|
2000
|
|
|
1996an kaleratu zen bilduma honen
|
lehen
liburua. Eta ondoren, apurka apurka 6 izenburu argitaratu dira.
|
|
|
Joane Barolo goitizenez izenpetutako obra da Barolo Boccaccioren «Buztanik gabeko behorra» ipuineko apaiza da. Bestea, Aitor Aranaren «Ipuin lizunak» bilduma da (Kriselu, 1994), euskarazko ipuin erotikoz osaturiko
|
lehen
liburua.
|
|
|
Xdabier Etxaniz trintxerpearraren
|
lehen
liburua da ipuin bilduma hau. Dena den, lehenago ere han eta hemen argitaratuak ditu ipuin batzuk AEK ko irakasle honek eta saritua ere izan da (iragan astean bertan Urnietako On Manuel Antonio Antia VI. Literatur Lehiaketako lehenengo saria jaso du).
|
|
|
EZTABAIDA izeneko sail berria jarriko du martxan Elkarlanean argitaletxeak hilabete honetan bertan. Saiakerak argitaratuko dituen sail honen
|
lehen
liburua" Abertzaleak eta ezkertiarrak" izango da. Julen Zabaloren lana maiatzan bertan plazaratuko da.
|
|
|
AEK ko irakasle trintxerpearraren
|
lehen
liburua da" Begiak itxi eta kitto", lehenago hainbat ipuin lehiketatan saritua izan bada ere. Liburuak biltzen dituen zazpi ipuinez jardun dugu berarekin eta hauek darien umore beltzaz, giro urbanoaz eta tabakoaz.
|
|
|
Ziur nago nire bigarren liburuak itzal handia egingo diola lehenengoari. Nire
|
lehen
liburua oso berdea izan zen, heldugabea. Baina, arrisku horrekin jokatu behar dute argitaletxeek.
|
|
|
Nire esperientzia ezberdina izan zen. Ez dut esago nire
|
lehen
liburua argitaratzea zaila izan zenik, baina argitaletxe batetik bestera ibili nintzen, Susak hartu zuen arte. Ez zait sekula ahaztuko editoreak esan zidana nire bilduma erakutsi nionean:
|
|
|
Zuen
|
lehen
liburuak poesia liburuak ziren, gainera, eta ez al da zailagoa poesia argitaratzea narratiba argitaratzea baino. Poesia askoz gutxiago saltzen da.
|
|
|
Pixkanaka obsesio bilakatuko da. Euskaraz argitaratutako bere
|
lehen
liburua da hau, Ana Isabel Morales euskal filologoak itzulia
|
|
|
" Bazirudien nire
|
lehen
liburua(' Gabeziak')' argitaratzailearen mesede' modukoa zela. Bigarren eta hirugarrengoetan nire grina hori ez zela horrela frogatzea zen"
|
|
2001
|
|
|
Idazlea, ohorezko euskaltzaina eta itzultzailea zen Pedro Pujana abade karmeldarra. Euskara aztertzen urteak emandakoa, 1970 urtean
|
lehen
liburua argitaratu zuen: " Euskal Aditza bizkaieraz".
|
|
|
Are gehiago dio, Jon Mirandek akademiko bat dirudiela Manex Erdozaintzi Etxart frantzizkotarraren aldean. Gauza da, Erdozaintzi, bere
|
lehen
liburuan, 1956tik 1976 bitarteko poemen bilduma den horretan, Iparraldeko erlijio kutsuzko poesiaren eta Hegoaldean garai horretan idazten zen poesia sozialaren artean bide liriko desberdin bat bilatzen saiatu zela. Eta bere poemetan, paisaia bukolikoaren atzean zegoen giza-geografia hondatua erakutsi zuen.
|
|
|
Hain zuzen Peñafloridako konteak eskatuta hasi zen fabulak idazten. 1776an idatzi zuen bere lehen fabula eta urtebete geroago, Tomas Iriarte poeta eta fabulistari aholkua eskatu ondoren, berehala ospe handia emango zion
|
lehen
liburua argitaratu zuen. Iriarte eta biak izan ziren gaztelerazko fabularen aitzindari eta La Fontaine bezalako klasikoen eragina nabari da Biasteriko idazlearen idatzietan.
|
|
2002
|
|
|
Quim Monzo idazleak idatzia du egoera honi buruz. Bere ipuin bateko protagonistari sari handi bat ematen diote bere
|
lehen
liburuagatik. Ostean elkarrizketak, hitzaldiak, topaketak eta itzelezko lanak burutu behar ditu.
|
|
2003
|
|
|
Familiaren batasunaren hauste horrek trilogia bateko
|
lehen
liburuaren agerpena eragin zuen," Nosotros, los Ybarra" izenekoa hain zuzen, Javier Ibarra e Ibarrak idatzia. Liburuan, ibarratarren sagaren botere ekonomiko, industrial eta finantzarioaren sorrerari eta garapenari buruzko azalpenak ematen saiatzen dira.
|
|
|
Diaspora, bestalde, kultur sortzaile da Armeniaren kasuan: armenierazko
|
lehen
liburua diasporan argitaratu zuten; armenierazko lehen Biblia, diasporan; alderdi politikoak, diasporan lehenago, Armenian bertan baino jakina, Armenia errusiar inperioaren mende zegoen, Armenia independenterik ez zen. Gainerakoan, berdintasun asko dituzte bi diasporak:
|
|
|
Eta nire ikuspuntutik horixe izan zen Pott bandan egin zen gauzarik inportanteena. Eta Joxemari Iturralderen
|
lehen
liburua, Sarrik sasoi hartan idatzi zuen liburua gerora kaleratu zena... Gauza arrunt inportanteak izan ziren gure gerorako.
|
|
|
Jon Abril kazetariak bere
|
lehen
liburua kaleratuko du Txalapartaren eskutik. «Helloak Txinan» lana Abrilek eta Asier Gogortza argazkilariak Txinan eginiko bidaiaren kronika da.
|
|
|
Gainera, Soledad Alvarez historialariak «Jorge Oteiza. Pasion y razon» artistari buruzko
|
lehen
liburu monografikoa plazaratu du. Oteizari merezi zuena eman nahian.
|
|
2004
|
|
|
Neuk dakidanez hau omen da horrelako herri kronikak biltzen dituen
|
lehen
liburua. Horregatik, pasaitarrentzat interesgarria oso bada ere, liburuaren interesa haratago doa.
|
|
|
Liburu gehiegi ateratzen da". Aurki beteko dira 18 urte nire
|
lehen
liburua atera nuenetik, eta aldian aldian aditu izan dut delako esaldi hori. Hala ere, beti pentsatu izan dut irakurtzeko inongo zaletasunik ez zeukan jendea zela lelo hori errepikatzen zuena:
|
|
2005
|
|
|
Baina, gezurra iduri badu ere, enetzat biziki positiboak izan ziren editorialen erantzunak. Sorgina, ene
|
lehen
liburua, Edition de minuit, eta Gallimard era igorri nuen. Eta bi editorialetatik biziki erantzun luzeak jaso nituen, azalduz zergatik ez zituzten hartzen esku izkribuak, baina animoak emanez, ongi zela, segitu behar nuela idazten.
|
|
|
Jerome Lindonek erakutsi zidan, bereziki
|
lehen
liburuetan, bertute berezia behar dela. Liburua zabaltzen duzularik, edozein lekutan zabaldurik ere, jakin behar duzu liburu hori dela eta ez bertze bat.
|
|
|
Bai, hori ere bai. Ene
|
lehen
liburuetan ez da elkarrizketarik, sinpleki, ez nekizkielako idazten. Orain ausartzen naiz gero eta elkarrizketa gehiago sartzen, eta adibidez, egun batez nahiko nuke antzerki obra bat idatzi.
|
|
|
Biak uztartu ahal izan nituen haurrentzako gauzak egiten hasi nintzelako. Argitaratu nuen
|
lehen
liburua Los cuentos del sarampion (Elgorriaren ipuinak) izan zen. Seme alabentzat asmatu nuen elgorria zutenean.
|
|
2006
|
|
|
Ezkatak jarri diozu izena zure
|
lehen
liburu honi.
|
|
2007
|
|
|
Esan behar da hau dela argitaratu dudan
|
lehen
liburua, baina liburu proiektu bat baino gehiago egon da lehenago. Beste poema liburu bat osatua izan nuen, eta noski, hori ez zen batere" Groucho liburua".
|
|
2008
|
|
|
Orbetarrak trilogiako
|
lehen
liburu hau besteak baino" barreiatuagoa" iruditzen zaio. Hala behar du ezinbestean egilearen ustez, istorioa behar bezala kokatu nahi bada.
|
|
|
Mamira beraz: Italian girotutako hamaika ipuin bildu zituen Garziak Alberdaniak argitaratutako
|
lehen
liburu honetan; artelan klasikoek gordetzen dituzten sekretuak, elkar gurutzatzen diren pertsonaiak, istorio harrigarriak... 1993ko maiatzez ikusi zuen argia eta urte hartako abenduan Juan Luis Zabalak Euskaldunon Egunkariako orrietan zioenez, behar adinako oharpenik gabe geratu zen.
|
|
2009
|
|
|
Haurtzaroan irakurri dudan
|
lehen
liburuetarik bat da hori. Ez Donapaleuko pentsionean edo barnategian, irakurtzeko gogoa Herriko Eskolan hartu nuen.
|
|
|
" Eremu labaina" adierazi nahi digute aipatutako
|
lehen
liburuko izenburuarekin," hizkuntza eta literaturarekin mina goxatu nahia" bigarrenarekin. Hamazortzi ipuin dauzkagu bertan.
|
|
2011
|
|
|
Eta Teoria King Kongek liluratu egin ninduen. Itziar Zigaren Devenir perra ere oso ondo dago, izugarrizko indarra du eta oinarri teoriko sendo sendoa.Nire
|
lehen
liburuen eta hauen artean, batez ere, filosofoak irakurtzen nituen: Celia, Amalia Valcarcel...
|
|
2014
|
|
|
emazte sortu izana, klase sozial apalekoa eta herrialde zapaldukoa. Katalan Herrietako feministen enblema izan ziren eta dira oraindik hitzok, kaiera hau irekitzen duen Dibisa poemakoak, bere asmo guztien
|
lehen
liburua izan zen Cau de llunes (1977) ederretik hartua. Aipatzen duen herrialde zapaldu hori da Katalunia, bertan izan baitzen emakume Marçal.
|
|
|
Kortatu taldeaz landutako
|
lehen
liburua Madrilgo bi kazetarik egin dute, eta Lengua de Trapo argitaletxeak kaleratu du, disko esanguratsuei buruzko lanak landu eta argitaratzen dituen Cara B bilduma kuttunean (Aurretik Enrique Morente eta Lagartija Nick taldearen Omega, Los Planetas taldearen Una semana en el motor de.., Nacho Vegasen Cajas de musica dificiles de parar eta Mecano 82 diskoei barrenak atera eta argitaratu dituzte... Prozesu oso luzea izan da berorren gauzatzea eta 2011tik 2013ra aritu ziren Euskal Herriko eta Espainiako musikari, kazetari, soziologo eta bestelako pertsonak elkarrizketatzen eta Kortatu taldearen El estado de las cosas diskoaren inguruko testuinguru politiko, sozial eta musikala azaltzeko kontakizuna harilkatzen.
|
|
2015
|
|
|
80 urte igaro dira ordutik eta urteetako ibilbide horretan aldaketa handiena iraultza digitalak ekarri duela dio. " Teknologia berriak gailenduz doaz
|
lehen
liburuak nagusi ziren aisialdi espazioan, eta ondorioz industria gutxituz doa ezinbestean".
|
|
2017
|
|
|
Zergatik ez hasi Politikaren atarian,
|
lehen
liburu, postumoarekin. " Zientzia politikoaz egiten den euskarazko lehendabizikoa da", autorearen hitzetan.
|
|
|
Hausnarketa horren ondorioz idatzi zenuen zure
|
lehen
liburua: ¡ A desordenar!
|
|
2018
|
|
|
Kapitalismo industrialak eskaintzen zituen garapen eta ongizate promesen ifrentzua irakur daiteke
|
lehen
liburu haietan. Jon Kortazar literatur kritikariak duela hogei urte Lapurdum aldizkarian publikatutako artikulu batean esplikatzen zuenez, lanak deshumanizatu egiten gaituela azpimarratzen du.
|
|
|
Ez dakit hau den Leire Lopez Ziluagak Susako editore lanak hartu dituenetik orraztu, begiratu, zuzendu duen
|
lehen
liburua. Argitaletxeen barneko kontuok ez dakizkit.
|
|
|
Etxepareren
|
lehen
liburutik hona gabiltza euskararekin atzera eta aurrera. Beti euskararekin jirabueltaka bizitzea ote dagokigu?
|
|
|
Orain dela zazpi urte idatzi nuen
|
lehen
liburua, eta beti esaten dudan moduan, bizitza zazpi urteko zikloz osaturik dago. Zazpi urteotan gauza potente asko gertatu zaizkit:
|
|
|
Baina akademiko garaikideek ez zuten ikerlari seriotzat jo. Deulofeuren biloba Juli Gutierrez izan da orain arte aitonaren lana errebindikatu duen bakanetakoa eta hark kontatzen du Deulofeuk nola bidali zion bere
|
lehen
liburuaren ale bat Jaume Vicens Vives historialari ezagunari. Historialariak Deulofeuren lana mespretxatu zuen eta botikara itzultzeko esan zion.
|
|
2019
|
|
|
Hala, Zerocalcare edo" Calca", lagunek esaten dioten bezala, Italiako komikigilerik arrakastatsuena bilakatu da. La Profezia dell' Armadillo (2011) bere
|
lehen
liburuak izugarrizko arrakasta izan zuen eta zinemara eraman zen. Ondoren iritsi ziren, besteak beste, Un polpo alla gola (2012), Dimentica il mio nome (2014), Kobane Calling (2015) eta Macerie Prime (2017).
|
|
|
Hondamuinean komikira bueltatuz, euskarara itzuli den zure
|
lehen
liburua da. Are gehiago, gaztelaniara baino lehenago itzuli da.
|
|
2021
|
|
|
Urrats bat gehiago: ! Qhoi n|a Tjhoi(" Dortoka eta ostruka") liburua ere plazaratu du Katrina Esauk ekaina hastapen honetan, N|uu hizkuntzan publikaturiko
|
lehen
liburua. Umeentzako ipuina da! Qhoi n|a Tjhoi.
|
|
|
Hertzainak musika taldearen kantua erabiliz izendatu zuen Itxaro Bordak landa eremuko detektibe honen
|
lehen
liburua, (Bakean utzi arte, 1994), eta Itoizen kantu batean ardaztu duen lana izango da bildumari amaiera emango diona (Euri zitalari esker, 2021). Bien artean Bizi nizano munduan (1996), Amorezko pena baino (1996), Jalgi hadi plazara (2007), eta Boga boga (2012) argitaratu ditu.
|
|
2022
|
|
|
Batez ere zure
|
lehen
liburuan, Trenza roja fanzinean, elkartu ziren biak. Nola sortu zen ideia?
|
|
|
Zure
|
lehen
liburuan, aldiz, lodifobia ikuspuntu teorikoago batetik azaltzen zenuen.
|
|
|
Bai, nire
|
lehen
liburuan masterreko tesia bildu nuen. Nire teoriaren arabera, lodifobiaren zapalkuntza hiru ardatzek zeharkatzen dute:
|
|
|
Sekulako lotsarekin. Adibidez,
|
lehen
liburua aurkeztu nuenean, bira eten behar izan nuen, ezin niolako eutsi. Ezin nion hainbesteko minari eutsi.
|
|
|
Geltokiak edo helduta entzuteko abestiak (Elkar, 2013) zure
|
lehen
liburutik hona, zertan uste duzu aldatu dela zure idazteko modua?
|
|
|
Horien artean ditugu Amaiur Epher eta Xan Idiart baxenabartarrak. Epherrek Profeten iruzurra izeneko
|
lehen
liburua plazaratu zuen Maiatzekin 2021ean; eta Idiartek aldizkarian publikatzen ditu bere ipuinak (Elkar argitaletxearekin Teresaren mendekua lehen liburua argitaratu zuen iaz). Biek daukate ezinbestekotzat Ipar Euskal Herriko espazio literario hori:
|
|
|
Horien artean ditugu Amaiur Epher eta Xan Idiart baxenabartarrak. Epherrek Profeten iruzurra izeneko lehen liburua plazaratu zuen Maiatzekin 2021ean; eta Idiartek aldizkarian publikatzen ditu bere ipuinak (Elkar argitaletxearekin Teresaren mendekua
|
lehen
liburua argitaratu zuen iaz). Biek daukate ezinbestekotzat Ipar Euskal Herriko espazio literario hori:
|
|
2023
|
|
|
Batean eta bestean begiratu beharra dago, eta asko irakurri. Esate baterako, nire
|
lehen
liburua Durangoko herejeen inguruko ikerketa izan zen, herriko heretikoen kontrako azken epaiketa, 1500ekoa. Gaiari buruz garai hartan idatzita zegoena irakurriz hasi nintzen, eta konturatu nintzen zenbait gertakari eta zenbait iturri, ez zeudela behar bezain aztertuta.
|