote zetorkion zelulakide izan ziren garaitik, gaztetan elkarrekin ibiliak baitziren biak gizarte libreago baten aldeko borrokan. Baina aita kanpoan zela, artean ezagutzen ez nuela halaxe esaten baitzidaten, kanpoan zela?, garai bateko militante managaitzak, apaizarekin nola edo hala moldatu, eta dotrinan has
|
nendin
lortu zuen. Bai, dotrinara eramaten ninduen amak beste haurrekin batera, haietarik ezertan nabarmentzea kaltetarako nuela iritzita; gerraondo goibel hartan, ohiz kanpoko soinurik sortuko zuen edozerk gure segurtasuna kolokan jar zezakeelakoan edo.
|
|
|
Egoitzara iritsi nintzenerako bertako sendagilea, bi udaltzain, Ama Nagusia eta kaperaz arduratzen zen apaiza zeuden Birjilioren gelan. Haren gela nahiko txikia zenez pare bat lagunek atera behar izan zuten ni sar
|
nendin
. Larri nengoen, eta, nire larritasunaren esperoan edo, ni baretzea izan zen gelakoen lehen lana.
|
|
|
Urdozen, Baigorriko auzo edo kartierrean, pasatu zituen hogeita hamar urte edo zerbait holako. Haren lilura edo zen, nahi balin baduzu, ni izan
|
nendin
maisu.
|
|
|
Zeure buruarekin harritzen hasita zeundelako esan zenidan gauza bitxia gertatzen ari zitzaizula. Ni ere harritu
|
nendin
, nik ere bizi nezan ernaltzen ari zitzaizun kezka. Ohikoa ez zen zerbait usaintzen ari zinen zu bi hitzen arteko nahasmen hartan.
|
|
|
Txirrina jo zidan apartatu
|
nendin
.
|
|
|
Venezuelako bidaia hura egiteko dirua behar nuen, eta lanean hasi nintzen Renoko farmazia batean, gauez. Bitartean, aitak nire izena emana zuen Renoko unibertsitatean, ikasketak ordaintzen zizkidan, dirua ere ematen zidan, unibertsitatera joan
|
nendin
. Eta, jakina, ni unibertsitatera, batere ikasten ez banuen ere!
|
|
|
Hark, zer ote nuen bertan geratzeko. Nik, Jon Bilbao nire ondoan izateak ni bertan gera
|
nendin
asko lagunduko zuela erantzun nion.
|
|
|
Motxila jaso, eskua luzatu nion altxa zedin, soinean zeukan atorra. Gorputz osoarekin estutu ninduen, baina ispilu batean sartu nahi izan banindu bezala, urtu, paretak hurrupaturiko pintaketa izan
|
nendin
. Laztan bat behar nuen.
|
|
2012
|
|
|
Orduan, hilerri berria egin gura zutela esanez etorri zitzaizkidan beste batzuk, eta haiekin joan nintzen. Azkenean, AEBetako konpainia bat etorri zen, erosi zituen Puerto Ricoko hilerriak eta hileta zerbitzu gehienak zazpi hilerri eta hemezortzi hileta zerbitzu; Espainian ere baditu erosiak, hots egin zidaten, zazpi hilerri haietako buru izan
|
nendin
, eta haiekin hartu nuen erretiroa.
|
|
|
Horren garbi ikusi nuen hori, ezen ezerk ez baitzidan eman halakorik ez egiteak baino poz handiagorik, orduan arrazoiak ikusten bainituen uste izateko, hura eginez gero, nirea hilketa basatia baino bekatu txikiagoa ez zela izango. Belaunikatu eta apal apal eman nizkion eskerrak Jainkoari, odolezko bekatutik libratu ninduelako; Bere arduraren babesa eman ziezadan erregutu nion, basatien eskuetan eror ez
|
nendin
, edo eskuak haien gainean jar ez nitzan, neure burua babesteko Zeruko dei argiagorik entzuten ez nuen bitartean.
|
|
|
Pixka bat eroso sentitzen hasi nintzen orduan eta purtxileria batzuk atera nituen, Amerikako eta beste alde batzuetako indiar basatiei erregalatzeko bidaiariek eraman ohi dituzten horietakoak, hala etxeko jendeak maitagarriro hartuko ninduelakoan. Haren aurretik sar
|
nendin
keinu egin zidan zaldiak; gelaune handi bat zen, buztinezko zoru leunaz, askak alde bateko luzera guztian. Hiru moxal eta bi behor zeuden, ez jaten, baizik eta batzuk behintzat atzeko hanken gainean eserita, zeinak biziki harritu ninduen; baina are harrigarriagoa izan zen gainerakoak etxeko lanak egiten ikustea.
|
|
|
Mandatari hark jasotako aginduen arabera, Blefuscuko monarkari bere jaunaren onginahi handia azaldu behar zion, aski baitzuen ni neure begiak galtzera bakarrik zigortzearekin; baita justiziatik ihesi nenbilela eta, bi ordu barru ez banintzen itzultzen, Nardac tituluaz desjabetu eta traidore deklaratuko nindutela ere. Mandatariak gaineratu zuenez, bi Inperioen arteko bakeari eta adiskidetasunari eustearren, haren jaunak espero omen zuen ni, esku eta oinez lotua, Liliputera bidaltzeko aginduko zuela Blefuscuko anaiak, traidoretzat zigortua izan
|
nendin
.
|
|
|
Areto handi bat alokatu zuen, ehun eta hogeita hamar metroko zabalerakoa. Hogei metroko diametroa zuen mahaia ere eskuratu zuen, haren gainean egin behar bainuen neure emanaldia, eta inguru guztian, ertzetik ia metro betera, hesitu egin zuen, beste horrenbesteko altueraz, eror ez
|
nendin
. Egunean hamar aldiz erakusten ninduen, jende guztiaren harridura eta atseginez.
|
|
|
Keinu egin zidaten harkaitzetik jaitsi eta hondartzarantz joan
|
nendin
; hala egin nuen, eta irla hegalaria halako altuera bateraino igo zelarik, ertza nire gain gainean zuela, katea bota zuten barreneko galeriatik, aulki batekin muturrean lotuta, eta hantxe eseri ondoren, gora igo ninduten txirrikaz.
|
|
|
Poliki poliki, beste gela batera eraman ninduen; handik ezkutuki kalera begiratu nuen, baina, izututa, berehala sartu nuen burua barrura. Astebeterako lortua zuen ateraino jaits
|
nendin
. Poliki poliki, nire izu ikara gutxitzen ari zela ohartu nintzen, baina gorrotoa eta mespretxua areagotzen ari zitzaizkidala ematen zuen.
|
|
|
Nire bizitza herrialde hartan aski zoriontsua izango zatekeen, neure txikitasunaren ondorioz ez banitu istripu barregarri eta gogaikarriak jasan; hauetako batzuk kontatuko ditut. Glumdalclitchek sarritan eramaten ninduen Gorteko lorategietara neure kaxa txikian, eta batzuetan handik atera eta bere eskuan edukitzen ninduen, edo zoruan uzten ibil
|
nendin
. Ipotxak Erreginarenetik alde egin baino lehen, egun batean lorategietara jarraitu zigula gogoratzen dut eta, inudetxoak ni lurrean utzi ondoren, ipotxa eta biok elkarrekin geundelarik sagarrondo nano batzuen alboan, neure buru-argitasuna agertzeko ateraldi inozo bat egin behar izan nuen zuhaitzei eta berari buruzkoa, eta gertatu zen haien hizkuntzan ere bazuela zentzurik, gurean bezalaxe.
|
|
|
Beste egun batean, Glumdalclitchek soropil biguneko sail batean utzi ninduen diberti
|
nendin
, bera paseoan urrutiratzen zen bitartean haurtzainarekin. Bitartean, hain txingor jasa beldurgarria etorri zenez bat batean, haren indarrak berehala bota ninduen behera eta, lurrean nengoela, teniseko pilotaz jo banindute bezalakoxe zartada ankerrak eman zizkidaten harri haiek gorputz osoan; halere, lortu nuen nolabait lauoinka ibiliz limoi ezkai sail baten haizabean ahuspez etzanda neure burua babestea, baina, burutik oinetaraino hain mailatuta geratu nintzenez, ezin izan nintzen hamar egunez kanpora irten.
|
|
|
Jakina zela sarri hitz egiten zuela nirekin, nolabaiteko onura edo atsegina lortu ahal izango balu bezala niregandik; jokaera hura ez zetorrela bat Adimen edo Naturarekin, eta ez zela sekula halakorik entzun haien artean. Beraz, edo espezieko gainerakoak bezala erabiltzeko ni aholkatzen ziola Batzarrak, edo igerian sorterrira itzul
|
nendin
agindua emateko. Konponbide hauetako lehenari uko biribila eman ziotela inoiz ugazabaren edo beren etxean ikusia ninduten houyhnhnm guztiek; zeren eta, alegatzen omen zuten, adimen aztarna batzuk banituenez, yahoo haien berezko gaiztakeriaz bat eginda, beldur izatekoa zela herrialdeko alde basotsu eta menditsuetara eramango ote nituen eta, gero, gauez houyhnhnmen ganadua suntsitzera ekarriko ote nituen taldeka, jangura handikoak baitziren berez eta lanerako gogogabeak.
|
|
|
jarraitu zuen botikariak. Beraz kriminalen eserlekura joan
|
nendin
nahi al zenuen, auzitegian. Urkabera herrestatzen ikusi?
|
|
|
Ez dakit nola azaldu, baina... Jeanek bere ahalegin guztiak egin zituen nik etxe hura maite nezan, bertan zoriontsu izan
|
nendin
. Oroitzapena konjuratu nahi nuke, gehitu zuen ahotsa apalduz, urduri?.
|
|
|
Sentitzen zuen taxuzko afaririk ezin eskaini izatea, baina arrautza frijitu pare batekin eta fruta batekin konformatzen banintzen... Halere, ez zuen inolako keinurik egiten barrura sar
|
nendin
adierazteko. Alderantziz, ateari eusten zion niri sarbidea eragotzi nahian bezala, eta gehixeago hurbildu nintzaionean, dardarka zegoela ohartu nintzen.
|
|
2013
|
|
|
Bai. Eta horiek egin zuten indarra, buelta
|
nendin
. Elkarte barruan, ikuspegi desberdinak daude.
|
|
|
Tarteka, irakurtzen ari nintzela, altxatu eta txaloka hasteko gogoa ematen zizuten lan horietako batzuek. Jubilatuen poesia lehiaketa batean hamar bat aldiz segidan azkena geratu zen emakume baten poemak irakurtzen ari nintzen ilunabar horretan ere, eta tarteka eskuarekin algarak ito behar izaten nituen, gauzak biltzen has
|
nendin
liburuzainak bere ordularia bizpahiru aldiz hatzarekin seinalatu zidan arte. Gauzak biltzen hasi nintzenerako bi gizonezko ikusi nituen atetik sartzen.
|
|
|
Arratsalde hartan bazekien, beraz, atera aitzin sukaldean sartuko nintzela, bere hartatik bidaltzera. Berariaz ari zen noski, ohar
|
nendin
esku artean zuenaren distiraz. Patrikan kukutzeko keinu nabarmena egin zuen ni hurbiltzean.
|
|
|
Auverniara partitu aitzin Henrikek egin bezala, Enekot Ezpondaren ardura izana zen egun hartarako nire janzkera hautatzea. Nahi zuen Paueko gorte tikiko noble handienen gisan ager
|
nendin
etsaiaren aldean, eta halaxe hornitu ninduen galtzaz, botaz, kapaz, atorraz eta kapeluz.
|
|
|
Martinen lehengusuak eta neskatoak ere beren saria bildua zuten nire mirabearen arartekotzaz. Urrats batzuk aitzinatu ziren, lekua utzirik andrearen parean ibil
|
nendin
. Martin ez nuen hainbertze urrundu ahal izan.
|
|
|
Hura esanda, isil isilik altxa, bertan geldi
|
nendin
keinuz agindu, eta korridore ilunean aurrera egin zuen. Oin hotsik ez zen sumatzen, nondik nora zebilen igartzeko.
|
|
|
Entsegu gisa balioko zidan besterik ezean, burokraziaren munduari tankera hartzen hasteko, pittin bat trebatzeko. Eta hurrengo saioan, Paueko edo Bordeleko edo Baionako kontsulatuko atea jotzean, hurbilenak axola zitzaizkidan batez ere?, mozoloaren pare ager ez
|
nendin
, aintzakotzat har nintzaten, jaramon egin ziezadaten. Finean, abilezia behar baita eskerako ere.
|
|
|
Kontua da, ekainaren 21a edo izango zela eta handik bizpahiru egunera omenaldia egin behar zidatela. Nik, ordea, ez nuen horren arrastorik ere, eta hanka hala edukita urte hartan Axeri Dantzara joan gabe geratzekotan nenbilen, nire asmoa urte hartan azkenekoz dantza egitea bazen ere. Ingurukoek, berriz, ahaleginak eta bi egin zituzten ikustera behintzat gertura
|
nendin
, denak jakinaren gainean baitzeuden. Bezperan hobeto sentitzen hasi nintzen eta joatea erabaki nuen.
|
|
|
Lagunarekin hizketan ari nintzela, konturatu nintzenerako maleta falta zen; lapurtu egin zidaten. Momentu horretan, gainera, mikrofonoz deitu zidaten saria jasotzera joan
|
nendin
eta, egia esan, momentu hura kaotiko samarra izan zen. Ni maleta aurkitu nahian eta bitartean, sari banaketan nire zain.
|
|
|
Ez ninduten ukitu, hori esaten zuten. Geldi egon
|
nendin
, belarrondoko pare bat baino ez zidaten eman, baina eskuak sentitu nituen gorputz osoan. Biluzik nengoen Berdura Plazaren erdian, eta eskuak sentitzen nituen oinetan, zangosagarretan.
|
|
|
Batera egin genuen biok keinua: etxean sar zedin, nik; eskailera burura atera
|
nendin
, berak. Hurbildu nintzaionean, isilka hitz egiten ahalegindu zen.
|
|
|
Isilpeko aitorpena zen eta eskari larria zeukan atxikita, zera, nik gaur dakarkizuedana. Petri Sastimeharrek eskatu zidan bera hil ondoren etor
|
nendin
etxe honetara barkazio eske bere izenean eta oso ozenki mintzatzen da Don Jakue ez diezaioten hitza ken eta zarata eta marmarren gainetik adi dezaten. Hildako bati emandako agindua betetzen nabil ni.
|
|
|
Nork zainduko zuen Petri Sastimehar guk izan ezik? Arren eta arrenka eskatu zidan hilerrirako bidaian kutxaren eramaile izan
|
nendin
. Zertan zebilen orduan, iseka egiten edo?
|
|
|
—Denborak egin zian ni lasterregi jaio
|
nendin
, uste diat esan zuen edonolako enigma hautsiz, eta denbora ez da eteten itxaroten utz nazan. Gizon handia izanen zara Tzurdio, maitale ona zarelako eta itzuli egin behar izan zian eta Kokoherrira abiatu, ez zekion nabari menderatzea lortu ez zuen negar zotina.
|
|
|
Halere, eta nahiz eta bortxaketa arriskuak guztiz eraginik utzi duen, Bigoak ezin du gainditu bere burua minduta eta barregarri sumatzea, segalari madarikatuak jaurtiki dizkion irain eta mespretxuengatik. Zer gertatu ote da ustezko zelataria nintzen hau hain azkar agerian gelditu eta ezagutua izan
|
nendin
–Nola ezagutu ahal izan naute ikusi baino lehen?
|
|
|
Ospearengatik estali eta ezkutatu izan dira ankerkeriak, hilketak eta saldukeriak. Begia atera zidatelarik, esnea antzutu zitzaidan eta sor Corpus Dei azaldu zen lekaimetxera itzul
|
nendin
, bere kezka eta ardura soil eta bakarra baitzen jauregien jauregiko nagusi txit ospetsuaren ankerkeria estaltzea.
|
|
|
Ihes egiteko beste modu bat, baina sofistikatuagoa: gomitatu egiten ninduen eskuei listu eman eta enborrean gora has
|
nendin
, erorikoa onartzeko adina adorea ote neukan jakin nahi zuen. Zuhaitz izan banintz, airean goratuko nukeen jostari, gero berriz besoetan hartu ahal izateko!
|