|
2013
|
|
|
Alberdi, X., 2011b (prentsan), < < Erran
|
nahi
baita birformulatzaile esplikatiboa gaurko prosan> >, ASJU, XLV
|
|
2014
|
|
|
Nabarmentzekoa da euskal hiztegietan ez zaiola aparteko sarrerarik eskaintzen erran
|
nahi
baita birformulatzaileari. Hala, hiztegi elebakarrek (EHk, HBk eta EusHk) erran sarreran jasotzen dute, esapide gisa, eta hau da eta hots birformulatzaile esplikatiboekiko baliokidetza ezartzen diote.
|
|
|
Azkueren hiztegian (1906) ez dago jasoa erran
|
nahi
baita birformulatzailea, eta Lhanderenean honako argibide soil hau baino ez dator: –(Hb.) c' est à dire?.
|
|
|
Oso bestelakoa izan da, ostera, Iparraldeko tradizioko erran
|
nahi
baita birformulatzaileak lortu duen hedapena (Alberdi, 2011). Egia da pixka bat hedatu dela egungo euskara estandarrean, baina oraindik ere markatua da euskalkiaren aldetik:
|
|
|
Gaur egun, oso bakan erabiltzen da Hegoaldeko euskara batuan erran/ esan
|
nahi
baita birformulatzailea: aldaera biak kontuan izanda (erran/ esan nahi baita eta erran/ esan nahi da), 1.000 agerpen baino gutxiago ditugu EUDIMA corpusean (ehun milako 1,3).
|
|
|
Beraz, egungo euskara estandarraren finkapenari bagagozkio, azpimarratzekoa da ipar ekialdeko hots eta erran
|
nahi
baita birformulatzaileek izan duten bilakaera desberdina: birformulatzaile gisa erraz eta erruz hedatu da euskara estandarrean hots partikula; erran/ esan nahi baita esapidea, aldiz, ipar ekialdeko kolorea duten testuetan baino ez da erabiltzen gaurko euskaran.
|
|
|
Gaurko euskaran, betetzen duen funtzioa betetzen duela (hots, birformulazio partzialetan zein erabatekoetan), atal birformulatzailearen hasieran agertzen da erran
|
nahi
baita birformulatzailea (Hegoaldeko idazleren baten adibide bakanen bat kenduta).
|
|
|
Posizioari dagokionez, beraz, birformulazio partzialetan ez dago erabateko baliokidetasunik alegiareneta beste hiru birformulatzaile esplikatiboen artean, alegia baita egungo euskara estandarrean halako mugikortasuna duen partikula nagusi bakarra.Hau da eta erran
|
nahi
baita birformulatzaileak, aldiz, ezinbestean birformulazioaren hasieran kokatzen dira; eta antzeko joera nabari da hots birformulatzailearen kasuan, atal birformulatzailearen hasieran kokatzen baita gehienetan egungo estandarrean.
|
|
|
Alberdi, X., 2011,. Erran
|
nahi
baita birformulatzaile esplikatiboa gaurko euskaran?, Anuario del Seminario de Filología Vasca Julio de Urquijo (ASJU), XLV (45), 2, 277
|
|
|
Ondo saihestu da definizio morfosemantikoen arriskua (adibidez: erran
|
nahi
baita birformulatzailea, esan nahi da, hitzen bidez azaltzea, ik. Sanmartín, 2010); eta hau da definitzean, definizio funtzionalari esker gainditu da definizio zirkularra (adibidez:
|
|
2021
|
|
|
alegia, hau da, hots. Eta, erran
|
nahi
baita birformulatzailea, azkenik, (e) la menderagailuarekin agertu ohi da, salbuespenak salbuespen11.
|
|
|
Erran
|
nahi
baita birformulatzaileari dagokionez, gaur bakan erabiltzen da Hegoaldeko euskara batuan. Iparraldean, ordea, erruz erabiltzen da:
|
|
|
______ (2011b). " Erran
|
nahi
baita birformulatzaile esplikatiboa gaurko prosan", ASJU 45 (277).
|