|
2019
|
|
|
Familiaren estatus ekonomikoari esker, lanik egiten ez zuen jauntxo gaztea bilakatu zen euskal kulturaren mundu txikian. Poliglota, bere kasa ikasi zuen euskara, eta alemanezko poesia
|
lanak
itzuli zituen, Euzkeltzale Bazkunaren eta P. Zamarriparen metodoez lagunduta. Soldadutzan abantailak lortzeko asmoarekin hizkuntza gaitasun titulu bila zebilela, aitak N. Oleaga abokatuarekin harremanetan jarri zuen.
|
|
2021
|
|
|
" Urrezko Vespa" ipuineko protagonista bolada onean dagoen euskal idazlea da, Penguin argitaletxeak bere obra argitaratu du eta horrek" literaturaren panteoian sartzen zaitu" (132 or.). Alegia, atzerrian argitaratzea, norberaren
|
lanak
itzuliak izatea, izan da, nolabait, idazle protagonistaren legitimazio bidea.
|
|
|
Itzultzaileen lanbidearen alderdi kolektiboa bistaratzen du, ostera, Jon Alonsok idazle itzultzaileak Katebegi galdua lanean (1995). Itzultzailea da ogibidez Alonso, eta administrazioko itzulpen lanak ez ezik, Saramago, Cortázar eta Levi Strauss ekarri ditu euskarara, bai eta Olasagarre eta Serrano Izko euskal idazleen lanak gaztelaniaz eman ere.45 Bere
|
lanak
itzultzea, ostera, ez du gogoko, eta ez du inoiz halakorik egin, norberaren testuak autoitzultzea aurreko lanaren bertsioak egitea dela iritzita:
|
|
|
Euskararen espezifikotasunari lotutakoak (genero marka esaterako) edota, jolas itzuli ezinak eta emandako
|
lanak
itzultzeko zailtasuna ere aipatzen dute idazle eta itzultzaileak idazlearen hizkuntza hautuari buruzko gogoetarekin batera (232).
|
|
|
Nolabait esan, idazten ikasteko ariketa da itzulpena Kirmen Uriberentzat (2013). Itzulpenarekiko harremana du, halaber, bere
|
lanak
itzuli diren aldetik. Bi hautu egin izan ditu Uribek:
|
|
|
Idazle lanean, gogorrena egiten zait, hain zuzen ere, forma zaintzea, zuzentzea, etab. Beraz, errespetu guztia itzultzaileei, baina oso urrutiko kontua egiten zait" (idem). Ez du sekula inoren
|
lanak
itzultzeko lanik hartu, ezta ariketa literario gisa ere, eta" oso nekosoa" egiten zaio itzulpen jarduna (idem). Itzulpenak euskaraz irakurtzeko lana hartu izan du, ostera:
|
|
|
Liburu horrekin irabazi zuen Euskadi Sariak diru hornidura gehigarria du itzulpenerako eta Martinek animatu egin zuen proposamen eskuzabal batekin, laguntza honetaz gain sariaren beraren dirua eskaini baitzion itzulpenaren kargu egin zedin, itzultzaileek lana behar litzatekeen moduan egiteko normalean izaten ez dituzten baldintzetan beraz (Begiak Euskadi Sariarekin ematen duen brontzezko estatuatxo batera doazkio, arbola bat, hagina beharbada, punta aldera giza aurpegi bat duena, eta astuna denez eta azpia feltroz estalia, galeriako atea zabal edukitzeko erabiltzen dutena, baina sariei zeinen garrantzi gutxi ematen dien erakutsi ahal izateko plazera sarituari berari uztea erabaki du). Askotan egin ohi den galderari buruz berriz, alegia, zergatik ez dituen Martinek berak bere
|
lanak
itzultzen, bi ipuinekin izandako esperientziaz baliatzen da ezinezkotzat jotzeko. Lana nekea eta aspergarria egiten zitzaion, egile izateak baimentzen zuenez etengabe traizionatzen zuen testua, eta zailtasunak aldentzearren, edo hobetu asmoz, hainbeste urruntzen zen jatorrizkotik non une batetik bestera birsortze bat bilakatzen baitzen emaitza, lehenengo bertsioa baino hobea agian, inondik inora ez jatorrizkoa.
|
|
|
Juliaren benetako ametsa berak hautatutako
|
lanak
itzultzea eta idazlea izatea da. Hona hemen nola azaltzen den ideia hori Juliaren eta Harriren arteko elkarrizketa batean:
|
|
|
Bada, ordurako, dagoeneko erabakirik dauka: " ez du haren lanik inoiz gehiago itzuliko" (438 or.); eta gura dituen
|
lanak
itzultzeko hautua egiten du: Montauk eta Fragebogen (335, 629 or.). Harrigarria da, halaber, errazago egiten zaiola beste lan batzuk itzultzea, Martinen idatziak itzultzea baino:
|