|
2000
|
|
|
—Joanes, gure eliza hau munduko tipiena izan litekek eta hala izanen duk, segur, baina handiena ere izan litekek, zeren eta handitasuna eta tipitasuna ez baitira tamainaren arabera neurtzen, baina ateen zabaltasunaren arabera, eta zientziaren ateak beti egonen dituk
|
mundurat
zabalik, nornahirentzat...
|
|
|
Izan ere, jaun Marcelek biziki maite zuen euskara, eta sinetsirik zegoen ezen handikiek eta nobleek ere baliatu beharra zutela, euskaldunon lengoaiak aitzina egin zezan, mosen Bernat Etxeparek igorririkako mezuaren ildotik: Euskara, jalgi hadi plazarat... jalgi hadi
|
mundurat
. Zeren eta, poesia zalea izanik eta euskararen aldekoa, baitzekien Bernat Etxepareren berri; eta ezagun zuen, halaber, Oihenart, zeinarekin bizpahiru aldiz mintzatu izan baitzen, jaun Marcelek berak aitortu zigunez; eta haien poema batzuk ere jakinarazi zizkigun...
|
|
|
Urkabean, ordea, erortzen da burua, eta itzaltzen da buruko barren argia. Bai, onartzen dut nik ere ezen argi iraungi horretarik bertze mila piztu, eta argi berretua
|
mundurat
heda daitekeela eta barreia, heroi eta martirien etsenpluaren bidetik, nahiz eta batzuetan, osaba Joanikotek erraiten zuen bezala, ahantziak ere izan daitezkeen; eta onartzen dut, halaber, ezen haien odola emankorra eta ezin naroagoa izan daitekeela... baina nik nahiago ditut bere buruaz eta buruko gogoetez eta pentsuez baliatzen eta aitzinatzen diren pertsonak ezen ez bertzeen odoletik xurgaka e... Eta ez ote dugu guztiok ere izainetarik eta parasitoetarik zerbait, noiz eta martiriak miresten baititugu, jaun André...?
|
|
|
—Ama, batzuetan iduritzen zait ezen egun haizetsu batean ekarri ninduzula
|
mundurat
eta haizeak batetik bertzerat eraman izan nauela munduan barrena. Baina, bizimolde horrek nekatzen du eta ahitzen du, eta, hemendik aitzina, egonean egon nahi nuke, soseguan eta bake handian, mundua nehoiz baino neureago eginez, baina mundutik kanpoan banengo bezala...
|
|
|
Eta nik osaba Joanikot eta Maddalen oroitzen nituen, noiz eta haiek edabe bana hartu baitzuten, bertze
|
mundurat
egiteko, amets gozo batean bezala... eta, orduan, barren barrendik eskatzen nion Jainkoari, neure zalantzen erditik, zeren Hark ez baininduen sinesbera egin, ezen eraman zezala ama ere, noizbait, bertze amets gozo batean: Jainkoak entzun egin zidan, ustez bai behintzat, zeren ohean lotan zegoela izan baitzuen hark bere egunen fina eta akabantza, handik bi urterat.
|
|
|
—Hala, bada —erran zidan alkaideak—, baldin hemendik atera nahi baduzu, hil iduri egin duzu, eta ongi egin duzu gainerat, izan ez dezan nehork ere sospetxarik —eta, segidan, bere asmoen berri eman zidan: ...ehar nuen bertze presoen aitzinean, tuak, muturrekoak eta ostikoak bitarteko, guardiek, halatan, gela berezi batean bakar nintzaten, non, biharamunean, ene buruaz bertze eginik eta urkaturik aurkituko baininduten; eta, guardietarik bat barrenean sartzen zela eta bertze batek atea zaintzen eta begiratzen zuela, aterako ninduten, finean, orgatila batean, ahozpez, soka lepotik dilindan nuela... hilen
|
mundurat
: bizien mundurat, alegia, non Venancioren bi morroi izanen bainituen aiduru, mando batekin.
|
|
|
nola, gure engainamenduaren aitzina eramaiteko, guardia haietarik batekin kalapita iduriko bat jokatu behar nuen bertze presoen aitzinean, tuak, muturrekoak eta ostikoak bitarteko, guardiek, halatan, gela berezi batean bakar nintzaten, non, biharamunean, ene buruaz bertze eginik eta urkaturik aurkituko baininduten; eta, guardietarik bat barrenean sartzen zela eta bertze batek atea zaintzen eta begiratzen zuela, aterako ninduten, finean, orgatila batean, ahozpez, soka lepotik dilindan nuela... hilen mundurat: bizien
|
mundurat
, alegia, non Venancioren bi morroi izanen bainituen aiduru, mando batekin.
|
|
|
Amoriozko kanta bat zen hura, oso ere atsegin nuena, nahiz eta neure buruari ez nion artean amorio konturik trazatu, zeren eta amorioa ez baitzen artean ene beharra eta nezesitatea, zientziaren eta filosofiaren
|
mundurat
ninderamaten jaun Marcelen eta osaba Joanikoten irakaspenak aski eta sobera balitzaizkit bezala.
|
|
|
Eta nola sentitu nuen istant batez ezen hura zela ene ama, eta ez nuela haren ausentzia ene amaorde Felisaren presentziaz bete ahal izanen handik aitzina, nola bete ahal izan bainuen ordu arte, zeren eta ama jainkosa bat izan baitzitekeen, baina jainkosa hauskor bat, eta jainkosaren ahuleziak eta haren hauskortasunak erakartzen ninduten erremediorik gabe! Eta zeren haren urruntasun hura urtu nahi bainuen jada neure bihotzaren arragoan, nola urtu ahal izan bainuen istant labur hartan, eta zeren neure
|
mundurat
ekarri nahi bainuen mundurat ekarri ninduena... Ordea, nola erakarriko nuen nik ama hotz eta urrun hura neure mundurat, baldin hura egur junt eta hezea bezalakoa bazen, su handienak ere nekez eragin ziezaiokeena, eta baldin nik ezin eskain baniezaiokeen neure bihotzeko su tipia baizen?
|
|
|
Eta nola sentitu nuen istant batez ezen hura zela ene ama, eta ez nuela haren ausentzia ene amaorde Felisaren presentziaz bete ahal izanen handik aitzina, nola bete ahal izan bainuen ordu arte, zeren eta ama jainkosa bat izan baitzitekeen, baina jainkosa hauskor bat, eta jainkosaren ahuleziak eta haren hauskortasunak erakartzen ninduten erremediorik gabe! Eta zeren haren urruntasun hura urtu nahi bainuen jada neure bihotzaren arragoan, nola urtu ahal izan bainuen istant labur hartan, eta zeren neure mundurat ekarri nahi bainuen
|
mundurat
ekarri ninduena... Ordea, nola erakarriko nuen nik ama hotz eta urrun hura neure mundurat, baldin hura egur junt eta hezea bezalakoa bazen, su handienak ere nekez eragin ziezaiokeena, eta baldin nik ezin eskain baniezaiokeen neure bihotzeko su tipia baizen?
|
|
|
Eta zeren haren urruntasun hura urtu nahi bainuen jada neure bihotzaren arragoan, nola urtu ahal izan bainuen istant labur hartan, eta zeren neure mundurat ekarri nahi bainuen mundurat ekarri ninduena... Ordea, nola erakarriko nuen nik ama hotz eta urrun hura neure
|
mundurat
, baldin hura egur junt eta hezea bezalakoa bazen, su handienak ere nekez eragin ziezaiokeena, eta baldin nik ezin eskain baniezaiokeen neure bihotzeko su tipia baizen?
|
|
|
—Basaperrexila duk, Sokrates handia bertze
|
mundurat
eraman zuen belarra, Dioskoridesen liburuan ere agertzen dena —eta, belar luze hura sudurperat zeramala eta hura usaintzen zuela, erantsi zuen—: Zeren baitakik nola Kritonek eskaini zion bizitza Sokratesi, honek heriotzako kondena gainean zuenean, eta nola Sokratesek uko egin zion...
|
|
|
Zeren ez uste ezen Mattini nion gorrotoa eta herrazko herra ni
|
mundurat
etorri orduko biribildu zitzaidala, ezta gorroto biribil balizko hark erabaki zituela ere ene handik aitzinako urratsak, halabeharrez; ez dizut erranen, halaber, maitatu baizik egin ez nuela, zeren baitakizu nolakoak izaiten diren umeen arteko harremanak, orain maite du batak bertzea eta orain gorrotatzen du, orain akort eta alegera daude eta orain eta haserre, eta, beraz, badirudi ezen badela al... Baina sentimendu hauen joan jinetan, edo joan jin hauen gainetik, uste dut, orobat, ezen beti ere mintza daitekeela jokamolde orokor batez, eta oker handirik gabe erran diezazuket ezen ene jokamolde hura maitasunezkoa izan zela.
|
|
|
—Ama, osabari orain dela guti erran diodana erranen dizut zuri: maite zaitut zu,
|
mundurat
ekarri ninduzulako, eta maite dut hura, mundu honen barrenean bertze mila mundu daudela erakutsi zidalako. Eta biak maite nahi zaituztet eta biak maitatzerat entseiatuko naiz, zeren eta lehen giristinoak ere amorioan bizi izan baitziren, Paradisua lurrean eraikitzen zutela —eta, pausa labur bat egin eta behakoa zorrozten niola, erantsi nuen—:
|
|
|
Eta erran zidaan: " Alferrik dabil berori, zeren berorrek bertze
|
mundurat
joaitea erabakitzen badu, ni ere berdin joanen naiz, notizia jakin orduko, berorren ondorat. Zeren berorrek desterrurik nahi ez badu, nik ere ez, eta bizitza hau, berori gabe, guztiz nuke desterru".
|
|
|
Zer kontatu zidan, bada? Kontatu zidan ezen denbora batez Parisko emazteki printzipal baten ohorezko dama izan zela, harik eta haren etxetik jalgi behar izan zuen arte, emazteak egun batean senarrarekin harrapatu zuelako bertze zeregin horietan, eta mehatxatu zuelako eta behartu, haren ondorez, labana luze bat eskuan, Paristik joaiterat, bertze
|
mundurat
berant gabe joan nahi ez bazuen bederen; eta nik, nola bainintzen hartan hasi berria, guztia sinetsi nion. Ai, nola izan nintekeen hain sinple eta inozent...!
|
|
2004
|
|
|
Nola ez beitzioen elkarri entelegatzen, kexuak eta aharrak sortzen zituzun nonahi, eta ez zeien lanean aritzen ahal. Halatan, torrea bere hortan utzirik, jendea oro, saldoka, nor bere mintzaje berriarekin,
|
mundurat
buruz partitu zen. Gu uskaldunok, Pirinio bortura dino heldu ginen.
|
|
2007
|
|
|
Jalgi hadi
|
mundurat
esanez inprimatu genituen gure lehenengo berbak, duela zenbait labealdi. Labea inprimategia zen orduan, Bordelen.
|
|
2009
|
|
|
Egoera korapilatsu honetan, bankari eta aberatsen atzetik joatea politikarientzat tentagarria da, baina gainerako guztiontzat arriskutsua da. Euskal Herriko politikariek zerbitzu publiko onuragarria egingo ligukete Alice ren untxiaren papera egiteari utziz eta ikus entzuleak fantasiazko
|
mundurat
eramatea ekidinez.
|
|
2014
|
|
|
|
mundurat
jaio orduko,
|
|
2015
|
|
|
Sortze Maylis Liguex eta Sebastien Handiak, Herriarena trinketa kudeatzen duen bikoteak, ongi etorria egin dio
|
mundurat
eman lehen haurrari, nekatto pollit bat Leina izendatu dutena. Osagarrian eta zorionean haunditzea desiratzen diogu sortu berriari, goresmenak aitama gazte uroseri, agurrak ere aitatxi amatxieri.
|
|
|
Bikote hau Senperen bizi da bainan Patrick-ek lotura azkarrak dauzka sorterrian, pilotarekin bereziki. Egun berean, Iriberrian dauden Battit Ospital eta Sophie Arriadak ere
|
mundurat
eman dute Hugo, beren lehen haurra. Herria kasetaren joanden asteko alean, Battit argazkitan ginuen, Euskal Ligaren kondu, pasakako finalean txapela eskuraturik.
|
|
2016
|
|
|
ROXALI: Uste balin baduzu haur hori
|
mundurat
etorriko dela!... Erremedioak hor dira gero, ama!
|
|
|
Ez dira usu gertatzen gure herrietan, bainan aldi huntan biga baditugu eta gainerat bi anaienak, David eta Marc Saldubehererenak. David eta Sophiek beren bigarren mutikoa, Jokin, eman dute
|
mundurat
. Marc eta Maiderrek ere bigarrena, nekattoñoa, Leiana.
|
|
|
Sortze Kortalde auzoan," Ene Gostura" etxeko David Perez eta Maider Idiart-ek ongi etorria egin diote
|
mundurat
eman bigarren haurrari, nekatto bat Lena izendatu dutena. Osagarri eta zorion opatuz sortu berriari, gure goresmenak doatzi aitama gazte uroseri, agurrak ere aitatxi amatxieri.
|
|
|
Sortze Urdoze Etxezaharrea etxean bizi diren Xan Curutcharry eta Mirentxu Coscaratek
|
mundurat
eman dituzte biritxiak, bi mutiko pollit Eki eta Iban izendatu dituztenak. Jone arreba ttipiak ukanen ditu laster jostatzeko lagunak.
|
|
|
Sortze Bastida Iribarrenean bizi diren Serge Zarranz eta Maite Oçafrain bikote gaztea zorionean dugu
|
mundurat
emanik bigarren haurra. Xalbat en ondotik huna Naia.
|
|
|
Bastida Belarreko Andoni Larre eta Amaia Haiçaguerre zorionean ditugu
|
mundurat
emanik lehen haurra, nekatto bat Mikele izendatu dutena. Xabadenenean bizi diren Miguel Marcio Pereira eta Idalina Marques Gonçalves ere halaber, hauena mutikoa haatik, Joao Guilherme izena eman diotena.
|
|
2017
|
|
|
Monzonek kontatzen du, haren familia Bergaran jende jauna zen eta, haurrean apaiz karlista bat eduki zuela etxean maisu. . Txispa eta bihotza beti gertu zituen harek, mendirat gazteekin irten eta aitzinean emanen zitzaizkion Jainkoaren etsaiak oro bertze
|
mundurat
igortzeko laster?. Apaiz karlista horiek estuak ziren.
|
|
2018
|
|
|
Jainkoak, mundua hain gaixtotua ikustean, Noeri erran zion" Izaki ororen suntsitzea erabaki dut, jendeen hobenez mundua indarkeriaz betea baita; jendeak eta mundua biak suntsituko ditut... Nik uholdea igorriko dut
|
mundurat
, zerupeko bizidun guzien suntsitzeko. Munduko izaki guziak hilen dira.
|
|
2020
|
|
|
Zu bezalaxe asko baitira bertze
|
mundurat
abian
|
|
2022
|
|
|
Hala, Benito Lertxundik kantatzen dituen Xalbadorren bertso ederrotan: " Ene deia amodioaren/ bidez zinuen entzun,/ eta gero oinazen erdian/
|
mundurat
eman ninduzun;/ biziaren grazia le henik,/ gero hoin bertze maitasun,/ berant jakin dut, ama maitea,/ zendako eman dautazun".
|
|
2023
|
|
|
EKEren eta Euskal Elkargoaren proiektu berrien xehetasunak ondoko asteetan ezagutaraziko badituzte ere, rol banaketaren ardatz nagusiak markatuak dira, Etxebesten arabera: «Profesionalen sorkuntza osoki utzi dugu, Euskal Elkargoak hartu baitu, eta gu haboro dedikatuko gara amateurren
|
mundurat
, kultura herrikoira, artista amateurrak laguntzera literaturan eta beste...». Hedapenerako laguntzarekin segituko dute geroan ere; Ibilki programarekin, adibidez.
|