|
2000
|
|
|
Entzun da ETAren azalpena, baina ez bide da beste antzerako atentatuetako erreibindikaziotik oso desberdina izango. Orain arte bederen inork gutxik azaltzen du, publikoan zein pribatuan, non egon
|
litekeen
honen logika eta onura. Dauden azalpen ahaleginak, Euskal Herriak bizi duen gatazkara mugatzen dira ezaguna dena baina horrek ez du tankerako atentaturik esplikatzen.
|
|
|
Eta horrek ez dit poesiarako leihorik zabaldu, ez, ziur aski balio ez dudalako. Lan bat egitean gerta
|
litekeen
gauzarik txarrena da zuk egindakoa lehendabizi zuri txarra iruditzea da. Inoiz egin ditut ahaleginak, poema batzuk idatzi eta ni konturatu arren" ez dituk onak... baina bada ezpada ere..." nirekin oso kritiko jokatzen dakiten pertsonei pasatzen (lagun handienak askotan minik handiena ematen dizutenak baldin badira ere).
|
|
|
Metaliteraturatik dagoena ez da nik metaliteratura egiteagatik, eta politikatik dagoena, ez da politika egiteagatik. Baizik eta egoera horri buruzko erreflexioa nola egin
|
litekeen
poetikatik, eta zein poetika behar den erreflexio hori egin ahal izateko. Niri ez zait interesatzen diskurtso politikoa bere horretan, ezta diskurtso poetikoa, ez badu deus esaten errealitateari buruz.
|
|
|
Konputagailuen iraultzak, lehenengo iraultza teknologikoa izan ez arren, ez du espero
|
litekeen
erreakzioa sortu gizartean. Alde batetik, informatizazioa propagandaitzelarekin datorrelako; beste aldetik, lehengo esperientziak nahiko ezberdinak zirelako eta orain gertatzen denarekin alderatzea aski zaila delako.
|
|
|
Aramaioko zinemaren eta, zeharka bada ere, bizimoduaren mikrohistoriarako materialaketa hainbat berri eskaintzea du xede lantxo honek. Ez du, dena den, hausnarketarako parada ere baliatu gabe utzi nahi, hona ekar
|
litekeen
datu pilaketa hutsak ez bailuke ezertarako balioko, gero gertakarien interpretazioren bat, xumeena izan arren, egituratzensaiatuko ez balitz.
|
|
|
Alde batera, mina partekatu beharra nuen. Bertzera,
|
litekeen
litekeena zen Ttipiren heriotzaren albistea oraino haien belarrietara ailegatu ez izana. Ez Charly ez Ximurra imajinatzen ahal nituen egunkari bat eskuetan zutela.
|
|
|
—Rosario ez daitekek, inondik ere, ugaldeko atsoa izan. Ongi konprenitu badut, duela bi asteko larunbatean eraman zian, aparkalekutik, hire laguna izan
|
litekeen
kazetari ezezagun horrek. Gure atsoa, berriz, oroitu ongi, ortziralean agertu zuan ugaldean.
|
|
|
Mutil horren laguntza behar nuen— Morroi horren berri nahi nuen, bertzerik ez. Pentsa zer izan
|
litekeen
nire egunkari berekoa balitz! Batzuetan halako deskoordinazioak izaten dira gure artean eta...
|
|
|
geometriaren bat izatez gerotan, poetak erakusten dizkigun gauzen geometria genuke poesia. Berrizbeitiak, esaterako, halako introspekzio bat egiten du gure kulturan non esan
|
litekeen
historia egiten duela, gure literaturan izan ez genituen poemak ber sortzen dituela (Oihenart despeditzen du, Pariserat doalarik), eta bidenabar jaso eta duindu egiten duela aurreko tradizio guztia, batez ere molde zaharreko egiturez baliatzen delarik. Ez ezazuela pentsa, alabaina, apokrifotasun jokotan edo pastixak antolatuz laketzen denik.
|
|
|
Hau da, kalkulu matematikoaren kantitate hutsak baino haratago zegoen kualitateen kalkulu logiko bat nahi zuen asmatu, harrezkero filosofi eztabaidetan ager zitezkeen arrazoiketen edozein desbideratze kalkulu akatsa besterik izan ez zedin. Horrela, metodo honekin, eztabaidetan ez zen kalkulagailuekin eman
|
litekeen
denbora baino gehiago alferrik botako. Zeren, eztabaidan ari diren bi filosoforentzat, nahikoa litzateke honekin:
|
|
|
bere baitan bizi
|
litekeen
|
|
|
Goizetan, patiora irteten garenean, hotz egiten du; haize fina eta hotza dabil, hezurretaraino sartzen dena, ondo jantzita egon arren. Hezetasuna baino hobea dela haize hau, esaten du Antxonek; Castellonen zeukaten jasanezinezko hezetasun hura dela izan
|
litekeen
gauzarik txarrena.
|
|
2001
|
|
|
Lekuko Ekonomia eta Ingurumenaren aldeko (LEIA) kide zara. Garazin barrena eraiki
|
litekeen
autobidearen afera kari, kontseilari izateko bidean ari zinela erran zuen Mixel Intxauspek. Bera baino azeriago zarela zu, dio berak.
|
|
|
Dagoeneko hainbat azterketa eta txosten egiten ari dira asmo hori aurrera eramateko, baina horrek 75.000 milioi pezetako (3.000 milioi libera) inbertsioa egitea esan nahiko luke. Gauzatu
|
litekeen
hedapen hori, halere, kezka bihurtu da Bilboko portuko agintarientzat; izan ere, Uniport bezalakoentzat ondorio larriak ekar ditzake.
|
|
|
Beste horrenbeste gertatzen da Escher en lanean. Baina hor ezin
|
litekeen
mundua bestelakoa da. Magritte ren ezina irudimenak sortzen duen artean, Escher ena logikak sortzen du.
|
|
|
Magritte ren ezina irudimenak sortzen duen artean, Escher ena logikak sortzen du. Escher, gainera, oso irudigile garrantzizkoa da Sarrionandiaren lanean, ez baikenuke ahaztu behar, eta horretaz luzeago jardungo gara hurrengo atalean, Izuen gordelekuetan barrena liburuko azalean agertzen den irudia Escher en ezin
|
litekeen
mundu bat dela, Eskailera gora eta behera deiturikoa. Baina orain begira dezagun Objektuak kalearekin grabatua.
|
|
|
Horrela, bada, umeari jateko gogoaren arauketa xedatuko dio, haur obesitate bilaka
|
litekeen
gehiegizko elikatzea galaraziz.
|
|
|
Halaz ere, grabatzeko gauza izan
|
litekeen
aparatua garatzeko ahaleginak eta bi egin dituzte enpresa askok.
|
|
|
Hona hemen, horrelako antenen igorpenen aurka egiten diren salaketa batzuk: ionizatzaile ez diren arren (hau da, zelula bizidunen molekulak eraldatzeko bezainbesteko tenperaturetara iristen ez badira ere), gure osasunarentzat kaltegarri gerta
|
litekeen
berotasuna sortzen dute.
|
|
|
Zalantzarik gabe, zaila da jakitea gastuaren zein zati den ezinbestekoa eta zein kontrola
|
litekeen
.
|
|
|
Kontagailuaren alokairua: etxera irits
|
litekeen
gehienezko emariaren arabera dago (m3/ orduko).
|
|
|
Irakaslearen joera aurreko txandetako ikasleen estiloa berriro errepikatuko dela pentsatzea da. Gero, ikastaroan zehar, zeharka, eguneroko jardunean eta behaketan oinarrituz, ikasle bakoitzarenikas estiloa nolakoa izan
|
litekeen
sumatzen du, iritzi orokorra jasoz, betiere, ikastaroa hasi eta hilabete batzuetara, eta irakasle bakoitzak aurrezduen irakaskuntza esperientziaz ere baliatuz. Iritzi edo inpresio hori zenbaitetan bat etorri zen ikas estiloen neurtze tresnaren emaitzekin, eta zenbaitetan ez.
|
|
|
BBVAk kalkulatu zuen 2001ean etxebizitzetako inbertsioen %12 Ogasuneko kontroletik kanpoko funtsetatik zetozela, eta funts horiek zuritu egin behar zirela moneta berria iritsi aurretik. Interes tasak Eskaria gutxitzen duen beste elementu bat hurrengo urtean gerta
|
litekeen
interes tasen igoera txikia izango da. BBVAk adierazi du ekitaldiaren amaieran bost hamarreko igoera egon daitekeela diruaren interes tasa ofizialetan (%3, 25etik %3, 75era) eta sei hamarrenetan (%3, 2tik %4ra).
|
|
|
Ez da posible. Baina, egia esan, harriduraren azpitik, gerta
|
litekeen
zerbait dela onartu behar izan du Tasiok. Armendariz zerbaitegatik zeharo lur jota aurkitzea eta une beltz batean bidetik atera eta bere kezka guztiak bukaraztea erabakitzea.
|
|
|
Sugea eta arranoa: Miraj en ia sinets ezin
|
litekeen
gertakizuna jazo zen. Gaztetxo bat belozipedoz zihoan errepidean aurrera.
|
|
|
Guayas ibaiko urak uherrak izango dira. Eta motorra puzka hasi, helizea jirabiran abiatu eta enbarkazioa, nagiak atera eta kraz kraz krazkraz, desatrakatuz mugitu den instantean,
|
litekeen
lurralderik irrealenerantz zoazela igarriko duzu.
|
|
|
Ni ere zaharra naiz, ez haatik euskara bezain zaharra, eta horrek gogorarazi dizkit oroitzapen aski ugariak. Ez ote genuen guk, bestek eta nik, daitekeen, zitekeen eta
|
litekeen
, hotsak pixkaren bat aldaturik, behin eta berriro esaten eta entzuten. Ez ote, gainera, dezakeen, zezakeen eta lezakeen?
|
|
|
Ez ote da egia zuek, medikuok, sarritan gainera, zirt edo zart, hil edo biziko erabakiak hartu beharrean aurkitzen zaretela? Maiz aski ez dakizuela zer izan
|
litekeen
onen: eria dagoen dagoenean uztea, ea bere kabuz (zuen laguntzarekin, noski) gaitza garaitzen ote duen, ala, arriskurik baldin bada ere, senda dezakeen bide gogorragoren bat (operazioa, adibidez) hartzea?
|
|
|
" Euskaltzale asko kexatzen dira eztela gure Euskalerrian liburu gehiegi argitaratzen, eta hala gure euskera geroago eta gehiago galtzen dela... Arrazoia daukate, baina erdi banako arrazoia, pentsa
|
litekeen
arrazoirik desarrazoiena. Egia da euskal liburu gutxi argitaratzen dela Euskalerrian, baina askozaz erdal liburu gutxiago, kulturadun erdal liburuak, alegia.
|
|
|
Ezagutzak behar duen nia ezagutzaren baldintza transzendentala besterik ez da, ez arima bat. Gainera, ezin da niaren ideia honetan sustraitu arima materiagabekoaren eta gorputzaren arteko bereizketa, zeren hemen agerpenei buruz ari baikara, ez hauen atzean egon
|
litekeen
substratuari buruz.
|
|
|
Zentzurik ez du gauzez hitz egiteak, agerpenez ari garenean. Subjektua, honenbestez, guri agertzen zaigun eran ezagutzen dugu, denboran agertzen zaigunez beti, ez bere baitan izan
|
litekeen
moduan. Beraz, autokontzientzia soilak, adigaien bidez norberari buruz egindako gogoeta soilak ez du niari buruzko ezagutzarik ekartzen, eta, ondorioz, psikologia razionalaren porrota erabatekoa da.
|
|
|
Gu gara non, noiz eta zenbat hil behar diren erabakitzen dugunak, hau da, gerra honetan ordena pixka bat jartzen dugunak. Imajina dezakezu zer izan
|
litekeen
batere kontrolik gabeko gerrarik. Batzuetan, ez ahaztu, beharrezkoa izaten da batzuk hiltzea beste batzuk bizi ahal izan daitezen.
|
|
|
Testuingurua, gure liburuan, geuk ezarri dugu. Horra egiten ari garen libururako nahi dudan originaltasun gorena, eta aldi berean,
|
litekeen
originaltasun bakarra. Bon, hau guztia onarturik, honelako zer edo zer geneukake (frantsesez, noski):
|
|
|
Bai, kartsuki maite genuen elkar. Afganistan bezalako herrialde batean bi emakumek elkar maitatzea egin
|
litekeen
bekatu larriena da. Ez dakit nork salatu zuen.
|
|
|
– Ez dakit ziur zein
|
litekeen
horren arrazoia, baina ez dut dudarik batere arrazoiren bat egon behar duela. Gure aita gizon praktikoa baitzen.
|
|
2002
|
|
|
Zernahi egin ahal izatea eta zerbait egitea ez dira, ordea, gauza bera, eta, nire ustez, oraindik ikuskizun dago zer egingo duten. Amuriza edo Egañaren pareko dira teknikoki eta komunikazio estrategietan, baina dena dute, niri behintzat gaitz egiten baitzait imajinatzea nondik jo
|
litekeen
jaso dutena hain ondo menderatzen duten hori hobetzeko.
|
|
|
euskararen gramatiketan deskribatu gabe dagoen puntu baten inguruan, kontraesanak dituzten deskribapenak daudenean, estiloarekin zerikusia duten liburuek edota joerek kontraesanak dituzten ohiturak edo proposatzen dizkigutenean, norbaitek maiz erabili dugun hizkuntz baliabideren bat txarto erabilita dagoela aldarrikatzen duenean eta abar". Arrazoi eta arazo horiekin bat egin duen edota bat etor
|
litekeen
profesional oro da eta izan daiteke mintegikide.
|
|
|
Ikasleei zuzendutako euskara ikastaroak berriz, Hezinet autoikaskuntzarako programaren baitan biltzen ditu. Gainera euskara ikasi nahi duen ororentzat lagungarri izan
|
litekeen
aldizkari elektroniko bat ere osatzen du Habek.
|
|
|
Hasiera hasieran dago. Gogoeta sakona falta da, bide hau euskarazko irakaskuntzaren alde nola aprobetxa
|
litekeen
aztertzeko.
|
|
|
Biztanleriaren maximoaren urtetik (1983tik) biztanleriari buruzko azkenerreferentzia ezaguna arte10 (1995a arte), Euskal Autonomia Erkidegoak 50 milabiztanle inguru galdu ditu, eta 60 mila gehiago galduko ditu proiekzioarenhamabost urteetan, eta 2010 urtean, 2.040.000 biztanletik oso hurbil daudenzenbakitan geratuko da. Beraz, galera ez da oso nabarmena izango eta, izan ere, migrazio ahul baten eraginez oreka
|
litekeen
galera da.
|
|
|
Gainera, uste du “etorkizunean haurraren sexua aukeratzeko aukerak ez lukeela desorekarik sortuko Espainiako populazioaren generoari dagokionez”. Bestalde, Ana Veiga doktoreak, Bartzelonako Dexeus Unibertsitate Institutuko in vitro ernalketa laborategiko buruak, adierazi duenez, egoera hori legezkoa balitz Espainian eta haurren generoa aukeratu ahal izango balitz, “ez litzateke eskaera askorik egongo, eta inola ere ez litzateke sexuen desorekarik gertatuko, beste herrialde batzuetan gerta
|
litekeen
bezala”. Gaineratu du Espainian ez dela inoiz horrelako praktikarik egiten “gurasoek berariaz hala nahi dutelako”, baizik eta maiz samar erabiltzen dela herentziazko gaixotasunak, hala nola hemofilia eta zenbait atzerapen, transmititzea saihesteko.
|
|
|
Zinez, bihotzean zarrasta samina izan nuen ankerkeria hori irakurrita. Ezin ulertu gizakia nola izan
|
litekeen
horren bihotzgogor, odolgorri, sentimendu gabea.
|
|
|
1998an Bilboko Artxandako zakurtegian 850 zakur katu bildu zituzten. Ez dakit sinets
|
litekeen
: nonbaiten irakurri nuen Tuteran 1999n 2.300 zakur laga zituztela bertan behera.
|
|
|
Mendebaldeko Ongizate estatuetako biztanle pribilegiatuok ez dugu ulertzen Erdi Aroko eredu politiko eta kultural batek nola eduki dezakeen hain arrakasta handia eta bortitza. Horrela hasiko litzateke, egun, Islamari buruz irakur
|
litekeen
edozein idazki. Horrela hasten dira egunez egun irrati eta telebistetan egiten direntertulia eta saio gehienak.
|
|
|
Denak berresten zuen gela hartan bi bitako banaketa. Musikaren eremua esan
|
litekeen
hartan zegoen apalategia zuen salbuespen bakarra, medikuntzako idazkiak ere jasotzen baitzituen nahasian. Hantxe egiten zituen bazkalosteko pausaldiak, jai egunetakoak pianoan eta lanegunetakoak laborategian.
|
|
2003
|
|
|
Edo gure bitartekoez baliatuz, zergen inguruan pauso batzuk eman ditugu, kupoaren inguruan berdin, Estatuarenak diren hemengo eraikuntzekin zerbait egin dugu. Une honetan inork ez daki zein bide izan
|
litekeen
eraginkorrena. Ordura arteko bidea txukun egiten badugu, orduan jakingo dugu zein bide eraginkor erabili.
|
|
|
Ez dakit horrela Euskal Herririk salbatu
|
litekeen
, baina daukaguna apreziatzetik hasi eta egingo dugu bide, pixkanaka...
|
|
|
" Ez dut ulertzen, ez dut sekula ulertuko nola
|
litekeen
horraino heltzea", esaten dit adiskide batek. Neuk ere ez dut ulertzen.
|
|
|
Jokalari bakoitzak dirua jartzea bere entrenamenduetan kiroldegia edo dena delakoa erabiltzeagatik. Jende asko eskandalizatu da, nola ote
|
litekeen
galdetuz. Emaitzak orotarikoak izan dira, baina leku askotan atzera egin behar izan dute hartutako erabakian.
|
|
|
Baina
|
litekeen
gauza da gatazkaren amaiera horren gertu ez egotea, eta, hala balitz, arduragabekeria barkaezina litzateke giltzaperaturiko euskaldunek pairatzen duten jazarpena erantzunik gabe uztea, areago etorkizun hurbileko (eta, are, gaur egungo) espetxe politikak gero eta eduki ankerragoak agertzen dituen honetan. Ikuspegi ezberdinetatik (giza eskubideekiko begirunearen oinarrizko exijentziatik elkartasun politiko osoraino) ugari dira euskal presoen aldeko ekimenak sustatzeko arrazoiak.
|
|
|
Minbizian aditu direnek dekalogo bat egin zuten, gehitzen doan gaitz honen maiztasuna gutxitzeko zer egin
|
litekeen
esanaz. Dekalogoak elikadura ohiturak aldatzeko aipatzen du.
|
|
|
www.xe.net Euroak mundu zabaleko moneten aldean zein prezio duen jakiteko edo diru kopuru jakinak dibisa bihurtuz zenbat izan
|
litekeen
kalkulatzeko.
|
|
|
Euskal Herriari dagokionez, desoreka hori hiriburuen onurarako izango litzateke barneko eskualdeen kaltean; hots, kontzentrazio are handiagoa eraginez, jada jarduera ekonomiko eta sozialenkontzentrazio altua agertzen duten eremuetan, lurraldearen enparaua hustu etabaztertzeko joera indartuz. Horrelako azpiegitura batek euskal landa inguruneannekez arrazoizkotzat har
|
litekeen
inpaktu fisiko, ekonomiko, sozial, ekologiko etakulturala eragingo luke.
|
|
|
Epai horren bidez, ezetsi egin da Telefónicak beste ebazpen baten aurka jarritako administrazioarekiko auzi errekurtsoa, operadoreak beste konpainia batzuetako abonatuen datuak bere informazio zerbitzuetan sartzeko betebeharra ezartzen baitzuen. Gainera, ziurtatzen du gida bateratu bat bermatu behar dela abonatu guztiek beren artean “komunikaziorako funtsezkoa” den ondasuna izan dezaten, baina baita ingurune liberalizatu batean gerta
|
litekeen
gida zerbitzuen zatikatzea saihesteko beharrari ere. Balearretako gobernuak CMTri eskatu zion Telefónica de Españak abonatu guztien telefono zenbakiak emateko dituen betebeharren berri emateko eta Ono kable operadorearen bezeroen zenbakiak ere jasoko dituen gida oso bat egiteko, “izan ere, sistematikoki entzuten da Datuak Babesteko Legean, eta betebehar hori Onori dagokio”.
|
|
|
Etxebizitzan urtean egin daitekeen inbertsio kengarria 9.015,18 eurokoa da guztira; beraz, ez da interesgarria urtean zenbateko hori baino gehiago ematea. Dirua sobratzen bada, beste produktu batean gordetzea komeni da; bestela, geroago erabil
|
litekeen
kreditu fiskala kontsumituko litzateke. Aplikatzen dugun kenketa ekarpenaren %15 da.
|
|
|
–Da gauza bat esan eta pentsatu
|
litekeen
baino ezelenteagoa, admirableagoa, jaun bat infinitamente poderosua, sabiua, justua, printzipiua eta fina gauza guztiena –esan zidan ezin azkarrago, atzeko hitzak aurrekoari aurrea hartu nahi balio bezala, eta, hitzik gabe ez ezik, arnasarik gabe ere uzten ninduela.
|
|
|
Ez diot halakorik galdetu neure buruari urteotan, baina hortxe dago, egin
|
litekeen
galdera da noski.
|
|
|
Kanpotik ikus
|
litekeen
ziega batean itxi naute, burdinazko hagaduna du atea. Kanpora begira gelditu naiz hagei helduta.
|
|
|
Biktimek eskubide guztiak dauzkate, oldartzearena eta errepresioa eroaten duen etsaia hiltzearena barne. Biktima nortasuna ADNarekin transmiti  tzen da, eta halaz, zuenak bezalako gerlak hazten dira, elur luma lurrean itzulikatzearen bortxaz borobil erraldoia bihur
|
litekeen
eran. Errepresioaren erruz hantu biktima nortasuna, nortasun depresiboa da:
|
|
|
Biktimen bortizkeria nolabait zuzena, kondena ezina zela eta dela (palestinar komando suizidena) iritziz, euskaldun dela dioenak ez ditu demagun, atentatuak kondenatzen, arras arraiki txalotzen ez baldin baditu ere. Irudi luke, beste edozein testuingurutan egin
|
litekeen
eran, terrorismoaren estalpean ongia eta gaizkiaren artean egoeraren moralki ikertzeko eta jujatzeko kapazitatea galtzen dela, hala nola borroka armatuak finkatu eta kutsu heren mundutar eta etnizistaz hanpatu ideologian ito helburu argi eta zehatzak. Gogoetaren loeria astuna errazten du, bere kulturaren, funtzioaren edo sorlekuaren arabera etsaia gauza moldean kontsideratzeak.
|
|
|
Ideia ez zen nigana etorri, beharbada pentsa Â
|
litekeen
moduan, argitasun une bati esker, baizik eta jubilatu arandarra eskuko telefonoa gerritik zintzilik zeramala ikusi nuelako, beste horrenbeste elektragailurekin batera: walk man bat, bideo kamera txiki bat, argazki makina bat eta bi bateria.
|
|
|
Nik, berriz, lorategiko gereziondoen babesera goizero goizero apur bat lebitatzea dut atsegin, apaiza naiz eta. Sentsazio magikoa da, utzi ezin
|
litekeen
droga bat. Baina, lagun hurkoari min egiten ez diogun bitartean, dena da zilegi eta osasuntsu, lagun.
|
|
|
euskaraz egosiak dira, eta euskaldunei eskainiak. Egunkariari sastakai zorrotza sartu diote, baina Fenix txoria
|
litekeen
errealitate itxaropentsua da Berria.
|
|
|
Inoizkorik eta autonomiarik erabatekoenaren jabe baikara, nola Mendebaldean, hala Ekialdean nahiz Iparraldean. Egoera horretan, basko gutxi eta administrazio asko izan daiteke egin
|
litekeen
kritika bat; edo erreka bat nahastu dutela muga batekin, beste bat.
|
|
|
Legea eta legeriaren potentzialitateari buruz hitz egiten delarik, hitz dotore eta luzimenduko porrostadetan aritzen dira" adituak" errealitatera iristeko jauzia eman ezinik, gauzak diren bezala ez agertzeko ahaleginean. Alegia legea dena den hori dela (eta egiten den irakurketa hori, eta egiten den ezarpen hori, eta erabili ahal duenak egiten duen erabilera hori, irakurketa hori...), eta ez izan
|
litekeen
hura baldin eta..., ondorioztatu litekeen bestea ondorioak ateratzea gure esku ere ez dagoenean etab. Dauden zirrikitu guztiez baliatu behar delako, ezin baliatu ez dauden zirrikituez.
|
|
|
Legea eta legeriaren potentzialitateari buruz hitz egiten delarik, hitz dotore eta luzimenduko porrostadetan aritzen dira" adituak" errealitatera iristeko jauzia eman ezinik, gauzak diren bezala ez agertzeko ahaleginean. Alegia legea dena den hori dela (eta egiten den irakurketa hori, eta egiten den ezarpen hori, eta erabili ahal duenak egiten duen erabilera hori, irakurketa hori...), eta ez izan litekeen hura baldin eta..., ondorioztatu
|
litekeen
bestea ondorioak ateratzea gure esku ere ez dagoenean etab. Dauden zirrikitu guztiez baliatu behar delako, ezin baliatu ez dauden zirrikituez.
|
|
|
Edozein bacondar natur historiari begirada batek edo edozein zientziaren garapen aurre paradigmatikoari gainbegiratu batek erakutsiko duen legez, natura, hein handi batean, konplexuegia da ausaz esploratzeko, gutxi gorabehera bada ere. Zerbaitek esan behar dio zientzialariari non begiratu eta zer bilatu, eta zerbait hori, nahiz eta belaunalditik haratago ez irautea gerta
|
litekeen
, zientzialari izateko heziketa eskaini dion paradigma da. Behin paradigma eta harenganako konfiantza ditugunean, zientzialariak esploratzaile izateari uzten dio erabat, edo, bederen, ezezagunaren esploratzaile izateari uzten dio.
|
|
|
Hori nola jakin
|
litekeen
pentsatu du Damianek eta istant batez, forentseak irudikatu ditu emakumearen sabeletik ateratako ardo zuria dastatzen. Irudikatutakoak ernarazi dion goragaleak kafea eta Dexedrinaren zapore mikatza ekarri dizkio eztarrian gora, baina ez du egin eztul txiki bat baino.
|
|
|
Saiak baino askozaz ere lehenago. Pentsatu al duzu sekula nola gerta
|
litekeen
halakorik. Pentsatu al duzu inoiz zergatik eta nola agertzen diren intsektuak gorputza gorpu bihurtzen den une berean.
|
|
|
eta gezurra litzateke izan
|
litekeen
oro.
|
|
|
lagungarri gerta
|
litekeen
|
|
2004
|
|
|
Kepa, atzerri politikan Al Kaedak eta barne politikan ETAk baldintzatu dezaketenaz ari zara eta ulertzen dut zergatik, baina oso kasu desberdinak iruditzen zaizkit. Hau da, inork ez daki Al Kaedak nondik nora jo dezakeen, zer eska dezakeen, norekin hitz egin
|
litekeen
... ETAren gaia, bere konplexutasun guztiarekin hartuta eta aktore politiko normal baten izaera eman gabe, desberdina da, daukagun ulermenaren arabera gai hori bideragarria da, hel diezaiokegu...
|
|
|
Ezkontza jostagailu bilakatu delakotz Hegoaldean ez da hilen ordaintzeko behar
|
litekeen
haurren erdirik sortzen. Euskal Herria leher egiten ari da eta leher eginen du non ez zaien etorkinei dei egiten.
|
|
|
Orduan alde bat hartzen duzu eta ez duzu balio telebistan kronika egiteko. Nola izan
|
litekeen
objektibo ez dakit, baina garai hartako egunkari batek, La tribune de Genevek oso ongi egiten zuen. Bi orritan zabaltzen zuen albistea, erdian marra bat jarri, eta alde batera korrespontsal bat zegoen, beste aldera bestea.
|
|
|
Sarri askotan
|
litekeen
heriotzatik bizitzara igarotzen da, eta aldi oro bizi kalitateak hobera egiten du.
|
|
|
Beraz, puntu erabakigarria txartel zenbakia Internet den sare publiko eta segurua izan ez
|
litekeen
horretan zehar igortzean gertatzen da
|
|
|
250 artikuluaren 1 paragrafoko 7 zenbakiaren kasuetan, auzitegiak, demanda onartu bezain laster, eskatu neurriak hartuko ditu, horiek, inguruabarrak kontuan izanda, beharrezkoak badira eman
|
litekeen
epaiaren betetzea bermatzeko.
|
|
|
3 Demandatzaileari aurreko paragrafoan aipatu arazoen inguruan entzun egingo zaio, eta demandatuaren nortasun eta ordezkaritzaren inguruan behin hori egin eta gero, auzitegiak bidezkoa dena ebatziko du, eta, epaiketarekin jarraitzea agintzen badu, demandatuak eska dezake bere desadostasuna aktan jasotzea, eman
|
litekeen
epaiaren aurka gora jotze ondoreetarako.
|
|
|
Azkenik, zenbait irakurlerentzat gogaikarria gerta
|
litekeen
gauza bat: hainbat eta hainbat ideia, kritika eta proposamen leku batean baino gehiagotan errepikatu izana.
|
|
|
Ahozko egoera komunikatibo jakinari so, modu bateko edo besteko erregistroa zor zaio hizketaren abaguneari. Gazteen arteko solasari dagokion hitanotik trataera formaletan zurrunik zurrunena izan
|
litekeen
hartaraino badago non aukeratua, gazte hizkeraren araberako mintzamoldea larrugorritan dabilen arren.573 Berbaldiaren adar diren erregistroak aldian aldiko eta aldean aldeko bereizgarritasunera makurtzen dira, bereizgarri dituen ezaugarriak sortzeko eta forma zaharkituak bertan behera uzteko. Inon sortzekotan, etengabeko itxuraldaketa horretan sortzen zaizkio oztopoak euskarari, euskaraz antolatu gabeko gizarte antolamendu baten mintzabide delako, eta, horrenbestez, gizarte magmari darion hizkuntzazko sormena eta sena ondoan dituen mintzaira nagusietan bakarrik bihurtzen direlako ele.
|
|
|
Lauaxetari betaurreko hautsiak kentzen. Halako amnesia nahi bat, hamahiru urte hauek bizi izan ez bagenitu bezala, langileen urteetako bizikizuna, irakurleen urteetako apustua orain bete
|
litekeen
txeke batean kabituko balitz bezala. Euskal Herria Jaurlaritzan kabituko balitz bezala?. 403
|
|
|
Aurreneko bidea iruzur galanta baldin bada, ez da txikiagoa bigarrena. Lurraldetasunari esker egitura
|
litekeen
batasun politikoak ez baitu inola ere herri honen identitate errealitate nagusia ziurtatzen, berez eta besterik gabe. Euskaldun izatearen bereizgarritasunaz ari gara noski.
|
|
|
Hizkuntza biziberritzeko bidean Fishmanek ondua daukan hipotesian familiaren inguruko hizketa trukeen datua izango da daturik esanguratsuena. Familiaren baitako kideen artean hizkuntzak daukan jarraipen modua omen dugu argibiderik argiena kide horien hizkuntza gaitasuna eta erabilera gainerako esparruetan nondik nora bidera
|
litekeen
aurreikusteko. Dirudienez, sendi barruko hizkuntzaren jarraipen naturalak huts egiten duen heinean, gainerako esparruen eraginkortasun maila oinarrian bertan makaldurik eta ezinean ageri zaigu.
|
|
|
Ez naiz zuzen ari, ordea: ez da gerta
|
litekeen
gauza aurreko hori, aspaldi aspalditik gertatzen ari zaigun fenomenoa da. Atxagaren iritzia onartuz, zentzu zabalean, euskal kulturaren autonomiarik ezak hau erdal kulturaren satelite huts bihurtzen du.
|
|
|
Ingelesaren pareko gaitasun komunikatiboa opa dio euskarari Hezkuntzaren eremuan Hizkuntza Politikaren ardura daukan euskaltzale politikoak. Hau da, atzerriko hizkuntza nagusian eskura
|
litekeen
trebakuntza maila bera. Parekotasun hori, dudarik gabe, ez da adierazle kaskarra gure politiko abertzaleen kontzientzia eta kultura soziolinguistikoa neurtzeko.
|
|
|
–Apalategik hamabi eta hamalau urte bitarteko neska mutilak aztertuta, honako konklusioak ateratzen ditu: , ereduan, euskal sistema nazionalitarioaren presentzia nabarmena da, baina aldi berean euskalduna eta espainola izan
|
litekeen
galderaren aitzinean aburu zatikatuak daude. (...) ereduan, inork ez du aipatzen euskal nazionalitatea(...).
|
|
|
Teresa Toda kazetariaren adibidea argigarria gertatuko zaigulakoan nago alde horretatik. Euskaldunon Egunkaria indarrez itxi zutenean idatzi zuen artikulu batean, besteak beste, euskaldun berrientzat eredugarria izan
|
litekeen
honako jarrera hau azaldu zuen: –Euskal Herrian bizi garen askorentzat, Egunkaria ez da izan soilik informazio tresna bat.
|
|
|
Iñigo Santxoren iritzia duzu hau: bi mintzaira lurralde berean izaera ofizialez horniturik daudenean, zer jazo
|
litekeen
erakutsi nahi liguke ondorengo lerroalde honetan. Honatx:
|
|
|
Legezko aterpe horiek, alabaina, itoginez josita egon ohi dira gehien gehienetan, eta barruan bizi den arlote behartsuari buru gainera jausiko zaizkio euri tanta guztiak, begi zulora sartzen ez bazaizkio. Legeriaren teilatutik erator
|
litekeen
ezaugarririk behinena itxurakeriazko eitea baldin bada, zer ez da gertatuko delako arlote behartsua euskararen egoera azpiratuan dagoen mintzaira baldin bada. Betor, bada, Santxoren epaia euskararen estalpeak nolako teilatua daukan jakiteko:
|
|
|
Etorkizuneko tresnak oker erabiliz gero, auskalo zer gerta
|
litekeen
!
|
|
|
Guztiak dira, egia esan, kontuan hartu beharrekoak, ezeri balioa kendu gabe.Izan ere, kapitulu honetan aurreratu ahala ikusiko da gure ikuspegi honek ematendion garrantzia ekarpen mugatuetan egon
|
litekeen
hazi eraldatzaileari.
|
|
|
Erakundeenautoeraketa maila grisen eskala bat da. Erakunde autoeratutzat jo
|
litekeen
idealeranzko hurbiltze edo urruntzeaz mintzatu genuke, beraz, baieztapenezkoeta ukaziozko sailkapen zurrunak egin gabe.
|
|
|
eta, bizia izan Iitekeen bezalakoa? alderatu dute, ezagutzendugun biziak ez baitu agortzen
|
litekeen
bizi posiblea, eta beharbada egunen batean besteezaugarri batzuk dituen bizidunak aurkitu cdo ekoitziko baitira, unibertsoko beste planetabatean cdo laborategian. Eboluzioaren inguruan ere egin da antzeko gogoeta bat, Gould eneskutik.
|
|
|
horretarako, ezarrita dauden organoen barnean burutu behar da. (...) Benetako buruzagiek ez dute beldur gutxiago izan behar eman
|
litekeen
isiltasunarengatik kritikarengatik baino eta, jakina, begi zorrotz egon behar dute beti miresmenaren kasuan (Arizmendiarrieta 1984).
|
|
|
Europa. Euskararen unibertsaltasunean lagungarri izan
|
litekeen
mugarri zabaltze horren aurrean ordea EITBk mutu dirau. Ez dira gauzak lar aldatu azken urteotan.
|
|
|
Reguera El feliz absurdo de la etica. El Wittgenstein mistico bere liburuaz ari da, baina galde daiteke ez ote
|
litekeen
beste hainbeste esan Wittgensteinen Tractatus az. Gehitxo esatea litzatekeela uste dugu, Reguerak iradokitzen bide duenaren kontra.
|
|
2005
|
|
|
Ez delako gustagarria. Txapela janztea eta txapelduna izatea izan
|
litekeen
gauzarik onena da, baina txapeldunaren inguruan sortzen den mundutxo hori ez zait inoiz gustatu izan. Ez nintzen lehen ere oso zalea, eta gero ere erreparo asko izan diot.
|
|
|
Ezinbesteko ñabardurak alde batera utzita, Legebiltzarrak gehiengo absolutu bidez Euskal Estatutuaren artikulu testuari emandako onespenak, erabakigarria suerta
|
litekeen
erreforma horri zilegitasun demokratikoa eransten dio. Ikuspegi juridikotik so, bi ardatz nagusi ditu Gasteizko Legebiltzarrak onartutako estatutu erreformak:
|
|
|
Eszenatokiena... Nola
|
litekeen
! Otorduetan, kentzeko kamera paretik Insalus botilak eta Cardu kopak, husteko hautsontziak, ezkutatzeko manteleko ardo orbana...
|
|
|
" Baina ez da, nahitaez, boladan dagoena. Begiratu zeure inguruan eta ikusi zer izan
|
litekeen
eredu eta zergatik har litekeen inor eredutzat...".
|