|
2017
|
|
|
Paul Austerren Leviatan eleberriko pertsonaia bat, Maria Turner, Sophie Calle artistaren trasuntua omen da: " Artista zen bera, baina egiten zuen lanak ez zuen zerikusirik normalean arte gisa definitzen ditugun
|
lanak
egitearekin. Batzuek esaten zuten argazkilaria zela, beste batzuek kontzeptualista esaten zioten, beste batzuentzat idazle bat zen, baina definizio horietako bakar bat ere ez da zehatza, eta azken buruan uste dut ezin dela inolaz ere sailkatu.
|
|
|
Adibidez, 60etan, Rama gerturatu zen esperimentazio linguistikoa lantzen zuten artistengana, Novissimi taldekoen poesia bisualera, bereziki Edoardo Sanguineti idazlearengana. Sanguineti berak bricolages deituko zituen
|
lanak
egin zituen garai hartan, elementu organiko eta inorganiko desberdinen nahasketatik sortzen zirenak.
|
|
|
Baina literatura nazionalen ordezkari ere, ez dakit bada. Hasteko, ez zirelako etorri enbaxadore
|
lanak
egitera. Enbaxadorea osotasun batetik ateratako lagina da Atxagaren arabera, osotasuna ordezkatzera letorkeena.
|
|
|
Larunbat goizean Martin,
|
lanak
egin ondoren, Bizkor bere txakurrarekin paseatzera irten zen.
|
|
|
" Badakit zer gertatuko den" esan zion arrebak paraje idiliko hartara joateko prestatze
|
lanak
egiten ikusi zuenean. " Erabat bilduko zara zure baitara, inorekin hitz egin barik, eta zure nerbioek okerrera egingo dute depresioaren eraginez.
|
|
|
Horrekin batera Salbaterrako kapitainarekin ere almadiaren inguruko zergak eta tratuak adostu zituen eta horretarako eta mugan zehar zaintza
|
lanak
egiteko, soldadu talde handiagoa eramango zuen orain arte zegoena indartzeko. Agian gazteluak obrak zituen biztanle berriak bertan egokitzeko.
|
|
|
Badaramate denbora bat elkarrekin bizitzen, baina mutilak ez ditu etxeko
|
lanak
egin nahi. Ez da hori larriena:
|
|
|
Ez da konponbide txarra. Azken batean, izan daiteke hori modu bat, zure ondokoak etxeko
|
lanak
egitea zein gogaikarria eta nekea den jakiteko. Ez dakit garbi zer adieraz daitekeen horrela, baina buelta asko eman dizkiot joan deneko gauetan.
|
|
|
Ez dakit garbi zer adieraz daitekeen horrela, baina buelta asko eman dizkiot joan deneko gauetan. Pentsa gure amamek edo amek aitonei eta aitei etxeko
|
lanak
egitearren kobratu izan baliete. Amamek ez zuten menpekotasun ekonomiko larririk izango, eta aitonak konturatuko ziren, eurek edonora dotore joan zitezen lan asko egin behar zela.
|
|
|
Erleak, hain gauza ttipiak eta ahulak, betetzen du mundua eztiz, eztitzeko, eta ezkoz, argitzeko. Eta gaitz litzateke kontatzea nola gobernatzen diren erleak elkarren artean, nola duten bere erregea eta obeditzen duten, nola zaharrak erlauntzean barrena etxeko
|
lanak
egiten egoten diren, eta gazteak bere mantenuaren eta bizigaien garraioan kanpotik ari diren; nola duten bere ataltzaina, eta behar ere bai, zeren eztiari, nola baita gozo eta, izena duen bezala, ezti, anitz baitarraio eta baitzaio aiher; nola trabailatzen direnek trabailatzen ez diren alferrak eta nagiak ezten kolpez egozten dituzten bere konpainiatik Expellunt ab alvearibus pigras (Plinio); eta...
|
|
|
Geminianik, ordea, azti jokatu zuen eta gaixotasunik ez zuela konturatu zen; Jacquesek ez zuen nahi etxean, Frantzian, Poulidorrek bera garaitzea. Zuzendariak psikologo
|
lanak
egin zituen eta afarian mariskoa jan eta whiskia edaten zuten bitartean, Jacques biharamunean korritzeko konbentzitu zuen. Lasterketaren lehen zatian gaixoarena egin behar zuela esan zion zuzendariak Anquetili, aurkariak nahasteko.
|
|
|
Jacquesen manager bilakatu zen Janine, nolabait esateko; lasterketa askotara joaten zen, eta esate baterako, Tour osteko kriteriumetako diru sariak berak jasotzen zituen. Eta denboraldi hasieran" erbi"
|
lanak
egiten zituen: berak autoa gidatzen zuen, abiadura azkartu edo moteldu gabe, eta haren atzetik abiatzen zen Anquetil, bizikleta gainean.
|
|
|
Ofizialki bederen. Izan ere, RTL Luxenburgoko Telebistarako esatari
|
lanak
egin zituen eta etapa guztiak bizikleta gainean egin zituen, ziklisten aurretik. Haren hasierako asmoa etapa bakoitzean 50 edo 100 kilometro egitea zen, eta gainerakoa, emaztearen autoan.
|
|
|
Nolanahi ere, Anquetilek ziklismoa ez zuen guztiz baztertu eta esate baterako, Tourrean esatari aritu zen. Horrez gainera, Paris Niza eta Midi Libre lasterketetan ardura postuak izan zituen eta Frantziako taldeko zuzendari
|
lanak
egin zituen zenbait urtetan Munduko Txapelketetan. Behin txirrindulari profesionala izateari utzita, are estuagoa bihurtu zen Anquetil eta Poulidorren arteko harremana, lagun onak izateraino.
|
|
|
Aurrena, biriketan, eta gero urdailean. 1987ko Tourrean esatari
|
lanak
egin zituen Stephen Roche irlandarrak Pedro Delgado espainiarrari azken arnasean irabazi zionekoa eta itzulia bukatu bezain laster ebakuntza egin zioten urdaileko minbizia zela eta. Ebakuntzatik onik atera zen eta aste gutxi batzuk geroago, Frantziako taldea zuzendu zuen Austriako Munduko Txapelketetan.
|
|
|
E. G.: Ni iritsi naiz jada etxeko
|
lanak
eginak zituztenean. Taldea egina zegoean eta ez dut jende falta somatu.
|
|
|
Ustez traktoreak baserriko lanak arindu behar zituen, baina kontrakoa gertatu zen. Baserritarrak, traktoreak ordaintzeko, fabrikan lan egiten hasi ziren, baserriko
|
lanak
egiteari utzi gabe. Horrela, lehen zuten baino lan gehiago egiten bukatu zuten.
|
|
|
Gutariko askok (ez dakit gehienok esatea gehitxo ez ote den) ez dugu sekula era horretako lantegi baten lan egin, ezta egingo ere. Gaur egun, ia sektore guztietan, bestelako
|
lanak
egiten ditugu bestelako lan prozedurak erabiliz, eskuarki toki fisikoaren menpekotasun txikia dutenak. Gutxi izango dira lan bizitza osoa enpresa berean eta lan bertsuak eginez emango dutenak, tokiz edo funtzioz, edo biez, aldatzea baita ohikoena gaur egun.
|
|
2018
|
|
|
A! Madeleine, ez ahaztu eskolako
|
lanak
egin behar dituzula!
|
|
|
Artista eta intelektual horiek Gertrude Steinek eta haren idazkari eta bikotekide Alice B. Toklasek 27 rue de Fleurusen zuten apartamentuan biltzeko ohitura zuten. Izan ere, idazle izateaz gain, mentore
|
lanak
egiten zituen Steinek.
|
|
|
" Hitzak dortokak dira, adibideak erbi". Gaur, elkarren arteko ulerbideak errazteko erbi asko askatuko ditut eta zuek ehiztari
|
lanak
egin dituze. Ea ehiza oparoa den!
|
|
|
Urrezko kaiolan hazitako txoritxoak ziruditen. Lauak lagun handiak ziren eta ahal zuten guztietan elkarrekin ibiltzen ziren, agindutako
|
lanak
egiteko, frontoian aritzeko eta baita nesken gaineko kontu debekatuez hitz egiteko ere. Apaizgaiak ziren, bai, baina ez horregatik zakil gabeak; eta noski, gazteriaren lorian izaki, neskei buruzko kontuak izaten ziren lauen artean gehien jorratzen zituzten solasgaiak.
|
|
|
Baina bikoiztasuna beti hor da eta bertsio batzuetako laminak gisakoak dira, soro
|
lanak
egiten dituzte, etxekandereak supazterrean eman janariaren truke, eta emailearen etxea gero eta aberatsago bilakatzen da. Hala da Barbierren" Laminak Bazterretxean" kondairan, eta oraindio nabariago Landesetako bertsio batean, Arnaudin ek bildua (1996:
|
|
2019
|
|
|
Hirugarrena hegazkinaren depositua betetze aldera Berlinera jaisten ari gineneko unea da. Izan ere, hegazkina hurbiltze
|
lanak
egiten ari zelarik, hango basoak eta lakuak ikusteko aukera izan genuen, zoragarria benetan.
|
|
|
Eta Enarari dagokionez zera esango dizuet, orduan ohartu ginela ez dela toki batean geldirik luze geratzen den horietakoa. Baina tira, nola edo hala iritsi ginen Beijingera eta hurbiltze
|
lanak
egiten zituen bitartean hiria zerutik ikusi ahal izan genuen. Chongqing-i ez bezala, Beijingi hiri ordenatu baten itxura hartu nion, karratuagoa eta ordenatuagoa.
|
|
|
Bakarrik sentitzen zen. Jim Hollis topatu zuen, juez
|
lanak
egiten. Katu bat juzkatzen ari zen, txori bat hil zuelako.
|
|
|
Nik ez nien jaramon handirik egiten eta nire kontuekin jarraitzen nuen. Egun batean haietako batek, ausardia osoz, igeltsero lana ez zitzaidala komeni esan zidan, emakumeek halako
|
lanak
egiteko ohiturarik ez zegoela herrian. Erran hauek oso dibertigarriak ziren niretzat, baina handik astebetera, arrautzak erosten nizkion bertze bizilagun batek bere oiloek arrautzarik ez zutela jartzen esan zidan.
|
|
|
Angelaren ibilbidea berreskuratu du Andresek, gidari
|
lanak
eginez: " Ezin dugu esan emakumea gizona bezalakoa denik.
|
|
|
Bakarkako garaipenez gain, Andresi ez zaio ahazten Jaizkibelen korritu zen Europako txapelketa prestatzen aritu zenekoa: " Aholkulari
|
lanak
egin nituen. Pilotu kanpotarrak etorri zirenean nire lurraldea erakutsi eta sustatu nuen.
|
|
|
Lehendabiziko hilabeteak gainditu ostean, berehala hartu zion bizitza berriari erritmoa Tacu familiak. Amak ere lana aurkitu zuen jatetxe bateko sukaldean garbiketa
|
lanak
egiten, eta Alexandru eta Cristina pixkanaka gaztelera ikasten hasi ziren: " Eskolako zuzendariordeari eskertu behar diot.
|
|
|
Kontatzeko bidaia izango zen. Apaizac obeto itsas espedizio mitikoan Jon Maia bertsolariak egin bezala, arraunean aritu eta kronista
|
lanak
egingo zituen pertsona bilatzea da gakoa.
|
|
|
Agian bai. Zalantzak izan nituen garaian zein ikasketa egin, ordurako banebilen esatari
|
lanak
egiten herriko ekimen eta ekitaldi batzuetan. Eta euskararen inguruko kezka umetatik izan nuen, gero klaseak ere eman nituen.
|
|
|
1986ko urtarrilean agertu zen Holiday Hosten Gordon Jenson bere alaba Lisarekin. Nondik zetorren, nongoa zen, nola iritsi zen hartaraino, inork ez zekien, soilik argiketari
|
lanak
egiten trebea zela eta hizkuntzak ere bazekizkiela, frantsesa eta japoniera ere. Horrela izanik, mantentze lanetarako kontratatu zuten.
|
|
|
Kimball, Lawrence William Vanner izenarekin, 1990ean iritsi zela Richmond Heights herrira jakin zuen, hots, zaintzapeko askatasunetik ihes egin eta gutxira. Argiketari
|
lanak
egitetik bizi zen. Herriko denda batean lanak egiterakoan, dendak gela huts bat zeukala ikusita, jabeei baimena eskatu zien bertan bizi ahal izateko.
|
|
|
Argiketari lanak egitetik bizi zen. Herriko denda batean
|
lanak
egiterakoan, dendak gela huts bat zeukala ikusita, jabeei baimena eskatu zien bertan bizi ahal izateko. Hura izan zen bere bizilekua hamar urtez.
|
|
|
Bada, poliziak itaunketak eginez jakin zuenagatik, Robert Evans Wambec Mills izeneko lantegian lan egin zuen 1977tik 1981era arte, eta bertan bere gainbegiralea Edward Gallagher izan zen, upelak aurkitu ziren orubeko jabea. Gallagheren amak lursailan zeukan dendan ere
|
lanak
egin zituen Evansek garai hartan. Evans Kimballek zaborra jaurti omen zuen basoan beste batzuetan, eta hori gutxi ez balitz bezala, Evans bere argiketari lanetan erabili ohi zituen kableak, gorpuetako batzuk lotzeko erabili zirenak bezalakoak ziren.
|
|
|
Katherinek laster jakingo zuenez, Lisaren aitak mantentze
|
lanak
egiten zituen Holiday Host kanpalekuan eta, bera aita lanean zebilen bitartean, Lisa bakarrik egon ohi zen, biak bakarrik bizi baitziren. Lisaren ama, hura txikia zenean hil omen zen.
|
|
|
Ezpeldoi protagonistaren egunerokoan leku garrantzitsua du zaborrak Boga boga (Susa, 2012) liburutik aurrera. Nobela hartan, detektibe
|
lanak
egiteaz gain, lan jardun berri bati ekingo dio Ezpeldoik: " Bizitza gainera erabat kanbiatu zitzaidan:
|
|
|
Baserri honek, euskal usaian ohikoa den bezala, bizitza osoan deitu izan zaion goitizena eman zion. Hamabi urtera arte herriko eskolara joan zen gainerako haur urruñarrekin batera, baina ainitzetan ezin izaten zuen joan anaia zaharrenak II. Gerla Handira soldadu eramanak baitziren, eta baserriko
|
lanak
egin behar izaten zituelako.
|
|
|
batetik, informazio estatistikoa hiru administraziotan banatuta egotea, eta, bestetik, Euskal Herria bere osotasunean hartuko duen azpiegitura espazial digital bat falta izatea. Gaindegiak bi
|
lanak
egin eta erabiltzaileari eskaintzen dizkio, Europako Batasunaren INSPIRE araudian jasotako irizpideak jarraituz".
|
|
|
Edo gizarte laguntzaile batek. Esaterako, bakarrik bizi den adinduaren kasuan, agian irtenbidea ez da mina arintzeko botikak ematea, baizik eta pertsona batek laguntzea etxeko
|
lanak
egiten. Bestalde, adindu horrek onartu du ez dagoela Benidormera joateko eta hara eta hona ibiltzeko moduan, eta hobeto egongo dela etxe inguruan, pasieran, lasaitasun ederrean".
|
|
|
" Esaterako, oso ondo ikusten da nola pizten diren gune jakin batzuk eta nola inhibitzen diren beste batzuk. Izan ere, inhibizio hori beharrezkoa da une horretan kontrola galtzeko, eta ikerketa horretan frogatu dute lobulu frontala, zentsore
|
lanak
egiten dituena, itzali egiten dela".
|
|
2020
|
|
|
Euskararen aurrerapenari dagokionez, ematen du hezkuntzan, esaterako, online
|
lanak
egin dezakeela aurrera, eta horrek euskarari kaltea gehiago ekarriko dio mesedea baino.
|
|
|
Edo gizon heldu baina geldiezinen talde batekin aurkitzea zen espero zutena; nahiz eta lan mundutik erretiratuta egon, oraindik goiz jaikitzen zirenak komunitateari euren eskarmentua eta bizitasuna eskaintzeko. Boluntariotza
|
lanak
egingo zituzten gizon haiek, museotara eta liburutegitara joango ziren, abesbatzetan abestuko, mendizale taldetan parte hartuko. Halako gizatalde batean sartzea espero zuten goiz hartan Alainek eta Elenek, unetxo batez soilik, dena ondo zebilela berresteko baina haien eginkizunak ez oztopatzeko.
|
|
|
Pentsa ezazu ez garela hiritik aldatu, hiri honetan bizi ginen The Hillsera etorri aurretik, eta, horrenbestez, hona etorri baino lehen egiten genituen aktibitate berberak egiten jarrai dezakegu. Batzuek boluntario
|
lanak
egiten dituzte, beste batzuek mendiak igotzen dituzte taldean... denetarik. Etxe barruan, momentuz, ez da gatazkarik egon aktibitate ezberdinen ordutegiak bateraezinak zirelako edo antzeko arazo batengatik.
|
|
|
Baina zer daki Olgak The Hillsi buruz? Senar ohiaren pentsioa hila betetzeko heltzen ez zaionez, ikertzaile pribatu
|
lanak
egiten dabil ala. Ez dut oso ondo ezagutzen Olga, baina zu biok baino nontzebarriagoa ez zela esango nuke.
|
|
|
Euskaldunon Egunkaria ren aldeko elkartasun bazkari batean zerbitzari
|
lanak
egitea egokitu zitzaigun behin. Kafe ordua iritsi, eta bi mutil gazterengana hurbildu nintzen, kafean esne pitin bat nahi ote zuten edo.
|
|
|
karrosa (aulki pirriladuna), taxi
|
lanak
egiteko
|
|
|
Shampalmu eta Mik Kathmandura joan beharra zuten ikastera. Ez baziren joaten, urrutirago joan zuten, askoz urrutirago, munduaren bestaldera arroz biltze lanak baino askoz latzago ziren mando
|
lanak
egitera. Horrela ikusi zuen Pembak beste aldean emandako hiru egun haietan zehar.
|
|
|
Mi eta Shampalmu, afalkideen azpilak hustu bezain laster, dena jaso eta desagertu egiten ziren. Gizonezkoentzat zen thumkba arroz ardo beroa agertu orduko, Tsiring atzeko atetik auzoko lagunekin ilargi azpiko gaiztakerietara abiatu, amak gizonen hitz aspertuari bizkarra eman eta eurek biak alboko gelara etxeko
|
lanak
egitera sartzen ziren. Eta bestela, zuzenean ganbarara eguneko azken kentzera, eta handik zuzenean ohatzetara.
|
|
|
Horra hor burgesek diotena! Belgikarrek egin nahi ez dituzten
|
lanak
egitera etorriak. Hauentzako ez dago" ez" esaterik.
|
|
|
Lasai gizona, badakigu ongi asko otsoen berri eta. Hauen
|
lanak
egingo ditugu, bai. Eta nork zainduko du neskatxa:
|
|
|
Jurdanen adineko beste gay bat zen Antxon, Muga Agentzia sortu zenetik bertan administratibo
|
lanak
egin zituena. Jurdanen adinekoa, hots," beste garai bateko gay" bat zen Antxon, beste garai batean gayen artean usuzkoak ziren portaera guztiak biltzen eta gordetzen zituena.
|
|
2021
|
|
|
Gure amak berdin berdin bizi nahi baitzuen bere etxe berrian, bere gurasoenean egin bezala, hots, esne mamitan. Gure aitak aurreneko mozkinez Izarra mendiaren hego magalean eraikitako etxean, ekinaren ekinez lortutako poderioaren seinale, gutxi gora behera potrojorran, eredu zituen bere familiaren andreen modura, ugazabandre prestu eta leinutsu baten modura, etxeko
|
lanak
egiteko neskameei aginduak emanez, eta seme alabak izandakoan hauen hezibidea antzera taxutuz, aginduka. Gure amaren ustez aitarekin ezkontzerakoan ez zuen ezertan ere bere leinuaren duintasunaz arnegatu behar, guztiz kontrakoa, gure aitarekin ezkontzerakoan bere sendiaren mendekotasunetik askatzen zen emakume libre bat bihurtzeko, zegokion duintasun guztiaz inola ere zaputz ziezaioketen abizenari esker.
|
|
|
Bestela zer, ala hobeto esanda, zerekin mehatxa zezakeen gure amak etxeko beharrizan guztietarako dirua beti gertu eta erruz zeukan semea, anaia handia izanda gure aitak utzitako hutsunea nahitaez bete egin zuelakoan bere babesari inola ere uko egin nahi ez zion gizonezko marokorra. Ezerekin ez etxeko diru iturri nagusia izaten jarraitu bitartean, hau da, harik eta gure arrebak behin behineko
|
lanak
egiteari utzi eta Pellejeria kale barreneko jauregi baten oinazpian dagoen hartan benetako soldata iraunkor bat eskuratu zuen arte.
|
|
|
Gero, berandu zenez etxeratu zenean deitu zien emazte ohi eta seme alabei. Seme alabak, lehenago egin ez zituzten etxeko
|
lanak
egiten ari ziren. Emazteak leporatu zion haiekin gutxitan eta presaka ibiltzeagatik.
|
|
|
Mekanikoki prestatu eta joan zen lanera. Jaker lanean hasia zen eta agurtuta, Manuk ordenagailuetan
|
lanak
egiten utzi zuen. Berak ere eginkizun batzuk zituen egiteko eta beranduago kaferako elkartu arte jarri zen lanean.
|
|
|
Ongi da. Dena da posible, baina ziurrenez gaizkileek ez dute arazorik aurreikusi Txominen faltsutze
|
lanak
egin bitartean. Dena den, hemendik aurrera kontu handiagoz jokatu behar dugu eta kontraespioitza kontuan hartu.
|
|
|
Eta hilketa estaltzeko, hil gaixoaren gorpua errearazi zuen. Suak erre ez zituen hezurrak morterotan sarrarazi zituen, etxean eraikitze
|
lanak
egiten ari zen leku batean, eta urratsak egin zituen auzitegian barkamenaren grazia eskatzeko, aditzera emanez ezen behin baino gehiagotan defendatu behar izan zuela bere etxea emaztea desohoratzeko asmoa zuela susmatzen zuen gizaseme batengandik, eta hura, senarraren defentsa gorabehera, gauez jin zela leku susmagarrian harekin hitz egitera; eta horregatik, bere gelako sarreran topatu zuelarik, ... Baina gutuna kantzilergora igorri aitzin, hilaren aita gaixoak kasuaren berri eman zien dukeari eta dukesari, eta haiek kantzilerrari jakinarazi zioten grazia hura uka ziezaion.
|
|
|
Almanzorren gaixoaldi larriaren berri izan zenetik ia hilabetea pasa baitzen eta diktadura eta erregimenaren kontrakoak mugitzen hasiak ziren. Elite arabiarrek, jassa deituek, omeyatarrek bereziki, jatorri eslaviarreko eunuko administrazio
|
lanak
egiten zituzten Almanzorren fatak zirikatu eta konbentzitu nahi zituzten botere aldaketa gauzatzeko. Meskita nagusian ortodoxia eta botere tradizionalaren aldeko jarrerak adierazten ari ziren.
|
|
|
Azenarik pentsatu zuen Zana orduan harenean izango zela bere
|
lanak
egiten. Ezin zuen burutik kendu, al Sanhaya herrixkan zen bitartean.
|
|
|
Eguneroko
|
lanak
egiten ditugu. Nolanahi ere, baladiek mesprezatzen gaituzte eta ez dute eslaviar bat ikusi nahi.
|
|
|
Kasualitatea izango zen baina ostiralak ziren festa egunak, malinke, soninke, diola, banbara, uolof eta sereren artean. Egun horretan eguneroko
|
lanak
egin gabe, jendea joaten zen beren jainkoen tenpluetara edo meskitetara familia eta lagunekin. Gero, ospatzera joaten ziren kaleetan festa giroa zabalduz egunean zehar.
|
|
|
Kaleak zabalak ziren. Plazetan jendeak erosketak eta
|
lanak
egiten zituzten zuhaitzen itzalpean. Esan zietenez iparraldeko luxuzko produktuak aparte, aktibitate eta merkataritza handia mantentzen ari zen.
|
|
|
Lehen hilean euskaldun gazteak Kubara joaten ziren eta bigarrenean hango neska mutilak Lapurdira etortzen ziren euren frantsesa zorroztera. Jarduera ongi burutzeko asmoz, irakasle bana eramaten zuten zaintze
|
lanak
egiteko. Hilabete osoan zehar Habanako eskolara joan beharra klaseak ematera eta lo hango ikasleen familietan banaturik.
|
|
|
Eta horrela lurraren izpiritua herriko buruzagi bihurtu zen. Bertako jendearekin batera esertzen zen, emakumeek sukaldeko
|
lanak
egiten zizkioten, sukaldari onak baitziren, eta lurraren izpiritua ez zen gehiago aspertu handik aurrera, eta otorduen ondoren tabakoa errez historiak kontatzen zituzten.
|
|
2022
|
|
|
Astea hantxe pasatzen zuen, goizez maistra
|
lanak
egiten, mutilak lanera irten baino lehen; gero, artaldeak zaintzen, gari lanetan edota jezten aritzen zen janari truke.
|
|
|
Hantxe zebilen, edozein momentuan klik eta klik, suertatzen zen edozer hartzen. Ama nazkatu samar zeukan, prestatu gabe harrapatzen baitzuen, etxeko
|
lanak
egiten ari zela erratza eskutan mantala eranzteko astirik ere ematen ez ziola. Amaiak ere bakerik ez zuen, bainugelaraino sartzen baitzitzaion neba, hortzak garbitzen ari zela edo egongelako besaulkian telebistari begira berdin, eta behin batean hatza sudur zuloetan miaka zebilelako unea betiko finkatu zuen, baita formatu handian garatu, arreba gehiago nardatzeko.
|
|
|
Aspaldiko partez Hugori egokitu zaio Cartagenatik Mompoxera Brazilia autobus konpainiak egunero egin ohi duen bidaian txofer
|
lanak
egitea. Pocholo esaten diotena du laguntzaile, Brazilian lanean berrogei urte daramatzan gizona.
|
|
|
Bolivarren estatua dagoen plazatik gertu, berriz, beste plazatxo batean, Policarpa (edo Apolonia) Salavarrietarena zegok, La Pola, independentistentzat Bolivar eta De Paula militarrentzat, besteak beste espioi
|
lanak
egiten ibilitakoa, eta Bogotan fusilatu zutena bere senargai Alejo Sabarain eta beste zenbait abertzalerekin batera. Salavarrieta pertsonaia garrantzitsua duk Kolonbiaren historian, eta egungo 10.000 pesoko billeteetan haren erretratua agertzen duk.
|
|
|
Kontatu dio birraitona salitreroa zuela, urte beltz hartan; kontatu dio nola okupatzen duten ikastetxe berria urtero militante petoa tipoa ere, ez oso gaztea baina B baino gazteagoa, halere, abenduaren 21ean, 1907koaren memoria gal ez dadin; nola Txileko Partido Obrero Socialista delakoa oinarri anarkistaduna Iquiquen sortu zen, 1912an, Luis Emilio Recabarren tipografoaren eskutik, eta bertako langile mugimendu indartsutik sortu zela (alderdi horretatik sortuko zen, hamar urte geroago, Txileko Alderdi Komunista ere). Elkarrizketa laburra izan dute, mutila hauteskunde mahai batean zegoelako ikuskatzaile
|
lanak
egiten edo, eta berehala esan baitio alde egin beharra zeukala.
|
|
|
Iquiquera eraman duten
|
lanak
eginda, eta pozik, bazkaltzera joan da B, chifa batera (chifa esaten zaie jatetxe txinatarrei Perun eta, baina, Wikipediak dioenez behintzat, lekuko ohituretara nolabait egokitutako jakiak eskaintzen dituzte, ez erabat txinatarrak). Izkirak eskatu ditu, itsas belar eta perretxikoekin; eta edateko, garagardo bat.
|
|
|
Neska handiek agintzen zieten bertzeei eta era berean neba ahizpa txikiak zaintzen zituzten. Gela handia izango zen hartan zapiekin joste
|
lanak
egiten zituzten. Kondesa deitzen zuten hamabi bat urteko neska batek anaia txikiari begiratzen zion.
|
|
|
Bazirudien erosleak bordatuez bakarrik interesatzen zirela eta azkenean Iruñeko arropa saltzaile baten bitartez eta Burgoseko Gutierren bidez saltzen zituen bere eskulan eder gehienak. Maratxo, etxeko lanetan ari zen eta bertze bi emakumeek bertzelako
|
lanak
egin behar zituztenez, hiru etxekoen eguneroko otorduez eta lanez arduratzen zen neskame baten laguntzaz. Beraren etxean elkartu ohi ziren guztiak.
|
|
|
Aita hil zen, baina nik hemengo inguruak eta animaliak baino ez ditut ezagutzen. Horregatik ibiltzen naiz haientzako arkulari eta zelatari
|
lanak
egiten, bizitza aurrera eramateko.
|
|
|
Aipatu bezala, Isak Azenarirentzat eskribau
|
lanak
egiteaz gainera, jauregian Azenaren ehunka liburuxka kopiatzen zituen, gehienetan saltzeko. Liburuen kopiatze lana neketsua izaten zen, baina Azenarik ongi ordaintzen zion.
|
|
|
Harrik, orduko hogeita zazpi urteko eta sasoiko gizona zenez nonbait betiko bizitzaz aspertuta onartu zuen gonbitea. Bere anaiak, Botzo, Lau izeneko morroiaren laguntzaz egiten zuen lan astuna eta Gani eta Fania ahizpak gauza ziren bestelako
|
lanak
egiteko eta etxeko haurrak zaintzeko. Gina eta Mara sei eta bost urteko neskato politak ziren eta lagundu ere egiten zieten lan eta mandatu txikiekin.
|
|
|
Errekaren bidetik, itsasora jarraitzea erabaki zuen. Aturri bailaran pasa zituen bi urte leku desberdinetan nekazal morroi
|
lanak
egiten. Bigarren urtean, monasterio txiki batean lanean aritu zen bitartean, irakurtzen eta zenbakietan erakatsi zion monje zahar batek lanak bukatuta.
|
|
|
Ala zinikoegi ematen dut horren lasai mintzatzean? Zintzotasunez, errealitateari begietara begira, noiz eta nola hilko den inork ez dakien arren, nire kasuan ospitale bateko gelan hiltzeko probabilitate oso handiak dauzkadala onartu beharra daukat, daukagu; eta bakarrik, probabilitate handiarekin ere, edo zaintzaile
|
lanak
egiteko ordaindutako migratzaile ezezagun baten alboan akaso. Kartzelara joateak edo ez, ez du ikuspegi hori ezertan aldatuko.
|
|
|
Biei azaldu behar izan zien Paten abokatuak, zera, jatekoak ganorazkoak izaten al ziren, eskolako
|
lanak
egiten laguntzen nienetz eta gogoratze hutsarekin gonbit larria eragiten didaten beste hainbat zitalkeria.
|
|
|
Zergatia ez dit azaldu, non ibili den zehazki azaldu ez didan legez. Dena dela jakin badakit azken urteotan Italian, Frantzian, Ingalaterran eta nik dakit beste non ibili dena, tartekako
|
lanak
eginez
|
|
|
Bizitza segundu, minutu, ordu, egun... bakoitzari ahalik eta etekin gehien ateratzea baizik. Ohituta gaude besteen ibilbideetan epaile
|
lanak
egiteaz, dirua gastatzen duen horri aurrezten ez dakiela atxikituz, maitasun bat baino gehiago duenari" zerri" etiketa jarriz, bidaiatzen duenari etorkizunik izango ez duela oroituz, dantza eta parranda asko egiten duenari erotuta dagoela esanez,...
|
|
|
Agian, epaile
|
lanak
egiten ditugun horretan une batez gu geu bizi garen pentsatzen jarri ginateke, zenbaitetan besteei begira zergaitik ote gauden ahazten dugulako. Eta bitartean, iraganean so, eta etorkizuna oinarri dugun horretan, denborak hegan egiten du, atzera bueltarik izan gabe.
|
|
|
Nik arkeologo izan nahi nuke, ipuineko Orodeak bezala, eta horrelako
|
lanak
egin Santxak.
|
|
|
Lehenengoan biltegiak dimentsio murritzagoak zituen, eta paretak eta zorua argamasa hidraulikoarekin inpermeabilizatuta zeuden. Bigarren fasean handitze
|
lanak
egin ziren, eta murruak 35 kontrahormaz indartu zituzten, biltegia hutsik egotean lurraren bultzada eusteko asmoz. Bigarren lan honi dagozkio ura ateratzeko kutxatila eta barnera jaisteko eskailera.
|
|
|
Nekazaritzako traktore baten mantentze
|
lanak
egiteko urratsak
|
|
|
Gazteluko zerbitzari, administratzaile eta soldaduak izan ezik beste guztiak, jauregian bizi ziren hamaseiak bi gurdi eta mandoetan gauza gutxi batzuk eramanda abiatu ziren, jateko behar zituzten gauza guztiak aurretik eraman zituzten-eta. Lau bikoteek, Txomin eta Urraka barne, haurrak eta zerbitzariek ez zuten gerlarien beharrik, baina Xanek ez zien utzi eta bi zaldun eraman zituzten badaezpada, mandatuak edo mezulari
|
lanak
egiteko.
|
|
|
Otsoa eta Joanes nirekin bizi dira eta Burgosen gaudenean familiako jende gehiagorekin eta gonbidatuekin etxea txikia gelditzen ari da, nahiz eta gela asko izan. Beraiek soldata bat jasotzen dute, niretzat eta Juarroseko gerlarien kapitain
|
lanak
egiteagatik, baina etxe propio izatea merezi eta behar dute. Etxe bana lortu behar diet gure etxeetatik hurbil.
|
|
|
Bere lur propioetan eta animalietan gobernatzen zuen, emazteak etxean bertako martxan egiten zuen bitartean. Neguan, hain zuzen ere, kanpoko lanak ezinezkoak zirenean bestelako
|
lanak
egiten zituzten etxe barnean. Etxe hartan, besteetan bezala, etxeko konponketak, ehungintza, artilezko eta larruzko jantziak egiten zituzten.
|
|
|
Belar osagile emakume batek ukenduak eta edabeak egiten zituen. Errementari
|
lanak
egiten zituen beste batek, baina konponketa errazak baino ez zituen burutzen eta oihalgile batzuk baziren, baina arropa arruntak egiten zituzten. Beste langile espezializaturik ez zegoen apeza ez bazen.
|
|
|
Ezin nuen gehiago jasan. Aitaren laguntzaile aritu naiz azken urteotan, ia kapitainaren
|
lanak
egiten, baina ezin nuen Semeño jasan.
|
|
|
Jauna..., Azenari, ogia eta gazta puska jango ditut
|
lanak
egin bitartean.
|
|
|
badira listezakoak, beharrekoak (lanekoak), karra egitekoak... Eulali Bilbaok zioenez, egur
|
lanak
egiten dituzte: mokorrak ekarri, txondorrari" betegarri emon eta ikatz egiteko eukiten euezan Axpuruko abadeak", laster azalduko dena.
|
|
|
Tximiniatik jatekoaren bila datozenak Altzürukütik Orozkoraino aurkitzen dira; batzuek ozarki eta mehatxuka eskatzen dute (Cerquand 2017: 90 zb); noizbehinka, ostera, janariaren truke alorreko
|
lanak
eginez etxeko joritasuna bermatzen dute (Barbier 1931: 26), eta eskaini zitzaiena ordaintzeko egin zuten lana ikusia zuela erraten zuen Jutsiko emazte batek (Barandiaran 1962:
|
|
|
Laminek joritasuna eragiten zuten, haiekiko adiskidetasuna bortizki etena izan zen arte: " Lamina zaurituaren" bertsio batzuetan kebidetik zetorren laminak soro
|
lanak
egiten zituen etxekandereak ematen zion janariaren truke; baina senarrak zauritu ondoan peko errekara joan zen etxea (Barbier 1931: 26; Arnaudin 1966:
|
|
|
Eraman itzak berehala eta ez entretenitu bidean, e! Eta bukatutakoan, etorri segituan etxeko
|
lanak
egitera! Aditu?
|
|
|
Urte hartan, urriaren bukaera aldean, intxaurrak jada ontzen ari zirenean, igande goizerdi batean, Manexi eta herriko beste mutiko bati tokatzen zitzaien meza laguntzaile
|
lanak
egitea. Arrazoi harengatik, meza ordua baino minutu batzuk lehenago hantxe ziren Manex eta beste mutikoa, elizaren ondoan, edo hobeki esateko, apezaren etxe inguruan, zeren eta herri hartan, intxaurrik handienak eta goxoenak apezaren intxaurrondo batek ematen baitzituen.
|
|
|
Baina baserrian, ordea, beste giro oso ezberdin bat bizitzen ari ziren aldi berean: batzuk ukuiluan, hango
|
lanak
egiten; beste batzuk sukaldean, afaria prestatzen; eta gazteenak, etxebizitzan zehar, jostaketan.
|
|
|
Mirenek, hamaika urteko alaba, eskolako jantokian bazkaltzen zuen eta arratsaldeko eskolak hartzen zituen lau eta erdiak arte. Juan, senarra, lanera itzultzen zenean emakumeak etxeko
|
lanak
egiten zituen. Horrela egunero eta arratsetan afaria prestatu bitartean alabarekin izaten zen.
|
|
|
Lanean, bufeteko abokatuen artean azken lerrokoa zen, besteen zerbitzari, administratibo eta idazkariez aparte. Ordutegi txarra zuen, goizeko lanaz gain askotan astean zenbait alditan desorduetan eta berandu deitzen baitzioten presazko
|
lanak
egiteko. Behin baino gehiagotan lagun batekin lasterketa egitean mugikorrez deitzen zioten dena bertan behera utzita bulegora joateko.
|