|
2000
|
|
|
Aipaturiko bigarren artikuluan zehaztu egiten du samurtasuneranzko itzuli horren zentzua: Sarrionandiaren Marinel zaharrak liburuaren aipamena egitean zera azpimarratzen du" Bai
|
lehen
liburuko poemak aukeratzerakoan; bai berauetan eginiko aldaketetan; bai poema berrien egituraketa kaskarragoa eta hizkerarekiko arreta txikiagoan; bai berauetako askoren tonu mikatz eta garratzean, askok kartzelako esperientziaren islapen zuzenegia (guztiz ulergarria baina gure ustetan lan poetikoarentzat kaltegarri suertatzen zena) sumatu genuen, baita nolabaiteko desbiderapena arestiko poetikaz...
|
|
|
Itsaso gartzeleratua", Hegats, 1989, I. alea, 5 or.) liburu honetan sumatzen den bilakaera aipatzen du, haren ahotsa orain" ahots nekatu eta etsitua" dela, kartzelaren zama bere gain daramanarena. Bereziki azpimarratzen du bere
|
lehen
liburutik hautatzen dituen poemen artean egin duen selekzioa eta berridazketa," Ez du idazten itsaso zabaletan zehar nabigatzaile inkonszienteak egingo zukeen eran, sufrimenduak ernarazten duen kontzientzia argitik baizik, alegia, poetak bere gorputzean" munduaren epilogoa" deitzen duen torturaren urraduren kontzientziatik." (8 or.)
|
|
|
Oraingo boza" berea" dela esaten du Iñaki Aldekoak, eta ez
|
lehen
liburuko poemetakoa bezalakoa. " Ahots desengainatu eta gogorragoa da, badaki ahots honek zintzo eutsi behar diela bizitza eta memoriari; ezin diola, bere bakardadean, aberri berriak irakur literatura imajinatzeari ekin, zeren ezinbestez, bere nortasunaz eta bere borrokaz, hitz batez, bere aberriaz ahaztuko baita." (8 or.)
|
|
|
Narrazioak liburuaren" post scriptum" ean aitortzen duenez, euskera adierazkorrago eta literaturarako gaiago egitea da bere benetako lehia. Jarrera honek nahiz literatura egiteko ideal perfekzionista eta zorrotz horrek, Lauaxetaren
|
lehen
liburuko beste" post scriptum" ospetsu hura," Uarra" izeneko idatzi laburra oroitarazten du. Lehen aldiz hark Bide barrijak liburuaren ostean azaldu zituen ideia, asmo eta ametsen oihartzuna entzun baitaiteke Sarrionandiarenean:
|
|
|
Giroz batasuna izateaz gain, estiloz ere batasuna duen liburua da: hizkera landua darabil bere
|
lehen
liburu honetan. Metaforak, konparaketak, erregistro ezberdinak,... erabiliz hizkera aberatsa sortu du.
|
|
|
Hala ere, ipuin guztiek ez dute lorpen maila bera. Dena den, bere
|
lehen
liburuak zuen iparraldeko kutsua ez da hain nabarmena.
|
|
|
Elgoibatar honek bere
|
lehen
liburuan hogeita bost narrazio eskaini dizkigu. Narrazio hauetan guztietan erotismo, sentsualitate eta gizon emakumeen arteko harremanekin topo egin dezakegu.
|
|
|
Rikarteren
|
lehen
liburu honetan tramari dagokionez elkarrekin harremanik ez duten bi narrazio luze eskaintzen zaizkigun arren, desioa da ipuinon ardatza. Batetik, Rakel Beaumont narrazioan gizon jaio eta emakumea izan nahi duen pertsonaia baten gorabeherak kontatzen dira (luzeraren aldetik eleberritzat har daitekeena); bestetik, Apopiloetxea kontakizunean esistitzen ez den emakume batekin maitemindurik dagoen gizon bat aurkezten zaigu.
|
|
|
Felipe Rius kazetariak bere
|
lehen
liburuan argazkiak hartu ditu protagonistatzat. Honek Cortázar ek ipuingintzaz aritzean eginiko adierazpenak ekarri dizkigu gogora:
|
|
|
Bestalde, Jakin aldizkarian honakoa adierazi zen: " Joseph Conrad euskaldun bat deskubritzea, bere
|
lehen
liburuan halako indarrez gainezka egiten duena." (Jakin 101)
|
|
2001
|
|
|
Ezin esan daiteke aldaketa bat batean gertatzen denik, landare bat errotik ateratzen den legez. Bizitzak bazuen
|
lehen
liburuan zer esanik eta zer erakutsirik.
|
|
|
Esku artean dugun
|
lehen
liburuaren hautapena zehatza da. Eta lehen argitarazioa minimum batera eraman da, aukera zorrotza eskainiz.
|
|
|
Horrek guztiak badu, ziurrenik, zentzu zuzena: poetak ez zituen oso gustura idatzi
|
lehen
liburuko poema guztiak, batzuk badute falsete tonua, edo, nahi bada, joko literario hutsaren usain larregi:
|
|
|
" Bilduma honetatik aparte utzi ditut, finean,
|
lehen
liburuko orri ugari." (MZ, 8)
|
|
2002
|
|
|
183) liburuan erakutsitako datuak nahiko esanguratsuak dira: 1545 (euskarazko
|
lehen
liburua argitaratu zen urtea) eta 1879 bitartean argitaratutako euskarazko 101 liburuen artean, lau bakarrik har daitezke benetan literariotzat. Argitalpen produkzio hark benetan bilatzen zituen helburuak ez ziren estetikoak, erlijiosoak baizik, gehienetan.
|
|
2005
|
|
|
Idatz & Mintz Narrazio lehiaketa bitan bere lanak irabazleen artean geratu ostean, hauxe da Jon Arretxek argitaratutako
|
lehen
liburua. Liburu honek zabaltzen du idazle honen ibilbide orain arte oparoa.
|
|
|
Ezkontza ezin hautsia ez du Elizak asmatu ez eta Jesu Kristok Afrikako paganoetan bazen. Duela 2.500 urte aipu zen Bibliako lehen
|
lehen
liburuan: " Bat bera izango dira." (Has 3,24)
|
|
|
Gazteizeko Paskual (†1339), frantziskotarra Txinan izan den lehen apeza eta hango lehen martirioa. Juan de Zumarraga (†1548) Mexikoko lehen apezpikua, indioen gerizatzalea; Amerikak zor dio lehen inprimategia, indiozko
|
lehen
liburua eta indioentzat sortu lehen kolejioa. Jose Antxieta jesuitak (†1597) Sao Paolo hiria sortu zuen 44 urte pasatzen zituela Brasilen, tupi guarani mintzairaren lehen gramatika egin zuen.
|
|
|
5.000 urtez goiti badu idazten badakitela. Nor gara gu, gure
|
lehen
liburuak ez duelarik 500 urterik!
|
|
2008
|
|
|
Komunikabideetan betetzen duten espazioari erreparatuz gero, baietz esango nuke. Berdin tratatuko dute hasiberri baten
|
lehen
liburua eta hogei urte liburuak ateratzen daramatzan autore sendo batena... Orrialde erdiko elkarrizketa bana egin eta kitto.
|
|
2015
|
|
|
Lur eko lehen argitalpena agortua zegoen eta hala argitaratu zen bigarrena Ustelan. Tituluen artean dugu, esaterako, Pello Lizarralderen
|
lehen
liburua, Hilargiaren hotzikarak. Jose Luis Otamendiren lehen poema liburua ere, Egunsenti biluzia, Ustelak argitaratu zuen28, Jokin Ansorenaren (Alex Azkue izenordez) lehena bezalaxe.
|
|
|
Literaturari atxikitako azkeneko artikulua Egiak sinatua zetorren eta polemika mikatz bati heltzen zion, goxotasun asmo handirik eman nahi gabe, dena esan behar bada. Tere Irastortzari Kritika Saria eman zioten bere
|
lehen
liburu Gabeziakengatik, eta horren harira epelak idatzi zituen Krutwigek Deia eta Egin egunkarietan. Krutwigek idatzitakoak kritikatzen zituen Egiak, horietan jariatzen zuen megalomania, literaturaz berak beste inork ez zekiela uste zuela.
|
|
2019
|
|
|
Bibliaren inguruko grabatuak ere egin zituen eta horien artean aurki dezakegu Saizarbitoriak erreferentzia egiten dion lana. Besteak beste, bere litografiekin ilustratu zuen Joseba Sarrionandiak bere
|
lehen
liburua Izuen gordelekuetan barrena eta etengabeko inspirazio dira egile harentzat Doréren irudi dramatikoak.
|