|
2019
|
|
|
beharrezko lan denbora eta lan denboraren soberakina. Soldataren balioaren eta gainbalioaren arteko erlazioak osatzen du gainbalio tasa edo, berdina dena,
|
lanaren
esplotazio tasa. Aurrerago gainbalioaren tamainak kapitalistaren irabaziak determinatzen dituela ikusiko dugu.
|
|
|
Produktibitatea areagotzeko kapitala teknika eta makinaria berriez baliatzen da, produkzio erritmoa azkartzea ahalbidetzen duten produkzio bitartekoetan inbertituz. Gainbalioa handiagotzeko metodo erlatiboak
|
lanaren
esplotazioari berariazko izaera kapitalista ematen dio.
|
|
|
Horrela,
|
lanaren
esplotazio prozesuan jokatzen duen papera dela eta, garapen teknologikoak berebiziko garrantzia dauka ekoizpen modu kapitalistan. Izan ere, arrazionaltasun teknologikoak kapitalaren menderakuntzaren forma eta tresna moduan funtzionatzen du.
|
|
|
278); gainbalio tasa ez bezala, kapitalaren parte aldakorrarekiko kalkulatzen dena. Izan ere, irabazian
|
lanaren
esplotazioa ezkutatuta dago.
|
|
|
Irabazi tasak
|
lanaren
esplotazio maila adierazten duen tasak baino proportzio txikiagoa azaleratzen du beti (Marx, 2007b: 298).
|
|
|
Kontrako joera nagusia
|
lanaren
esplotazio maila igotzean datza, gainbalio tasa oso azkar eta asko handituz (Mattick, 2014: 141), eta kapital konstantea ahalik eta gutxien handitzen ahaleginduz, hau da, kapitalaren osaera organikoa ahalik eta gutxien aldatuz (Rosdolsky, 2004:
|
|
|
Langile klasearen kontrako neurri horiek
|
lanaren
esplotazio tasa handitzea ahalbidetu zuten, irabazi tasaren beheranzko joera indargabetuz (Shaikh, 1990: 226, 233).
|
|
|
261). Lan zuzenbideko erreformek, bai Espainiar Estatuan zein gainerako herrialdetan,
|
lanaren
esplotazio maila handitzeko balio izan dute, langileen ahultasun egoera handituz eta soldaten" berregokitzeari" bidea emanez. Argi lanaren esplotazio maila igo egin dela, hau da, soldataren eta erautsitako gainbalioaren arteko aldea, irabazi tasaren beheranzko joeraren kontrako eta kapitalaren errentagarritasunaren aldeko mekanismo printzipala, handitu egin da.
|
|
|
Lan zuzenbideko erreformek, bai Espainiar Estatuan zein gainerako herrialdetan, lanaren esplotazio maila handitzeko balio izan dute, langileen ahultasun egoera handituz eta soldaten" berregokitzeari" bidea emanez. Argi
|
lanaren
esplotazio maila igo egin dela, hau da, soldataren eta erautsitako gainbalioaren arteko aldea, irabazi tasaren beheranzko joeraren kontrako eta kapitalaren errentagarritasunaren aldeko mekanismo printzipala, handitu egin da.
|
|
|
Lan indarraren erreprodukzioa produkzio kapitalistaren erdigunean kokatzean, gizarte harremanen mundu oso bat azaleratzen da, Marxen obran agerikoa ez bada ere funtsezkoa dena
|
lanaren
esplotazioa arautzen duten mekanismoak bistaratzeko. Agerian jartzen du kapitalak langile klasetik ateratzen duen lan ordaindu gabea Marxek sekula imajinatu zuena baino askoz handiagoa dela eta bi alderdi dituela:
|