|
2000
|
|
|
Ipar Euskal Herrian egiten den egunkari honen inprimaketa 40.000 alekoa da; hots, 100 etxetatik 36 baino gehiagotan irakurtzen da, beraz, argitalpen hau Ipar Euskal Herriko zabalduena bilakatuz. Sud Ouestek aspaldi
|
lortu
dubere ezarpena Ipar Euskal Herrian, onartua izaten eta bertako pentsamolde eta berezitasun kulturalei egokitzen jakin duelako, honela, bere ezarpena lortzearekin batera, estatu frantseseko gaurkotasuna ekarriz. Emaitza hau are interesgarriagoa da, komuntasun sentimenduak, bereziki eskualdeko errealitate kultural biziei dagokienean?, askotan, hedapen eremu zabaleko egunkari diseinatzaileei arazoak sortzen dizkiela, aintzat harturik16 Jakina, zeren zeintzuk dira egunero Sud Ouest irakurtzen duten euskaldun, bordeles eta biarnesek dituzten arlo komunak?
|
|
|
France 3 Euskal Herri izenekoa, Baionako Merkataritza eta Industria Ganberaren lokaletan ezarria, ETBlen moduan. Edizio berri honek, Frantziako besteguztiak baino gehiago, ez du ezeztatzen 1990ean France 3 Tour Soirek
|
lortu
zuen lehenarrakasta, merkatuko %34koa zena. Nolanahi dela, 1995eko abenduan entzuleria tasaren errekor, historikoa?
|
|
|
Nolanahi dela, 1995eko abenduan entzuleria tasaren errekor, historikoa?
|
lortu
zuen, %70eko entzuleria tasarekin. Gaur egun oraindikerrekorrak gainditzen ditu, merkatu zatien %68, 1 lortuz, Noi Kortsikar emanaldiakjarraiturik, %65, 2rekin.
|
|
|
–Euskal Irratiak elkartea,, euskal adierazpideko hiru irrati soziatiboen artekogarapen eta itun planaren aurreproiektuaren isla zehatza da, 1996ean. EuskalHerriaren antolamendu eta garapen eskemaren barruan aurkeztu zen proiektuautonomoa37 Hiru irratien artean beste hurbilpen saiakera batzuk izan ziren 90ekohamarkadaren hasieran38, batez ere Irulegiko Irratia eta Euskal Kultura Institutuareneskutik. ...ik ekoitzitako emankizun kultural komunen sorkuntza ekarri zuten39, etabaita Euskal Kultura Elkarteak sorturiko prestigiozko literatura emankizun bat ere, 1995ean bertan behera utzi behar izan zutena, arras kritikatua izan zelako40.1997/ 98 sasoiko Mediametrieren galdeketaren arabera, Irulegiko Irratia, Europe1en atzetik ozta ozta, Ipar Euskal Herriko irrati entzunenen arteko bederatzigarrenpostua
|
lortu
zuen, entzuleria tasaren %5, 7rekin. Gure Irratia %2, 5eko entzuleria kopurura igo da, 1994an erorketa indargetu ondoren.
|
|
|
Lehen bienkasuan kontrol sistema horretatik kanpo daudelako eta, GARAri dagokionez, sortu berria izanik, aztertuaizateko beharrrezkoa zen denbora bete ez duelako. Hiruren kasuan, egunkarietan bertan emaniko datuaksartu ditugu taulan.Informazio orokorrekoak diren egunkariak bakarrik aipatu ditugu, nahiz eta hauetariko bestelakobatzuek salmenta handiak
|
lortu
gure artean, esaterako, MARCA izeneko kirol kazeta.OJDren datuak izan ezean, ARMENTIA et al ek Kazetaritzaren hasi masiak izeneko liburuan (UPV, 2000) emaniko datuak erabili ditugu GARAren kasuan eta baita ere DEIArenean ere. ELPERIODICO DE ALAVAri dagokionez, berek luzatutako datuak hartu ditugu.5Egunkari honek gainera, azpi edizioak ere baditu, esaterako, Bizkaian Ibarrezkerra edo Uribe kostahartzen dutenak.
|
|
|
Eta gertaera honetan garrantzia handia izan du, dudarik gabe, Lizarra Garaziko itunaren ostean abiatutako prozesu politikoak. Izan ere, itun hartatikaurrera Euskal Herriko dinamika politikoak inoiz baino gehiago begiratu dio EuskalHerri osoaren batasunari, eta inoiz baino gehiagoko batasuna
|
lortu
da lurralde guztietako alderdien eta gizarteko eragileen artean. Honek isla zuzena izan du hedabideetan, eta, bereziki, Lizarra Garaziko itunaren eragileen politika, neurri handi batean, Euskal Herri osorako politika gisa aurkeztua izan da.
|
|
|
Irratirakohedapena askoz mugatuagoa izan da, oztopoak aurkitu baititu horretarako. Gaur egunbere presentzia EAEko hiru hiriburuetan dituen frekuentzietara mugatzen da, COPErekin eta Cadena 100ekin programazioa banatuz, nahiz eta azkenaldiotan bere interesakEspainiar Estatu aldera (COPEn gutxiengoko parte hartzea Logroñon eta Murtzianfrekuentzia bana) ere zabaltzea
|
lortu
duen. Arrakastatsuagoa izan zen telebistarakoegin zuen dibertsifikazioa, Tele kapitalaren %25 erosi baitzuen.
|
|
|
Hain zuzen ere, telekomunikazioen arloaren hedapenarekin sortu dira, kableareneskutik, ikus entzunezkoan behintzat, aurreko taldeei itzala egin diezaieketen enpresa talde berri bakarrak, Cableuropa ONO eta Retevision Auna hain zuzen ere, berezikiazken hau. Retevision telekomunikazioen liberalizazioaren ondorioa da, Espainiar Estatuan telebista seinalea garraiatzen zuen enpresaren pribatizazioarena preseski, geroratelefono mota ezberdinak kudeatzeko lizentziak ere
|
lortu
dituena. Baita kablearenak, gutxi gorabehera demarkazioen erdietan, eta telebista digitala kudeatzekoa ere. OndaDigital/ Quiero TV?.
|
|
|
Hachette Lagardere Medias ere liburugintzan, prentsan eta ikus entzunezkoetandago sartuta. Bere oinarri historikoa prentsa izan da, non Elle, Car and Driver edo ParisMatch bezalako hainbat eta hainbat titulu nazioarte mailan hedatzea
|
lortu
duen.Egunkarietan, berriz, hiru titulu erregional menderatzen ditu. Liburugintzan, hezkuntzakoetan eta orotarikoan ere badago, Hachette, Fayard edo la Guide du Routard bezalako marken pean.
|
|
|
eta Estatumailako Le Figaro, difusio osoaren %20tik kontrolatuz eta Estatuko prentsa enpresanagusia bilakatuz. Ouest France eta Sud Ouest taldeek ere merkatu kuota garrantzitsuak
|
lortu
dituzte; lehenak bere izen bereko egunkariarekin, zeinak 700.000 aletikgora saltzen dituen egunero; bigarrenak, berriz, bere jatorrizko egunkariaz gain bestelau txikiagoak ere menderatuta.
|
|
|
Komunikazio askatasunaren gaineko legea eraldatzeko 2000ko lege berriak ez du funtsezkoeraginik izango CSAren egituran (bai, ordea, eskuduntzetan, zabalagoak izango baitira hauek hemendikaurrera). Badirudi, hortaz, bere aintzidariek eskuratu ez zuten legitimitatea eta egonkortasuna
|
lortu
duelaCSAk.
|
|
|
Gestio modu zeharkakoaren kontzesioak egiteko, berriz, lehiaketapublikoak deitu beharra finkatu da. Alabaina, hiru programazioren erreserba egin daTelebista Pribatuaren Legearen arabera lurrazaleko telebista analogikoak kudeatzekoemakida duten enpresek, hala eskatuz gero edo beren lizentzia berrituz gero, azkenean gertatu den bezala, 2000ko martxoaren 10eko erabakiaren bidez?, beren programazioa aldiberean modu digitalean ere emititzeko47 Gainera,
|
berriztapena
lortu eta biurtetara hasi behar dira, beranduenez jota ere, modu digitalean emititzen. Gaikuntzentitularitateak 10 urtetarako finkatu dira, aurrerantzean epe bereko tartetarako ere luzadaitezkeenak.
|
|
|
Hala erakusten du EITBren esperientziak berak, nahiz eta horretarako Estatuak ezarritako lege mugetatik harago joan behar izan duenzenbaitetan, edo horren zirrikituak baliatu, EITB bera sortu edo bigarren kanala zabaldu zenean bezala. Lurraldetasunaren arlotik ere ETB1en seinalea Iparraldera normaltasunez hedatzea
|
lortu
da; ordea, Nafarroako hedapena ez da osoa, ezta ofizialaere.73
|
|
|
Tele, Antena eta Canal plus izan ziren lizentziak
|
lortu
zituzten hiru enpresak. Hirurei berriztatu zaie lizentzia beste hamar urtetarako.
|
|
|
Egia esateko, simulcrypt delako sistema erabiltzea ere onartzen zuen aipaturiko lege horrek, hainzuzen ere CSDek erabiltzen zuena; baina horretarako, zerbitzua eskaintzeko asmoa zuten kudeatzaileenarteko adostasuna eta dekodetzaileen arteko erabateko bateragarritasuna eskatzen zuen. Bi hilabetetakoepean hitzarmenik
|
lortu
ezean, multicrypt delako sistema erabili litzateke nahitaez, azkeneangertatu zen bezala.
|
|
|
Telebistaren igorpen seinaleei eta baldintzapeko sarbidean oinarritutako zerbitzuen lege babesari buruzko Artezarauek78, eta telekomunikazioak, ikus entzunezkoaren eta informatikaren arteko bat egitearen eta Irrati espektroaren gestioaren inguruko liburu berdeek79, digitalizazioa dela-eta egin beharreko zerbitzu berrien sustapena, baldintzapeko sarbidearen babesa eta espektro irrati elektrikoaren gestioaren inguruko arazoak ukitzen dituzte, baita haren inplikazioak ere. Aipamen berezia merezi du jabego intelektualaren auziak, zeren1993an satelite bidezko igorpenak arautzeko oinarrizko Artezarau bat ezarribazen ere, ez baita oraindik adostasunik
|
lortu
etorkizunean garatu beharrekoarauez80.
|
|
|
Proportzionaltasuna, alegia, arauketa edota interbentzioa helburura egokitua izatea. Honek, funtsean, arauak eta interbentzio publikoak mugatu etagaur egun dauden mailan gordetzera joko dela esan nahi du, alegia, dagoeneko ezarritako tresnak
|
lortu
nahi diren interes orokorra bideratzeko nahikoak direla kontsideratzen dela. Zentzu honetan, autorregulazioa bultzatzera joko da, bai Estatuen zein Europako Batasunaren mailetan, betierezainduz, horrek ez duela ekarriko kudeatzaile nagusiek kudeatzaile txikiagoei beren interesen araberako joko arauak inposatzea.
|
|
|
Beste alde batetik, Euskal Herrian jatorria eta abiapuntua duten taldeak daude, bertan sendotasuna
|
lortu
eta gero, proiekzio estatala edota nazioartekoa ere lortzensaiatu direnak eta aurreko kategorian aipatutako taldeekin, estatu mailan behintzat, lehiatzeko moduan direnak. Hauxe da El Correo taldearen kasua, zeinaren beste ezaugarria, hain zuzen ere, Euskal Herrian bertan jarraitu duen hedapen multimediatikoaindartsua izatea den.
|
|
|
Emakida horietan, lehendik indarrean zeuden kateak izan ziren onuradunak (alegia, SER, COPEeta Onda Cero handiak eta Intereconomia, Union Iberica Radio España. Tabacaleraren babesarekin, eta Luis del Olmo. Planeta taldearekin elkartuta?). Horien ondoan, Telefonica Recoletos El Mundotaldeak beste bi frekuentzia
|
lortu
zituen. Onda Cero ere talde honetako da, eta Retevision ek (QuieroTV telebista digitala ere baduena) eta Prentsa Española k (ABC egunkaria argitaratzen duena) bana.
|
|
|
Zortzi eskakizun aurkeztu dira: aurreko deialdian saria
|
lortu
zutenak batzuk (Union Radio (SER), COPE, Onda Cero, Onda Rambla Planeta) eta banaketa horretatik kanpo geratu zirenak besteak (EuropaFM, Radio Blanca, El Correo eta Godo, hain zuzen ere). Azaroaren 24an, El Correo eta Godo LaVanguardia taldeei eman zitzaizkien, azkenean, emisio lizentzia berriak.
|
|
|
Nafarroako Foru Erkidegoan, antzera, Foru Komunitatearen ondasun historiko, kultural eta linguistikoen sustapena egitea eskatzen zaie irrati lizentzia
|
lortu
nahi duten sozietate pribatuei. Halaber, eremumistoan euskara maizago erabiltzeak balorazio altuagoa izango duela zehazten da lehiaketan, eta arealtuagoa eremu euskaldunean (336/ 1997 Foru Dekretua, azaroaren 10ekoa, Nafarroako Foru Komunitatean frekuentzia modulatuko uhin metrikozko irrati emisoreetarako baimenak ematea arautzen duena).
|
|
|
eta. Syndicat Intercommunal pour le Soutien a la Culture Basque? delakoelkarteak, zeinaren bidez hark ETB1 Ipar Euskal Herrian ikusi ahal izateko komunikazio ekipamenduenuzketa eta instalazioa egingo zizkion bigarrenari, honek TDFrekin (Frantziar Estatuko Telekomunikaziokorporazioa)
|
lortu
beharreko akordioaren funtzioan betiere.
|
|
|
Estatu mailako zerbitzuak emateko baimena duten programatzaile edo editoreei, gainera, beste zerbitzu digitalberri bat eskaintzeko aukera emango zaie. Geratuko diren kanalak, azkenik, aurkeztuko diren egitasmoen interes komunikatibo eta sozialaren araberaemango direla xedatu da, kontuan hartuta betiere, lurrazaleko difusio modudigitalaren hedapen azkarra
|
lortu
nahi dela. Lehentasunen artean, halaber, zerbitzuen doakotasuna eta eragileen dibertsitatea eta informazioaren aniztasuna zabaltzea bezalako irizpideak finkatu dira.
|
|
|
Mapak ez du, jakina, informazio objektiborik eta neutrorik eskaintzen. Praktikapolitikoan arrakasta erdiesteko, beste helburu batzuen artean, jendea lurralde batekinidentifikatzea
|
lortu
behar dute nazionalismoek; eta indentifikazio hori ahalik etamodurik espontaneoenean egin dadila23.
|
|
|
Ezarriak zeuden aurrekari teoriko hauetatik abiaturik, eta gizarte garaikideetanhain hedadura zabala
|
lortu
duten hedabideen eraginaz kezkaturik, autore asko hedabideek ideia eta errepresentazioak osatzeko eta inposatzeko duten indarra azpimarratzenhasi ziren eta, halaber, egungo errealitatearen eraikuntza soziala hedabideen eraginaaztertu gabe ulertu ezin dela erakusten. Gaur egun, ikertzaile gehienek asumitzen dutehedabideek eragin erabakiorra dutela gizakiaren errealitatearen kontzeptzioan4.
|
|
|
Ba, guri harrigarria egitenbazaigu ere, horrelako kasuak gertatu dira munduan. Txillardegi-k azaldu duenez, norvegiarrek horrela
|
lortu
zuten beren burujabetza 1905 urtean. Gutun baten bidez, erantzunaren zai egon gabe.
|
|
|
Gutun baten bidez, erantzunaren zai egon gabe. Txillardegi-k Larraona ikastetxean eskaini zuen hitzaldiaz egin duen laburpenean, ohikoa duen argitasun eta maisutasunez, distantziakdistantzia, norvegiarrek beren burujabetza politikoa nola
|
lortu
zuten azaldu digu.Hala ere, zaila izango da Txillardegi zuzenean entzuteak eragin zigun atsegina testuidatziaren xumetasunak sorraraztea.
|
|
|
Horregatik, orain pairatzen ditugun, konstrukto? tamalgarri hauek (gure kasuan, Espainia eta Frantzia) bainoeskaintza hobea egiteko gai izan behar dugu, eta gainera, gaur egungo politikagintzan oinarriztapen homologatu bakar bihurtu den koska gainditzea
|
lortu
: batere birjinala ez den herri borondatea.
|
|
|
hau. Burujabetasunean oinarriturik (asmakizun kontzeptual modernoa berau), zuzenbidearen bitartez, bakea ezartzeko gaiizan behar zuen tresna asmatu dugu, ondokoak akabatu beharrean naturak hil gaitzan (helburu utopikoegia akaso,
|
lortu
gabea, dena den).
|
|
|
Lehen eta bigarren mundu gerren tartean hasitako deskolonizazio prozesuari dagokio hirugarren globalizazioa. Iparraldean, lehen iraultza sozialistak emandakoSobiet Batasuna baldintzatuz, eredu fordistak emandako ongizatearen gizartea da.Hirugarren munduko herrietan nazio askapenerako gatazken bitartez, independentzia politiko berriak
|
lortu
ziren. Alabaina, independentzia berri horiek, ia arlo guztietan metropoliarekiko dependentzia erakusten digute:
|
|
|
Kapitalismoaren hirugarren globalizazioak bideratu zuen demokrazia ordezkatzaileak, mundu mailako inposizio baina ez zuen
|
lortu
. Herri industrializatuetan, faxismo ezberdinez?
|
|
|
Argitaratu zenetik hogei urte baino gehiago joanak badira ere, oso interesgarria da liburu hori berrirakurtzea. Azterketa zehatza egin arren eta iragarlea izanarren, eragin handirik ez duelako
|
lortu
: iragartzen zituen arrisku gehienek hor diraute.
|
|
|
Beste aldetik, egia da ahots gabeko giza talde batzuek beren arazo, ideia etaborroken berri eman ahal izan dutela Internet en bidez. Eta horrela mundu osokobabesa eta elkartasuna
|
lortu
dutela. Baina hori une eta zirkunstantzia jakin batzuetan gertatu da, eta gero eta zailagoa da horrelakorik berriro gertatzea, komunikazio mota hori gero eta kontrolatuago dagoelako:
|
|
|
alde batetik, giza eskubideei dagokienez, talde horiekiko diskriminazioa eta opresioa, talde etniko batekiko taldekidetzagatik. Bestetik, estatu mailaridagokionez, eta bereziki integrazio nazionala
|
lortu
ez duten estatuei dagokienez, sezesioaren eta askatasunaren aldeko mobilizazioak.
|
|
|
Honelako formulazioa herri askoren egoera deskribatzeko egokia da, nahiz etabi arazo larri gainditu behar dituen: batetik, gutxiengoen ezaugarri bereziak errekonozituak eta bermatuak izan behar dira (hau da, identitatea eta kultura eskubideakkontuan izan behar dira) eta bestetik, gehiengoaren gehiegikeria posiblearenaurrean talde horien babesa
|
lortu
behar da.
|
|
|
Norvegiak bere nazio askapena
|
lortu
zuen urtean (1905), atentatu famatu bategin zen Parisen. Loubet Presidentea eta Alfonso XIII.a, espainiar errege gaztea, zihoazen karrosa, erasoa izan zen; baina bi buruzagiak zaurigabe gertatu ziren.
|
|
|
Hots, 1905 urtean, Norvegiak bere nazio askatasuna
|
lortu
zuen garaian, OskarII.a izenekoa zen Suediako Errege, Bernadotte Mariskalaren biloba hain zuzen.
|
|
|
1872tik 1905 urtera arte. Baina1905/ 1907 urteetan Suediako errege izan zen bakarrik; 1905ean NorvegiakAskatasuna
|
lortu
zuelako.
|
|
|
Begien bistakoa da ezen, beren proiektu handia aurrera ateratzeko, euskal herritarrek erakunde politiko, sindikal eta zibil nazionalisten lankidetza behar beharrezkoa dutela. Ikuspegi horrekin egiazko akordio bat
|
lortu
behar dute; halako akordioanon, norberak bere printzipio eta nortasun politikoak bazterrean utzi gabe, erakunde politikoek eta euskal herritarrek beren gain hartuko duten dagokien erantzukizunhistorikoa, eta, proiektu nazionala finkatzeko asmoak bultzatuta, beren buruaribeste aukera bat eskainiko dioten.
|
|
|
Martin Aranburu (Eusko Alkartasuna): Eskubide bat bermatzeko, lehenik, eskubidea
|
lortu
behar da. Hor dago gaur egungo gatazka gainditzeko gakoa.Eskubidea lortzeko, gure ustez, gaur egungo arazo nagusia Gobernu espainiarrarenjarrera da.
|
|
|
Garrasi primarioa ere Zeraren adierazle purua lortzeko ahaleginada. Hipnosian, erlaxapenean, meditaziozko gimnasiaren era guztietan, bada betibehatzen eta bultzatzen duen nagusi bat, eta harekiko identifikazioa
|
lortu
nahi izaten da introiekzioz.
|
|
|
Van IJzendoorn ek eta bestek (1994), oso interesgarria den azterlanean, ama/ haurra bikotearengan atxikimendu inseguruak aldatzeko azken hamabiurteetan egin diren interbentzioak errebisatu dituzte. Gurasoen sentikortasuna dalan ezberdinetan agertu den garrantzi handiko faktorea, atxikimendu seguruareneraikuntza
|
lortu
ahal izateko. Ainsworth en hitzetan (1978), haurrarenatxikimendu seinaleak modu egokian pertzibitzeko eta interpretatzeko, eta eraegoki eta azkarrean erantzuteko, amak duen ahalmena sentikortasuna da.
|
|
|
Atxikimenduaren Teoriaren ikuspuntutik, aldiz, terapeutak harremanetanjartzeko modu ezberdin bat eskaintzen dio subjektuari. Harremanetan jartzekomodu ezberdin hori
|
lortu
ahal izateko, atxikimenduaren ereduez konszientebihurtzea, horregatik sor daitekeen mina edo dolua onartzea eta aldatzekoahaleginak egitea ezinbestekotzat jotzen dira. Ez da erraza.
|
|
|
Eragina izateko intentziorik gabe eragin handia izan zuen bete autore bat, Milton Erickson izan zen, arrakasta handiko hipnoterapeuta; honek, gainera, Familia Terapian eragin handia
|
lortu
zuten eta komunikazioari arreta bereziaeskaini zioten teknika paradoxikoak erabiltzen zituen bere tratamenduetan.
|
|
|
Berrogeita hamarreko hamarkadan, Estatu Batuetan, Psikoanalisiak betetzen zuenlekurik garrantzitsuena psikiatriako orientazioen artean. Europan jaioa izan arren, kontinente amerikarrean
|
lortu
zuen hedapenik handiena eta hamarkada honetanheldu zen bere puntu gorenera. Baina psikiatra askok, eskizofrenikoekin lan egitenzutenek batez ere, ez zuten emaitza onik lortzen teknika psikoanalitikoekin, etaalternatiba berriak planteatzen hasi ziren.
|
|
|
Bere Sexu aberrazioak izeneko liburuan zentzu genesikoaren bidez sexu nahasteei aipamenberezia eskaintzen saiatu zen. Honekin psikiatriatik kanpo sexu patologia bateratzea
|
lortu
zuen. Gertaera honek psikiatria frantziarrerako garrantzi berezia izanzuen, Frantzian bai psikiatriarako bai eta medikuntza orokorrerako ere nagusiaizaten bukatu zuen teoria bilakatu zen garaian:
|
|
|
Bere lan nagusia 1896 eta 1928 urteen bitartean argitaratuzen, Sexuaren psikologiaren ikasketak izenpean. Ellis ek sexualitatearen ikuspegiiluna gainditzea
|
lortu
eta sexualitate modernoaren funtsezko premisetako batdefendatu zuen: sexualitatearen erlatibismo indibiduala eta kulturalarena alegia.Gerora, antropologo handiek defendatu zuten Ellisen premisa (Beach eta Ford, 1951).
|
|
|
Bere drama irudikatzeko prest dagoen publikoko pertsona, bikotea edo taldea da.Rolari nagusitasuna eman behar dion aktoreak ez bezala, hemen protagonistari denbezalakoa izatea eskatzen zaio. Horretarako, ahalik eta erlaxatuen etadesinhibituen egotea
|
lortu
du, hasi berariazko beroketarekin, eta dramatizazioan zehar zuzendariak sartuko dituen teknikekin jarraituz, hain zuzen ere, beredrama espontaneoki adieraztea ahalbidetuko diotenekin. Protagonistak dakienarekin ez jardutea lortu nahi da, eta aldiz, bere espontaneitateari atea zabalik uztea, etajardun ordez dramatizatzea.
|
|
|
Horretarako, ahalik eta erlaxatuen etadesinhibituen egotea lortu du, hasi berariazko beroketarekin, eta dramatizazioan zehar zuzendariak sartuko dituen teknikekin jarraituz, hain zuzen ere, beredrama espontaneoki adieraztea ahalbidetuko diotenekin. Protagonistak dakienarekin ez jardutea
|
lortu
nahi da, eta aldiz, bere espontaneitateari atea zabalik uztea, etajardun ordez dramatizatzea. Kasu honetan, hauxe esan nahi du:
|
|
|
Era berean honako hau
|
lortu
nahi da: hitzaldiak bultzatu eta taldean giro zoriontsua sortu baino egiten ez duen terapeutaren kolaboraziozko zereginari indarrakentzea.
|
|
|
BAT SoziolinguistikaAldizkariaren aurreneko alean Txillardegik honela idatzi zuen: Gure nazio hizkuntzaberriro mintzabide eta oinarri bihurtuko bada, beraz, bi gauza
|
lortu
behar ditugu; etalortzekotan laguntzeko sortu da eskuetan duzun aldizkari hau.
|
|
|
Zer du barnean gizon honek, beti ere botere pixka bat izandutenek eztabaidatua eta baztertua izateko? Alderdi eta erakunde politikoetatik hasi etaEuskaltzaindira iritsiz, sekula ez du guztien adostasuna
|
lortu
; edo, hobeto esanda, betieztabaida iturri izan da. Aurkakoak eta aldekoak, batzuk agerikoak eta beste batzukezkutukoak, inoiz ere ez ahobatekotasunik; ahobatekotasuna argiro zor zitzaionean ereez.
|
|
|
Hitz magikotzat agertzen diguten kontsentsuan bertan baitago iruzurra. Kontsentsua, lehendik dagoen egoeran integratzeko adostasuna baino ez da, estatuak behineta berriro
|
lortu
nahi lukeena; zeren, guztioi inposatu nahi zaigun, estatua, ezer bada, dagoen sisteman integratzeko espiritua baita.
|
|
|
Geuk ere, euskaldunok, alegia? euskararen unibertso horretan soilik
|
lortu
ahal izango dugu kontsentsupraktikoa, edo beste hitz batzuez esateko, gizarteko bizitzaren euskal elebakartasuneanedo gizarte barneko euskal monolinguismoan. Txillardegiri irakurriz argi ulertugenuen elebitasunaren tranpa, gure egunotan ere oraindik Euskal Herrian argi ezdagoena, eta egunero entzuten ditugun diskurtso moduetan gehiegi argitu gabedagoena.
|
|
|
Forma, itxura, planta, eta agerpena sakratuak dira hipokrisia akademikoan, eta horien aurka egindako egintzak larrutik ordaintzen dira eguneroko konbibentziaunibertsitarioan. Berak egin egin zuen, eta honela
|
lortu
zuen beste domina bat berecurriculum kontestatarioan.
|
|
|
Lau haize moten azterketa honetan hainbat izen bildu dira. Haizeen izenakerreferentzia desberdinak izanik
|
lortu
dira. Erreferentzia hauen arabera landu diraaurreko lerroetan.
|
|
|
Izan ere, mendiek etaharanek haizeen norabidea zehazten eta markatzen dute sarritan. EHHAn lau haize mota garden itaundudiren arren herri bakoitzean moldatu behar izan dugu bere egoerara, nahiz beti ez den norabide zehatzzehatza
|
lortu
, beharbada ez dagoelako.
|
|
|
Erabilitako inkesta metodologiaren ondorioz, datuak bi eratara
|
lortu
dira EHHAn: lekukoak berekaxa emandako erantzunak eta lekukoari inkestagileak proposatutako berben bidez. Datuak aztertzean, bieratan lortutakoak berdin tratatu dira.
|
|
|
Gaurko belaunaldietan, berriz, kontrako muturreraino joan gara, eta, gurea gutxietsiz, kanpokogauzen bila goaz. Bi eredu murrizgarri (reduccionista) hauen artean mugitzen garelaematen du, gure kultur gaiei zor zaien arreta eta trataera egokia
|
lortu
ezinik.
|
|
|
Blom ek eta Gumperz ek9, Norvegiako herri txiki batekohiztunen eredua aztertuz, elkarrizketa mailako alternantziaz hitz egin zuten. Ikerketahorretan, Norvegiako biztanle hauek alternantzia elkarrizketan
|
lortu
nahi zuten eraginaren arabera egiten zutela frogatu zuten (kasu honetan, hizkuntza bereko aldaeradesberdinen artekoa zen alternantzia). Honela, adiskidetasuna adierazteko, hiztunhauek eredu kolokialaz baliatzen ziren; aldiz, urruntasuna edo seriotasuna adierazteko, eredu formalaz.
|
|
|
– Eta metodologia dimentsioan sartuz, berriz ere badirudi komunikazio makroteoria eta komunikazio gertaera egokiak izan daitezkeela ia edozein motatakometodologia aplikatuz emaitza esanguratsuak
|
lortu
ahal izateko.
|
|
|
Aurkezten dugun azterketa burutu ahal izateko datuak Meñaka eta Gatikako informatzaile biri1 esker
|
lortu
ditugu. Meñakako informatzailearen datuak testu libre batengrabazioaren bidez lortu ditugu.
|
|
|
Aurkezten dugun azterketa burutu ahal izateko datuak Meñaka eta Gatikako informatzaile biri1 esker lortu ditugu. Meñakako informatzailearen datuak testu libre batengrabazioaren bidez
|
lortu
ditugu. Gatikako datuak, berriz, aldez aurretik prestatutakoesaldi batzuk dira.
|
|
|
Ministroaren galdera proposamena probintziako gobernarientzako irizpidebateratuak lantzeko aitzaki edo arrazoiarekin aurkeztu zitzaien gotzainei, eta goianikusi ditugun testuen arabera, hizkuntz politika adostua
|
lortu
nahi zuen ministroak, agintari zibil eta eliztarren artean.
|
|
|
urteetako hilabeteetan Egia Atotxan
|
lortu
zen euskararen normaltasuna diglosikoa zen, noski, baina kasik lehengo tamaina modura itzulia. Erregulartasunbatez egiten ziren euskarazko elizkizunak, iraunkorki, igandeko Mezetan bezalaprediku sailetan (Misioak, Gogo Jardunak), nahiz eta galdu ere zerbait galdu zuen: goizetako sei eta zazpietako Mezak, sei eta erdietako bakarrera mugatu ziren; bainaOstiral Santuko Nekaldiko Sermoia berreskuratu ahal izan zen euskaldunentzat (Cronica:
|
|
|
Altxamendu Nazionala egitura juridiko politiko batean eratzea ez zen egunbatetik bestera egin. Altxamenduak garaipena lehen egunetan
|
lortu
ez zuenez gero, 1936ko uztailaren 24an. Junta de Defensa Nacional, deitua moldatu zen, M. Cabanellas Jenerala buru zuela.
|
|
|
Lehenengo ataletan, sintesirako erabiltzen direnteknika nagusienak azaltzen dira, jarraian prozesaketa linguistikoen berezitasunetansakonago sartzeko. Testuaren normalizazioan, segmentazioan, azentuazioan, transkripziofonetikoan eta azterketa prosodikoan erabili ditugun ereduak eta jarraitu ditugun irizpideak azaltzen dira,
|
lortu
ditugun emaitza nabarienetariko batzuk aurkezteaz gain1.
|
|
|
behar ditu, hots, hizkuntzaren soinu inbentarioa eduki behar du, baina, xehetasun honez lekora, haren funtzionamendua ez dago hizkuntza bakoitzaren menpe.Lortuko den ahots seinalearen kalitateari, prozesaketa linguistikoari legozkiokeenxehetasunak bazter utzita, erabiliko den ereduaren ontasunak eragingo dio. Gaur egunerabiltzen diren sintesi ereduetan
|
lortu
den kalitatea oso handia da; izan ere, zenbaitkasutan seinale naturaletatik zuzenki lortutako ezaugarriak dituzten elementu kateasistemari emanez gero, seinale sintetikoa eta naturala ez bereizteraino hel daiteke.
|
|
|
bila) hots oharmenaz ahaztuzenetik. Haurrak, hizkuntzaz jabetzean, hotsak ekoizten jakiteko, ezaugarrifonetikoak elkarrekin gertaraztea
|
lortu
behar du: esaterako, ahoskordendardara sudurkaritasunarekin eta ezpain hersketarekin.
|
|
|
lehenago ikasten duela, lehenago bereganatzendituela eredu edo patroi prosodikoak. Gero, kontsonante eta bokalak ebakitzeko abilezia fisiologikoa
|
lortu
ahala, erritmo eta doinu konpas horietantxertatzen ditu. Gure bizitzaren lehen urteetan bizitako, abentura?
|
|
|
Azken bi mila urteotan zehar, biribil hitz egiteko, Euskal Herriosoa ez bada, gure Herriko lurralderen bat bederen, ia eten gabe konkistapean izan da.Beraz, konkista egoera jasan beharra, aspalditik da gure Herriko ezaugarria. Jakinadenez, konkista horiek gure Herriarekin bukatzea
|
lortu
ez badute ere, Auñamendiko bialdeetan zabaldu zen lurraldeetan mugak murriztea. Gaurko Euskal Herria ez da duelabi mila urte zenaren erdia ere; heren bat edo laurden bat ote?
|
|
|
Mugimendu hauei esker, Estatuen harrapakaritzari eraso eginez, Europako hainbat Herrik independentzia lortudute. Ez dugu ahaztu behar Europako Estatuen mapa XX. mendean zehar txit aldaturikgeratu dela; alde batetik, nazio ugarik independentzia
|
lortu
dutelako eta, bestetik, Europako Nazio Batuen Antolamendua sortu delako. Honek adierazten digu estatulatriak goreneko sabaia jotzen zuen bitartean, XX. mendean alegia, aldi berean estatuhorien kritika zorrotza gauzatzen zela.
|
|
|
kontzeptua asmatu zuten greziarrakez ziren atzerritarrei deitzeko. Harrezkero, hitz honek arrakasta
|
lortu
, erromatarrenartean zabaldu eta Erdi Arotik aurrera kristauak eta ez kristauak bereizteko balio izanzuen.
|
|
|
Kultura batzuek, ordea, eginkizunen banaketaegiterakoan, sexuen arteko botere ezberdintasunak gehitu egin dituzte eta bestebatzuek, berriz, ezabatu. Gizarte harremanetan berdintasun mailarik handiena, orokorrean esanda, ehiztari, biltzaile eta ibilkari izan diren Herrietan
|
lortu
ahal izanzela ematen du. Hori jakin ahal izan dugu, bai greziarren bai Ameriketara heldutakoeuroparren Etnografiako deskribapenen iturrietatik.
|
|
|
Orain dela gutxi arte, ekonomialariek ez zuten
|
lortu
moneta definitzea, beraren funtzioen bidez ez bazen. Printzipioz,, moneta, berak egiten zuena zela?
|
|
|
Maastricht-eko akordioaren bidez
|
lortu
nahi izan den Europako moneta bakarbaten proiektuak, berriro garrantzi handia eman dio nazioarteko moneta batensormenaren arazoari. Akordio hori martxan jartzen bada, bere azken fasean EuropakoBatasuneko herrialdeen moneta desberdinak (salbuespenak salbuespen) desagertueginen dira.
|
|
|
Ricardo k emandako irakaspenak, banku monetak oraingoz bere garapen modernoa
|
lortu
ez zuen epealdi batean, ondorengo gertakarien bilakaeren bidez baieztatuakizan dira. Gaur egun, munduko estatu guztietan, inolako salbuespenik gabe, monetanazionalak balioen edozein patroitatik deslotuta daude.
|
|
|
Aristoteles-ek oraindik bizirik dirauen tradizio filosofiko beneragarri baten ikuspuntuaadierazi zuen, esanez gizakiak egia bilatzeko berezko joera duela, egia hutsa, joeradesinteresatua; halatan, ikusmena lehenesten du zentzumenen artean, nahiz ezin betimozkin praktikorik
|
lortu
begiak erakusten dionetik. Euskarak ere, bide batez esanik, euskara sortu zuen herri poetak alegia, begiarekin lotu zuen egia.
|
|
|
Dena dela, garrantzitsuena autoreak testu edo obraren bidez
|
lortu
nahi duen helburua da, hau da, molde hori eta ez besterik erabiltzeko hautua eragin duen asmoa. Horrela, hiru jarrera ditugu nagusi, informazio generoen ezaugarri direnak, eta berauek hiru multzotan sailkatzea ahalbidetuko digutenak:
|
|
|
Eta hizkimizkia, hein batez, Europako juduek yiddishez esan ohi duten bezala, arrazismoaren parekoa da. Norberak ez daki hizkimizkia nora joango den, zertan amaituko den, eta ezin da jada berriz
|
lortu
.
|
|
|
Aburuaren esparruan sarturik, antolatzen diren tertuliak puri purian daude Hego Euskal Herriko irrati estazioetan. Espainian, arrakasta handia
|
lortu
zuen SER 1984an uhinetaratu zuen La Trastienda izeneko tertuliak, eduki politikoak jorratu zituen lehenbiziko irrati tertulia espainiarrak; baina denboraldi bat baino ez zuen iraun (Toral, 1997, 72). Talk Show formatuan horrenbeste ugaldu diren tertuliak Euskal Autonomi Erkidegoko irrati publikoan ere errotu dira entzunaldi zabalena lortzen den ordutegian.
|
|
|
Aipatzen den gaia menperatu ezik, funts gabeko galderak egin genitzake. Itaunketa prestatzeko behar den dokumentazioa
|
lortu
behar dugu. Elkarrizketa aurrera joan ahala, galderen ordena alda daiteke edo argumentuak aldatu hizketatuaren hitzen arabera.
|
|
|
Oreka: albistearen emankizuna prestatzen dugunean, gertaerako protagonista guztien ikuspuntuak jasotzea
|
lortu
behar dugu, oreka mantentzearren. Orekarik gabe, sinesgarritasuna gal daiteke.
|
|
|
Hurrengo urrats honetan informazioaren interesaren ordena beherantz doa. Irratigintzan, albistearen interesak (berau amaitu arte) entzuleriarengan iraun dezan
|
lortu
behar dugu. Alegia, interesaren banaketa egin behar da, narrazioaren hasieran zein amaieran interesa sortzen duten datuak aurkitu behar baititugu.
|
|
|
–ulergarritasunik handiena entzulearentzat?. Horixe da
|
lortu
behar duguna. Horretarako, ahozko estiloa behar dugu erabili (erraz irakurri ahal izateko estilo idatzia), eta gogoan izan behar dugu argia eta xehea izatea.
|
|
|
Ebakiz gero, eginez gero, lortuz gero? =/ ebaki (e) zkero/,/ egin ezkero/,/
|
lortu
|
|
|
Bigarren segmentua 9.00etatik eguerdiko 13.00etara zabaltzen da. Tarte honetan sartzen dira hainbat irrati orokorretan arrakasta
|
lortu
duten edukiontzi irratsaio handiak, oro har, irratiek duten entzule kopururik handiena biltzen dutenak. Magazine luzeak dira, zeinetan publizitatea eta entzuleak bereganatzen dituen hizlari gidari ospetsua baitago.
|
|
|
Ekintzak edo programak France Info izena hartu zuen, eta programazioa etengabeko informazioan zetzan. Sortu eta bi urte eta erdira, bi milioi entzule
|
lortu
zituen, arrakasta itzela izan zena (Remesal, 1990). Urte batzuk geroago esperientzia hori beste nazio batzuetara hedatu zen.
|
|
|
Programazio arduradunek informazio unitateen maiztasuna, iraupena, egokitasuna eta kadentzia atondu beharrean dira irrati formula honetan; hau da, erabaki egin behar dute erreportaiak, kronikak, albiste trinkotuak eta gainerako informazio generoak noiz sartu programazioan, informazio jario hori entzuleen entzuketa ohiturei eta entzuleen bizi ekanduei egokituz. Formula arrakastatsua
|
lortu
behar da, soziologoek emandako datuetan oinarrituz. Azken buruan, EEBBetako irrati komertzialetan aspalditik erabiltzen dituzten audientzia ikersaioetatik ikasiz burutu behar da programazioa.
|
|
|
Behialako harigabeko telegrafia hura urrun geratzen zaigu dagoeneko. Lehenbiziko ehun urteak paseak dira, 1887ko uztailaren 2an Guglielmo Marconi italiarrak harigabeko telegrafia berriaren patente britainiarra
|
lortu
zuenetik. Ehun urtez eduki dugu dibertimendua, hezkuntza eta informazioa irrati bidez. III. milurtekoaren atalasean 2.100 milioi irrati hargailu zeuden munduan eta telebistak egindako lehiakortasun bortitza gorabehera, irratiak burua makurtzeke dirau munduaren hiru eskualdeetan:
|
|
|
Izan ere, irratia hedabide bizia da eta hiritarrek estimatua, CD edo disko trinkoaren estandarra agertu zenetik, soinuaren kalitateari dagokionez zaharkiturik geratu dena. Gaur egun, soinuaren kalitatea asko hobetu da, eta goi mailako fidelitate handiena
|
lortu
nahian, Estatu Batuetan Dolby Digital AC izeneko sistema garatu da; Europan, kalitate eskasagokoa den Dolby Surround ProLogic deritzona ere asko hedatu da. Panorama horretan ez dirudi irrati analogikoaren soinuak bere horretan irauteko aukera handirik duenik.
|
|
|
Pertsona bakarrak abiaraz dezake estazioa; horren adibidetzat hartu ohi dena, Radio Cable izenekoa dugu. Fernando Berlinen irratiak nazioarte mailako ospea
|
lortu
du Microsoft enpresari esker, zeren, azken honen aburuz, baita Washington Post eta Wall Street Journal kazeten ustez ere, Sareko onenen artean egon baita 7 hilabetez.
|
|
|
Formula aldatu nahian, Roland Faure-k, Radio France ko presidente zuzendariak, Radio 7 itxi eta Radio France Info abiarazi zuen 1980ko hamarkadaren amaieran, informazioan oinarritutako irrati mota horrek entzuleen irritsak eta gustuak irabaz zitzan. Oraindik, tamalez, euskarazko irratien panoraman ez dugu horrelako irratirik, nahiz eta informazioan soilik oinarritutako irratiek Katalunian, Frantzian eta Espainian nahiko entzule eta arrakasta
|
lortu
duten. Francisco J. Montes ek (1990) esan zigun bezala, Radio France irrati publikoaren, vedettea?
|
|
|
Reginald Fessenden ek, Edison-ek New York en zuzentzen zituen laboratorioetan enplegatuta zegoenak, urteak zeramatzan Marconi-ren aurkikuntzak estudiatzen. Marconi-k 1896 urtean harigabeko telegrafiaren oinarriak ipini zituen eta saioa egin zuen bata bestetik hamabi miliatara zeuden itsasuntzi bi elkartuz mezu igorketaz; horrez gain, Marconi-k 1901ean Ozeano Atlantikoan zehar irrati seinaleak igortzea
|
lortu
zuen. Geroago, 1906ko urtean hain zuzen, Londres-en asmakaria patentatu eta serieka igorgailuak eta hargailuak ekoizten hasi zen, txakada batez, lipar batez, ziztu bizian Morseren soinuak igorriko zituztenak, uhin hertziarrak ziren ibiligailu azkarrek garraiaturik.
|
|
|
Egoera bat intentsifikatzea, nahi den giroa
|
lortu
ahal izateko. Beste zarata batzuen barrutian sartzen den zarata, bere efektu bat nabarmenarazteko.
|
|
|
Nahiz eta, irratia hitzaren inflexioa itzultzen lagundu digula esatenan dauden gizarteen eta inprimategien kulturari dagozkionen artean dauden diferentziak txikiesten. Irratiak eta telebistak ez dute oraindik
|
lortu
egintza komunikatibo oro zuenean mcluhanismoak arrazoia eduki, erratu egin da, ahozko tradizioaren menpetan testuak duen eragina gainditzea.
|
|
|
Izan ere, futboleko emaitzak berehala izan daitezke gaurkotuak. Teknologia horrek arrakasta
|
lortu
du zenbait irratigunetan. Londresko Capital Radio, esaterako, irratigune dinamikoa bilakatu da, sistema horrekin ziber nabigatzaile asko bereganatuz.
|
|
|
zen. FMk arrakasta
|
lortu
zuen hirietan eta horrek kalitatezko musikaren entzunaldiak ekarri zituen. Gainera, irratiak espezializazioa bilatu zuen, entzuleria desberdinengana heltzeko asmoz (batez ere gazteek sintonizatzen zituzten FMko estazioak).
|
|
|
Hori ezinbestekoa zen euskal komunitatea suspertzeko eta euskal sena duen herri izaerari eusteko. Ezinbesteko baldintza zen eta helburua
|
lortu
zen, indar abertzale moderatuei esker batez ere, Eusko Alderdi Jeltzale eta bere magaletik sortutako EAko gizon emakume politikariei esker.
|
|
|
Gaur egun irrati uhinak izenaz ezagutzen dugunaren lehenbiziko erakuste praktikoa 1879 urtean burutu zen. David E. Hughes, EEBBetako asmatzaileak() hasi masiko igorgailu bat eta hargailu bat egin eta Londresko Great Portland kaletik harigabeko seinaleak igortzea
|
lortu
zuen. Hughes ez zen ohartu bere esperimentuaren garrantziaz, eta 20 urte pasatu arte ez zuen argitaratu.
|