2000
|
|
Gainontzean, euskara batuari sarritan leporatu zaion kortse estua ez litzatekeela bizkaierarekin errepikatu behar ere esan izan da, hau da, gutxi gutxieneko eredu batetik abian, nork beretik jarraitu ahal izatea. Fonetismoak adibidez bazter geldituko lirateke, baina hartzen dut egiturarako hartuten hartzen hartzean dot edo egon
|
litezkeen
gainontzeko barianteak askatasunez erabiliko lirateke, hartaraino zehaztu barik.
|
|
Baina, ondo dakit, gazte hauen gibelean berauek manipulatzen dituzten pertsonak daude. Dibertigarriak izan
|
litezkeen
txantxa hauen atzean daude. Politikoki asmo txarrez burutzen diren ekin tzak dira eta gazte manipulatuek eginak maleruski.
|
|
Aingeru Epaltzak aldiz, nabigatzea bizitzaren metafora gisa jotzen duen Aldekoaren aipamena eta Borgesekiko aurreko erreferentzia elkarlotu egiten ditu: " Borgesek omen zioen idatz
|
litezkeen
istorioak oro, funtsean, bitan baizik laburbiltzen ez zirela: gurutziltzaturik hiltzen den Jainkoarena eta itsasoratzen den bidaiariarena.
|
|
Beraz, bai gaur eguneko literatura hobeto ulertu eta ezagutzeko, eta, bai aurrerantzean egin
|
litezkeen
lanen osagarri modura baliagarria izango delakoan, gai honi heltzea erabaki dugu: 90eko hamarkadako narratiba (lanaren edukia eta mugak zehatz adierazten dira datozen lerroetan).
|
|
Horrekin batera, programazioari buruzko zenbait mugapen ere egiten dira lege honetan, nahiz etafuntsezkoak Estatutuaren legean finkatzen direnak izan. Horrez gain, programeneskubideak erosteko orduan, nazioarteko kirol erretransmisoak, bereziki?, RTVEeta telebista autonomikoen artean sor
|
litezkeen
tirabiretan, RTVEri eta Estatu osokoikusgarritasunaren printzipioari lehentasuna ematen dioten xedapenak ere jasotzendira35 Erkidegotik kanporako ikusgarritasunaz, lege honek ez du ezer zehazten, baina1999ko Aurrekontuak laguntzen zituen legean arautu zen arlo hau. Horrela, Erkidegoezberdinek beren arteko hitzarmenak egin ditzakete, zeinen bidez baten programakbestean ere ikusterik izango den.
|
|
Zortzigarrena, gure gaia den soinuen alorrean, gizakiok oso eraginkorra densistema garatzen dugu. Soinu patroia atxikitzen dugu gure adimenean, ekoizpeneanegon
|
litezkeen
interferentzia eta baldarkeria guztiak saihesteko bidean, eta honela, patroi hauen antzeko soinuak erabiliz, eraginkorki komunikatzea ahalbideratzen dugu.Beraz, hiztun arrakastatsua izateko, patroi hauek eraikitzeko prozesu bat jarri behardugu abian, kasik jaiotzearekin batera. Honetarako aukera guztiak aurreikusten ditugu, edozein hizkuntzatako soinuak bereizteko moduan jartzen dugu gure adimena; baina, ondoren, murrizketa prozesu batean murgiltzen gara, dago (z) kigun hizkuntz (et) akosoinuak bereizteko soil soilik (seigarren puntuan emandako arrazoiengatik).
|
|
Mendearen lehenengo erdialdean gertaturikoaren azalpen azkarra egin badugu, mendeko lehenengo berrogeita hamar urteetako zipriztinak azalduz, oraingo honetan hurbilpen sistematikoagoa egitea merezi duela uste dugu. Beraz, egituratzen ari zen sistemaren zutabe nagusiei banan bana helduko diegu, horiek baitira, gure iritziz, edonolako alternatiba edo jarrera kritikok (euskal nazionalismoarenak, adibidez) egin beharreko hori pentsa zitekeen behintzat analisiaren ardatzak, nahiz hezkuntza sistemaren barruan jokatzeko (lor
|
litezkeen
kontrol aukerak zirela medio), nahiz bultza zitekeen eraldaketaren bila joateko, edota beste hezkuntza sistema bat eraikitzeko ere.
|
|
Eta ez ote dira artezagoak eta xuxenagoak, baita erranahitsuagoak ere, hainbatetan, zeren eta keinuak, hitzak jaso ezin dituen ñabardurak izan baititzake, pertsonaren historiarekin eta haren izatasunarekin lotuak, pertsona bakoitzak bere keinuak dituelako eta bere keinuen adierazteko modua eta manera? Eta ez ote da horregatik keinua anitz koloretako fletxa, kolore bakoitzean arrazoin bat eraman lezakeena, eta ez ote du fletxa jaurtikitzaileak kolpean jotzen xedea eta helmuga, halako moldez, non keinua ikusten duenak ere kolpetik uler bailezake guztia, keinuaren azpian egon
|
litezkeen
ñabardurak eta bertze korapilo guztiak ere bat batean deskorapilatu balira bezala. Eta ez ote da, ondorez, mezurik bizkorrena eta eraginkorrena keinua, zeren hitz bakar batez —keinuaren hitz bakarraz— guztia signifika baitezake, erabili gabe, hartarakotz, bertzela erabili ohi ditugun hitzak eta eleak, zeinek, aldi berean, bertze mila hitzen beharra izan ohi baitute usu, haien argitzeko eta esplikatzeko?
|
2001
|
|
Horrela, amaieran," Zeregin ugari lan merkatuan" izenburupean, honela dio: " Enplegu tasaren hobekuntza, Espainiako ekonomiaren benetako konbergentziaren ardatza izanik, laneko eskaintza eta eskaeraren arteko doitasunaren mende dago, eta, horretarako egin
|
litezkeen
erreformen baitan, kontratazio arloko lege aldaketak alderdi bat besterik ez dira. Soldata finkatzeko arau malguagoak behar dira, enpresen produktibitatearen bilakaerarekin lotura estuagoa dutenak".
|
|
Izotz plakak egon
|
litezkeen
errezeloak bazaude, mantsotu abiadura eta ipini motorea erregimen apalean (1.500 edo 2.500 bira minutuko) atxikipen sendoagoa lortzeko.
|
|
(3) Parkeko bisitarientzat jolasaren inguruan edo jolasa erabiltzean arriskutsu izan
|
litezkeen
objektuak edo guneak.
|
|
Era horretan asko ikasiko duzu eta geroago sor
|
litezkeen
arazoei saihets egingo diezu.
|
|
Eneak ere diren Sasiak ere begiak baditik eta Tigre ehizan sail horretakoak lirateke. Bi liburu, bakoitza garai batean kokatua, bata Karlistadetan, bertzea gerraondoan?, oraingo denboretarako ere baliagarri izan
|
litezkeen
–edozitezkeen, gogoetez hornituak.
|
|
Zapalketaren bidez ura eta esentzia olioak batera eskuratzen direnez, dekantazioaren bidez banatu behar dira bi likido nahastezin horiek. Horren ostean, olioa distilatu eta beirazko ontzi opakoetan gordetzen da, geroago gerta
|
litezkeen
oxidazioak ekiditeko.
|
|
Errealitatea bere ohizko moduarekin, pragmatismoarekin, orain bertan eta berehala bizi dugu. Gogoaren aldea, ostera, bizimodu ezkutu, oroitzapenez eta barru zurrumurruz betea da, izan daitezkeen, edo izan
|
litezkeen
, edo izan zitezkeen, nahi eta minez gainezka. Eta errealitatearen eta gogoaren artean zalantzan bizi gara beti, nahinora alde eginarazten digun geratzeko beharrarekin, eta gauden lekuan geldirik egonarazten digun alde egiteko premia larriarekin.
|
|
Izaera bikoitza zuen horrenbestez kazetari lanak. Soldatapeko langile gisa, gerentziaren eta zuzendaritzaren mendean zegoen, beste edozein enpresatan egon
|
litezkeen
eskubide eta betebeharrekin. Baina kazetaria zen aldetik, langile horrek parte har zezakeen zuzendariaren hautapenean, lankideekin batera editorialen aurkako iruzkinak bul  tza zitzakeen (enpresa jabetzari zuzenean zegokion zerbait zen editoriala), informazioa bere kontzientziaren eta bere kontzeptu profesionalaren arabera taxu zezakeen, sekretu profesionalari eusten ahal zion, lana kalte ordaina kobratu eta gero uzteko eskubidea zuen, egunkariak bere jokabide editoriala aldatzen bazuen...
|
|
Adiskide on batek behin esaten zidan Euskal Herrian badugula, Extremadu ra rekin batera, madarikazio gisako zerbait: asma
|
litezkeen
buruzagi sozialistarik kaxkarrenak berton izatea. Izan ere, Pasqual Maragall sozialista katalana hor ari da aspaldian estatuaren nazioaniztasuna argieta garbi aldarrikatzen eta eredu federalaren alde egiten.
|
|
X ezezagun eta ezagutezin bat da. " Berbaitango gauzak zer izan
|
litezkeen
ez dakit, eta ez dut jakiterik behar ere, zeren gauza bat inoiz ez baitut agerpenean baino topatuko" (A277/ B333 (E268)).
|
2002
|
|
Laugarren gamako produktuei inolako tratamendu termikorik aplikatzen ez zaienez, elikagaian izatekotan, toxiinfekzioaren eragile izan
|
litezkeen
balizko germenak ez dira desagertu edo neutralizatuko.
|
|
Ehunekoan ezarritako muga horren helburua, gogoz kontrako kontaminazioen ondorioz, elikagai konbentzionaletan ezbeharrez ager
|
litezkeen
osagai transgenikoak arautik at uztea da.
|
|
Denak aztertuezin eta, Jarduera Ekonomikoetarako Lurzoruari buruzkoa baino ez dugu aipatuko, hagitz laburki izango bada ere. Plan honen helburu nagusia jarduera ekonomikoezberdinek (batez ere, industria jarduerek) lurraldearen luze zabalean duten kokapena eta elkarrekintza aztertzea, eta egokiro eta orekaz planifikatzea da, horretarako premia berezia eta lehentasuna duten hiriguneak sailkatuz, etorkizuneanjarduera ekonomiko berrien kokaleku izan
|
litezkeen
guneak erreserbatuz, han hemenka hainbat lurzoru zaharberrituz, birmoldatuz eta gune kutsatuak garbituz (Bilbo metropolitarrean eta Deba Beherean, adibidez), parke teknologikoak etaindustrialdeak sustatuz, etab.
|
|
Azkenik, LAAen hirugarren giltzarriak ingurumenean pausatzen du arreta.LAAek garapen ekonomikoaren eta ingurumenarekiko errespetuaren arteko orekadute helburu (garapen jasangarriaren haritik), lurraldeko gune guztietan bertakobalio ekologiko, produktibo eta zientifiko kulturalen zainketa bermatuz. Horilortzeko, gune natural babestuen sare bat zehazten dute lurraldearen luze zabalean, harrobien ustiaketa itsua mugatzen dute, urbaniza ezin
|
litezkeen
lurzoruak sailkatueta bertako balizko erabilpenak arautzen dituzte, etab. Gainera, auzi ekologikoa ezdakusate aparteko prozesu paralelo eta sektorial bat balitz bezala; ingurumena etaauzi ekologikoa lurraldearen antolaketaren baitan txertatzen dituzte, sinbiosiestuan. Lurraldearen antolaketaren izaera integratzaile horrek (ingurumenarenaldagaia bere barruan sustraituta duelarik) hainbat ekimenen ondorio latzakaurreikustea ahalbidetzen du, eta kalte larriak aldez aurretik saihesteko aukeraematen du.
|
|
Lurraldearen antolaketaren izaera integratzaile horrek (ingurumenarenaldagaia bere barruan sustraituta duelarik) hainbat ekimenen ondorio latzakaurreikustea ahalbidetzen du, eta kalte larriak aldez aurretik saihesteko aukeraematen du. Ildo hori sakonago jorratzen du 1998ko Ingurumenari buruzko legeak: horrela, besteak beste, lurraldean eragina izan dezaketen plan eta proiektu guztiek (LAA, LAZP, LAAP, hirigintza planak...) Ingurumen Eraginari buruzko Deklarazio bat gainditu behar dutela ezartzen da, plangintzaren aurreneko urratsetaningurumenaren aldagaia eta sor
|
litezkeen
alternatibak aintzat hartuak izan daitezen.
|
|
Dena den, lehiakorrago izatea eta etekin hobeak lortzea helburu bakartzat duten sektoreek etataldeek oztopa lezakete eskumenen transferentzia hori. Beraz, talde eta sektorehoriek ez lukete izan behar ongizate estatuari lotutako gaien autogobernua (aseguru sozialak, lan legeak eta politikak, eta beste politika sozialak) erdiesteko lehentasuna eta premia; besteak beste, arlo sozialetan gerta
|
litezkeen
aurrerapenak etaeraginkortasunaren helburua batera ez doazelako.
|
|
* Erdal lerrotik euskal lerrora pasa
|
litezkeen
irakasleak.
|
|
Sailkideon hizkuntzaren ezaguerari eta erabilerari dagozkion datuak behar dira bildu, jarduera profesionalean zentraturik. Baina aipatutako gaurko egoera helmugatzat bainoabiapuntutzat hartzea nahiago dugunez, hobetzeko ahaleginak norantzzuzen
|
litezkeen
estimatzeko asmoz, zenbait galdera gehitu dira. Adibidez:
|
|
Unibertsitateak ikerketa eta berrikuntza teknologikorako berebiziko zentrobilakatu beharra dauka, beti ere teknologia zentro eta enpresa munduarekin loturaestua izanez, Euskal Zientziaren eta Teknologiaren sistema sendo eta indartsua lortuz. Era berean, garatzen duen ikerketaren emaitzak komertzializatzeko, Unibertsitateari emaniko laguntza berrindartu beharra dago; askotan
|
litezkeen
eskatzaileekez dute ikerketa hori ezagutzen, ezta behar bezala balioesten ere. Kontuan izanbehar dugu ezen, Unibertsitatearen akats eta hutsune guztiak kontuan izanda ereeta Europako lurralde aurreratuekin konparatuz atzean izanda ere, ikerketarakopotentzial izugarria duela, besteak beste ikertzaile gehienak Unibertsitateandaudelako24.
|
|
Bada, hor, bistan denez, tresnainformatiko guztiak baino garrantzitsuagoa eta erabiliagoa den lan tresna komunikatibo bat daukagu: euskara, ikasgelan erabil
|
litezkeen
beste baliabide guztienerabilera baldintzatzen du?, eta euskarari tresna tekniko komunikatibo modukoazterketa egin geniezaioke, beste software bati egin geniezaiokeen bezala.
|
|
Modu berean, jakin badakigu zaila dela ikasleei jomugakerabakitzen laguntzea eta aurrerabidean emandako urratsak zehaztea. Horiguztia bereziki zaila da ebaluaziorako irizpide bakan eta orokorrez gidatzengarenean; lan honetan, haatik, 75etik gora adierazle ditugu geure ikasleenlana segitzeko balio digutenak eta hutsuneak non egon
|
litezkeen
identifikatzeko lagungarri izan daitezkeenak. Kontuan hartuta, gainera, adierazleakikasleek berek ere uletzeko moduan idatzi direla, ekarpena are baliotsuagoada.
|
|
Baina azterlan horrek beste ondorio garrantzitsu bat ere badakar, kasu asko saihestu zitezkeen,% 68,4 hain zuzen ere. Autoreen arabera, portzentaje horrek arazoaren larritasunaren eta lor
|
litezkeen
onuren berri ematen du, modu egokian eraginez. Saihestu daitezkeen diru sarrerak zein diren jakiteko, lehenik eta behin zergatiak ezagutu behar dira.
|
|
Bestalde, gogora dezagun nekazaritzako aurrerapen gehienak mutante genetikoen garapenean oinarritzen direla, gurutzatze genetikoetan, emaitza hobeak lortzeko. Arazoa zen ezen, duela gutxi arte, modu naturalean egiten zela hori, hori bai, baina motela, itsua eta intuitiboa, aldez aurretik jakin gabe zein izan
|
litezkeen
emaitzak. Biologia berriari esker, printzipioz behintzat, planu halofiloak eta erresistenteak ez direnak bereizten dituzten oinarri genetikoak azter daitezke, eta transgenesi teknikak erabil daitezke, ohiko landare batzuk lur edo ur gazietan landu ahal izateko.
|
|
Nahitaezko hitzordua Egoiliarra bisitatzea ezinbestekoa eta erabakigarria da plaza behin betiko erreserbatu aurretik; izan ere, hautapen prozesuan garrantzitsuena da. Bisitan zehar, familiakoak adi egon behar du, hasieran oharkabean gerta
|
litezkeen
baina egoitzaren kalitateari buruzko giltzarriak ezkutatzen dituzten xehetasun txikiei begira. Antonio Burgeñok aholkatu du “fatxadako edo sarrerako hotel itxuraren aurrean ez uztea”, eta horrek okertu egin dezake.
|
|
Madrilgo Gregorio Marañón Ospitaleko Andrologia Unitateko arduradunak, Moncadak, “diskriminazioa” dela esan zuen, eta, adibidez, pertsona diabetikoek edo paraplejikoek ez dutela laguntzarik jasotzen beren patologiari, erekzio disfuntzioari, erantsitako arazo bat arindu dezakeen tratamendu bat ordaintzeko. Haren iritziz, botika horrek “finantziazio selektiboa” izan luke, hau da, gaixo talde jakin batzuentzako diru-laguntza, eta, beraz, gerta
|
litezkeen
abusuak saihestuko lirateke. Bestalde, aditu horrek bi azterlan argitaratu zituela nabarmendu zuen, hasiera batean Viagrak bihotzarentzat izan zitzakeen arriskuak baztertu zituztenak.
|
|
Bete ezin
|
litezkeen
gauzak nahi dituela esateko," Horiek zakur ametsak" dituk. " Castillos en el aire".
|
|
Lehen esan dudan bezala, arazola rriak ditu gaurko antolaketa ereduak, eta ca mpusakbehar bezain buruaski ez izatetik datoz arazo horiek. Gainera, oraingo sistema erdiratuak ez ditu saihestu nekez justifika
|
litezkeen
bikoizketak. Hainbat ikasketa, adibidez, bi, hiru edo lau bider errepikatuta daude.
|
|
Ildo honetatik esparru publikoan campus euskalduna, Ikasgu izan zenaren ildotik egon
|
litezkeen
mugimenduak, UEUk udazkenean egingo duen Biltzarra, Uniekimena, barruti bakarraren proposamenak... horren lekuko ditugu. Ezin dugu, ordea, horretan bakarrik geratu; horrek guztiak oskola du:
|
2003
|
|
Egoera oso ahulean dago alderdi sozialista, eta desberdintasunaren diskurtsoari eutsi beharrean, PPk ezarritako ildoaren jarraitzaile ari da, badirudi estatu ikusmolde horretan eroso dagoela, baina hortik ez du irtenbiderik. Oso ezkorra naiz alderdi sozialistaren baitan estatuaren ikusmoldearekiko eman
|
litezkeen
aldaketei buruz.
|
|
" Berria" sortzean aipatu izan zen egokia ote zen egunkari berriak aurrekoaren zuzendari bera, administrazio kontseilu beretsua izatea. Zentzu horretan har
|
litezkeen
neurriak zerbaitetarako balioko al lukete eraso hauen aurrean?
|
|
Orain ez gara ari hipokondria izeneko gaixotasun psikologiko kronikoaz, gehiegizkoa den arren, erabat funtsik gabekoa ez den (gaitz larrienak izan
|
litezkeen
sintomen agerpenarekin loturik dagoen neurrian) izu mota batez baizik.
|
|
Bidaiari ekin aurretik automobila aztertzea funtsezkoa bada ere, ibilbidean sor
|
litezkeen
premiazko kasuetarako lanabes, osagarri eta gainontzekoak eramateak ez du garrantzi gutxiagorik.
|
|
Arriskutsu gerta
|
litezkeen
animalien edukitzearen Erregimen Juridikoari buruzko 50/ 1999 Legeak xedatua duenez, arriskutsu gerta litezkeen txakurrak espazio publikoetan izan eta bertatik ibili ahal izateko, bi metro baino gutxiagoko uhala eta arraza horretarako egoki den muturreko homologatua baliatu behar dira.
|
|
Arriskutsu gerta litezkeen animalien edukitzearen Erregimen Juridikoari buruzko 50/ 1999 Legeak xedatua duenez, arriskutsu gerta
|
litezkeen
txakurrak espazio publikoetan izan eta bertatik ibili ahal izateko, bi metro baino gutxiagoko uhala eta arraza horretarako egoki den muturreko homologatua baliatu behar dira.
|
|
Bisitan, teknikarien arreta-gune nagusia, eraikinaren ebakuazioa egin behar izatekotan, har
|
litezkeen
segurtasun neurrien multzoa eta ikastegiaz kanpoko eta eraikinaren barneko ikasleen osotasun fisikoa auzitan jar lezaketen arriskua izan zen.
|
|
Ez ditzakegu denak hemen ezar, nahiz lorategiko lore ge hienak aipagarri
|
litezkeen
. Hona, adibidez, Margarita Robles andereak eskainiak:
|
|
–Munduko populu guztien eskubideak eta, bereziki, Autodeterminazio eskubidea eta Beregaintasuna behar bezala onartuak eta zainduak ez direno, ez da izaiten ahal egiazko bake iraunkorrik. Ez eta jazar
|
litezkeen
populuak zapaldurik atxikitzen ahal balira ere memento bat armen indarrez.?
|
|
Hurrengo urteetan Agustin Azkarate izan zen Historia Sailburua, Joseba Agirreazkuenaga Iker azpisailaren arduraduna, Ramon Amundarain Irakas azpisailarena eta Joseba Intxausti Lexikografia azpisailarena. 1981an kaleratutako Historia eta Gizarte zientzien urtekariaren lehen alean (sailaren produkzio idatziaren lehen emaitza zuzena) esaten zaigunez sailaren helburuak Historialari sakabanatuak elkarganatzea eta euskal historialarien arteko koordinakuntza indartzea; Historiarako euskara normalizatu bat sortu eta finkatzea eta Historiaz euskaraz egiten diren edo egin
|
litezkeen
lanak bizkortu eta zabaltzea ziren. Ez dira gehiegi aldatu gaur egun arte.
|
|
Laugarren atalean, gaur egungo garraio azpiegiturako politikaren ezaugarriak laburbilduko ditugu, eredu horrek agertzen ditun muga nagusiak ere aipatuz.Bosgarrenean, abiadura handiko trenaren gaia jorratuko dugu, esaten ari garen ideiadesberdinen adibide gisa. Azkenik, eta eztabaidarako ekarpen gisa, eredu alternatibobaten oinarri izan
|
litezkeen
zenbait proposamen azalduz bukatuko dugu artikulua.
|
|
Edozein kasutan, hurbilketa horren bidez azter dezakegu garraioak sortutakoingurumen eta gizarte narriadura, baita gizarte jakin bat narriadura horri zenbaterainoko mugak jartzeko prest dagoen ere. Muga horiek ezartzeko orduan, kolektibitate bakoitzak kontuan izango ditu bere erreferentzia soziokulturalak, ingurumen narriadurari dagokionez onartzeko prest dagoen maila maximoa zehaztuz eta, halaber, sor
|
litezkeen
ez betetzeak kontrolatzeko jarriko dituen mekanismoak.
|
|
Kalitatezko trenbide konbentzional modernoak gaur egun duena baino garrantzia eta presentzia handiagoa lortu luke garraio sisteman etaazpiegitura plangintzetan. Abiadura Handiko Trenei dagokienez, kostuaketa
|
litezkeen
onurak aurrez aurre jarri eta ondoren azpiegitura mota honenbeharra birplanteatu litzateke.
|
|
Baina jakina, izan
|
litezkeen
horiek, dudazkoak dudazko, eskala globalaridagozkio. Oso bestelakoa da lekuan leku izan litezkeenak, izan ere planetan han hemenka klima eredu desberdinak dira, guztiz, eta kausa globalaren ondorioak eredesberdinak izango dira han hemenka.
|
|
Bildumak hartzen duen urte tarte horretako albiste askotan klimaren aldakortasuna aipatzen da, Euskal Herriko klima berotzeedota hozte aldera ari den aipamena. Ustezko aldaketaren kausak esatera ere ausartu ziren albiste emaile batzuk, izan
|
litezkeen
kausak edo aldian aldiko modakosinesmeneko kausak betiere. Kausok ez ziren, gehienetan, gaur buruan darabilzkigun kausa berak, nahiz eta gutxiren batek treneko lurrun makinen hedapen handiari leporatu orduko klimaren gorabeherak.
|
|
Agerian dago zein izan daitekeen ebazpen bat, Euskaltzaindiarekin batera, euskal Herri osoko unibertsitateek antolatu eta babestu izatea, hala iparraldekoak nola hegoaldekoek. Era horretan edozein tokitan bil liteke, eta egitura sendoago bat erdiestekotan, idazkaritza iraunkor bat, beste unibertsitateetan ontzat jo
|
litezkeen
agiriak eman.
|
|
Kenketa hori, hasiera batean, errenta aitorpena Estatuko legeriarekin egiten duten zergadunek bakarrik erabili ahal izango dute, hau da, errenta aitorpena Ekonomia Itun propioa duten erkidegoen legeriarekin egiten dutenek (Euskal Autonomia Erkidegoa, Nafarroa, etab.). oraingoz ezin izango dira hartu. Kenkari hori dela eta, estatu mailan amatasunagatiko tratamendu fiskal hobea ematen da erkidego horietan baino, eta, beraz, erkidego horietan 2004 urtean egin
|
litezkeen
hobekuntza batzuez hitz egiten da, berdintzeko. Jarraian, zehatz mehatz ikusiko dugu nork har dezakeen kenkaria, zein baldintza bete behar dituen, gehieneko zenbatekoa eta nola kobratu hilez hil aldez aurretik:
|
|
Kreditu txartel batzuetako aseguruak Beste adibide bat, hipoteka estaldurako aseguruak baino gehiago erabiltzen dena, finantza erakunde batzuen kreditu txarteletan sartutako ordainketak babesteko aseguruak dira. Erosketetan erabilitako saldoagatik haiekin izan
|
litezkeen
zorrak ordaintzeko balio dute. Langabezia sortzen denean ere, etab. xedatutako guztia estaltzen digute, eta, gainera, aukera ematen digute gertaera horren ondorengo hilabete batzuetan hileko zenbateko bat gastatzeko, egoera berean jarraitzen dugun bitartean.
|
|
Nolanahi ere, inkestatutakoen %30etik %65era bitartean, herrialdearen arabera, ez da onartzen oinarri bioteknologikoko elikagaiak erosi edo kontsumitzearen aldeko argudiorik. Horren azalpen nagusia da, seguruenik, egungo teknikaren egoerak ezin duela bermatu aldeko izan
|
litezkeen
argudioetako bakar bat ere. Hori dela eta, produktuen etiketatzea eta trazabilitatea funtsezko elementutzat hartzen dira:
|
|
Orain arte ezarri ahal izan denagatik, ahalik eta korrelaziorik onena duen parametrorik errazena da agerian uztea Bakteroides fragilisen kontrako fagoak daudela. Gaur egungo ohiko kontrol sistemek ez dute uzten moluskuetan eta itsaskietan birusik eta bakterio patogenorik dagoen detektatzen Teknika horren egokitasuna berresten bada eta, bereziki, modu sinple eta eraginkorrean gara badaiteke, APPCC sistemaren (puntu kritikoen analisiaren) errutinan sar
|
litezkeen
analisi eta kontrol parametroak, elikagai horien segurtasun maila handitzeko. Horrekin batera, gaur egun indarrean dagoen araudia berrikusi litzateke.
|
|
Era berean, kolaren aplikazio modua edo fraguatze denbora aldatu egiten da egur motaren eta eman zaion tratamenduaren arabera. Horregatik, beharrezkoa da fabrikatzailearen jarraibideei jarraitzea, gerora gerta
|
litezkeen
akatsak saihesteko. Kolatze prozesua Behar bezala kolatzeko, hainbat urrats egin behar dira:
|
|
Platonek ez baldin bazuen aipatu, ez genuen guk deus ere jakingo! Zu bezain abila eta indartsua denean, gerorako ahalkegarri izan
|
litezkeen
gauza batzuk gordean eta isilean atxiki behar dira. Hala nola in extremis poesia idaztearena!
|
|
Irakurketa tradizionala da gure artean hori, baina jarrai dezagun. Eta noski, ez baldin badaude, eurek jakingo dute zergatik ez dauden, baina nola ez dauden (nahiz ez dakidan zergatik ez dauden, edo ezta ba ote dauden edo daudekeen, edo agian egon
|
litezkeen
baldin eta ez dakit zer batera garatzerik balego, edo horrelako zerbait) onena horiek guztiak berrogeialdian jartzea da; bai hormari begira jarri eta ondo begiratu, miatu eta susmopean gorde. Sinpletasun horrekin dira Hertzainen herri puta hontan hainbat eta hainbat eztabaida.
|
|
" Gaur egungo kultura industrialak egituraketa desegituraketa ardatz berri bat eskaintzen die gizarte postmodernoetako herritarrei68". Egungo telebistek, bideo jolasek, Â bideoklipek, gaur erosi eta bihar bota
|
litezkeen
produktu kultural masiboek giza eta gizarte harreman berrien proposamena egiten dute etengabe. Industriok birziklagarri bihurtu  dituzte kultura, nahiz bizitza bera ere.
|
|
Akats larria da hori, denen artean larrienetakoa. " Esparru nazionaleko eremua eraiki beharra dago" erkidego bakar baterako sor
|
litezkeen
" sasikonponbideen gainetik76" idatzi izan da. Garbitasun mantxarik gabearen izenean, antzutasun nabarmena darie hitzei kasu askotan; goiko hori izan daiteke adibide bat.
|
2004
|
|
Baldin eta Athletic taldearekin hala jokatu bada, pentsa genezake beste hainbat sozietate garrantzitsurekin ere, horien BEZ eta kasuan kasuko enpresekin berdin egingo zutela. Ogasunak onartu baldin badu 2003 urtean 144 milioi euroko iruzurra" aurkitu" duela, zenbat ote dira, adibidez, azken 20 urteetan pila
|
litezkeen
milioi guztiak. Zenbat milioi euro" lurrundu" dira azken urteotako preskripzioan?
|
|
Joan den urtean, eskaerari %20 inguruk ezetz esan ez baliote,
|
litezkeen
baina galdu ziren 856 emaile lortuko ziren, eta haiekin 2.000 baino ezarketa sendo gehiago egingo ziren.
|
|
Online salerosketak kontatzea, email ean saltzailearen
|
litezkeen
mezuak begiratzea eta kreditu txartelen banku laburpenak berrikustea.
|
|
Zerbait frijitzen ari denean kirtena sutondoaren barru aldera eramateak olio irakinarekin gerta
|
litezkeen
ezbeharrei saihesteko balio izaten du.
|
|
Globalizazioaren eragina dugu Europako Batasunaren sorrera eta egituraketa ere. Mugimendu ekonomiko eta kultural ikaragarri horren testuinguruan lokalismorako sor
|
litezkeen
baldintzen egokieran dago, oker ez banago, Etxezarretaren itxaropena, mende luzetako Nazio estatu totalitarioen erabateko identitate mono polioa arinduko delakoan edo. Ikustekoa izango da mundu dinamika berri horre tan orain arteko Estatu logika hilgarri hori gainditzerik izango den.
|
|
Aitaren etxea, susmopean hartua daukate nonbait, horren barruko euskaltasuna sustatzeko eta mamitzeko baino areago, badaezpadako egitasmo politikoak babesteko izan litekeelakoan edo. Ez dezagun, ordea, gure aldetik, balizko iritzien ordezkaritzarik har, eta adi ditzagun erne erne jarrera horren eledun izan
|
litezkeen
euskaltzaleren bat edo beste.
|
|
Denetarik dago tartetan: euskal kultura tradizionalaren ezpalekoak, euskal kultura nazionalaren oinarrizko erreferentziak, eta euskal heziera eleanitzaren irizpide izan
|
litezkeen
iradokizun batzuk ere bai. Identitate sentimendu horiek lantzerakoan, ikaslearen sozializazio eduki bihurtzerakoan, ikastolaren mugimenduak erdizka baizik ez du erdietsi bere helburua.
|
|
Beste batzuentzat, espainiazaleentzat, aspaldiko partez oso erasokor ari diren horientzat, Sabino Arana aipatzerakoan badirudi euren aurkako zerbait esan dela, eta gaur eguneko testuinguru europearrean izan
|
litezkeen
adierazle rik ezezkorrenak egozten dizkiote, batez ere arrazakeriazale eta xenofobo hu tsa izan zela. Horretarako, bada, Aranaren mezuak eta lanak berezko duten tes tuinguru historikotik atara besterik ez dute egiten behin eta berriz.
|
|
Jarreren inguruan Goihenetxek aipatzen duena ere aski interesgarria da. Historiak irakatsi lituzkeen balioez orokorki hitz egin ordez, gai historiko bakoitzaren alboan aipatzen ditu, esaldi xumeen bidez, gai horien haritik jorratu
|
litezkeen
balioak. Gainera ez ditu zentzu bakarreko irakaspen edo moral lekzio gisa planteatzen, baizik gogoeta gai gisa:
|
|
zein da gogoaren lekua gure miinduan? Hasiera batcan ez dirudi erantzuteko zaila den galdera denik, ontologiaren ikuspegitik, hirubaitira
|
litezkeen
erantzunak: idealismoa, dualismoa eta eliminatibismoa.
|
|
Galera horiek kostu zuzenak izan daitezke —kalte fisikoak, errepideak, elektrizitate hornidurak, etxeak edo eskolak—, edo zeharkakoak, produktibitatearekin eta diru sarreren galerarekin lotutako nahasteak barne. Gainera, hondamendien bigarren mailako ondorioek ondorio nabarmenak izan ditzakete epe luzeko giza eta ekonomia garapenean; izan ere, kapitalaren metaketaren erritmoari eta izaerari ez ezik, gerta
|
litezkeen
hondamendien aurrean inbertitzaileak etsiarazi ere egin ditzakete.
|
|
Eta, beste behin ere, kontsumitzaileak larritu egiten ziren, beren osasuna zuzenean erasotzen ez duen arren, beren poltsikoei egin ziezaiekeelako, espero ez bezalako kalitatea edo jatorria duen produktua baitzen, eta haren lehengaia askoz ere merkeagoa izan zitekeen. Albisteak kontsumitzaileen artean sor zezakeen alarmari erantzunez, autonomia erkidego batzuek ur ontziratuaren komertzializazioan gerta
|
litezkeen
arau hausteen bila jarri dituzte ikuskatzaileak. Eta ez txorrotatik edo hornidura publikoko saretik datorren ur ontziratua saltzea debekatuta dagoelako, ez dagoelako.
|
|
Bi enpresek lankidetza eta ebazpen hitzarmen orokorra sinatu dute, eta hamar urteko indarraldia izango du. Bakoitzak, bere aldetik, sinatu du ez duela bestearen aurkako demanda berririk aurkeztuko, iraganean patentearen eta jabetza intelektualaren inguruan egin
|
litezkeen
arau hauste guztiekin lotuta. Era berean, bi enpresen artean lizentzia gurutzatuko patentea sortzeko negoziazioak hastea ere sartzen da lankidetza horretan.
|
|
Ondoren, ondoren aseguru etxeari bidaliko zaion faktura gorde litzateke, ordainketa eskatzeko. Era berean, gure ibilgailuaren egoerari buruzko argazkiak egitea gomendatzen dute, gero gerta
|
litezkeen
kalteak erreklamatzeko utzi behar izanez gero. Bestalde, OCUk auto gidariei gogorarazi die, inguruabarrak kontuan hartuta, arreta handiz jokatu behar dutela abiadura mugak errespetatuz eta ibilgailutik jaitsi behar izanez gero behar diren neurriak hartuz”.
|
|
Idazle askorentzat kultur eta literatur aholkulari, laguntzaile eta bultzatzaile ahaztezina izan ezik, literatur erreferente edo eredu ere bilakatu da. Espero dugu, honen bidez, Erdozaintziren izena euskal literaturaren historian dagokion lekuan kokatzea, eta, halaber, aurrerantzean burutu
|
litezkeen
ikerketetarako abiapuntua ezartzea.
|
|
Demagun, esaterako, ‘izurde’ eta ‘maitasun’ izenak. ‘Izurde’ diogunean (aipamen huts gisa eta, beraz, testuinguru jakinik gabe, horrelakorik posible bada) errealitatearen objektu generiko bati egiten diogu erreferentzia, jada badiren edo izan
|
litezkeen
itsasoko ugaztun jakin horietako bakoitzari egozten diogun izen generikoaz baliatzen garela. ‘Maitasun’ diogunean, aldiz, ez dugu objektu bat adierazten ‘izurde’ diogunean adierazten dugun modu berean.
|
|
—kiskal hizkuntza hauskara— irudi, gomuta, irrits, gogoeta
|
litezkeen
guztien kikara.
|
|
Dakusagun zergatik. Leibnizen Bereizgaitzen printzipioari esker badakigu errealitatean objektuak ez direla inoiz identikoak,
|
litezkeen
‘klonikoenak’ izanik ere, eta hori hala da ez bakarrik denbora eta espazioarekiko dituzten diferentziengatik (Aristoteles geroztik bagenekiena), baizik eta objektuak berez bereizgarri ere badirelako. Hala ez balira ezagutze oro ezinezko litzateke eta mundua ere ez litzateke mundu izango, anabasa (khaos) hutsa baizik.
|
2005
|
|
Dimentsio sinbolikoak jaietan islatutako generoen erlazioan etor
|
litezkeen
aldaketak ulertzeko zenbait gako ematen dizkigu, Irun, Hondarribia zein Euskal Herriko, Espainiako Estatuko edo Europako edozein herritan gaudela ere. Gizon eta emakumeen arteko berdintasunaren aldarriak sarritan gatazka soziala ondorio badu ere, badira aldaketa prozesua erraztu edo zaildu egiten duten inguruko ezaugarriak:
|
|
Baina, oker ez banago, uste horren azpian dagoen baieztapena da justiziak herritar guztiak berdin tratatu behar dituela; alegia, salbuespenik ez duela egiten delitua zigortzeko orduan, justiziaren muina inpartzialtasuna baita. Are gehiago, justiziak ezjakintasunaren estalkia erabili behar duela diote liberal batzuek, eta horrekin adierazi gura da justizia aplikatzerakoan ahaztu behar direla gizakien jardunaren jatorrian egon
|
litezkeen
sineskera etikoak, politikoak eta abar. Itsua ez ezik, entzungor ere bada justizia, eta tabula rasatik abiatu litzateke, beraz, haren jarduna.
|
|
Baina sehiak behar baitituzte nagusiek, giderrak eskutan izanki eta bidea aurki lezakete emazte kategoria batek mundura ditzan sehi izateko egokiak
|
litezkeen
haurrak, umil umila obedituko luketenak. Esklabotasunean aurki lezaketenak beren zoriona!
|
|
Ezin uka badirela, gibelka dauden zozo tonto buzoka edo huntz batzu girela derasatenak. Askotan trufa eta ironiarekin aipatzen gaituzte, juduetaz egitera mentura ez
|
litezkeen
moldean... auzitegira jaukituak izatea segurra bailukete. Haien marrakek ez gaitzatela durduza.
|
|
Urtean 70 bat. Eskandalarik sortzen du horrek, erailketetaz hoin minbera diren erresuma horretan? 43 Ez uste izan oraino beste mende batetan bizi
|
litezkeen
españolika batzuen arazoa litekeenik. Trintignant Cantat gertakariaren karietara jakin dugu hamar emaztetarik bat joa dela Frantzia zibilizatuan; hilabetean sei emazte hiltzen dituztela beren senarrek!
|
|
Gu ere ez. Bainan on liteke bi gogoeta egin ditzagun ikusteko zein
|
litezkeen
gure baitan erroak barna eginak dituzten sineste makurrak. Gure horretan sartzen dut neure burua, bixtan dena.
|
|
Datuzehatzakizateralasterbidehorienguztiennorabideaea beti beti batu/ estandarreranzkoaotedenhobekixejakinengenuke; berebat, erritmoen etaprozesuen sakontasunarenmailenberriereizanengenuke.Aldaketa prozesuan dagoen hizkera batennorabidea guztiz garden ageriezden kasurik balitz, aldakortasunarenberarenegiturasinkronikoa aztertzekoetagerta
|
litezkeen
arau plurizentrikoenetorrera eta beren arteko lehia ezagutzeko aukeraedukiko genuke.Bizentzutanplurizentrikoak, gainera: batetik, hizkerahaterairistendirenhizkuntza aldaerakhedagune batetik bainogehiagotatik iristeko aukera legoke. Eta bestetik, hizkuntza ezaugarri bat eta bera
|
|
Hain zuzen ere honek ekarri du euskararengan hizkuntzen mailakako heriotzaren? adierazletzat har
|
litezkeen
zenbait ezaugarri egotea. Aztertzen ari garenarekin lotuta dagoen sintomarik aipagarriena da ukipenean dauden hizkuntzen erabilera esparruka banatzea:
|
|
Mikrofago eta makrofago hitzak, aldiz, termino berezituak dira eta mailegatzeak ez du eragin handirik euskara osoari begira. Esparru berezitu horietako zientzialariek, aldiz, argi eta garbi nahiago dituzte termino horiek, euskaraz asma
|
litezkeen
txikijale edo antzeko zerbait baino adigai berezitu horietarako nazioartean erabiltzen diren terminoen ordain zuzenak baitira. Hortaz, ekonomia eta hizkuntzaren gaineko eraginkortasun txikia kontuan hartu beharrekoak dira maila honetan.
|
|
komak erraz adieraz ditzake esangura batzuk (aurkaritza, argudioa, kausa eta emendio mota batzuk), baina ez bestelako guztiak (beste emendio mota batzuk, ondorioztapena, ondorioa, hautakari harremanak eta kontzesioa). Puntuazioak adierazten dituen prosodia ezaugarriek testu edo perpaus mailan funtzio bat izan lezaketelako hipotesia plazaratu delarik, ekin diezaiogun koma baino are esangarriagoak izan
|
litezkeen
bi puntuen aztertzeari.
|
|
5 Azken finean, Roman del Cerro-ren liburu bi hauen atzean zehazteko zailak izan
|
litezkeen
beste helburu batzuk egon daitezkeela susmatzen dugu, agian bere jatorri valentziarrekin lotura izan dezaketenak zehazki inon esplizituta aurkitu ez dugun arren64.
|
|
Eusko Legebiltzarrean aurkeztutako berdintasunerako lege proiektuak betebeharrekoak izango liratekeen hainbat agindu xedatu beharrean, berdintasun formaletik berdintasun errealerako urratsean beharrezkoak izan
|
litezkeen
konpromisosozialen manifestutzat jo daiteke, batez ere, kontuan hartzen badugu, lege honekaipatzen dituen hainbat esparrutan Eusko Legebiltzarrak ez duela inolako eskumenik. Gainera, hauteskundeekin batera lege proiektu guztiak bertan behera geratzendirela kontuan hartzen badugu, erakunde autonomikoek komunikabideen aurreanegin zuten lege proiektuaren aurkezpen arranditsu horretan geratu dela esan dezakegu, marketing hutsean.
|
|
Laburtuz, komunikazio bertikala informatzeko, koordinatzeko eta langilea motibatzeko erabiltzen da. Beheraka doan komunikazioa indartzeko egon
|
litezkeen
euskarri eraginkorrenak hauek dira: erakundearen barrukoargitalpenak; idatziak; albiste laburrak; zuzendaritzak, koordinatzaileen bidez, langileei helarazten dien informazioa; albisteen eta iragarkien taulak, erakundearendokumentu nagusiak, erakundeak eginiko material multimedia, bideoak, eta abar.
|
|
–Baina agian teori mailan dihardugunean, ez ditugu behar adinbat kontuan hartzen, testu bat noiz den ahozko huts, noiz idazki huts, eta noiz bien erdiko, horrelako bereizketak egin
|
litezkeen
neurrian, noski. Eta behar ordutan, ez dugu adierazten prasis mailan, erdi ahozkotasun bat hor dagoela, tratamentu berezia eskatzen duena, geure adierazpenak egiterakoan?
|
|
Erreserba funtserako ekarpenak behin betikoak eta itzulezinak dira, eta ez dira inola ere itzuliko. Aipatutako obrei dagokienez, kontzeptu horren barruan sartuko lirateke bai ohiko mantentze lanak, bai antenak mantentzeko, garbitzeko eta hodiak libratzeko kontratazioa, bai eta sor
|
litezkeen
aparteko obrak ere, hala nola hodiak, argia, ura, gasa, teilatuak, fazha eta atariak konpontzea. Erreserba funts horren ezaugarriak direla eta, Batzordearen edozein erabakiren bidez haren xedea errespetatzen ez bada, epaitegietara jo ahal izango da, LPHren 18.
|
|
Pakete bat inolako ohar edo eragozpenik gabe jasotzen bada, hura entregatu arte izan ditzakeen kalteak garraiolariaren erantzukizuna dira. Espainiako pakete enpresa nagusietako batek, Seur ek, gehitu du paketearen edukia konfidentziala dela; beraz, bezeroak paketearen berezitasunen bat adierazten ez badu eta bidaltzen badu, gerta
|
litezkeen
kalteak bere ardurapean geratuko lirateke. Entrega epeak estandarrak dira, ez dira kontratuzkoak, eta ez dute enpresarekiko erantzukizunik izango, salbu eta entregatzeko azken eguna edo ordua espresuki erabakitzen duten zerbitzuetan.
|
|
Izan ere, fabrikatzaileari egotz dakizkiokeen arrazoiengatik egoera txarrean dagoen elikagai bat irensten bada, kontsumitzaileak erantzukizunak eskatzeko eskubidea du. Salmonelaren bakterioarekin kutsatutako oilasko sortaren kasuan, hainbat elkartek eskatzen diete intoxikatutako pertsonei eduki dezaketen dokumentazio guztia, hala nola erosketa tiketa, larrialdietako mediku txostenak, lan bajako parteak, etab., baita sor
|
litezkeen
gastu guztiak ere, lan baja edo opor batzuk bertan behera uztea barne. Laneko frogagiriak eta bestelako agiriak erraz lortzen dira.
|
|
Aztertutako gehigarrien zerrenda bi multzotan banatzen da. Lehenengoa Sudan I eta IV, Parared, Rodamina B eta Orange II dira, toxikoak eta kantzerigenoak diren edo izan
|
litezkeen
substantziak. Bigarren taldea nazioarteko erakundeek toxiko eta kantzerigeno gisa identifikatu dituzten koloratzaile industrialek osatzen dute.
|
|
Autobideak kaltetutako taldeak aditzera eman du Bidegirekin lehenengo batzarrak egin zituztenean hainbat akordio egin zituztela. Horietako bat zen gehien kaltetuen
|
litezkeen
eraikinen notario aktak egitea. Kaltetutako taldeak 40 bat eraikin zenbatu zituen, baina Bidegik hiru besterik ez zituen kontuan hartu.
|
|
Inguruko jendea janzkeragatik ez legoke europarretatik bereizterik. Gizon gehienek gorbatadun traje ilunak daramatzate, emakumeek beste edonongoak izan
|
litezkeen
soinekoak. Intsentsu ontziaren aurrean, aldiz, begietan jo duen irudi deigarria ikusi du.
|
|
Estatuek eta nazioarteko erakundeek beharrezko erabakiak hartu lituzkete, ingurumenaren arloko neurriak aplikatzean nazio zein nazioarte mailan gerta
|
litezkeen
ondorio ekonomikoei aurre egiteko akordio batera iristeko bidean.
|