|
2002
|
|
|
Gorputz propioa zertarako? Gorputz propioa, izakera propioa garatzeko,
|
mundu
oso bat eraikitzeko, munduaren irakurketa propioa egiteko, munduarenkoloreak gure hitzekin izendatzeko; gorputz propioa, geure erara amesteko.
|
|
|
Zerbait ukatu behar dugunean, aski dugu leporatzen zaiguna ukatuta; kontrara, ezer ukatu barik, zerbait berri plazaratu behar dugunean,
|
mundu
oso bat asmatu beharra dago, eta, jakina, lana zailagoa da dudarik gabe.
|
|
2007
|
|
|
Saiatuko naiz argitzen zergatikez zen prozesu hura erabat burutu, hots, zergatik, euskaldun batzuek, espainiartzeari eta frantziartzeari? uko egin eta euskararen baitan
|
mundu
oso bat, berebarneko mundua ere, era moderno batean, eraikitzeari ekin zioten.
|
|
|
Agian erlijioa bera da adibiderik onena: garai batean erlijio bakarreko taldeeta jendarte multzo handiak antolatu ziren, erlijio horiek
|
mundu
oso bat ezartzenzuten, orohartzaileak ziren. Eguneroko bizimodu arrunteko jarduerak, erritmoaketa pentsabideak arautzen zituzten eta gainera, sekularizazio prozesuak bainolehenago, oso modu orokorrean egiten zuten.
|
|
|
Wallerstein ek (1999) kontzeptu hau darabilen moduan: ez ziren munduko sistemak baizik eta
|
mundu
oso bat eraiki eta antolatzeko gai ziren kultura sistemak. Holako sistema baten barruan, nonbait, biziaoso osorik egin daiteke.
|
|
|
Idiokulturak kasu batzuetan mundu kulturak izan daitezke (gogoratu:
|
mundu
oso bat antolatzeko gai direnkulturak, bertan bizia osorik egitea dago); baina gehienetan, zati kulturak dira, bizitzaren alderdi batean baino ez dira bizi, eskuarki alderdirik adierazkorrenabaina alderdi bat azken finean.
|
|
|
Denboratik at, historiarik gabe, bere horretan irauten zuen herri gogoa. Gure kasuan, moduordenatu batean, azturak, sinesmenak, erritualak, lanak, jarduerak, gauzak, tresnak, eta abar osotasun koherente batean antolatuz
|
mundu
oso bat irudikatu zutenantropologoek eta besteek: euskal mundu tradizionala.
|
|
|
Jakina, aurreneko ideia neure buruaren errepresentazioa da, izaki absolutuki libre batena bezala. Izaki libre, bere buruaren kontzientziadunaz batera,
|
mundu
oso bat jalgitzen da, ezerezetik?, kreazio egiazko eta pentsagarri bakarra ezerezetik296.
|
|
|
Winckelmann-en Greziaren aurkikuntza testuinguru honetan behar da balioetsi: gizatasun original bat ediren da, bere baitako izpiritutik
|
mundu
oso bat sortzen ari. Birjaiotzan (Erasmo) edo klasizismo frantsesean ez bezala, orain ez da estudiatzen mundu grekoa probetxamendu artekogabe eskolastiko baterako asmoz gure estilo ariketetan edo gure drametan (ereduak berdintzeko), ezpada beren arroztasun harrigarrizko, imitaezinean dira ereduzkoak:
|
|
|
nire munduaren parte neu ere, ni ere neure hizkuntzan, hizkeran, hizketan iristen naizela ni izatera. Eta berdin hi, ha, bakoitza mundu bat, ez baita bestegatik, ni bezalaxe, nor bat,
|
mundu
oso bat (en jabe) delako baino, hots, hiztuna. Eta hitza ez delako hitza isolatuki (hiztegi batean ez bada), baina hizkuntza osoarekin batera; eta hizkuntza munduko elementu hautatuen eta erlazioen antolaera oso bat delako, inoiz ez bi hizkuntzetan guztiz berdina949 Eta munduak beste antolaerarik ez duelako, hizkuntzan duena baino, Humboldt-ek hizkuntza bakoitzari munduikuskera bat irizten dio (baina, kasu!, mundu ikuskera bat irizten dio gizabanako bakoitzari ere).
|
|
2011
|
|
|
Bat batean planeta bat ageri da eta hasten zara apurka planeta hori eraikitzen, landareetatik hasita animalietaraino? Zuk eman behar diezu jatekoa eta beste hainbat gauza egin; hau da,
|
mundu
oso bat egin behar duzu. Zer da txarrena?
|