|
2000
|
|
|
—Zer
|
nahi duk
, anaia Joxe? —eta, bere boza ematzen zuela, erantsi zuen—:
|
|
|
—Zeren, hire osaba Joanikotek zioen bezala, gu ez baikara Panurgoren aharien kofradiakoak izaiteko jaio, ez artaldean bizitzeko... zeren libertatea maite bai tugu bertze deusen gainetik, eta zeren guhaur baikara, halatan, geure bizitzaren pilotuak eta lemazainak, geure denboraren untzia harat edo honat beha jartzen dugunak, erabakiz erabaki —eta, begietarat xuxen so eginik, eratxiki zuen—: Orain, berriz, itsasotik haratago
|
nahi duk
, uste dualako ezen han edirenen duala libertatearen lurra. Halarik ere, joan baino lehen, zerbait erran nahi diat:
|
|
|
—Ikusi
|
nahi duk
gauza harrigarri bat? —erran zidan osabak, onik ikusi ninduenean.
|
|
|
—Zer
|
nahi duk
, jaun inkisidorea honat ekartzea, eta hi sutan erretzea, orain dela urte batzuk Lapurdiko sorgin haiek bezala. Hori bakarrik falta zitzaiguan, familian bertze protestant bat izaitea!
|
|
|
‘Non dago...? ’ Baina aitonak, ene lehen oldarraldian gibela egin ondoren, ez zian bigarrenean berdin gertatzerik nahi, eta erran zidaan: ‘Zertarako jakin
|
nahi duk
–Ez haut, bada hi ere protestant izanen... ’ Baietz erraiteko gogoa etorri zitzaidaan, baina ihardetsi nioan:
|
|
|
—Zer
|
nahi duk
, egia erraitea edo gezurra?
|
|
|
Eta, aditurik osabaren hitzak, oroitu nintzen, bat-batean, Pedro Huizik Italian kontatuaz, noiz eta, Domenico Vicentini pintorearen laguntzaile zelarik, galdetu baitzion bertze laguntzaileetarik bati —Lucari—, ea maisu handi bat izaiteko bidean ote zegoen... zeren hura izan baitzen Lucak Pedrori eman errepuesta ere: " Zer
|
nahi duk
, egia erraitea edo gezurra?". Eta, hala, hitz haiek aditu ondoren so egin nion Pedrori eta irri urduri bat egiten sumatu nuen.
|
|
|
" Zer iduritzen zaik: noan bidetik maisu bat izaiterat hel naitekeela, bai ala ez?"" Zer
|
nahi duk
: egia erraitea, edo gezurra?", ihardetsi zidaan hark bertze galdegite batekin, zeina baitzen, aldi berean, errepuesta ezin garbiagoa.
|
|
|
—Zertarako joan
|
nahi duk
Potosirat, eta zertarako joan nahi duk etxalde baterat, baldin Paradisuan bahago jada...? —erran zion Antonio Ibarbiak halako batean, serios.
|
|
|
—Zertarako joan nahi duk Potosirat, eta zertarako joan
|
nahi duk
etxalde baterat, baldin Paradisuan bahago jada...? —erran zion Antonio Ibarbiak halako batean, serios.
|
|
|
—Rosario? —erantzun zidan noizbait— Panpox hau hire bila etorrita, zertarako
|
nahi duk
hik atso zalamandrana hori?
|
|
|
" Henriren berri?", galdetu zuen Lazarok; oso harritua zirudien;" neuk emango diat", esan zuen;" neuk emango diat Henriren berri"; bat-batean, serio-planta eginez: " zer jakin
|
nahi duk
–", galdetu zion; zurrutaldi batean hustu zuen basoa, barran laga zuen;" ba al dakik", esan zuen," Henri eta biok ekipo berekoak ginela. Zera jakingo duk.
|
|
2001
|
|
|
Lastima aurpegiz. Zer
|
nahi duk
, galdetu dio, ea, debalde duk hau, beste horrek bi whiskyak bota dizkik eta.
|
|
|
Dena barruan gordetzen duten horietako bat duk, badakik, berezi samarra. Baina zer
|
nahi duk
esatea, niri jatorra egiten zaidak.
|
|
|
‘Etaaa...? ’ esanen dizu halako batean. ‘Benetan joan
|
nahi duk
–’
|
|
|
‘Edan
|
nahi duk
–’
|
|
|
‘Zer
|
nahi duk
, letrarik letra errepikatzea? ’
|
|
|
‘Arrautzak berotzeko sasoian daude, familia izorratu
|
nahi duk
ala? ’ esango du Axelek.
|
|
|
Ez al hidaan atzo musean irabazi? Zer gehiago
|
nahi duk
orduan!
|
|
|
Badakik, larrua ogi truk! Mixerable xamar portatu zuken, baina ze
|
nahi duk
, gutaz ere zerbait erranen ditek! Orduan erabaki niken handikan aire joatea.
|
|
|
– Ezta pentsatu ere! Nora joan
|
nahi duk
itxura horrekin. Dena pelatua!
|
|
|
– Aska nazak behingoz ero madarikatua! Biok hiltzea
|
nahi duk
ala?
|
|
|
Hala ere, Amaiaren amodiozko kontuen berri emanez gero mutila minduta geratuko lukek eta, agian, aitak susmoren bat har lezakek. Azken finean nahi duan istorioa asma dezakek, baina hire dirua kobratu
|
nahi duk
, noski; horrek ere, semearekiko kontrola hain estua dela kontuan hartuta, aita jakinaren gainean jarriko dik. Ez duk batere xamurra pottoko!
|
|
2002
|
|
|
Zer
|
nahi duk
bada?
|
|
|
Zer uste duk, zoro horrek, jainkosari abere oldartsu bat eskain diezaiokedala, ala? Zer
|
nahi duk
, bat-batean oldartu, jainkozko irudia lurrera jaurti, eta nik, gaixo honek, ileak haizetara askaturik, batera eta bestera lasterka ibili behar izatea, lurrean etzandako neure jainkosarentzat sendagile bila?
|
|
|
–Aibalaostia. Eta nola
|
nahi duk
, ba?
|
|
|
–Tira, tira, tira. Orduan hik guztiak berez irtetea
|
nahi duk
. Egoera normal batean, ezta?
|
|
|
–Lau neska, lau mutil –azaldu zuen Alexek– Zer
|
nahi duk
pasatzea, ba?
|
|
|
Hamaikak aldera heu joan haiz ugazabaren bila. Kafe bat hartzera atera behar duk Agiñazpira, bestela hil egingo haiz, eta jakinaren gainean jarri
|
nahi duk
. Ugazaba, ordea, kanpoan nonbait, arratsaldea arte ez omen duk azalduko.
|
|
|
-Zer
|
nahi duk
nik egitea?
|
|
2003
|
|
|
Edo mesfidati. Zer
|
nahi duk
ba, Sartre jauna, haren ipurdiaren atzetik ibili hintzen moduan ibili eta gero. Bollera ote zitekeen ere zabaldu zuan noizbait auzoan, gogoratzen haiz?
|
|
|
–Eta nola
|
nahi duk
bonberoak janztea. Berdez?
|
|
|
" Freskatzea
|
nahi duk
–", galdetu dio ohe bazterreko zapi hezea eskuetan harturik. Galdetu gabe ere egin izan du askotan, baina orain isila bete nahi du nola edo hala.
|
|
|
–Zer, muttiko, buelta bat eman
|
nahi duk
zaldi berrian? –galdetu dio anaiari, hari ezer esan gabe atzeko aldean eseri denean.
|
|
|
–Hi tzarpaila bat haiz! Laborantzan
|
nahi duk
plantatu euskara jakin gabe.
|
|
|
Urdintzen hasita hago heu ere. Eta barrara iritsitakoan, norantz
|
nahi duk
, galdetu dio, eki ala mendebal. Heu haiz patroia, izan da Damianen erantzun guztia.
|
|
|
Zer
|
nahi duk
, lupiatan ala bestela, galdetu zion Izpizuak Hendaiako hondartzaren parean zihoazenean eta, heu haiz patroia, erantzun zion Damianek berriro. Heu haiz patroia.
|
|
|
–Halaxe duk, bai. Baina zer
|
nahi duk
––barrea bareturik esan nion– Hortxe daukak, eskutitzean, Falangearen definizioa –eta solemne jarraitu nuen– Falange, abnegazio handiz eta sentimendu onen aldekoa zen gazteriaz beterik jaio zen partidua da; baina era berean Falange justizia hotz eta motz egiteko ere sortu zen; hala bada, ni orain ordezkari nauten Juezen aldetik, berori zigortu edo errugabe aitortu behar duten Juezen aldetik, inongo bidegabekeriarik izango denik ez du zertan uste izan behar berorrek.
|
|
|
–Ezer hartu
|
nahi duk
––eskaintza egin nion.
|
|
2004
|
|
|
Zer uste duk, subnormala naizela? Hik Iratiren tripatxoa ikusi
|
nahi duk
nirean, Aitor. Ba, jakin ezak nik ez dudala triparik erakutsiko.
|
|
|
Gaur telefonoan beste ordu erdi bat. Eta zer
|
nahi duk
, gaurko arratsaldea ere nik hire zain pasatzea hi beste txolin horrekin habilen bitartean. Joode!
|
|
|
Bestela honezkero bidali huen kaka egitera txoro hori bere erosketa eta txorradekin. Orain hik beste horrekin joan
|
nahi duk
buelta bat ematera, eta ez dakik nola esan niri. Eta hemen habil, buelta handik eta buelta hemendik, nola esan ez dakiala.
|
|
|
Behingoz aitor ezak eta punto, jode! Zer
|
nahi duk
gehiago. Ni ari nauk hik esan beharrekoa esaten.
|
|
|
–Bai, hemen nagok, bai. Zer
|
nahi duk
–
|
|
|
–Livia? Liviari buruz jakin
|
nahi duk
––Ciccillok Pabloren alkandora askatu zuen– Gauza bat bazakiat:
|
|
|
–Zein
|
nahi duk
–
|
|
|
–Tourra
|
nahi duk
ala Giroa?
|
|
|
Denek zekitek horren berri –bizkaitarraren ahotsak haserre kutsu arin bat hartu zuen, gehiegi hitz egin zuela ohartu izan balitz bezala– Nolanahi ere, ez zidatean deus ere esan. Zer
|
nahi duk
haiek niri esatea. Ni ez nauk inor.
|
|
|
–Nola
|
nahi duk
lasai egotea. Koordinazio arduradunari ez zaiok batere gustatu bidaia ero hau.
|
|
|
Tori! Eiffel dorrea
|
nahi duk
–Tori!
|
|
|
Tori! Mundua
|
nahi duk
–Tori!
|
|
|
–Zergatik
|
nahi duk
jertse itsusi hori, beste hau politagoa bada?
|
|
|
Eta aita eta ama imajinatzen nituen hil edo biziko galderarekin, nor bere aldetik: " Eta hik, norekin
|
nahi duk
, seme?", biei ala biei aldez aurretik prestatutako erantzun bera ematen niela: " Nik amonarekin nahi dut!".
|
|
|
" Mekaguendios!" entzun zion Fermini hortz artean," zer ostia
|
nahi duk
–".
|
|
|
" Zer
|
nahi duk
" galdetu zion Harakinek Fermini.
|
|
|
" Zer
|
nahi duk
" galdetu zion gero Fermini," moztua?".
|
|
|
" Zer egin
|
nahi duk
" galdetu zion Bazterrek.
|
|
|
" Benga, esan; zer egin
|
nahi duk
–".
|
|
|
" ETAn sartu
|
nahi duk
–" bota zion Harakinek.
|
|
|
" ETAn sartu
|
nahi duk
–" bota zion, Emilioren ereduak berari ere emaitza ona emanen ziolako esperantzaz.
|
|
|
Aupa, Bela." Axperi: " Hik zer
|
nahi duk
–Neri ateraidan:
|
|
2005
|
|
|
–Zer
|
nahi duk
esatea, Tenerifeko hondartzetan jarraitzea gurago nikek, hau ikustea baino. Aste bi hauetan aldaketarik ez?
|
|
|
Hire lehengusina dela, txo! Baina zer
|
nahi duk
, urtebete ez duk alferrik joan, eta etxean dudana ez duk umea, emakumea baizik. Ixo.
|
|
|
–Ederki esan diok, Patxi! Zer hartu
|
nahi duk
–
|
|
|
–Zer
|
nahi duk
–
|
|
|
–Zer
|
nahi duk
, Ttakkun: eskupekoa?
|
|
|
– Zer
|
nahi duk
orduan?
|
|
|
Ulertu ulertzen diagu, baina ez diagu sinesten, Richard. Nola
|
nahi duk
sinestea Estebanek bularrean tiroa jaso eta bala patrikan geratu zitzaiola. Ez gaituk atzo goizean jaio!
|
|
|
Hiltzear egon duk, azkenean. Prezioa hori baduk, nahiago diat nagoentxoan egon, zer
|
nahi duk
esatea.
|
|
|
– Zer
|
nahi duk
, ba, gure adinean. Beti bazagok zerbait.
|
|
|
" Oh putain, hik, neure antzera, beti edukiko duk hego-haizea sartuta bi belarrien arteko ganbaran. Orain idazle
|
nahi duk
".
|
|
|
– Eta zertarako
|
nahi duk
–
|
|
|
– Entzun
|
nahi duk
nire azken ipuina?
|
|
|
– Liverpooleraino iritsi
|
nahi duk
horrekin?
|
|
|
Arrantzan hasten badira ez zietek filiñoei baino are zekenago ordainduko? ...an, kantinan, zertan gabiltzan gu biok, hirekin ni, horregatik etorri zaidak malkoa, egik kontu zer den niretako orai galdatu didaana, barkamen zoragarria duk, hik pentsa ezak nahi duana, errak berriro hik badakiala zergatik erori hintzen eta ez zela nire hobena izan, berdin zaidak, eta nik baietz erraten diat Eustakio, jakina baietz, hik ez duk konprenitzen ahal, hik ez dakik, hik dena kontrolatu
|
nahi duk
baina nik badaukat zokoño bat inork inoiz jakinen ez duena, han ez dik inork zangoa sartzen, nire gotorlekua duk, nire dorretxea, hiru mila zaldik zaindu eta 380 voltiok hesitutako barrendegia, burutik egin ote zaidan, ez dakik nola, bai, bai erraten diat, bihar atxilotzen banaute ere hi bezala zafratzen banaute ere ez ditek kausituko, hik irakats iezadak nola funtzionatzen duen eta neure gain b...
|
|
|
– Zer
|
nahi duk
, neuk egitea. Garabi guztietara banan-banan igan eta koadro elektrikoak mailuka ezpalduko ditiat uste baldin baduk hori dela soluzioa.
|
|
2006
|
|
|
–Zer
|
nahi duk
–Bestela epeldu egiten dituk.
|
|
|
Ez diate, bada, gibeleko zuloa butxatuko. Andre Katalina akabatu
|
nahi duk
hire puzker urrinarekin. Hire esperoan duk, bere ganberan.
|
|
|
–Infernua ikusi
|
nahi duk
––galdetu zidan.
|
|
|
" Harira beraz, ezta? Zer
|
nahi duk
oraingoan. Nor aurkitu behar duzue?".
|
|
|
Hura txikia gelditzen zitzaiela, eta beste hau egin zitean. Eta zer
|
nahi duk
esatea: neuk ere neuzkan diru poxinak eman nitian orain askorik gustatzen ez zaidan eraikin hori jasotzeko.
|
|
|
Hori duk, behintzat, nire irudipena. Sinagoga berria egiten hasi zirenean, jada ez ninduan fededun, baina dirua eman nian, jakin
|
nahi duk
zergatik. Nahiz sinesmena galdu, erroak ditiat, non?, eta sinagoga jaso zutenen artean, eta on osasuntsua duk gutarrei laguntzea, niri hala iruditzen zaidak, hiri ez?
|
|
|
Ikasi
|
nahi duk
aingirak harrapatzen. Aski dituk kanabera bat eta txiki-txiki egindako itsaski-buruen apasta ona.
|
|
|
– Zer
|
nahi duk
ba jartzea? –galdetu zidan kamareroak, musika aldatzeko eskatu nionean.
|
|
|
– Zer hartu
|
nahi duk
––galdetu dio Andresek.
|
|
|
– Baina zer
|
nahi duk
–Honekin arazoak baino ez dituk topatuko... –diotso Agirrek harro plantak egiten ahaleginduz– Arazoak beti, hemen eta han...
|
|
|
– Bueno, zer edo zer hartuko diagu! Zer
|
nahi duk
–
|
|
|
– Ezer
|
nahi duk
––galde egin zidan.
|
|
|
Hona, adibidez. Baina odolen nahasteaz jakin
|
nahi duk
, ezta. Halako batean, mila zortziehun eta hirurogeian, zera, utzidak papera eta idatzi egingo diat, neskato bi bahitu zizkigutean.
|
|
2007
|
|
|
Hutsik zeudek aulkia, hire ohea eta amaren begiak. Nire zati bat ere bai, anaia txikia haiz, zer
|
nahi duk
. Baina hire bizia zuan, ez dik zentzurik gure begietatik.
|
|
|
–atera begira, kezkatu antzean segitzen duen lagunari?. Sartu
|
nahi duk
–Tokia egingo diat!
|
|
|
–Zer
|
nahi duk
, mukiak garbitzea trapu zikin horrekin? –entzun zuen halako batean Jesusek Herriaren Etxeko liburutegitik.
|
|
|
Lagunei begia klikatu zien?. Zertara joan
|
nahi duk
San Sebastianera, udatiar burges nazkagarriak akabatzera, ala itsasoko uretan txipli-txapla egitera?
|
|
|
Eta narrazioaren protagonistak ez ezik, narrazioaren kontalaria eta idazlea bera direla ohartu nauzu honez gero: hik dena kontrolatu
|
nahi duk
, baina nik badaukat zokoño bat inork inoiz jakinen ez duena, han ez dik inork zangoa sartzen, nire gotorlekua duk, nire dorretxea, hiru mila zaldik zaindu eta 380 voltiok hesitutako barrendegia.
|
|
|
Aurreko narrazioaren amaierak ematen dit hitza eta kuraia honetan ere abantean segitzeko: " hik dena kontrolatu
|
nahi duk
...". Horra hor Oteiza, istorioaren protagonista agindu beharrean.
|
|
|
– Eta horrela segitu
|
nahi duk
–Gaur egun ez zagok gu bezalako jenderik.
|
|
|
" Ene, berrogeita hamar urteetako krisian bete-betean sartua hago(...) Kontatu zidatek zerbait. Pelikuletako banku-lapurrek bezala arropa-dendarekin azken kolpea eman
|
nahi duk
eta gero erretiroa hartu, ezta. Emaztea eta seme-alabak dendan aparkatu eta hi Brasilera(...) Aurkeztuko didak hire fitxajea noizbait(...) Riorako hegazkina eta hoteleko erreserbak agindu hizkidan bezala egin ditiat",
|
|
|
Eta mintzatu gaituk hiruak, Xexilirekin, eta emeki emeki gostuxaño gintian denak. Nahiz, ez diat deus gordetzekorik, bizia hola duk, gure aferak dituk... to nola, Argitxu sortu zen urtean, erloiu bat erosi nian... Xexilirentzat... gosta ba... bixtan dena... bainan, zer
|
nahi duk
... plazer zian... hola duk...! Horren kondatzen ari nintzala, ez dik gure mutikoak deus erran... beha zukan... ixil ixila... irri ezti bat ezpain xokoetan... badakikek zer diren holako... eta ez dik, segur nauk hortaz, sekulan nehori erranen... beretako atxikiko dik...
|
|
|
Urhats bat ezin diat egin erortzeko irriskurik gabe! Nola
|
nahi duk
erna nadin?
|
|
2008
|
|
|
–Nola egotea
|
nahi duk
, ba! Preso naukatek, preso!
|