|
2008
|
|
|
Eta orain ere bai. Egoeraren larriak eta beharraren gorriak hitz berriak sortzera, ahalik eta
|
modu
egokienean baina berehala eta ugari sortzera, bultzatu izan du eta bultzatzen du aitzindari irizpideak. Euskaldunek, oro har, eta euskal idazleek bereziki, hitz berrien kontuak bideratu, landu eta umotu artean alferrikakoak (edo are kaltegarri) gertatu omen daitezkeen neurriak ez hartzera bultzatu eta bultzatzen du, aitzitik, aitorle irizpideak?.
|
|
|
Alderdi honetan, ez inongo erakunde publiko (gobernu, aldundi edo udal), ez aurrezki kutxek, ez EITB, Euskaltel edo Euskaltzaindiak berak, ez dute beren Interneteko guneetan euskaraz gauzak bilatzeko
|
modu
egokirik eskaintzen.
|
|
2009
|
|
|
Zertarako egitasmoak? Gizarte modernoak Euskaltzaindiari eskatzen dizkion emaitzak ganoraz eta garaiz burutzeko,
|
modu
egokia izan liteke egitasmoena, bere garaian batzordeena izan zen bezala. Hori bateko.
|
|
2012
|
|
|
nahi duelako egingo du. Izan ere, ezinbesteko baldintza da zuzen ez ezik
|
modu
egokian ere erabiltzea hizkuntza. Eta egokitasun horrek eskakizun du elkarrizketako arauez gain, norentzakoarekin kortesiazko edo gizalegezko harremana bideratzea, bien artean egon daitezkeen ezin ulertu eta auziak arintzeko.
|
|
|
1) A tipoko IS+ AS egitura duen parentetiko mota honek argi adierazten digu enuntziatu parentetikoak oinarrizko enuntziatuarekin erkatuz zenbait aldaketa dakarrela. Aldaketa hauek sistematizatzeko
|
modu
egokia aditzak berak eskaintzen digu; aditz laguntzaileari erreparatuz gero, denbora aldaketa, subjektu aldaketa, singular plural aldaketa, nahiz+/ ahalera aldaketa atzemango ditugu, eta aditz nagusiari erreparatuz gero, aspektuari dagozkion aldaketez gain, aditz motan ere ikus daiteke desberdintasunik. Eta horrek guztiak berretsi egiten du gure hipotesia:
|
|
2013
|
|
|
Asteak eta hilabeteak egon behar zen beha, halako informazio batzuk hel zitezen. Metaforak edota ironia erabiliz, analisiak ez ziren beharbada biziki sakonak, baina irakurlearengana heltzeko eta ulergarri izateko
|
modu
egokiak zirela pentsa daiteke.
|
|
2014
|
|
|
nekez gozatzen dira erraietaraino artelan trukagarriak, sortzaile batengan eta beste batengan eta beste batengan errepikatzen direnak, oso
|
modu
egokian eraikita daudenak baina edonorenak izan daitezkeenak, teknikak ondo ikasi dituen edonorenak. Kon trakoa da Arestiren kasua; ez soilik bere ia edozein lan irakurrita berehala dakigulako bilbotarrarena dela, ezin beste inorena?
|
|
|
sortzaile batzuek oso
|
modu
egokian dakite gogoeta mundu ho rretatik irudien mundura pasatzen, jauziak egiten dituzte eten gabe, atzera eta aurrera, burmuinetik begietara. Esan liteke eroso sentitzen direla irakurlearen iruditeria pizten, etorkizuneko idazleen kolore literarioa eskuztatzen.
|
|
2017
|
|
|
iraultzan, 20 mendeko gerletan, digitalaren aroan, etab. Gai honetan ere Ipar Euskal Herriari buruzko informazio aberatsak
|
modu
egoki batean erabiliak izan daitezen, tokiko pertsona aditu zenbaiten laguntza bildu behar du. Sei liburuki gotor agertu dira, horietarik batek zehazten duelarik proiektu zabal honek jarraikitzen duen metodologia.
|
|
2021
|
|
|
Haien artean ere, noski, badira desberdintasun nabarmen batzuk (lexikalizazio maila, sintaxia, kokagunea...), baina guztiak bat datoz gauza batean: espresuki adierazten da —esan aditza erabiliz—
|
modu
egokiago batez —beste hitz batzuez— formulatuko dela aurreko enuntziatua edo aurreko enuntziatu atala. Gehienetan, azalpenezko balioa hartzen du atal birformulatzaileak.
|
|
|
Aitzitik, enuntziatuen arteko loturaren bat, edota enuntziatuen eta kanpoko testuinguruaren edo solaskideek partekatzen dituzten ezagueren arteko loturaren bat adierazteko erabiltzen dira DMak. Beraz, DMen esanahiek jarraibide moduko batzuk —informazioa egituratzeko edo ordenatzekoak, esandakoak birformulatzekoak, argumentatzekoak... — ematen dizkigute, enuntziatuak
|
modu
egokian interpretatzeko: bestela esanda, ez dute esanahi kontzeptualik, baizik ‘jarraibidezko’ edo ‘prozedurazkoa’, Egokitasunaren Teorian (Relevance Theory) esaten denez.
|
|
|
Peru lasterka atera zen etxetik, geltokira joan zen eta han Madrilgo autobusa hartu zuen. Hiztunak hitz horien esanahia zein den baldin badaki, eta baldin hitz horiek duten zentzuaz zuzen jabetzen bada, arazorik gabe eta
|
modu
egokian kodifikatuko du perpausean ageri den informazioa. Hitzak (etxe, lasterka, atera, geltoki, joan...) gure eguneroko esperientzia eta kulturarekin daude lotuak:
|
|
|
Gure Peru/ Peru gurea. Artikulua ezinbestekoa da holakoetan, sintagma
|
modu
egokian osatzeko: * Peru gure.
|
|
|
elkarbanatu, elkarbide, elkargainka, elkarbildu, elkarganatu, elkargo, elkargune, elkarkidetza, elkarkidetasun, elkarkuntza, elkarlan, elkarleku, elkarlotu, elkarlotura, elkarneurgarritasun, elkarretaratu, elkarrizketa, elkarrizketatu, elkartasun, elkarteburu eta abar ageri dira egungo testuetan. Hizkuntzak holako hitzen beharra du, baina batzuetan ez dirudi
|
modu
egokian eratuak direnik.
|
|
|
13.9.1b Oso fenomeno zabala dugu hori euskaraz, eta ez da erraza horren berri
|
modu
egokian ematea, hau da, holakoetan izenordaina dugun aurrean edo izenaren ezabaketaren ondorioko zerbait: pentsa daiteke bi hau ditugula, bata izenordaina eta bestea determinatzailea (eta holako kasuetan analisi hori egiten da, hain preseski, hizkuntza askotan).
|
|
|
Horiek dira argumentuak, hola deitzen diegu. Aditzak ezinbestekoak ditu argumentuak sintaxian
|
modu
egokian gauzatzeko. Bestela aditzak ez luke zentzurik, eta perpausa ez gramatikala litzateke.
|
|
|
Txori horrek kantatuz gero, hiru egun barru euria egiten du beti (denbora); Egia entzun nahi duzunez gero, egia esango dizut (kausa); Dirua lortuz gero, autoa erosiko nuke (baldintza); Atzerritarrak ere pertsona direnez gero, pertsonaren eskubide ororen jabe dira (azalpena), eta abar. Beraz, forma hutsean geratuko bagina nekez izango ginateke gai mendeko perpausen azalpena eta haien arteko bereizketak
|
modu
egokian emateko. Baina esanahitik abiatuz gero ere, berehala ikusiko dugu bereizketaren mugak batzuetan aski irristakorrak direla.
|
|
|
hitzen egituraz arduratzen da, hitzok nola elkartzen diren, gero eta egitura konplexuagoak sortuz, eta egitura hauek zer nolako esanahia duten esanaz. Eginkizun hori
|
modu
egokian betetzeko, atal berezietan banatzen da gramatika: morfologia hitzen egituraz eta osaeraz arduratzen da (eman go n i e ke, ema te-ko rik ez dut, egin kizun, egi le, egin behar, des egin...).
|