|
2001
|
|
|
Nolanahi den, ondorengo zenbait egileren artean, ahalegin zientifikohorrek arrakastarik izan ez zuela ematen du. ...ikoen artean, Jesus Maria Aldayren obra aipa dezakegu adibide gisa21; eta eskerrak Euskal Herrian oraindik zentzugabeko santuen ingurukoliburu rappeliano modukoak ez zaizkigun ailegatu22 Ikuspegi ezberdin batetik, ikerketa antropologikoek, mitoak23, kondairak eta ipuinak aztertzeko ahaleginhandia egin dute24 Hala ere, adibide ohoragarri batzuk izan ezik, ikerketa motahauek gutxitan arduratzen dira
|
modu
kritiko batean beren kontaketen AintzinaroBerantiarreko edo Goi Erdi Aroko jatorriaz.
|
|
2002
|
|
|
Zergatik den hain erraza engainua saltzea? Kontua da batzutan gauzak sinetsi egin nahi ditugula
|
modu
kritikoan jarri gabe. Baita ere egia da, batzutan oso ezkututik saltzen zaizkigula gauzak.
|
|
|
Sakonago hitz eginez, McQuail ek
|
modu
kritikoan azaldutako horiez gain, hedabideek gaur egungo gizartearen nortasun oinarrien galera ekarri diote gizaki modernoari, Meyrowitz autoreak azaldu duenez. Gizarte eredu tradizionalen ordezkoak ezartzen ahalegintzen dira fermuki, albisteak hara eta hona darabiltzaten korporazio berriemale transnazional erraldoiak.
|
|
|
Niri ere, Patxi Zubizarretari bezala, Â gero eta zailagoa egiten zait irakurtzen dudanarekin asebetetzea, baina hori ez zait gertatzen soilik euskal literaturarekin. Â Adinaren kontua izango da, akaso; xarmatzeko guruinen agortze progresiboarena edo; nork daki... Horrek guztiak, edozein modutan, irakurtzen nuena gero eta
|
modu
kritikoagoan aztertzera eraman ninduen.
|
|
2003
|
|
|
Sustraien arakatze hau, era apologetikoan eginez gero, prestigiatze operazio soil bihur liteke, norbere arloa tradizio ohoragarri eta luze baten oinordeko bihurtzeko. Baina iraganaren azterketa
|
modu
kritikoan ere egin daiteke, egungo egoeraren iturburuak ikusteko, eta erdi ezezagun zaizkigun aitzindariak ezagutzeko, halabeharrez haien oinordeko zuzenak garela pentsatu beharrik gabe. Euskal historiografiaren kasuan, aurrekariak, hau da, iraganean ondutako euskarazko historia lanak, aurkitu ditugu, baina tradizio historiografikorik gutxi azaldu zaigu:
|
|
|
Gauzak kontuan hartzeko modu berri batek sugar baten antzeko eragina izan dezake gugan. Baina horrek ez du esan nahi gure lehengo ikuspuntuak berrien arabera,
|
modu
kritikoan eta razionalki, aztertu ezin ditugunik.
|
|
2004
|
|
|
Historia egin gura bada, euskal, aleman zein txinatar ikuspegitik izanda ere, diziplina honi dagozkion lan tresna kritikoak errespetatuz egin da. Era horretara, ikerketetan
|
modu
kritikoan sakonduz, ikuspegi desberdinen arteko hurbilketa lor daiteke. Zenbait auzitan, bereziki balorazioetan, akordioa ez da inoiz erabatekoa izango, baina erudizioz jardunez gero adostasun puntuak aurkituko dira, eta bakoitzaren lana besteekin homologagarria eta elkar aberasgarria izango da.
|
|
|
Arazook
|
modu
kritikoan eta era berrian formulatzen dira gaur egun, izan ere, ikusmolde estandarraren arabera teoria zientifikoa hizkuntz entitatea zen, eta beraz, hari lotutako nozio semantiko garrantzizkoenak, egiatasunarena edo esanahitasunarena, zeharkaaztertzen ziren, teoriaren ereduak finkatu eta gero, sistema formal batentzat interpretazioaemanez.
|
|
|
Alfabetatzearen bitartez ez dugu munduaren egia lortzen, baina mundua interpretatzeko gai gara. Gauza bakoitzak zer esan nahi duen argitzen digu alfabetatzeak
|
modu
kritikoan, konparatzeko aukera ematen digulako.
|
|
2006
|
|
|
X.L. Hasieran, gaztetan, poesia garratz xamarra idazten nuen,
|
modu
kritiko eta sarkastikoan. Gizarte gaiez idazten nuen, nire inguruko gizarteaz.
|
|
|
Alabaina, nikneuk irudi hori zalantzan jarriko nuke eta gaurkoan hori egingo dut, berea militanteitxiaren jarrera ez dela erakusten saiatuz. Labur esateko, eta betiere nire irakurketaren arabera?, Sarrionandia ekitearen eta saiatzearen alde agertu agertzen da, baina ez modu itsu eta itxi batean, baizik eta modu zalantzati batean, modu zeharohumano batean eta, azkenik,
|
modu
kritiko eta autokritiko batean; bestela esanda, oso modu irekian.
|
|
|
Burgesiaren idealismo aszetikoaren gainetik Teoria Kritikoak hedonismoaren alde egingo du, baina ez edozein hedonismo. Marcuse-k gogor egingo du gizarte ordena
|
modu
kritikoan kuestionatu barik berau justifikatzen duen hedonismoaren aurka; berehalako plazerra bilatzen duen hedonismoa da hori, orain eta hemen, eta jasotakoarekin konformatzen dena.
|
|
|
Hegel-en fenomenologia eta Freud-en psikoanalisia bi adibide dira: dominazio harremanak
|
modu
kritikoan ulertzea lortu beharra dago, emantzipazioaren esperientzia gauza dadin.
|
|
|
gure bizitzaren azken helburuak eta balioak libreki eta kontzienteki aukeratu ahal izatea. Hau da, munduan
|
modu
kritiko eta erreflexiboan kokatu ahal izatea.
|
|
2007
|
|
|
Sokratesek oso
|
modu
kritikoan hitz egiten du elkarrizketa horretan erretorikaz: haren ustez, erretorikak aieruzko sinesmen hutsetan du oinarria, eta alde batera uzten ditu bai benetako ezagutza, bai onaren nahiz txarraren arteko eztabaida etikoa bera ere.
|
|
2008
|
|
|
Nik uste oro har baietz, gainera, gazte interesgarri askok debutatu du azkenaldian eta eskaintza zabala dago. Batzuk ideologiaren eta iraultzaren apologian oinarritzen dira, baina beste zinemagile asko inkonformistagoak dira eta iraultzari babesa eman arren
|
modu
kritikoan egiten dute, ez dute bat egin nahi botereak egindako akatsekin. Hori dela-eta, hainbat agintarik ez du ondo hartu izan pelikula kubatarren bat, edo are gehiago, horiek desagertzea nahi izan du, baina gu gremio bezala oso indartsuak gara eta gure bandera eta autoritatea daukagu.
|
|
|
•
|
Modu
kritikoan entzuten ikasi.
|
|
|
BERRIA, Deia, El Correo, El Diario Vasco eta Gara egunkariek 2003ko irailetik 2004ko ekainera argitaratutako albiste, elkarrizketa, erreportaje eta iritzi artikuluak
|
modu
kritikoan aztertu genituen. Bestetik, inkesta bat egin genuen 406 pertsonarekin.
|
|
|
konpetentzietan oinarritutako ikasketen curriculuma diseinatzerakoan, lan munduan txertatzera zuzendutako konpetentzia jakin batzuen garapena lortzeak ezin dezakeela izan irizpide bakarra. Badaude hor gizartean
|
modu
kritiko eta arduratsu batez parte hartzeko garatu beharreko funtsezko konpetentziak ere, besteak bezain garrantzitsuak direnak eta unibertsitateak ikasleen prestakuntza zientifikoaz gain bermatu beharrekoak.
|
|
2009
|
|
|
Handik gehiegikeriak edo alde onak etor litezke. Nire ustez memoriaz ari garenean, gure iragana
|
modu
kritikoan aztertu egin behar dugu, bainanolabait krisol edo arrago kritiko bat egin behar du giza eskubideen eta demokraziaren ikuspegietatik. Orduan handik etorriko zaigu, iraganean zer egin dengaizki eta zer dagoen konpontzeko. baina beti etorkizunari begira.
|
|
|
Mari Jose Cantalapiedra irakaslearen aburuz, iturri instituzionalen eta ezinstituzionalen erabileraren garrantzia ezberdina da informazio lokalaren ataleaneta bestelako sekzioetan. Egunkari bateko informazio gehienak informazio iturriinstituzionalek sortzen dituztela esaten denean,
|
modu
kritikoan egiten da, nahiz etaedozein hedabiderentzat informazio iturri instituzionaletara heltzea beharrezkoaden. Edizio lokaletan, informazio iturrien hurbiltasunak eta informazioa komunitate zehatz bati zuzendua egoteak ahalbidetzen dute taldeak, kolektiboak eta norbanakoak informazio iturri gisa nabarmentzea eta toki berezia izatea, zeren informazio iturri horiek esateko dutena interesatzen baitzaio hedabidea zuzentzen denkomunitate horri, nahiz eta iturri instituzionalak saihestezinak diren (Cantalapiedra, 1996:
|
|
2010
|
|
|
Ospe txarrekoa da bizi gaituen aroa, izan ere, ordena instituzionalen metamorfosi globala bizi dugu, eta ondorioz elikatu egiten dira liberazioa eta segurtasun falta;
|
modu
kritikoagoan esanda: kontsumitzaileak irekia eta kulturgileak autentikoa izan behar duelarik, jendarte intimo garaikideetan sortzaileek baliabideak eskaini behar dituzte herritarrek beren potentzialtasunekin modu" autonomoan" identitateak eraikitzeko.
|
|
|
Artikulu honetan, atal horiei jarraipena eginez ekarriko dugu gogoeta hori. Helburua da hizkuntza ekologiak euskarari zer nolako ekarpena egiten dion
|
modu
kritikoan ikustea. Beti ere, jakintza soziologikoa eta soziolinguistikoa abiapuntutzat hartuta, eta maila teorikoan eta enpirikoan gizarte zientziek diotena kontuan izanda.
|
|
|
Halere, heldutasun kulturala eta pertsonala (adinarekin lotuta, jakina) giltzarri gertatzen da gaitasun interpretatzaileak garatzeko orduan. Adinean aurrera joan ahala, gaitasun interpretatzaileak ere garatzen doazela ikusi dugu, ezagutza orokor berriek pentsamendu autonomoa
|
modu
kritikoan garatzeko bide ematen baitute.
|
|
|
Izan ere, literatur gaitasunaren barruan kokatzen da, nire ustez, literatur sistemek nola funtzionatzen duten jakitea; kultura orokorraren barruan kokatzen da, berriz, ikasleak bere inguruko literatur sistemako faktoreak ezagutzea. Literaturaren irakaskuntzak lortu nahi badu ikasleak
|
modu
kritikoz baloratzea testuak nahiz horien harrerak, ezinbestekoa da jakitea testuek zer nolako bidea egiten duten idazten direnetik harrera prozesua amaitzen denera arte (merkatuaren egitekoa, instituzioen eragina, idazleak bere liburua ezagutarazteko egindako bidea, eta abar). Eta hori guztia ezagutzeko bidea izan daiteke euskal literatur sistemari erreparatzea, erdiguneak eta periferiak nola sortzen diren azaltzea, gaur egun ditugun argitaletxeak ezagutzea, jakitea zein den haien egitekoa obrak ezagutarazteko garaian, sariketa literariorik garrantzitsuenak zeintzuk diren ezagutzea, aztertzea euskal autoreek zer nolako bideak jorratzen dituzten literatura jendarteratzeko, literatur mugimendu nagusien ekarpenak zeintzuk izan diren jakitea...
|
|
2011
|
|
|
...kolako hizkuntza ezberdinen arteko integrazio moduak, murgilketazko eredu ezberdinak, edukia eta hizkuntza era integratuan erakusten dutenak, mantenuzko eredu elebidunak, Lehen hizkuntzaren murrizketa edo ordezkapena suposatzen dutenak... eta Manterola eta Berasategik (2011), bilketa nahikoa zehatza egiten dute hizkuntza gutxituak erakusteko sortu diren elebi/ eleanitz irakats sistemen ezaugarriak
|
modu
kritikoan aztertuz. euskal herrian bertan badugu eskarmenturik, eta badakigu posiblea dela ikasle eleanitzak sortzea, tartean euskara ere ondo garatuz (Ikus adibidez, eleanitz proiektua, elorza & Muñoz, 2011). ez edozein baldintzetan, jakina. Baldintza hauek aztertu behar lirateke hobeto. hezkuntza eta hizkuntza zientzietan bada zer ikasteko. zenbait printzipio eta bitarteko aipatuko ditugu ondoren osotasun pretentsiorik gabe.
|
|
|
–Dagokion produkzio sektoreko lanpostu bateko arrisku faktoreak identifikatzea, lan arriskuen kondizioak eta faktoreak
|
modu
kritikoan ebaluatzeko.. Arrisku faktoreak sailkatzea eta deskribatzea, haiek murrizteko zer neurri hartu behar diren definitu ahal izateko.. Lan arriskuak osasunarekin lotzea, osasunean zer ondorio dituzten hautemateko.. Lan arriskuak prebenitzeko arau aplikagarriak aztertzea, lan kondizioekin zerikusia duten arriskuen berri izateko.
|
|
|
...ebentzio neurriak ere.. Babes eta prebentzio neurriak aplikatu eta errespetatzearren, trebakuntzaren garrantzia balioestea, arriskuaren izaera eta egoera kontuan izanik lan istripuen aurrean.. Lan arriskuen prebentzio arloan erakunde barruko subjektuak, horien funtzioak eta langileen ordezkaritza zehaztea, haien erantzukizunak zein diren jakitearren.. Prebentzio plan baten edukia deskribatzea, eta
|
modu
kritikoan balioestea haren garrantzia eta prebentzioaz arduratzen denaren funtzioak.. Segurtasun seinaleen esanahia eta helmena aztertzea, haiek ezagutzearren.. Arriskuak kontrolatzeko sistemak zehaztea, baita langilearen osasuna zaintzeko eskaerak eta kondizioak ere, prebentzio neurri moduan zer garrantzitsuak diren jakitearren.
|
|
|
Hezkuntzaren alorrean diharduten egile kritikoen lorratzari jarraituz prestatu dugu lan hau. Hedabideetatik umeek jasotzen dutena
|
modu
kritikoz ikertu behar dela pentsatzen dutenekin bat gatoz, eta gizon eta emakumeen arteko benetako berdintasun eraginkorra jomuga dutenekin konpartitzen dugun ardurak bultzatu gaitu Disney Channel katean begia ezartzera. Izan ere, hedabideek generoa ulertzeko moduan dukaten erantzukizuna handia den uste osoa dugu, hein handi batean ume eta nerabeen pentsaera moldatzen laguntzen baitute.
|
|
|
Familien ikuspegitik, ordea, ikasleak teknologia berrien aurrean helduek gainbegiratzen ez duten esposizio handiak eragindako arriskuak nabarmentzen dira. Horretarako, gurasoek erantzukizun handiagoa izan behar dute beren seme alabekiko, eta eskolak trebetasunak sustatu behar ditu baliabide berri horiek
|
modu
kritiko eta egokian erabiltzeko. Material lagungarriak Autonomia erkidegoek, beren kudeaketa esparruetan, ikastetxeen lana indartu dute hainbat jarduketaren bidez, eskolako bizikidetza maila egokia lortzeko.
|
|
|
Nodal eta Activina bi faktore enbrioniko dira (mofogenes ere deitzen zaie), gizakien enbrioi zelula enborren puripotentzia mantentzeaz arduratzen direnak. Datu horiek lehen aldiz frogatzen dute enbor zelula tumoralak enbrioi seinaleen bide baten jardueraren mende daudela
|
modu
kritikoan. Gainera, ikusi da estromaren deplezio eraginkor batekin konbinatzen bada, tumorearen mikroingurunea kendu ahal izateko eta emandako farmakoen tumore zelula enborretara hobeto sartzeko, Nodalen eta Activinaren inhibitzaileek “drastikoki” hobetu dezakete saguen eredu klinikoetako amaiera.
|
|
|
Hasieran, gaztetan, poesia garratz xamarra idazten nuen, ironikoa...
|
modu
kritiko eta sarkastikoan. Gizarte gaiez idazten nuen, nire inguruko gizarteaz.
|
|
2012
|
|
|
historiak jendartearen konformismo eszeptikoa eragitea, memoria desmitifikatzeko ahaleginean. Konformismo horrek, era berean, erraztasunhandia dauka mito berriak txertatzeko, baina boterearen politika gisa sorturik eta
|
moduez
kritikoan. Galtzaileen memoria historikoak bazeukan gaitasuna intsumisiorako etamobilizaziorako, baina konformismoak «memoria» berri bati bide eman diezaioke: garaileen «memoria», otzantasuna eta konformismoa besterik eragiten ez duena.
|
|
|
Ezkerreko abertzaletasunpolitikoa kontra boterean txertatu beharreko indarra da, kontra botere horrekautogobernuaren aldeko borrokatik duen neurrian, behintzat. Ezinbesteanklasearteko izaera duenez, gehiengo sindikalaren eta nekazari erakundeen egitekobat esparru politiko hori
|
modu
kritikoan bere helburuekin bat etortzeko moduanbideratzea izango da.
|
|
|
Eztabaida hirukoitz horiXIX. mendearen hasieratik dago abiatuta, eta Euskal Herrian ez du konponbiderikklase borrokaren esparru autonomoaren teoriatik bereizten bada. Porrot egin duteeztabaida hori kanpoko prozesuetatik mekanikoki inportatutako dogmatismo literalaaplikatuz konpondu nahi izan duten ahalegin guztiek, zeren ez baitira saiatu teoriaeuskal errealitatera
|
modu
kritikoan egokitzen. Ezker abertzaleak herri langilearenkontzeptua eguneratu zuen, gure baldintzetara egokituz, beraren funts baliagarriarieutsiz eta beraren forma euskal kapitalismora eta gure askapen borrokara egokituz.
|
|
|
Mari Puri Herrerok Madrilen ikasi ostean, Amsterdamen osatu zuen bere formakuntza, grabatzaile bikaina izatera eraman zuena. Aipatutako errealitate bikoitzaren mundu hori maskaren, panpina edota txotxongiloen sinbolismoaren lehentasunetik (irudi akartonatu eta irrigarriak), errealitatearen ikuspegi mingots eta desilusionatuaren fruitu direnak, gizatiarragoak diren pertsonaietara pasatu zen, horietariko asko identifikagarriak zirenak (diktadurako pertsonaia burgesak hain zuzen), nahiz eta
|
modu
kritikoan begiratuak egon. Bukaeran biztanleria anonimoago bat pintatuko du, bere ametsetan murgildua dagoena, edo agian baita bere asperraldian ere.
|
|
|
“Gauza harrigarri batzuk ditu, besteak beste, animalien ibilaldi bat, Noeren Arkaren bidea, umore ukitu frantsesa duena, Ménagerie, Jardin des Plantes, baita animaliekin ere, baina ez da ohiko zooa. Oso pentsatuta dago
|
modu
kritikoan zabaltzeko (bere baliabide gehienak galzorian dauden espezieak dira) ”.
|
|
|
Eguaztenetan emango dute, 22:15ean hasita. "
|
Modu
kritiko batean munduan gertatzen diren gaiak azalarazi eta entzuleak hausnartzera bultzatu gura ditugu. Fracking ari buruz egingo dugu berba, adibidez".
|
|
2013
|
|
|
Lantegiak hiru arlo jorratuko ditu: batetik, jokoen mekanismoak
|
modu
kritikoan aztertuko dituzte; bestetik, bideo jokoen bidez zer diskurtso gizarteratzen den argituko dute. Azkenik, bideo jokoak modu independentean sortzeko zer ekinbide eta aukera dauden jorratuko dute.
|
|
|
Aguantatu dutela esan dezakete talde bateko edo besteko konformistek, baina pegatina paparrean ipini eta errua besteei botatzea ez da nahikoa.
|
Modu
kritikoan eta autokritikoan begiratu behar zaio egoerari, eta ametitu da abertzaleek ere lan handiak egin dituztela euskal nazioa antolatzeko bideak hondatzeko. Balantzea eginez, sakrifizio handiak egin ditugu nahi genuenaren alde, baina nahi genuenaren aurka ere ez gara makalak izan.
|
|
|
Euskal poesiaren antologia guztien azterketari ekitea ez daiteke izan gure gaurko asmoa, susmoa dudan arren ez litzatekeela fruitu gutxiko ikerketa, baina gure artean
|
modu
kritikoan gutxi jorratu den barrutia izanik, asmo ausartegia litzatekeelakoan nago. Aipagarritzat daukat arlo honetan Iratxe Retolazak 2007 Caravansarialdizkarian argitaratu zuen artikulu interesgarri bat, eta atseginez adierazi nahi nuke nire gaurko artikulu honetan bidelagun eta mintzakide izango dudala azterlan hura; izan ere, ikerketa arlo honetaranzko lehen hurbiltze baten abantaila eskaintzen baitit euskal poesia modernoaren eta postmodernoaren antologiei buruz.
|
|
|
Beharbada, beste 900 horietan nabarmentzen den mediokritatea eragotziko zukeen, eta egilearen poetika pertsonalaren eragina ez zen horren nabari agertuko.
|
Modu
kritikoagoan hobetsiko zituen, benetan antologikoak, ziren testuak (horrelakorik epaitzeko gai den inor balego).
|
|
|
2 Guraso autoritarioak, obesitate arriskua bost aldiz handiagoa duten haurrak Autoritarismoak, lehenago esan den bezala, bere autoritatea gehiegi betetzen duenak duen jarrera definitzen du. Kontrol asko aplikatzen da eta
|
modu
kritikoan egiten da, afektu gutxirekin. Diziplina zorrotza erabiltzen da, eta haurraren premia emozionalekin bat etor daiteke.
|
|
|
Historikoki edertasuna eta sexualki erakargarritasuna galtzearekin lotuta dago menopausia eta oraindik ere askok hala ulertzen dute. Hori guztia
|
modu
kritiko baten landu gura dut. Era berean, nabarmendu gura dut menopausia eta andropausia ez direla gaixotasunak, askok uste duten moduan.
|
|
|
Orain arte azaldu dugunagatik, ETB azken hamarkadetan gidatu duen eredu duala
|
modu
kritikoan baloratzeko nahikoa osagai dagoelakoan gaude. Oraintsuko egoerak ere hausnarketa sakona eskatzen duela inork gutxik jarriko du zalantzan.
|
|
2014
|
|
|
eta pegatina paparrean ipini eta errua besteei botatzea ez da nahikoa.
|
Modu
kritikoan eta autokritikoan begiratu behar zaio egoerari».
|
|
|
Iturri ez berriztagarriak agortzeko mehatxua eta berriztagarrien gero eta erabilera ugariagoa presente ditugu. Eraikuntzaren biologiak aukera berri hau
|
modu
kritikoan zaintzeko beharra eskaintzen du; batzuetan, negozio berde delakoaren alternatiba hutsalean, eta, beste batzuetan, ikuspegi orokorra galtzean energetikoki eraginkorrak izan arren toxikoen kontzentrazio handiak aurki daitezkeen espazioak ageri dira. Horregatik, energia aurrezpena helburu izan arren, oso garrantzitsua da eraikinaren ekosistema bere osotasunean kontuan hartzea, txertatzen deneko ingurune naturala barne; izan ere, bioeraikuntzak baliabide ugari eskain ditzake, besteak beste, berokuntza sistemen inguruan edota leiho eta arotzien berezitasunetan kasuan kasuko erabakiak hartzeko.
|
|
|
Unitateko atal honetan, ikertu duzu historian zehar zer energia erabili izan diren eta erabilitako energia mota horiek nola baliatu izan ditugun. Bestalde, gelakideekin aztertu duzu erabilera horrek ekarri dituen ondorioak,
|
modu
kritikoan. Honetaz gain, adostu dituzue aurrera begira hartu beharreko bideak eta baita guk zer egin dezakegun ere.
|
|
|
5 Ikaskideekin
|
modu
kritikoan baloratu eta adostu ditut proposamenak.
|
|
|
Ikerketak baieztatzen du haurrei elikagaien segurtasunari buruz irakasteko modurik onenetako bat dela praktikatzea. Elikagaien segurtasunari buruzko oinarrizko ezagutzez hornitzeak laguntzen die jokatzen eta erabakiak
|
modu
kritikoan eta objektiboan hartzen, kaltegarriak izan daitezkeen praktikak saihestuz. Oinarrizko kontzeptuak Haurrek jakin behar dute, edozein unetan, manipulazio jarraibide egokiak betetzen ez badira, bakterio patogeno moduan arriskua ager daitekeela.
|
|
2015
|
|
|
Hori dela-eta, jokatzen hasi ahala balio jakin batzuk barneratu dituzte: kirolagatiko maitasunagatik lan egitea, kantxa barruan zein kanpoan umiltasuna mantentzea… Iraganeko
|
moduekin
kritikoa den filosofia bat ikasi dute, eta horrek, Galarretan mintzakide izan dugun seikotearen arabera," plus bat" ematen die pilotari bezala. Erremontea, beraz, eraberritzen hasia da, eta gazteek deritzotenez, aldaketa etorkizunean gauzatuko bada, euren eskutik izango da:
|
|
|
«Gu, eskola frankistetatik kanpora, geure hizkuntza eta kultura unibertsal guztia galtzen ari ginela konturatu ginenean hasi ginen irakurtzen».Eta urrats bat baino ez irakurle izatetik idazle izatera. «Zailagoa baina emankorragoa da
|
modu
kritiko eta sortzailean leitzea, eztabaidan edo elkarlanean bezala. Kausa galduen konspiratzaile bihur daiteke horrela irakurlantea, Juan Antonio Moguelen hitza gogoratzeko.
|
|
|
Egia da Kataluniako burujabetza prozesuak oso arlo onak dituela, hala nola jende pila bat mobilizatu dela erabakitzeko eskubidearen alde. Ezker independentista ere prozesuan parte hartzen ari da, baina
|
modu
kritikoan. Hutsune nabarmenak dituela uste dugu.
|
|
2016
|
|
|
2 Ingurumen informazioa
|
modu
kritikoan aztertzeko gaitasunak ematea pertsonei.
|
|
|
AOI, esan dugun bezala, egituraketaren ikaskuntzan oinarritzen den metodologia da (Biggs, 1996), gida-lerroak garatzen ditu ikaslea aldaketei
|
modu
kritiko batean aritzeko, bai norbere ikaskuntzarekin bai elkarlanarekin (Delors, 1996; Molina et al., 2003). Era horretan, ikaslea ikaskuntzaren ardatz nagusi bihurtzen da (Biggs, 1996) eta horixe da irakaskuntza ikaskuntza prozesuaren berrikuntzarik garrantzitsuena (Rué, 2007).
|
|
2017
|
|
|
Hurrengo zatian, Europar Batasunaren eta gobernantza globalaren, demokrazia defizitari? erreparatuko diogu; hartara, lehenik, globalizazioak edo kapitalismo globalak sortzen dituen arazoak konpontzeko aurkeztu diren proposamen nagusiak
|
modu
kritikoan deskribatzeko, eta, ondoren, horien inguruko kritika teoriko bat jorratzeko. Jakin badakigunez, hainbat irakurleri ez zaio egokia irudituko globalizazioari, kapitalismo global?
|
|
|
Gertakizun edo gai bati buruz ikasteko, historialariek lehen eta bigarren mailako iturriak erabiltzen dituzte eta ahal duten informazio guztia ateratzen dute horiek aztertuz. Baina lan hori
|
modu
kritikoan egin beharra dago, benetan gertatu zena azaltzen dutela ziurtatzeko. Azter itzazu labur labur hainbat iturri, horiekin nola moldatzen zaren ikusteko.
|
|
|
Egia, justizia eta erreparazioa bilatze aldera, Memoria Historikoan egin beharreko lana.
|
Modu
kritiko batean begiratu behar zaiolako iraganari etorkizuna eraikitzerako bidean:" ETAko biktimei eta haien senitartekoei urteotan egin zaizkien aitortzekin batera, eskuin muturreko taldeek eta funtzionarioek egindakoak ere era berean merezi dute aitortza"
|
|
|
bitartekari huts bilakatzen dira, eta ez itzulpenen azken helmuga. Baina itzulpen feminista eta dekolonialak itzultzeko
|
moduarekin
kritikoak izan behar dugula ere erakusten digu, testuek erakusten duten ikuspegi kolonial eta patriarkalari arreta jarriz (zer gertatzen da, esate baterako, genero gramatikalik ez duen euskaratik galegora testu bat itzultzen denean?).
|
|
2018
|
|
|
Baina O' Faolain, Bolger eta enparauen literatura ez dago nazioaren mugekin obsesionaturik, muga horiek malguak eta porotsuak direlako. Horrek Irlandatik kanpoko paisaiei (materialak zein ez materialak), nostalgia edo gorrotoa ez diren afektuei toki egitea ahalbidetu dio, eta barrura begira jartzen denean
|
modu
kritikoan egiten du. O' Neillen At Swim, Two Boys da azken horren adibide.
|
|
|
Mongane Wally Seroteren No Baby Must Weep (1975, Haurrik ez du zotin egin behar) poesia liburuak Hegoafrikako beltzen eguneroko bizitzari ahotsa ematen dio. Nadine Gordimerren The Conservationist (1974, Kontserbatzailea) eta John M. Coetzeeren Disgrace (1999, Lotsaizuna, Oskar Aranak euskaratua eta Elkarrek argitaratua 2004an) nobelek zurien ikuspuntua islatzen dute
|
modu
kritikoan. Godimerren lanak Mehring afrikanerra du protagonista, natura maite duela esan baina hura esplotatzen duena, denborarekin Afrika beltzen esku itzuliko dela aurreikusi eta onartzen duena, baina emakume beltzez sexualki aprobetxatzen dena.
|
|
|
Ondo dago denboraren perspektibarekin errepasatzea, norberaren garapena
|
modu
kritikoan ikusteko. Izan ere, garai bateko zutabeak eta oraingoak konparatu, eta orain arlo politikora emanago nagoela nabaritu dut, alde horretara lehen baino sarriago jotzen dudala.
|
|
|
Irakasleak ere ez daude zama horretatik libre. Geletan kamerak daude, bertako grabazioak
|
modu
kritikoan aztertzeko gero. Irakasle bat, andrazkoa, larritu egin zen irudietan bere burua ikusi zuenean:
|
|
|
Gizakiek, egia da, gaitasuna dute beren buruaz
|
modu
kritikoan gogoeta egiteko, eta uler liteke gaitasun horrek zera besterik ez duela hartzen barnean: kalkulu indibidual arrazional zenbait, jabetza ahalik eta modurik onuragarrienean nola erabili jakiteko balio dutenak.
|
|
|
Erantzuten saiatzen bagara zer duen txarrik prostituzioak, eskubide politikoaren ulerbide patriarkalaren edo gizonezkoen sexu eskubidearen inguruko eztabaida batean sartzen gara. Orotariko mendekoek beren buruaz
|
modu
kritikoan gogoetatzeko gaitasuna baliatzen dute egunero; horrexegatik egiten diete boikota ugazabei batzuetan, eta horrexegatik zapuzten dituzte haien asmoak, bai eta inoiz beren postutik bota ere. Baina, ugazabak bota ezean, mendekoak ekinaldi politikoetan engaiatu ezean, gogoeta kritikoek ez diete balioko mendekotasun hori deuseztatu eta askeak izateko.
|
|
|
Sekula ez da azaltzen ez nola heldu zioten teorialari klasikoek beren lanari, ez zer nolako arazo, kontraesan eta paradoxak sortu ziren lan horien ondorioz emakumeen eta kontratuen inguruan. Gizonek eta emakumeek askotariko harremanak dituzten arren, teorialari klasikoek, beren ondarean, ez zituzten
|
modu
kritikoan ikertu sexuen arteko harreman eta tratu askotarikoak eta konplexuak, baina halako testuen interpretazio ohikoetan ez dago hori ikusaraziko duen arrastorik batere. Ezkontzari eta gizonen eta emakumeen arteko harremanei buruzko atal eta pasarteei, oro har, ez ikusi egiten zaie erabat, edo teoria politikoaren barruan kontu periferiko bat balira bezala agertzen dira; interes izpiren bat dute, soil soilik, gizon bikain batzuei inoiz bururatu zitzaielako merezi zuela halako auziez eztabaidatzea.
|
|
|
Feministek, adierazten dutenean senarrak emaztearen lan indarra beretzen duela kapitalistak langilearen lan indarra beretzen duen modu berberean, kontratuaren alde egiten dute inplizituki. Emakumea langilearekin konparatu nahi bada langilea ere mendekoa delako, orduan lan indarraren kontzeptua errefusatu beharra dago, hau da,
|
modu
kritikoan erreparatu behar zaie hala enplegu kontratuari nola ezkontza kontratuari. Enplegu kontratua kritikatzea ez da, Philmorek adierazi bezala, reductio ad absurdum batean erortzea, baizik eta jatorrizko kontratuaren fikzio politikoari beste fikzio politiko bat eranstea:
|
|
|
Bai «gizonen» eta bai «emakumeen» kasuan, halako baieztapenak egiten direnean generoaren kontzeptua identitatearen kontzeptuaren menpe jarri ohi da, eta horrek pentsarazten du pertsona bat genero batekoa dela eta hala dela bere sexuagatik, bere buruaren pertzepzio psikikoagatik eta ni psikiko horren adierazpideengatik, nagusiki desira sexualagatik. Testuinguru aurrefeminista horretan, generoa sexuarekin nahasten da (sinplekeriaz, ez
|
modu
kritikoan), ni gorpuztuaren printzipio bateratzaile gisa funtzionatzen du, eta batasun horri eusten dio «kontrako sexu» baten aurrez aurre. Era berean, suposatzen da beste sexu horrek pareko (baina aurkako) barne koherentzia duela sexuaren, generoaren eta desiraren artean.
|
|
|
Idatzi nuenean, banekien neure burua nolabaiteko borrokan eta aurkakotasunean zegoela feminismoaren molde jakin batzuekin, nahiz eta banekien, baita ere, testuak feminismoaren beraren parte izan behar zuela. Bere baitako kritikaren tradizioan idazten nuen orduan, zeinak helburu baitu kritika barne den pentsamenduaren mugimenduko oinarrizko hiztegia aztertzea,
|
modu
kritikoan. Bazen eta artean ere bada arrazoi bat kritika molde hori erabiltzeko, eta ezberdindu behar da autokritikaren, horrek mugimenduaren bizitza demokratikoagoa eta integratzaileagoa segurtatzen du?, eta kritikaren artean, mugimendua erabat ahultzeko xede duena.
|
|
|
Iragan apirilaren 13an Laudioko Lamuza Parkeko Kultur Etxeko espazio huts bat okupatu zuen gazte talde batek, bertan ikasgela bat atontzeko helburuarekin. “Gutxi dira ikasteko aukerak eskaintzen dituzten espazioak, are gutxiago ikasketa
|
modu
kritikoan sustatzen dutenak”, azaldu zuten okupazioa iragartzeko plazaratutako irakurketan. Gauzak hala, ikasgela xede horretara bideratua egongo dela jakinarazi zuten.
|
|
|
Aspalditik, okupazio hau aurrera eraman dugun kolektibo zein norbanakook ikasgela baten beharraz konturatu ginen eta hori aurrera eramateko baldintzak aztertu ostean parkea leku apropos bezala identifikatu genuen. Gutxi dira ikasteko aukerak eskaintzen dituzten espazioak, are gutxiago ikasketa
|
modu
kritikoan sustatzen dutenak, beraz horri bideratuta egongo da espazio berri hau. Hau guztia parkean antolatzea beharrezkoa ikusten dugu, parkeari behar duen bizitasuna emateko eta eskaintzen duen azpiegitura horretarako egokia delako.
|
|
|
Gertatutako guztia aitortzeko, eta memoria kolektibo bateratzaile eta partekatuen bidean aurrera egiteko tresna baliagarria izatea nahi dugu.
|
Modu
kritiko eta autokritikoan aztertzeko, argitu gabeko gertaerak argitzeko, eta egin gabeko errekonozimenduak eta erreparazioak egiteko”.Testigantza emaileen horien artean aniztasun handia dagoela ziurtatu du Carrerek. “Biktimak eta biktimen familiartekoak, udal ordezkaria izan direnak eta ekimen sozialekin eta bizikidetza arlokoekin duten hainbat pertsonen iritziak eta lekukotzak ere jaso ditu”.Txostena argitaratzearen zergatia azaldu du ondoren, Ana Carrerek:
|
|
2019
|
|
|
Hau da, irakurleak badaki Saizarbitoriak bidali duen mezua ez dela pertsonaia matxista horren aldekoa, justu kontrakoa baizik, baina estereotipo bat eraikitzeko asmorik ere ez duela ere badaki: gizaki bat eta bere" arrazoia" erakutsi nahi ditu,
|
modu
kritikoan. Gaiari buruz hitz egiteko beste hautu bat da, kontrakoa esanez eta pertsonaia horren azalean jarriz bere miseria guztiak biluztuko ditu, zuzenean esan gabe.
|
|
|
Amaitzeko, Topagunea zoriontzen nuen, Euskara Elkarteen mugimendua abian jarri zuelako berriro, eta kemena eta ausardia erakutsi zituelako, bai bere burua
|
modu
kritikoan aztertzean bai planteamenduak egiterakoan, militante, euskaltzale eta profesionalen artean ilusioa (ber) piztuz.
|
|
|
Basteroko hitzaldian batik bat komunikabideen jokabidea aztertu zuen Barjolak, oso
|
modu
kritikoan aztertu ere. Sentsazionalismoa eta familiarren sufrimendua erruz esplotatu zutela esan zuen.
|
|
|
Netflix plataformak Alcasser kasua aktualitatean jarri du berriki, iaz argitaratu zuen bost orduko dokumental luzearen(' El caso Alcasser') eskutik. Barjolak
|
modu
kritikoan deskribatu zuen dokumentala. “Liburua argitaratu nuela jakin zutenean dokumentalean parte hartzeko gonbidatu ninduten.
|
|
|
Haurren lekuaz hitz egitean,
|
modu
kritikoan birpentsatu behar dugu helduok haurrei zer rol eman diegun. Hala, haiengan konfiantza izango dugu, eta entzun egingo diegu, eta lagundu, beren lekuaren eta denboraren adiera eraiki dezaten, bi dimentsiook, azken batean, banaezinak baitira.
|
|
|
Marxismoa arrakastatsua izan da eraldatu nahi duen testuingurura egokitu denean eta, prozesu horretan, marxismoa
|
modu
kritiko eta zabalean garatuz joan denean. Horregatik bada ere, anakronismoak gainditzea ezinbestekoa zaigu, marxismoaren corpus teoriko praktikoa, bizia bezain dinamikoa, ez baita iraganeko edo urrutiko lurralde bati dagokion zerbait, gure iruditegi kolektiboetan dirauen bezala.
|
|
2020
|
|
|
Horietatik zenbait izan badira ere, ezin ugari direnik erran, 281 mende erdiko bere idazle ibilbidea kontuan harturik. Bestalde, Etxamendiren bi nobela baizik ez dira
|
modu
kritikoan aztertuak izan: Azken elurra eta Aurora.
|
|
|
Biodibertsitate plataformak iturri anitzetatik elikatzen dira, eta informazio bolumen txundigarria uzten dute erabiltzailearen esku. Informazioa, alabaina,
|
modu
kritikoan aztertu behar da, balizko akatsak garbitzeko. Prozesu horrek informazioa galtzea ekar dezake nabarmen, analisietarako informazio efektiboa jatorrizkoa baino askoz murritzagoa izan bailiteke.
|
|
|
Hasieran, gaztetan, poesia garratz xamarra idazten nuen, ironikoa...
|
modu
kritiko eta sarkastikoan. Gizarte gaiez idazten nuen, nire inguruko gizarteaz.
|
|
|
Hurrengo egunetan, horixe da Iurretan egingo duguna. Filmak eta telesailak
|
modu
kritikoan ikusteko gida bat egingo dugu.
|
|
2021
|
|
|
Bestalde, Hego Euskal Herrian literaturari eskaintzen zaion trataera desberdin samarra dela kontatzen du
|
modu
kritiko batez, eta aldeak zehazten ditu EAEn eta Nafarroan literatura irakasteko moduei dagokienez:
|
|
|
" Kazetaritzako unibertsitateko nire ikasleek, baita Arte Ederretakoek ere, zailtasunak dituzte biekin. Irudiak ez dituzte irakurtzen
|
modu
kritikoan, ez dakite interpretatzen". (IE5)
|
|
|
Irakasleek izan ohi duten jarrera ez bezala, ikasleek hartzen dutena maiz izaten da mintzagai, eta sarri asko, oso
|
modu
kritikoan heltzen zaiola uste du IE6 k, bereziki irakasleengandik, eta kritika egiten denean irakaslearen beraren jarrerak zenbateraino baldintzatzen duen ikaslearena aintzat hartu gabe. Azken batean, pentsamenduaren eraldaketa hezkuntzan jarreraren bidez gertatzen da hein handi batean, jarrera ikasten eta garatzen den norbaitekiko edota zerbaitekiko erantzun modu gisa ulertzen badugu.
|
|
|
40 Freire-ren" heziketa problematizatzailea" pentsamendu kritikoan oinarritzen du Verdeja k (2015: 32), arestian adierazitakoaren haritik, elementu eraldatzaile eta emantzipatzaile gisa: " Hezkuntza problematizatzaileak, azken batean, munduaren erronka eskatzen du hori gauzatzeko, eta, beraz, ikasleei beren kabuz pentsatzen eta inguruko bizitzaren eta egoeren aurrean jarrera aktiboa hartzen lagunduko dien eta motibatuko dituen hezkuntza behar du; horrela, gizartean eta inguruko gizarte arazoetan parte hartze aktiboa izango dute, arazo horiek
|
modu
kritikoan aztertuz eta horiek aldatzeko gizartean jarrera hartuz".
|
|
|
" Ez dugu ahaztu behar literatura gauza bat dela eta liburugintza beste bat, eta liburugintza negozio bat da, izan kanonikoak, izan azken bi hiru urteetan ateratako nobedadeak edo enkarguzko liburu horiek" (IEE1). Liburu" pop edo popularrak etengabe" sortzeko joera kritikatzen du elkarrizketatuak, baita klasikoetan arreta edo mira osoa jartzea ere, eta gehienek" liburugintzaren negozioari erantzuteko helburua" dutela dio
|
modu
kritikoan, eta era berean, ez dietela" ikasleen beharrei erantzuten". Hala ere," kontsumozko literatura" deitzen duen hori eta" hizki larriz idazten den literatura" ez dituela bereizi nahi baieztatzen du, eta aukera moduan ikusten ditu biak ala biak:
|
|
|
Literaturak duen babes soziala gizarteko alor guztiei dagokien zerbait dela begi bistakoa den arren, zaila izan ohi da etxe barruan eta konfiantza giroan gertatzen denari
|
modu
kritikoan arreta eskaintzea intimitatearen eremua den heinean. Baina, literaturaren didaktika, heziketa eta hezkuntzari dagokion gehientsuena bezalaxe, etxean eta hurbileko zirkuluetan hasten da.
|
|
|
Hortaz, ebaluazio ariketa horretan, ikasleei hausnartzeko eskatuko zaie errubrika bete aurretik, azken batean, errubrika gogoeta hori gertatzeko bitarteko ere badelako: hots, proposatzen diren ezaugarri eta gaitasunetan bere burua non kokatzen duten hausnartzea, eta
|
modu
kritikoan arrazoitzea. Hori ondoko elkarrizketarako lehen urratsa izango da.
|
|
|
Eta, akaso, hala behar du: biguna, edo monolitikoa ez dena, behintzat, garapenari erantzuten dakiena, eta, asimilatutako kultura zein heredatutako kulturaz gain, gaur egungo Euskal Herriko hiritarrez osaturiko taldearen kultura ere
|
modu
kritikoan barne bilduko dituena (Iztueta Azurmendi, 2015). Baina, aldi berean, erroak non dituen ere jakin badakiena, eta sustrai horiek euskaran dituela zalantzarik ez dugu, nola hizkuntzazko kultur adierazpenei dagokienez, hala hizkuntzarik gabeko pintura, eskultura edota dantza moduko kultur adierazpenei dagokienez, azken hauen kasuan ere, hizkuntzak ematen dituen errealitatea interpretatzeko oinarriak behar dituztelako.
|
|
|
Edozein unetan egin dezakegu, gure inguruko gertaerak aprobetxatuz. Haurraren jakin mina sustatzea, haren galderei erantzutea, argumentatzen eta bere ideiak adierazten laguntzea, Mafaldak egiten duen bezala, balio etikoak ematea eta bere kabuz erabakitzen uztea etxeko txikienei
|
modu
kritikoan pentsatzen irakasteko jarduerak dira. Zer da pentsamendu kritikoa eta zergatik da ona hura garatzea?
|
|
|
2 Uste dugu XX. mendeko sozialismo errealak lorpen handiak egin zituela eta horri aitortza egitea tokatzen zaigula. Beste alde batetik, uste dugu sozialismo errealaren herentzia
|
modu
kritikoan jaso behar dugula, begi bistakoa baita ez zuela lortu sozialismoa egonkortzea eta gizarte komunista errealizatzea. Ariketa kritikoak, ordea, benetakoa izan behar du; hau da, XX. mendeko esperientzien balorazio zorrotz batetik gaur egunerako irakaspenak atera behar ditugu.
|
|
|
Inkestek diotenez, Bidenekiko iritzi kritikoa da nagusi Afganistandik irteteko moduari buruz. Edozelan ere,
|
moduarekin
kritiko baina erretiratzeko beharrarekin ados direnak gehiengo dira.
|
|
|
Horren adibide dira asteburuan izan diren mobilizazioak. Navalniren atxiloketak hauspotuta atera ziren manifestari asko protestara, baina berdin ikus zitezkeen manifestazio berean gobernuak pandemia kudeatzeko duen
|
moduarekin
kritikoak direnak, gobernua autoritariotzat dutenak eta LGTBI kolektiboaren eskubideen aldekoak. Finean, Navalnik lortu du gobernuaren aurkakoak bere aldeko bihurtzea, edo, behinik behin, Kremlinekin kritikoak direnen lidergoa eramatea oraintxe bertan.
|
|
|
Hezkuntzara, politikara, finantzetara, harremanetara, artera eta beste hamaika bizi alorretara. Beste industria gutxik bezainbesteko ehuna eragiten du bideo jokoenak kulturaren barruan, baina, era berean, horrek irudikatzen duena
|
modu
kritikoan eta haren tresnekin irauli nahi dute gaurko kulturgile ugarik. Bada, erlazio eta talka horietan jarri nahi du fokua Donostiako Tabakalerak T Game proiektuarekin, zeinak arte garaikideko erakusketa bat, hiru eguneko nazioarteko mintegi bat, topaketa birtual bat eta beste hamaika jarduera hartuko dituen, martxotik ekainera bitarte.
|
|
|
«Proiektu koral» gisa aurkeztu zuten egileek, eta atzean zortzi pertsonako lantaldea dagoela zehaztu zuten. «Eduki kulturalak
|
modu
kritiko batean lantzen» ahalegintzen direla azaldu zuten. Oier Aranzabalen Barruan gaude podcasta, sarean euskara ikusarazteko #3000Twitz kanpaina eta euskarazko ikus entzunezkoen aldeko Pantailak Euskaraz egitasmoa ziren Basilika ez beste hautagaiak komunikazio saria jasotzeko.
|
|
|
telebista platoa, ordenagailuak zein beste. Horrekin batera, Goiena Komunikazio Taldeak Arrasaten dituen instalazioetara ere egingo dute bisita txanda bakoitzean.Udalekuon helburua da" gazteak
|
modu
kritiko, praktiko eta dibertigarrian hurbiltzea komunikazioaren mundura". Horretarako, besteak beste, honako gai hauek jorratuko dituzte:
|
|
|
Nola egin daitekeen jakiteko interesa duzuenontzat idatzi dut liburuaren hirugarren parte hau. Literatura ulertzeko eta
|
modu
kritikoan aztertu ahal izateko oinarrizko tresnak biltzen saiatu naiz. Akademiak, kritikoek, idazleek eta literaturaren jauntxoek beretzat gorde nahi izaten dituzten arren, tresna horiek ez dira batere konplikatuak.
|
|
|
Hortik epaitegiek onartuaren eta gertakarien arteko harremana
|
modu
kritikoan erabiltzeko beharra.
|
|
|
Gogoratzen naiz Baionan, militante batzuekin, komentatu genuela" komisario politikoaren" rola jokatzen zuen pertsonaia, oso
|
modu
kritikoaz: ‘gixajo’ bat izan behar zela horrela ibiltzeko.
|