|
2008
|
|
|
Zeren hiztegi orokor izenpean euskara erdara (edo euskara euskara) moldeko hiztegi bat espero zitekeen, berriki Euskaltzaindiak atera duen Orotariko Euskal Hiztegia bezalako zerbait. Baina 1920ko hamarkadan Euskaltzaindian egin ziren hiztegigintza
|
lanak
aztertuz, gaztelania euskara sarreradun hiztegia azaltzen da, hots, ez Tours-eko hiztegiaren antzeko zerbait baizik haren segida hain justu.
|
|
2009
|
|
|
Euskaltzaindia 1960an hasi zen euskal gramatika egiteko ahaleginean. Azaroko batzarrean esan zuen Luis Villasantek. Euskaltzaindiak bere gramatika bat egin bear leukeala?, proposamena onartu eta Villasanteri berari eskatu zioten lanaren ardura hartzeko, eta hurrengo hilabeteetako batzarretan Villasantek egindako
|
lanak
aztertu izan zituzten, baita oharrak egin ere, besteak beste Inazio Maria Etxaidek, Isidoro Fagoagak eta Eusebio Erkiagak. Baina lehen ahalegin hura bidean gelditu zen.
|
|
2012
|
|
|
Sarrionandiaren itzulpen
|
lanak
aztertu eta ezagutarazteaz gain, itzulpenak idazle bizkaitarraren obran izandako eragina zenbaterainokoa den erakusten ahaleginduko gara datozen orrialdeetan, baita haren obran itzulpena eta sorkuntza nola uztartzen diren azaltzen ere.
|
|
|
Touryren iritziz, itzulpenek leku jakin bat betetzen dute, ezer baino lehen, xede kulturako sistema sozial eta literarioetan, eta kokaleku horrek baldintzatzen ditu itzultzaileak erabiltzen dituen estrategiak. Hortik abiatuz, hiru urrats proposatzen ditu itzulpen
|
lanak
aztertzeko: lehenik, itzulpena xede kulturako sisteman kokatu behar da, sistema horretan duen onargarritasuna aztertzeko.
|
|
|
edo, translazio? gisa ikusten duen Sarrionandiaren
|
lanak
aztertzeko. Euskal itzulpengintzaren historian helburu desberdin askorekin, manipulatu?
|
|
|
Klasikoen itzulpenaz jardun dugu lehenago ere, Orixeren
|
lanak
aztertzean ez ezik, baita Zaitegi, Ibinagabeitia, Ametzaga eta beste hainbat itzultzaile aipatzean ere. Ekar ditzagun gurera Xabier Mendiguren Bereziarturen hitzak belaunaldi haren helburuak gogorarazteko:
|
|
|
euskal itzulpenaren historian Sarrionandia izan dela, salbuespenak salbuespen (Jon Miranderengan eta Gabriel Arestirengan aurkitu ditugun zenbait zantzu alde batera utzita), itzulpena modu postmoderno batean ulertu eta praktikatu duen lehen euskal itzultzailea. Hirugarren kapitulu honetan, bi hipotesi horiek frogatzen ahaleginduko gara Sarrionandiaren beraren
|
lanak
aztertuz. Kapituluaren lehen zatian, Sarrionandiak itzulpenaren inguruan egin dituen hausnarketak bilduko ditugu, itzulpenaren teoria postmodernoekin uztargarriak direla erakusteko.
|
|
|
Horrek, ordea, ez du lan honetan defendatu dugun ideia nagusia ahultzen: Sarrionandiaren lanetan itzulpen jarduna nola gauzatu den aztertzea izan dugu helburu, eta, haren
|
lanak
aztertuz, itzultzaile bizkaitarrak itzulpenaren inguruan harilkatu duen gogoetak itzulpenaren epistemologia postmoderno bati erantzuten diola frogatu dugula uste dugu. Zentzu horretan, Sarrionandiak defendatzen dituen hainbat ideia (itzulpenaren izaera birsortzailea, testuen irekitasun eta mugikortasuna, itzultzailearen rol aktiboa eta literaturaren sare egitura) guztiz berritzaileak gertatu dira euskal itzulpenaren historian, Sarrionandiaren aurreko itzultzaile gehienek itzulpenaren epistemologia modernoan oinarritutako diskurtsoa garatu baitute, bigarren kapituluan erakutsi nahi izan dugun bezala.
|
|
|
Berbaldia hitzezko interakzio bezala aztertu behar da. Koldo Mitxelenaren
|
lanak
aztertzeko, gainera, ezinbestekoa da hartzailearen eta norentzakoaren arteko bereizketa oso kontuan izatea, Mitxelenak argi baitzuen nori zuzentzen zitzaion; bere balizko irakurle potentziala zein zen bazekien eta honekin txandakatzen zituen bere zereginak, honekin bideratzen zuen interakziozko harremana eta ez hartzailearekin. Hartzailea, azken batean, hizkuntza kode jakin bataditzeko gaitasuna duen edonor da; norentzakoa, berriz, mezua igortzean esatariak gogoan duena eta bere komunikazioa baldintzatzen duena.
|
|
2016
|
|
|
Sortu, idatzi, oholtza gainera ekarri, hori dena egiten du Antton Lukuk, baina Letek hogeita hamar urte lehenago aipatzen zuen kanpoko lanen ezagutzeko behar hori konkretura eraman du eta Maiatz aldizkarian argitaratu zuen artikuluan, kanpoan ikusi zituen
|
lanak
aztertzen ditu, euskal antzerkiarekin parekatuz.
|
|
|
Zehazkiago, Euskal Herrian azken mende hauetan antzerkigintza nolakoa izan den aztertu dugu. Bigarrenik, autorea, Piarres Larzabal idazlearen bizia, engaiamenduak eta
|
lanak
aztertu ditugu. Ondoren, ekarpen teoriko batzuk jasoz, begirada berezia bota nahi izan diogu ekoizpen horri.
|