|
2000
|
|
|
Muga
|
nadin
komunikabideetara. Gurean erdarazkoak dira nagusi, soziolinguistika eta politika medio.
|
|
|
Nere idazlan" NUN BIZI GERA?" izenburukoa txakurren salara bialtzen asi zitzaizkidaten billerako lagunak. Sententzi zai nengoala, nere lagunak eskua luzatu zidaten, ur bizitan gal ez
|
nadin
: Nerea neurtu bear bazan, joan dan illean, Euskaltzaindiaren billera baiño lentxeago," izenpetu gabe" egindako idazlan bat ere neurtu bearko zala.
|
|
|
Gauregunbizkaierazzabalendabiltzannaiten/ daiten/ naitela/ daitela... formenordez, gainerako euskalkietan ezagunagoak diren
|
nadin
/ dedin (dein)/ nadilla/ dedilla (deilla)... erabiltzenditu.
|
|
|
Baina itzul
|
nadin
aitaren erran hartarat: " Hori bakarrik falta zitzaiguan, familian bertze protestant bat izaitea!" Banekien nik, bai, nor zuen aitak gogoan, noiz eta hitz haiek xuxendu baitzizkidan; banekien, bai, jaun Esteban Etxegoienen gogaide egin nahi ninduela, familiako lehen luthertar eta ustez bakarrarena, zeinak, noiz eta jakin baitzuen ezen guztia galdua zegoela eta gaztelau tropek inguraturik zegoela, bere burua koldarki hil baitzuen, etsaiari buru egin beharrean, nola egin baitzioten bere bi anaiek, Pedrok eta Eusebiok, Amaiurren eta Noainen ezin balentkiago guduztatu zirenean, aitona Nikolasi behin baino gehiagotan eta aitari berari ere nehoizka aditu izan nionez.
|
|
|
Baina antsiaturik igartzen zaitut, jaun André, zeren, Salamancan zerbait kontatu banizun ere, orain oro jakin nahi baitzenuke —hau, hori eta hura, eta xehetasun guztiak—, kolpe batez. Ordea, noiz eta historia baten korapiloak kolpe batez laxatu nahi baititugu, aldiz, are gehiago korapilatzen dugu hura, eta has
|
nadin
, bada, haien bat banaka laxatzen, geroko luzamendutan eta gibelamendutan ibili gabe.
|
|
|
Hurbiltzen nintzen teleskopiorat, paratzen nuen begia bere lekuan, agertzen zitzaidan ilargia, aditzen nituen osabaren hitzak... Baina isil
|
nadin
, hain geratzen zaizkit hitzak motz eta hotz, labur eta urrun, neure haurtzaroko paradisuaren deskribatzeko...
|
|
|
—Zer bertze froga behar dut nik orain, jakiteko ezen Jainkoa Antonioz baliatu dela, nola Antoniok berak profetizatu baitzidan behin baino gehiagotan, nihaur ere hemen gera
|
nadin
–Zeren Antoniok neskatxa haren salbatzeko eskaini baitzuen bere bizia, nik neurea haren zerbitzuan jar dezadan.
|
|
|
Baina ez
|
nadin
aitzina, eta natxekion gaiari. Eta derradan ezen, egun haietarik batean, osabari eta bioi gertatua izan genuela mintzagai bazkalorduan.
|
|
|
Baina has
|
nadin
hartzarenarekin.
|
|
|
Har dezadan atseden, neka
|
nadin
gero. Tira.
|
|
|
Tira. Haritik kanpo ibiltze luze baina guztiz beharrezkoaren ondoren, itzul
|
nadin
atzera hari nagusira. Oso oker ez banago, oinaztarri eta trumoi dunbotsuaren ondorioz erori zen gargola faltsuarekin ari nintzen.
|
|
|
Mendian erori eta belar bihurtuko banintz, itsasoan erori eta hondoko arrautza biribilen antzeko harri izatera iritsiko banintz, ohetik jaiki, pijama txoko batera bota, eta
|
nadin
betiko zurekin.
|
|
|
orain oso gustura hartuko nuke Frank Sinatrarena bezalako dei bat, baina Dabidek ez daki pianoa jotzen eta, hemen, hemen ez dago telefonorik... Baina ez
|
nadin
engaina: ongitxo dakit, telefonoa egon arren, Dabidek ez lukeela deituko.
|
|
|
" Esperientzia batek, gertakari batek, naturaz gaindiko balioa duela iruditzearen paradoxa da". Badago modu bat paradoxa honi aurre egiteko joeran sar
|
nadin
. Utz iezadazue munduaren existentziaren aurrean hunkipenaren esperientzia berriro bururatzen, eta utz iezadazue hura deskribatzen modu desberdin samar batean.
|
|
2001
|
|
|
DESESPERAZIOAREN ur beltzetan ito ez
|
nadin
, gasteizko hiru proposamen interesgarri aipatuko ditut, espero dut irakurleak ikertuko dituela baldin eta oraindik ezagutzen ez baditu: Tmeo aldizkari beteranoa; Zuloa Espazioa, arte alternatiboko areto berria; eta akitzen ez den AMBA elkartea
|
|
|
Baina urrutira eraman nau gaztelaniaz egiten duten nazionalista mitotontoenkontu horrek eta itzul
|
nadin
hartutako bidera.
|
|
|
Adiskide on batzuek eskatu didate, ez dakit ongi zergatik, Orixeren gorazarretan irten den liburu mardul honen atarian mintza
|
nadin
. Honenbeste euskal idazle garairen aldamenean, hobe litzateke, noski, ni azken aldean azaltzea, inon azaltzekotan.
|
|
|
Aldez aurretik badakigu segur aski zertaz min  tza daitezkeen Irakurraldiak, baina funtsezko batasunak ez ditu axaleko ñabardurak eragozten. Batez ere, gaiak agergarri bereziak eta aldian aldikoak eskatzen dituelako, eta agergarri horiek" exenpluak" dira maizenik, hitz jator bezain teknikoaz balia
|
nadin
. Eta etsenpluetan, denborak eta lekuak aldakor direlarik, horien arabera aldatzen dira aipatzen diren" zerak" ere.
|
|
|
Hemen, gaur aurki daitekeen euskal batzarrik lotsaizunezkoenean, Aita Villasante Kortabitarteren ondoren gainera, hitz egitera lotsagabetu naizenez gero, alferrik litzateke baimen eske eta aitzakia bila hastea. Hasi
|
nadin
beraz nire esatekoak esaten, nola edo hala.
|
|
|
Bere gisa hitz neurtuz (gogoan dut oraindik Bladi Oteroren itzulpenak irakurri nituenean hartu nuen zirrara), eta hizkeraz ari naiz bestetaz baino areago, eta are nabarmenago prosaz. Galda daiteke, besteren hitzez balia
|
nadin
, zer zuen hor Orixeren kontra: bertsoetakoei buruz zenbait gauza entzunak dizkiot berari.
|
|
|
Ez dakit. Emadazue morfina, sentimendurik gabeko euskaldun zintzoa bilaka
|
nadin
.
|
|
|
Bakarretan, bilkuretarik etxerakoan, goizeko ez dakit zein tenoretan, hozkailua ireki eta ez dudalarik gasna pilixkarik aurkitzen, biharamunetan umore txarrez iratzartzen naiz. Balio ote du jaiki
|
nadin
–Diot gauak karrikak oraino gatibatzen dituenean.
|
|
|
Bakea eta zigarro bat eman iezazkidan. Arropa zenbait ere bezti
|
nadin
. Hummm gasna hau ez dun batere txarra!
|
|
|
Agian moneta berri bat akuñaturik zuen, edo bazeuzkan ministerio bat eratzeko planak. Bai, horixe liteke Berlusgoñiren azpi asmoa, ni nahastea Mitxoletaren eta bere altxorren bila abia ez
|
nadin
... Baina Berlusgoñik jai zuen nirekin.
|
|
2002
|
|
|
gauza bateri buruz segur den azalpena, orori buruz ere, segur ez othe lizateken. Bainan buruketa huntaz topo egitean, ihes egiten dut bertatik, alpherreko eta funtsik gabeko ikherketen osinera erorita itho ez
|
nadin
beldurrez. Eta eideak ditutela erran dugun gauza hekietara heltzean, hekietan gelditu egiten naiz eta nire lakhet osoz behatzen ditut.
|
|
|
Nundik hasiko othe gara, bada, eta zein hypothesis agertuko othe dugu lehenik? Ioko astun huntan hasiko garenez, nahi ahal duzue neuregandik hasi
|
nadin
eta nire hypopthesisaz, batasunari buruz, eta bat hori delarik ala eztelarik, zer gerthatuko den aztertuaz?
|
|
|
Orbela bidexka honen barreneruntz joateak, ni Asunengana joatea aldaraziko du. Bestera balitz, nire oinek aukeramen txit jaregina, nahi dudan tokiruntz joan
|
nadin
.
|
|
|
Otzitu egingo zineen edo, zeuen... ai, ixildu
|
nadin
.
|
|
|
Txotxolo hori! ba... daukezanak eta... ixildu
|
nadin
! Zera... mutilen gorabeherak esaten hasteko, neskatilen konturik entzun gura ezbadozu, mutil zahar geratuko zareala esango deutsut.
|
|
|
Artikulua osatzeko, kazetari bati informazioa ematen hasten natzaionean, beti eskatzen dit hizkera xehean edo, gutxienez, ez espezializatuan mintza
|
nadin
, baina horrelakorik ez da inola hautematen automobilismoko orrialdeetan: inongo eragozpenik gabe sekulako hitz potolo eta zehatzak darabiltzate, niri xehetasunez hitz egin ez dezadan eskatuta.
|
|
|
zu muxukatzera hurbil
|
nadin
.
|
|
|
beti izan
|
nadin
, beti nadin egon.
|
|
|
beti izan nadin, beti
|
nadin
egon.
|
|
|
Bakarrean, esaiozu Kinto Fabiori Luzio Emilio bere aholkuak gogoratuz bizi izan dela orain arte eta horrela hil dela. Utzi ni neure soldaduen sarraski honetan hil
|
nadin
, ez nazaten kontsulgoa uztean berriro epaigarri egin edota ez dezadan, inoren okerraz neure errugabetasuna zaintzearren, nire kontsulkidea salatu beharra izan!».
|
|
|
Baina... bestetik... ez al dut nik neuk ere neure azken hatsa horrelako plazaren batean emango? Ez
|
nadin
laineztu. Ni ez naiz txahal ñimiño bat baizik.
|
|
|
Nora zoaz? Galdezka baino, erreguka ari zait ama, ez
|
nadin
aitaren atzetik joan.
|
|
|
ezerezta
|
nadin
lehenbailehen.
|
|
|
zure begi ilunetan gorde
|
nadin
.
|
|
2003
|
|
|
mintza
|
nadin
behingoz!
|
|
|
Hala ere, utz iezadazu oker zaudela erakusten, bai zuri bai neure buruari kontrakoa sinestarazten, eta, behingoz, ez
|
nadin
itzulinguruka ibil.
|
|
|
Nik ondotxo dakit hori. Baina Luisak eta Luziak ez dute ekiten ni haiekin afaltzera joan
|
nadin
.
|
|
|
Baina ez
|
nadin
despistatu, new york alde batera utziz. Nik ez dakit Carlos Catalan Parisen Concorda hartuz joaten den bertara, edo faxa eta posta elektronikoak nahikoak izaten dituen New Yorkekin harremanetan izateko, baina hara begira da Catalan ere.
|
|
|
Atzo garaipenaren ospakizunetan ihes egin bainion, jendetzak beldurtuta, eta gaur etorriko nintzela adostu nuen. Horregatik apaindu naiz, ederrarengana eder joan
|
nadin
. Baina zuk —esan zuen— zer deritzozu gonbidapenik gabe afaritara joan nahi izateari?
|
|
|
Aitortzera behartzen bainau, ni neu askoren faltan egonda ere, ez naizela neure buruaz arduratzen eta atesnastarren arazoez bai ordea. Indarra eginda bada, sirenengandik bezala belarriak estalirik ihesi alde egiten dut hemen bere ondoan eserita zahartu ez
|
nadin
. Eta gizab kietako honen aurrean bakarrik jasan dut inork nigan egotea sinetsiko ez lukeena:
|
|
|
— Sorgindu nahi nauzu, Sokrates —esan omen zuen Agatonek—, entzulegoak ziur ondo hitz egingo dudala espero izango duela pentsatzearekin aztora
|
nadin
.
|
|
|
Nik ez baitut jada modu horretan goretsiko, nuke-eta. Nahi baduzue, ez dut egia besterik esan nahi, nire erara zuen hitzaldiekin alderatu gabe, barregarri gerb ta ez
|
nadin
. Begira bada, Fedro, horrelako hitzaldiren beharrik ba ote dagoen, Maitasunari buruzko egia aditzera ematen duena, hitzak eta esamoldeen kokapena diren modukoak izanik.
|
|
|
Ez dituzu ezpainak zabalduko sar
|
nadin
.
|
|
2004
|
|
|
" 1500" urdinak, ordea, irekirik. Sar
|
nadin
barrura. Hau usain gozoa!
|
|
|
–Neu joango naiz amonaren bila. Nire lagun batek Nazioarteko Gurutze Gorrian egiten du lan eta hari eskatuko diot, erakunde horrek Ekialde Hurbilean daukan atalera joan
|
nadin
burubideak egiteko. Errazagoa izango da horrela, hango egoera kontuan harturik.
|
|
|
Eta batasun ezaren froga batzuk ekarri nahi ditut lerro hauetan. Has
|
nadin
, nonbaitetik hasi beharrez, Mari Karmen Garmendiaren iritzia jasoz: –Gizarteak dibertsitatea, ezberdin izate hori, ulertu, onartu eta bereganatu egin behar du, dibertsitate hori norbereganatzea lagungarria eta aberasgarria baita eta, azken batean, ezinbestekoa baita gizarte berean elkarrekin modu atsegin eta egokian bizi ahal izateko.
|
|
|
Ez dakit ni erantzun biribilik emateko gai izango naizen, ez dut uste. Zernahi ere, matazaren zenbait hariri tiraka ahalegin
|
nadin
argi izpiren bat ekartzen. Lehenik eta behin:
|
|
|
Has
|
nadin
, beraz, nonbaitetik. Esan gabe doa Sabino Aranaren biografia
|
|
|
Puntu nagusi auek orrela finkaturik, pasa
|
nadin
orain bigarren partera, alegia, zein dateke gure bidea?
|
|
|
Orain arte aixa ikus zitekean bidea. Saia
|
nadin
aurreruntz ere bidea billatzen, orren erraza izango ez ba zait ere.
|
|
|
Mintza
|
nadin
orain besteez, ots, erri maillan geldituko diran euskalkiez: bizkaieraz eta xubereraz batez ere.
|
|
|
Has
|
nadin
, beraz, zaharrenetik; eta" koka" ditzadan, nolabait esateko, argitara eman ziren" giroan".
|
|
|
Irakasle zaharra besaulkian abaildu zen berriz ere. Pipako errautsak goraino beteriko hautsontzi batera bota, berriz ere poltsatxoa atera, tabakoa galkatu, piztu eta, gure artean ke hodei urdinxka bat egotzita, hitz egiten hasi zen– Ederki, has
|
nadin
: erran bezala, jende gehienaren iritziz SSak nazi alderdiko soldaduak edo, okerrago, garagardotegiko liskarzale andana besterik ez badira ere, bi hizki, bi erruna horien atzean ezkutatzen dena askoz ere ilunagoa da...
|
|
|
Letra txikian eta parentesi artean esanda, ez dakit, bada, Atxagak zer pentsatuko duen orain orduan esandakoaz. Nik ere jaso ditut subentzio eta sariak, pozik jasoak gainera, beraz, ez
|
nadin
gehiegi lekutu, alboratu, neure pardela jaso gabe.
|
|
|
Ahuspez
|
nadin
eta mun eman eta men egin min mintz mintzo ororen sorguneari.
|
|
|
Baina, kontuz, geldi
|
nadin
, noan egia guztia esatera. Ez dezadan nire barruko Setatsuak bezain zuri hitz egin; azkenaldi honetan maizegi egiten dudan gauza, bide batez aitortuta.
|
|
|
Argi dago ez duela nahi biltzar horretara joan
|
nadin
, pentsatu zuen bere baitarako Ferminek; eta joanen zela argi bazeukan ere, biziki interesatzen baitzitzaion Depresio eta Kontsumo gizartea harremanetan jarriko zituen biltzar hura, onartzen zuen Aliziak bazituela arrazoiak minduta egoteko: bakarrik geldituko zen, astebeterako baino ez baldin bazen ere, Enekorekin eta Maialen jaioberriarekin.
|
|
2005
|
|
|
Tira, Euskal Herriko ia edozein talde, elkarte, sendi edo koadrilak ditu aukerak %5 hori lortzeko! Baina isil
|
nadin
, izena gogoratu nahi ez diodan gizon gogoangarri hark esan zuen lez, pistak ematen ari naiz eta.
|
|
|
Ez du balio orain harengana joan
|
nadin
. Akiturik nago eta oso berandu da.
|
|
|
Antonio Aramburu k 97/ 02/ 18an bidali zidan eskutitzean hala dio: «Ez dut inoiz Historiaz jardun nahi izan, eta libra
|
nadin
! San Martzialeko Alardearen historiaz (letra txikitan), bai».
|
|
|
Sakon hartu dut arnasa. Ondoren eskuak askatu dizkidate, aulkitik altxa
|
nadin
, baina zoritxarrez ez da hor amaitu kontua. Eskuetatik zintzilikatu naute.
|
|
|
Baina, tira, isil
|
nadin
ezjakin hau.
|
|
|
|
nadin
ni ere arrazoiez horni
|
|
|
Ze leku izan behar du euskal idazleak, euskal artistak, euskal gizartean (halakorik bada)? Izan
|
nadin
zehatzagoa: zein da euskal idazlearen funtzioa?
|
|
|
Krisia ohiko komunikabideetan. Eta azal
|
nadin
hobeto, datuekin: gauza jakina da komunikabide handiak krisian daudela.
|
|
|
Ez larritu, bizpahiru egunetan pasatuko zaizu gogorrena". Eta bitartean, Nolotil dosi handiagoak jarriko dizkidatela, gozo gozo egon
|
nadin
.
|
|
2006
|
|
|
Tira, isil ditzadan gordinkeria horiek, ez
|
nadin
ankerra izan. Gaizki esaka jardun ordez ondo pentsatzen jarriz gero, esan liteke zure maite irrika hori espiritualagoa izan dela, ez zarela haragi freskoaren atzetik itsutu; kafetegiko agurreko muxu herabe hura izan ohi zen gure kontaktu fisiko bakarra.
|
|
|
Eguna iritsi zenean, han zen zure gutuna, lehen bezain garaiz. Alferrik esan dut, damu banu bezala, baina, zintzoa izan
|
nadin
: ez ote nuen pena apur bat ere hartuko iritsi ez balitz?
|
|
|
Barrutik irri egiten nuen, ez arreta hark balakaturik, baizik pentsaturik zenbatetan ez ote diren horrela ibiliko gizaseme ospetsu franko, munta handiko arduren atzetik dabiltzalakoan titi pare baten usainean. Ez
|
nadin
zabarra izan ordea. Ni ez naiz titi parea, eta ez dut uste inoiz titi paretzat hartu nauzunik.
|
|
|
Miren, ez al duzu inoiz pentsatu gerta litekeela jaio ere ez egitea? Mesedez, ez
|
nadin
obsesionatzen has. Munduko herrialde askotan bi umetatik batek besterik ez du lortzen bost urtetik aurre  ra bizitzen jarraitzea.
|
|
|
Beste azalpenen bat eman behar ote da? Lasaitu
|
nadin
. Bi arnasaldi sakon hartu behar ditut.
|
|
|
Ez dakidanez zehazki zer gertatu den, hobe izango dut ez badiot ezer aipatzen. Ez
|
nadin
larritzen has.
|
|
|
bizirik senti
|
nadin
eta goza dezadan
|
|
|
Aulki hotz batean jesar
|
nadin
|
|
|
Aulki hotz batean jesar
|
nadin
,
|
|
|
ikusmira
|
nadin
oinetatik kopetaraino
|
|
|
ezagutarazi
|
nadin
|
|
|
ez
|
nadin
hautsi izoztua bezala
|
|
|
Ez eskatu ispiluak bezain leiala izan
|
nadin
|
|
|
ez eskatu ispiluak bezain leiala izan
|
nadin
,
|
|
|
ez
|
nadin
jan ispiluak bezala ertzetatik
|
|
|
Goza
|
nadin
,
|
|
|
Adi, beraz, handik egiten dizkiguten eskaintzei! Isil
|
nadin
orain, Groove Armada taldearen abesti honek merezi du eta".
|
|
|
Jainkoak nahi izan du ni hona, Mariposa izenekora, bigarrenez etor
|
nadin
. Oraingoan Yosemite ezagutu nahi duen beste hiru lagun eta laurok etorri gara.
|
|
|
Piztien adarrak, buruak, larruak, argazkiak, den dena Hemingway style edo eredukoa. Isil
|
nadin
baina. Hartz hortz parea erosi nuen Pow Wow jaialdian.
|
|
|
Hori txolinduta dago. Ez
|
nadin
harroa izan, ostera. Besteoi ere eragingo zigun edan dugunak.
|
|
2007
|
|
|
azken urte hauetan Les Lettres Modernes izenekoak, bi sortzaile gogoangarriak zikinduz, hartu duen, eboluzioaz?? isil
|
nadin
!)
|
|
|
Has
|
nadin
hasieratik. Tranpa oraindik ikusezina zitzaidan, edo tranpari merezi zuen balioa ematen ez nion?
|
|
|
Puntu honetan gaudena, itzul
|
nadin
hasierara. Liburu denda batean nengoen.
|
|
|
eror ez
|
nadin
|
|
|
Urhats bat ezin diat egin erortzeko irriskurik gabe! Nola nahi duk erna
|
nadin
–
|
|
2008
|
|
|
Itzul
|
nadin
orain ongiaren eta gaizkiaren auzira. Batek esango dit, ez al da posible Hitlerren kasua aintzat hartuz gaizkiaren egiatasuna frogatzea?
|
|
|
Berria naiz etxe honetan eta itxura ona eman nahi dut, beraz, has
|
nadin
hasieratik, hau da, Ur ttakun kideak zuzendutako galderari erantzunez. Ez, Ur, ez dut Kung Fu panda ikusi.
|
|
|
" Zer pintatzen dut (edo nuke) oraingo euskal literaturan? izan zen erantzuna Ez da manifestaziorik antolatu, behintzat, nik dakidala, idaztera itzul
|
nadin
". Galdera erantzun haiek erakarrita abiatu nintzen Garziaren lanen peskizan eta hala iritsi da Itzalen itzal ipuin liburua nire eskuetara.
|
|
|
kontatuaz
|
nadin
busti,
|
|
|
Toki Eder etxeko Justo Badiolari postaz heldutako hilpuinak dituzu hauek. Esplika
|
nadin
: orain urte batzuk, DBHko gela batean, plazerezko irakurketari buruz hitz egiten ari ginela, hauxe bota zuen ikasle batek:
|