|
2002
|
|
|
Gaur egungo lehortea
|
munduko
leku askotan kezkagarria da nazioarteko erakundeen artean. Ura eta ureztalurren eskasia erronka bihurtu dira mundu osoan etorkizun hurbilerako.
|
|
2003
|
|
|
Pinu mozorro edo pinu beldarra (Thaumetopoea pityocampa), Mediterraneoko ohiko espeziea da. Baina
|
munduko
leku askotan aurkituko dugu: Portugal, Frantzia, Alemania, Hungaria, Egipto, Israel, Palestina, Libia, Maroko...
|
|
2004
|
|
|
Hizkuntzaren bakardadea, hiztunaren heriotza da, hizkuntza hori espainiera izanda ere: edota hemen hain ahaltsua ageri den espainierazko hiztunak
|
munduko
leku askotan ez ote dira bada hutsaren hurrengo sentitzen. Ameriketako Estatu Batuetako zenbait estatutan, adibidez?
|
|
2007
|
|
|
Britainia Handiko batzorde horrek proposatu duena ez da eskema teorikoa,
|
munduko
leku askotan praktikan dago eta. Rebekah Phillipsek Danimarka ipini du eredutzat:
|
|
|
Orrialde hauetan, Apdhak 1.167 pertsonen heriotza dokumentatu eta zehazten du, baina kalkulatzen du 7.000 etorkinek galdu dutela bizitza azken urtean gure herrialdera iristeko ahaleginean. Datu horiekin, inoiz baino nabarmenagoa da
|
munduko
leku askotan gertatzen ari den benetako drama migratzailea: “antzeko garrantzia duen hondamendi humanitarioa da, baina harrigarria da gure gizartearen zati handi baten axolagabekeria.
|
|
|
Aldi berean, 300 emakume inguru ditugu kooperatibetan, eta beste 150, beren etxeetan produktuak egiten dituztenak. Orain ere moda diseinuak egiten ari gara, eta
|
munduko
leku askotara esportatzen ditugu, hala nola Italiara, Espainiara, Frantziara edo Estatu Batuetara. Ez dugu hornidurarik ematen, lan asko dugu, eta beste emakume talde batzuekin hasi gara lanean, bidezko merkataritzan sar daitezen.
|
|
2008
|
|
|
" Borondatezko xumetasun" horretan ingelesez simple living esaten dute, bizimodu xume edo xaloa, arakatzen hasiz gero, berriz, munduan ezin konta ahala talde eta iritzi aurkituko dituzu. Hasi erlijio nagusietako profeten aipamenetatik, segi Asisko Frantzisko edo Mahatma Gandhirekin, eta
|
munduko
leku askotan diruaren ordez bestelako truke moduak erabiltzen dituzten jarduera alternatiboetaraino.
|
|
|
Garai hartan bazegoen beste gai kezkagarri bat, euri azidoarena; gure lantegietako tximinietatik igorritako sufrea eta nitrogenoa hodeietan urarekin nahastu eta azido sulfurikoa eta nitrikoa sortzen da eta euria egiten duen lekuetan bertako landaredia, batez ere, ihartu egiten du. Arazo hori
|
munduko
leku askotan gertatzen zen, gainera esportatu egiten zen, horrela Erresuma Batuak igorritako sufreak eta nitrogenoak Alemaniako edo Suediako basoak eta landareak ihartzen zituen. Europan tximinietan iragazkiak jarri diren ezkeroztik ongi xamar kontrolatuta dagoen arazoa da orain, eta gehien bat garapenean dauden herrietan irauten du.
|
|
|
Horregatik, NBEren Nekazaritza eta Elikadurarako Erakundeak (FAO) mintegi bat antolatu du Thailandian, sektore horrek Asia Pazifikoan izan dezakeen garapen potentzialaz eztabaidatzeko. Intsektuen giza kontsumoa oso ohikoa da gaur egun
|
munduko
leku askotan. Hala, gutxienez 527 intsektu kontsumitzen dira Afrikako 36 herrialdetan, Asiako 29tan eta Amerikako 23tan.
|
|
|
Lurzoruaren degradazioak hazten jarraitzen du
|
munduko
leku askotan, ohartarazi du FAOk
|
|
|
NBEren Nekazaritza eta Elikadurarako Erakundeak (FAO) argitaratu duen 20 urteko aldiari buruzko datuak biltzen dituen azterlan berri batek erakusten duenez, lurzoruaren degradazioa gero eta gogorragoa eta zabalagoa da
|
munduko
leku askotan, kaltetutako nekazaritza lurren %20 baino gehiago, basoen %30 eta larreen %10 Fenomeno horren ondorioak dira, besteak beste, nekazaritzako produktibitatea murriztea, migrazioa, elikagaien segurtasunik eza, oinarrizko baliabide eta ekosistemei egindako kalteak eta habitatetan izandako aldaketen ondoriozko biodibertsitate galera, bai espezieen mailan, bai maila genetikoan, FAOren arabe... Lan horren arabera, desertizazioari aurre egiteko Nazio Batuen Konbentzioa berretsi duten 193 herrialdeak zehaztu arren, lurzoruaren degradazioa okerragotzen ari da, hobetu beharrean.
|
|
|
“Esklabotza ez da historia, formalki indargabetu eta 200 urte baino gehiagora. Errealitate bat da, eta
|
munduko
leku askotan forma askotariko eta krudel bihurtu da”, esan zuen Shahinianek. Bere moduetako bat lan behartua da, non 12,3 milioi pertsona inguru baitaude harrapatuta.
|
|
2009
|
|
|
). Enpresa batzuek negozio handia ikusten dute horma berde horiek bizitegi etxebizitzetan instalatzeko Enpresa batzuek, gainera, negozio handia ikusten dute horma berde horiek bizitegi etxebizitzetan instalatzeko, eta osagarri ezin hobea lorategi teilatuetarako,
|
munduko
leku askotan arrakasta eragiten baitute. Hala uste du, adibidez, Kanadako G Sky konpainiak.
|
|
|
“Bioenergiari buruzko eztabaida garraiorako erregai likidoetan oinarritu da batez ere”, dio Olivier Dubois-ek, FAOko Baliabide Naturalen Sailekoak. “Baina munduko bioenergiaren %80 baino gehiago beste iturri batzuetatik dator, batez ere zuretik,
|
munduko
leku askotan janaria prestatzeko eta berotzeko erabiltzen baita”, gehitu du Duboisek. Azterketa horren izenburua “Bioenergiari buruzko ekimenak eskala txikian:
|
|
2010
|
|
|
" Bigarren eskuko kamioi erosten dira eta Eusko Jaurlaritzak ere laguntzen du baten bat eskuratzen. ...a," azaldu zuten.Egoera salatuHonetaz gain, herriak kanpamentuetan bizi duen egoera salatu zuten," Estatu Espainiarrak eta Frantsesak Marokoko gobernuari laguntza ematen dio Saharako lehengaiak ustiatu eta Saharako herritarrak kanpamentuetan mantentzeko, kanpamentuetan, aldiz, herritar asko gosea dute eta egoera larrian bizi dira."" Izan ere, hemen krisia ekonomikoa dugu, baina
|
munduko
leku askotan elikagai krisia edo humanitarioa baitago," gogoratu zuten.Horregatik, herritarrak honelako ekimenetan, Saharar herriaren aldeko, zein beste herri baten aldeko ekimenetan parte hartzera animatu nahi dituzte elkartetik.EskertzaBestalde, Lasarte Oriako Sahararen herriaren lagunak Lasarte Oria, Usurbil eta Añorgako bizilagunei eskertu nahi die ezinbestekoa izan den partaidetza.... Eta, noski, elikagai bilketa egin den ikastetxe, supermerkatu eta tabernei ere eskerrak eman nahi dizkiete elkarteko kideek, hau da, Lasarte Orian Landaberri ikastola, Sasoeta Zumaburu ikastetxea, Lasarte Usurbil Institutua, Emakumearen Zentro Zibikoa, Michelin Koop., Eroski center, Super BM, Dia supermerkatuak, Arsuaga Autozerbitzua, Jalgi, Sustrai eta Obelix taberna; Usurbilen Eroski Aliprox, Dia, Usurbilgo Ikastola eta Añorgan, Añorgako Ikastola.Eta, era berean, Hiru sindikatuari," haiek bigarren eskuko kamioiak bidaia egiteko prestatzen dituztelako eta gidariek, gainera, Alacanteraino bidaia egiten dute," azaldu zuten Lasarte Oriako Sahararen herriaren lagunak.
|
|
|
Gero eta egunkari gutxiago saltzen dira eta gero eta gehiago irakurtzen dira albisteak Sarean, baina publizitatea, oraingoz, ez dator bat formatu aldaketa horrekin. Horren ondorioz,
|
munduko
leku askotan egunkariak ixten dira, Estatu Batuetan gertatzen den bezala. Krisiari aurre egiten dioten birakariek ahaleginak egiten dituzte garai digitalarekin bat datorren negozio eredua aurkitzeko, nahiz eta emaitzak urriak izan.
|
|
2011
|
|
|
Gehiena dago pentsatua bisitaria berriz itzul dadin, aldi baterako erakusketatik hasita. Hamaika ordu baino gehiagoko grabazioak,
|
munduko
leku askotako jendeari eginak: bizitzaz, zorionaz, negarraz, egindako galderen erantzunak.
|
|
|
Azken finean, helburua ez da soilik haien teknika hobetu nahi duten surflariei entrenatzeko leku bat eskaintzea, baizik eta, batez ere, kirol hori probatu nahi duen edonori aukera ematea.Miguel Navaza/ Surf rock/ Creative Commons/ aitortu eta partekatu baimen beraren araberaGainera, uste dute haien sistemak arrakasta handiagoa izango duela barrualdean kostan baino, nahiz eta, gaur egun kostako leku batzuetan dagoen saturazioa dela eta, litekeena den kostako herrietan ere eskaria izatea, esan du Odriozolak. Informazio eskaera asko jaso ditugu dagoeneko, 3.000 inguru, eta
|
munduko
leku askotatik: Estatu Batuak, Australia, Brasil, Alemania, Frantzia, Espainia...
|
|
|
baten batek esan dezake hil kanpaien ahots etsigarri horrek egiantzetik ez daukala askorik, euskararen beraren historia dela horren lekuko. Hainbatek hainbatetan jota ere, oraindik hemen gaudela bizirik, eta
|
munduko
leku askotan, beharbada, beste horrenbeste gerta litekeela. Etsi behar gogorrak ez garamatzala inora.
|
|
|
Kolonialismoak eragindako sufrimendua aitortzen ditugu eta baieztatzen dugu, horiek nonahi eta noiznahi gertatuta ere, kondenatuak izan behar direla eta berriz ere halakoa gertatzea saihestu behar dela. Deitoratzen dugu baita ere, egitura eta praktika horien ondorioak eta jarraitutasunak, gaur egungo
|
munduko
leku askotan gizarte eta ekonomia ezberdintasun iraunkorren faktoreen artean egotea;
|
|
|
Askotan erakunde publikoen eskutik, baina gehien gehienetan, herri mugimenduen ahaleginari eta akuilu lanari esker (Euskal Herria eta Ikastolak horren lekuko), eskola elebiduna eta eleaniztuna sustatu da han eta hemen, eta horrek ordura arte itxita zeuden ateak zabaldu dizkie hizkuntza txikiei. Horrela, eskolaren helburua ikasleak hizkuntza handian elebakar bihurtzetik ikasleen elebitasuna eta eleaniztasuna bultzatzera pasatu da
|
munduko
leku askotan. Martí eta besteren lanean adierazten den bezala, eskolaren bilakaera honetan garrantzi handia izan dute hezkuntzaren zientziek eta hezkuntzaren esparrua ikertzen duen hizkuntzalaritzak erakutsitako emaitzek.
|
|
|
Eskolaren ekarpena hizkuntza gutxitu bat indartzerakoan funtsezkoa dela
|
munduko
leku askotan ikusi da. Hainbat eta hainbat hizkuntzaren biziberritzean eskolak funtsezko zeregina jokatu du:
|
|
2012
|
|
|
Ascaris lumbricoides: nematodo hau oso ohikoa da
|
munduko
leku askotan, batez ere alde tropikaletan. Kutsatutako gizon emakumeek arrautzak askatzen dituzte gorotzekin.
|
|
|
Hori dela eta, zenbait sektorek azpimarratzen dute ingurunearekiko begirunetsuagoak diren eta ohiko moduekin bat datozen elikagaiak ekoizteko moduetara itzuli beharra dagoela, elikagai ekologikoak; izan ere, beste batzuentzat, eraginkortasun urriagatik, ez dira gai munduko eskaerari erantzuteko. Klima aldaketa eta elikagaien segurtasuna Arazoa larriagotzen duten faktore gisa, klima aldaketa aipatu behar da,
|
munduko
leku askotan elikagaien ekoizpena zailtzen baitu, eta krisi ekonomiko globala ere bai, egoerak okerrera egiteaz gain, 2015erako ezarritako helburuak lortzea eragotziko baitu, eta, besteak beste, munduan gosea pasatzen duten pertsonen kopurua erdira murriztu nahi baitu. Datu garrantzitsu bat hartu behar da kontuan:
|
|
|
121 azal, erreferentzia, bizipen, oroitzapen, euskaraz. Euskal Herriko musikazaleak dira gehienak, musikaria bakarra, eta
|
munduko
leku askotatik heldutako mezuak ere bai. Eta lehen edizioa argitaratu eta denbora gutxira erabat agortuta, eta bigarrena gero...
|
|
2013
|
|
|
Nahiz eta bestelako kirolak edo Eskola Kirola inposatzeko ahaleginak egin, futbola kirol erregea da. Guztiek amesten dute noizbait futbol jokalari izatearekin, eta ez herrian bakarrik,
|
munduko
leku askotan gertatzen da gauza bera. Atentzioa gehien deitzen duen kirola futbola da, masa sozial gehien mugitzen duena.
|
|
|
Ordutik aurrera,
|
munduko
leku askotara hedatu zen moldeko ogia.
|
|
|
CONSUMER EROSKI 2010eko urtarrilean, Montrealgo Unibertsitateko Nutrizio Saileko Stephanie Fulton doktoreak, gantz eta azukre askoko elikagaiak aukeratzeko (hau da, energia dentsitate handia), egokitzapen mekanismoei esker azaltzen da, elikagai eskasiaren baldintzetan bizirik irauteko aukera eman zigutelako (horixe izan da gizakiak historian zehar bizi izan duena). Hala, elikagai mota horren gaur egungo ugaritasunak eta eskuragarritasunak,
|
munduko
leku askotan, baita Espainian ere, gehiegizko kontsumoa bultzatzen du, eta horrek kaloria gehiegi kontsumitzea dakar, eta, ondorioz, pisua handitzea. Fulton doktorearentzat, «jateko motibazioa erregulatzen duten neurona prozesuek asetasun seinaleak baliogabetu ditzakete».
|
|
|
Praktika horren aldeko beste argudio bat hauxe da: kultura guztiek beren seme alabak XIX. mendera arte hezi zituztela, eta
|
munduko
leku askotan hala izaten jarraitzen dutela. Atxikimendua duen ondua eta coletxoa praktiken kontrako muturrean daude, Eduard Estivill metodoaren antzera, zeina, jakina, coletxoaren aurka agertu baita.
|
|
|
Agian, baten batzuek jarrera oldarkor xamarra izan dute, baina, gehienbat, giroa nahiko alaia izan da. Egia esan,
|
munduko
leku askotako kirolariekin lehiatzea eta haiek ezagutzea esperientzia izugarria izan da.
|
|
|
Antza denez The Travel Bookshop inspirazio bilakatu zen film hori egin zuten gidoilarientzat. Filmak
|
munduko
leku askotan izan zuen arrakasta, eta liburu dendak ere bizi izan zituen arrakasta horren hondarrak. Bai, arrazoi duzu, liburu denda hau ez da zehatz mehatz Notting Hill filmean agertzen dena, baina egileek batean ez, birritan edo gehiagotan esan dute The Travel Bookshopen oinarritu zirela film horretako liburu denda diseinatzeko orduan.
|
|
2017
|
|
|
Gerra berriengatik,
|
munduko
leku asko betiereko gerran daude. Perpetual war.
|
|
2018
|
|
|
Hawkins\Brown arkitektura bulegoko hirigintza departamentuan, ikerketa hau garatu da OPDC eta GLA instituzio publikoentzat azken urtean garatutako hirigintza proiektuetan. Industriak bizi duen espazio krisia eta eraldaketa
|
munduko
leku askotan gertatzen den fenomenoa bada ere, artikulu hau batez ere Londres eta Erresuma Batuko kasuen azterketan finkatzen da.
|
|
2019
|
|
|
Europaz haratago munduko bazter askotan antzeko ezaugarriak dituen elkartze bat egiten da, jaiotzear dauden edo jaiotako haurraren bueltan. Baby shower (www. planetamama.com) izenez ezagutzen da
|
munduko
leku askotan, baina izen eta aldaera asko ditu: zenbait lekutan haurra jaio baino lehen egiten da, beste batzuetan gizonek ere parte hartzen dute, etab. Baina oinarri oinarrian dagoena ama eta haur jaioberriari egindako bisita da.
|
|
|
Santu Guztien Egunaren bezpera da gaur, urriaren 31, eta
|
munduko
leku askotan, Halloween jaia ospatzeko eguna. Gaur gauekoa Ameriketako Estatu Batuetako ospakizun bat dela pentsa dezake jendeak, baina Arimen Gaua ospatzeko ohitura ondo errotutako tradizioa izan da Euskal Herrian.
|
|
|
Elkarren artean koordinatu eta erabaki bateratuak hartzeko, Herri Asanbladek konfederazioak sor ditzakete, hau da, Herri Asanbladetan aukeratutako delegatuen asanbladak, eta bertako delegatu horiek Herri Asanbladen agindupean egon eta guztiz ezeztagarriak izango dira. Historian zehar,
|
munduko
leku askotan antolatu izan dira horrela demokrazia eraginkor eta erabilgarri bat lortzeko biztanleria kopuru handiko lurralde eremu zabaletan. Hala ere, Herri Asanblada Konfederatuak sortzea eta indartzea ez da nahikoa herriaren burujabetza osoa lortzeko.
|
|
2020
|
|
|
Kalea harreman komunitarioetarako funtsezkoa dela eztabaidaezina da eta orain bi metroko distantzia sozialaren harira, egoera berriak sortzen ari dira, batean eta bestean espazio publikoaren erabileraren inguruan: terrazen araudi berriak, bizikleta eta oinezkoentzat lekua autoei kentzeko eskaerak, edo
|
munduko
leku askotan dagoeneko ikusgai dagoen moduan, hondartzak pribatizatzeko arriskua.
|
|
|
Ez zen hala izango izen abizen eta helbideekin lan hori egina aurkitu ez balute. Nork dio ezin dela halako beste ezer gertatu etorkizunean,
|
munduko
leku askotan eskuin muturra izaten ari den berpizkundearekin?
|
|
|
Kontuan izan behar da Txinan eta
|
munduko
leku askotan ohikoa dela animalia basatiak saltzea janari merkatuetan. Eta Wuhango itsaskien merkatua jo zuten hasieratik gaitzaren sorburutzat; han sugeak ere saltzen dituztenez, litekeena zen haiek kutsatzea birusa gizakiei.
|
|
|
ur molekulak banan banan bereizteko sentsore gisa erabil daiteke. Horrek izugarrizko onura ekar dezake
|
munduko
leku askotan hain beharrezkoa duten ur garbiketa egiteko. Bestalde, argi dago gehienezko zehaztasuna izateak izugarrizko garrantzia duela nanomedikuntzarako garatzen ari diren hainbat teknologiatan, DNA sekuentziatzeko tekniketan, esaterako.
|
|
2021
|
|
|
' Loreak' filmak zabaldu zion nazioarterako leihoa Itziar Ituñori, baina' La casa de papel' telesailak ospetsu egin du
|
munduko
leku askotan. Basauriko aktoreak uste du ospe hori baliatu behar duela sinisten duen aldarrikapenen aldeko jarrera agertzeko.
|
|
|
Munduko pertsona guztiek eduki behar dute informazio berri pila bat, batez ere jakiteko birusetik nola babestu, baina baita probak non egin ere, laguntza nola bilatu, zein muga dagoen eremu eta une bakoitzean, nola jaso txertoa, eta abar. Gure ikerketan ikusi dugu
|
munduko
leku askotan COVID buruzko informazioa ez dela eskuragarri egon hizkuntzarekin lotutako hainbat desorekaren ondorioz: hizkuntzen artekoak, edota komunikabideen edo bestelako kanalen arteko desorekak.
|
|
|
Gertaera hark mugarri bat ezarri zuen LGTBI pertsonen borrokan. Harrezkero,
|
munduko
leku askotan, LGTBI Harrotasunaren Nazioarteko Eguna ospatzen da. Aniztasun soziala eta, bereziki, aniztasun afektibo sexuala aldarrikatzeko eguna da, pertsona guztien eskubideak gizarte osoari gogorarazteko helburua duena.
|
|
|
Lorea Bilbao Euskara, Kultura eta Kirol Saileko foru diputatuak adierazi duenez," 40 urte baino gehiagoz, Getxok
|
munduko
leku askotatik ekarri du jazza, eta edizio bakoitzean onena erakutsi du, bai nazioarte mailan, bai Euskadin", eta musika hitzordu horrek" gure lurraldeko kultur agenda aberasten du". Bestalde, Iñaki Saitua ekitaldiaren arduradunak jazzaldia egungo egoerara egokitzeko egindako ahalegina azpimarratu du," hori bai, kalitatea, musika aniztasuna eta gaztetxoentzako babesa mantendu dira jaialdiaren ezaugarri nagusi gisa".
|
|
2022
|
|
|
Gaur, astelehena izaki, egindako planak aldatu behar izan dituk bat batean,
|
munduko
leku askotan bezala, Quiton ere museoak itxita baitaude astelehenetan.
|
|
|
Ukrainako emakumeak martxoan ari dira egoera horretan, hilabete garrantzitsua baita emakumeentzat. Hori dela eta,
|
munduko
leku asko bioletaz tindatu dira Ukrainako emakumearen irudiarekin, azken 8M dela eta. “Gauza batzuk jaso eta ihes egin genuen.
|
|
|
Zertarako balio du, Ruandan egin zen bezala, gatazkan dauden eremuetara laguntza humanitarioan militarrak bidaltzeak? Laguntza humanitarioa are zalantzazkoagoa, militar horiek eurek
|
munduko
leku askotan emakumeen giza eskubideak urratu dituztenean. Bake garaian gure inguruko emakume eta neskak bortxatzen dituztela ikusten badugu, zer espero daiteke indartsuenaren legea besterik ez dagoen eta gertatzen den guztia ezkutuan geratzen den gerra batean?
|
|
|
Desberdintasun ekonomiko eta sozialak: eten ekonomiko eta sozialak larriagotzen ari dira
|
munduko
leku askotan, eta horrek gatazka eta tentsio sozialak eragin ditzake.
|
|
|
Polarizazio politikoa eta kultura banaketak: polarizazio politikoak eta kultura banaketek tentsioak eta gatazkak sortzen dituzte
|
munduko
leku askotan.
|
|
2023
|
|
|
Modu tradizionalean nekazariek beti egin dute haien kontra hainbat teknika erabilita, besteak beste sustraitik aterata. Oraindik ere hala egiten da
|
munduko
leku askotan. XX. mendearen hasieran hasi ziren jada erabiltzen lehen produktu kimikoak Europan eta AEBetan, baina horien zabalkundea 1940tik aurrera egin zen nagusiki.
|