Emaitzak: 5
2003 | ||
Izatez auzia mende hasieratik zetorren, eta zentralizazio ahaleginen testuinguruan, zenbait historia lan polemiko agertu ziren gaztelaniz: batetik Espainiako Real Academia de la Historia k zein J. A. Llorente erudituak, Foruen aurkako | lanak idatzi zituzten, erregearen zerbitzuan; eta bestetik foru erakundeei lotutako Aranguren y Sobrado eta Novia de Salcedo modukoek euskal erakundeen apologiak70 Iztuetaren obra testuinguru horretan kokatzen da, Foruen aldeko bandoan, baina berezitasun batekin: euskaraz idatzi zuela, eta ez Espainiako botere zentralei arrapostu emateko, baizik, esan bezala, Gipuzkoa bertako herritarrei zuzenduz. | |
Aro Berrian, maila batetik gorako euskaldunen artean mito kantabristen inguruan, kontzientzia historiko konpartitu bat azaldu zela ikusi dugu. Baina historia | lanak idazteko orduan, normalean, marko probintziala hartzen zen esparru gisa. Kantabriarren kontuekin hasi eta handik Bizkaiaren historiara (Andres Poza), Gipuzkoaren historiara (Lope Martinez Isasti) edo Arabaren historiara (Juan Arcaya) igaro ohi zen. | |
XIX. mendetik baina, herritarrek parte hartze gero eta handiagoa izango zuten politika publikoan. Eta horri lotu behar zaio, gure ustez, herritarrentzako historia generoko | lanak idaztea. Eta beraz euskarazko historia lanak agertzea. | |
XVI. mendetik 1876 urteraino, lau saio kontabilizatu ditugu euskaraz propioki historia generokotzat har daitezkeen | lanak idazteko: Etxeberri Sarako medikuaren Eskuararen hatsapenac argitaratu gabea (XVIII. mende hasieran), Egiategi zuberotar irakasle filosofoaren euskal historia orokor proiektu gauzatu gabea (XVIII. mende amaieran), Iztueta gipuzkoar funtzionarioaren Guipuzcoaco Provinciaren condaira (1847an argitaratua), eta Hiribarren lapurtar apaizaren poema historikoak mende beraren erdialdean (1853an argitaraturiko Eskaldunak nabarmenduz). | |
Ohargarria da lau autore hauetatik hiru laikoak izatea, eta guztiek ere euskaldun herritarren irakaskuntzaren inguruko kezka izatea. Pentsa daiteke euskarazko hezkuntza interesatzen zitzaien heinean, historia formazio zibil horren parte gisa ikusiko zutela, eta hortik euskarazko historia | lanak idazteko beren proiektuak. Kontrara, euskal idazle eliztar gehienek, beren obretan euskal historiaren oihartzun batzuk jaso arren, ardura nagusi gisa erlijioaren irakaspena zuten, ez historiarena. |
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...
Aldaerak
lan | 5 (0,03) |
Lehen forma
lanak | 5 (0,03) |
Argitaratzailea
Kondaira | 5 (0,03) |
Konbinazioak (2 lema)
lan idatzi | 5 (0,03) |
Konbinazioak (3 lema)
lan idatzi berak | 1 (0,01) |
lan idatzi ordu | 1 (0,01) |
Urtea
Bilaketarako laguntza: adibideak
Oinarrizko galderak | |
---|---|
katu | "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu |
!katuaren | "katuaren" formaren agerpenak bilatu |
katu* | "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu |
!katu* | "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu |
*ganatu | "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu |
!*ganatu | "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu |
katu + handi | "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu |
katu + !handia | "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu |
Distantziak | |
katu +3 handi | "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu |
katu +2 !handia | "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu |
katu +2 !handi* | "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu |
Formen konbinazioa desberdinak | |
bero + handi | asko | "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu |
bero +2 !handi* | !asko* | "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak |
!bero + handi|asko|gutxi|txiki | "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak |
Ezaugarri morfologikoekin | |
proba + m:adj | "proba" lema eta jarraian adjketibo bat |
proba +2 m:adj | "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat |
bero + handi|asko + m:adi | "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat |
proba + m:izearr-erg | "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta |
Ezaugarri morfologikoak
KATEGORIA
adb | adberbioa |
---|---|
adi | aditza |
adilok | aditz-lokuzioa |
adj | adjektiboa |
det | determinatzailea |
ior | izenordaina |
izearr | izen arrunta |
izepib | pertsona-izena |
izelib | leku-izena |
izeizb | erakunde-izena |
lbt | laburtzapena |
lotjnt | juntagailua |
lotlok | lokailua |
esr | esaera |
esk | esklamazioa |
prt | partikula |
ono | onomatopeia |
tit | titulua |
KASUA
abs | absolutiboa |
---|---|
abl | ablatiboa |
ala | adlatiboa |
ban | banatzailea |
dat | datiboa |
des | destinatiboa |
erg | ergatiboa |
abz | hurbiltze-adlatiboa |
ine | inesiboa |
ins | instrumentala |
gel | leku-genitiboa |
mot | motibatiboa |
abu | muga-adlatiboa |
par | partitiboa |
psp | postposizioa |
pro | prolatiboa |
soz | soziatiboa |
MUGATASUNA/NUMEROA
mg | mugagabea |
---|---|
ms | mugatu singularra |
mp | mugatu plurala |
mph | mugatu plural hurbila |
ADITZ MOTA
da | da |
---|---|
du | du |
dio | dio |
zaio | zaio |
da-du | da-du |
du-zaio | du-zaio |
dio-zaio | dio-zaio |
da-zaio | da-zaio |
du-dio | du-dio |
da-zaio-du | da-zaio-du |
da-zaio-du-dio | da-zaio-du-dio |