|
2019
|
|
|
Hau da, irakurleak badaki Saizarbitoriak bidali duen mezua ez dela pertsonaia matxista horren aldekoa, justu kontrakoa baizik, baina estereotipo bat eraikitzeko asmorik ere ez duela ere badaki: gizaki bat eta bere" arrazoia" erakutsi nahi ditu,
|
modu
kritikoan. Gaiari buruz hitz egiteko beste hautu bat da, kontrakoa esanez eta pertsonaia horren azalean jarriz bere miseria guztiak biluztuko ditu, zuzenean esan gabe.
|
|
2021
|
|
|
Bestalde, Hego Euskal Herrian literaturari eskaintzen zaion trataera desberdin samarra dela kontatzen du
|
modu
kritiko batez, eta aldeak zehazten ditu EAEn eta Nafarroan literatura irakasteko moduei dagokienez:
|
|
|
" Kazetaritzako unibertsitateko nire ikasleek, baita Arte Ederretakoek ere, zailtasunak dituzte biekin. Irudiak ez dituzte irakurtzen
|
modu
kritikoan, ez dakite interpretatzen". (IE5)
|
|
|
Irakasleek izan ohi duten jarrera ez bezala, ikasleek hartzen dutena maiz izaten da mintzagai, eta sarri asko, oso
|
modu
kritikoan heltzen zaiola uste du IE6 k, bereziki irakasleengandik, eta kritika egiten denean irakaslearen beraren jarrerak zenbateraino baldintzatzen duen ikaslearena aintzat hartu gabe. Azken batean, pentsamenduaren eraldaketa hezkuntzan jarreraren bidez gertatzen da hein handi batean, jarrera ikasten eta garatzen den norbaitekiko edota zerbaitekiko erantzun modu gisa ulertzen badugu.
|
|
|
40 Freire-ren" heziketa problematizatzailea" pentsamendu kritikoan oinarritzen du Verdeja k (2015: 32), arestian adierazitakoaren haritik, elementu eraldatzaile eta emantzipatzaile gisa: " Hezkuntza problematizatzaileak, azken batean, munduaren erronka eskatzen du hori gauzatzeko, eta, beraz, ikasleei beren kabuz pentsatzen eta inguruko bizitzaren eta egoeren aurrean jarrera aktiboa hartzen lagunduko dien eta motibatuko dituen hezkuntza behar du; horrela, gizartean eta inguruko gizarte arazoetan parte hartze aktiboa izango dute, arazo horiek
|
modu
kritikoan aztertuz eta horiek aldatzeko gizartean jarrera hartuz".
|
|
|
" Ez dugu ahaztu behar literatura gauza bat dela eta liburugintza beste bat, eta liburugintza negozio bat da, izan kanonikoak, izan azken bi hiru urteetan ateratako nobedadeak edo enkarguzko liburu horiek" (IEE1). Liburu" pop edo popularrak etengabe" sortzeko joera kritikatzen du elkarrizketatuak, baita klasikoetan arreta edo mira osoa jartzea ere, eta gehienek" liburugintzaren negozioari erantzuteko helburua" dutela dio
|
modu
kritikoan, eta era berean, ez dietela" ikasleen beharrei erantzuten". Hala ere," kontsumozko literatura" deitzen duen hori eta" hizki larriz idazten den literatura" ez dituela bereizi nahi baieztatzen du, eta aukera moduan ikusten ditu biak ala biak:
|
|
|
Literaturak duen babes soziala gizarteko alor guztiei dagokien zerbait dela begi bistakoa den arren, zaila izan ohi da etxe barruan eta konfiantza giroan gertatzen denari
|
modu
kritikoan arreta eskaintzea intimitatearen eremua den heinean. Baina, literaturaren didaktika, heziketa eta hezkuntzari dagokion gehientsuena bezalaxe, etxean eta hurbileko zirkuluetan hasten da.
|
|
|
Hortaz, ebaluazio ariketa horretan, ikasleei hausnartzeko eskatuko zaie errubrika bete aurretik, azken batean, errubrika gogoeta hori gertatzeko bitarteko ere badelako: hots, proposatzen diren ezaugarri eta gaitasunetan bere burua non kokatzen duten hausnartzea, eta
|
modu
kritikoan arrazoitzea. Hori ondoko elkarrizketarako lehen urratsa izango da.
|
|
|
Eta, akaso, hala behar du: biguna, edo monolitikoa ez dena, behintzat, garapenari erantzuten dakiena, eta, asimilatutako kultura zein heredatutako kulturaz gain, gaur egungo Euskal Herriko hiritarrez osaturiko taldearen kultura ere
|
modu
kritikoan barne bilduko dituena (Iztueta Azurmendi, 2015). Baina, aldi berean, erroak non dituen ere jakin badakiena, eta sustrai horiek euskaran dituela zalantzarik ez dugu, nola hizkuntzazko kultur adierazpenei dagokienez, hala hizkuntzarik gabeko pintura, eskultura edota dantza moduko kultur adierazpenei dagokienez, azken hauen kasuan ere, hizkuntzak ematen dituen errealitatea interpretatzeko oinarriak behar dituztelako.
|