|
2002
|
|
|
Laneko Arriskuei Aurrea Hartzeko Legeak (1997), enpresen prebentzio zerbitzuek arriskuen ebaluazioa egiteko betebeharra jasotzen du (horietako bat psikosozialak), eta, Izagirreren iritziz, lehen urratsa da estresa eragiten duten faktoreak kontuan hartzen hasteko, psikosozialak eta buruko karga. Osalaneko adituak adierazi du datorren urtean
|
lan
osasuneko informazio sistema bat martxan jartzea aurreikusten dela, Sisal. Sistema informatiko zentralizatua Osasun Ministerioan, autonomia erkidego guztietara iritsiko litzatekeena, laneko osasunari eta istripuei buruzko oinarrizko datuekin, eta horietan arrisku psikosozialen ebaluazioa sartuko litzateke.
|
|
2006
|
|
|
Parteen herena 30 urtetik beherakoak dira. CCOO Antzemandako akatsen artean,
|
lan
osasuneko prestakuntza mediko eskasa eta sentsibilitate falta daudela nabarmendu du, lan ingurunea gaixotasun arriskua dagoela uste izateko. Era berean, indarrean dagoen Gizarte Segurantzaren sistemak prebentzio eraginik gabeko eredu konpontzaile eta kalte ordain baten alde egiten du, enpresaburuaren esku dagoen eritasun profesionalaren deklarazioarekin batera.
|
|
|
Berriki argitaratu den azterlan batek erakutsi duenez, besaurreak teklatuaren altuera berean egon daitezen ordenagailuko mahaiaren aurrean euskarri bat jartzea bezain neurri sinplea da zerbikaletako eta bizkarreko arazoak gutxitzen lagun dezake. Autoreek diotenez, «goiko gorputz adarretako eta lepoko giharretako eta hezurretako minak dira ordenagailuarekin lan egiteak gehien eragiten dituen
|
lan
osasuneko arazoak». Era berean, sagua eta teklatua erabiliz egindako ordu kopuru handia eta jarrera deserosoak faktore erabakigarriak direla adierazi dute.
|
|
2008
|
|
|
enpresako
|
lan
osasuneko unitateko fakultatiboak
|
|
2009
|
|
|
Europako Batasunak (EB) duela sei urte lanbide gaixotasunei buruzko gomendio bat eman zuen (2003/ 670/ EE), eta II. eranskinean laneko gaixotasuntzat jotzen da irakasleen ahots kordetan noduluak agertzea. Espainiako
|
lan
osasuneko instantzietan oraindik ez da gomendio hori jaso; hala ere, beste herrialde batzuek dagoeneko ekin diote lanari, irakasleak ahotsaren patologia kroniko batetik babesteko, eta galdutako ahotsa tratatzeko, hezteko eta berreskuratzeko baliabideak jarri dituzte eskura. EBren gomendioan neurri eredugarriak jaso ziren:
|
|
|
ESK-ko eta EILASeko
|
lan
osasuneko arduradunak
|
|
|
Amiantoarekin lan egin izanaren ondorioak pairatzen hasi dituzten euskal ontzioletako langile ohiak gero eta gehiago direla ohartarazi zuen atzo Euskadiko CCOOk. Uzkudunek, halaber, amiantoak eragindako gaixotasuna
|
lan
osasuneko erakundeen partetik aitortzeko, lan handia egin behar, dela esan zuen.
|
|
|
Urte erdi darama Araba, Bizkai eta Gipuzkoako langileen lan osasuna zaintzeko ardura nagusian, baina aurretik ere urte luzeak eman ditu Pilar Collantesek (Donostia, 1965)
|
lan
osasuneko ordezkari lanetan UGT Euskadin. 2014 urtera arteko estrategia prestatzea du datozen hilabeteetako zeregin nagusia.
|
|
2013
|
|
|
Osalan laneko segurtasun eta osasunerako euskal erakundeari aurrekontua %14, 87 jaitsi dio Jaurlaritzak; azken hiru urteetan jaitsiera hori %40 izan da. Murrizketa horien ondorioz, lan osasunerako erabiltzen den dirua «ezdeusa» dela esan du Leire Txakartegi
|
lan
osasuneko arduradunaren esanetan. Hego Euskal Herrian BPGaren %0, 02ra ez da iristen kopuru hori.
|
|
|
Erabaki horrek, «beste batzuen artean», ekarri zuen ELAk eta LABek Osalanen Kontseilu Nagusian parte hartzeari uztea. «Jaurlaritzak bere eskumenei uko egiten ziela pentsatu genuen, eta horrek
|
lan
osasuneko eredu propioa garatzeko orduan atzerakada handia zekarrela». Joan den ostegunean bildu zen Osalanen ohiz kanpoko kontseilua, eta dirua eskatzea onartu zuen, Jaurlaritzaren, Confebasken eta CCOO eta UGT sindikatuen botoekin.
|
|
|
Beste atzerapauso bat da gizarte babesaren euskal esparruan. Ontzat eman dute goitik behera porrot egin duen
|
lan
osasuneko eredu espainiarra». 2,75 milioi hiru urtean ELAren eta LABen beste kexua da lan osasuneko diruak erabiltzea gizarte eragileak «ezkutuan» finantzatzeko.
|
|
|
Ontzat eman dute goitik behera porrot egin duen lan osasuneko eredu espainiarra». 2,75 milioi hiru urtean ELAren eta LABen beste kexua da
|
lan
osasuneko diruak erabiltzea gizarte eragileak «ezkutuan» finantzatzeko. Haien datuek diotenez, aurten 725.414 euro banatuko dituzte Confebasken, CCOOren eta UGTren artean.
|
|
|
Haien datuen arabera, azken hiru urteotan 2,75 milioi euro erdi bana hartu dituzte alde batetik CCOO eta UGT sindikatuek eta bestetik Confebask eta hura osatzen duten hiru patronalek. Erakunde horiek guztiek gezurtatu egin dute
|
lan
osasuneko prebentzioko dirua beren burua finantzatzeko erabiltzen dutela. CCOOk, gainera, salatu izan du ELAk utzi egin duela Osalan baina ez ordea haren Espainiako baliokideak, INSLk; han parte hartzeagatik ELAk dirua jasotzen duela nabarmendu du CCOOk.
|
|
2015
|
|
|
Nafarroako aurreko Hezkuntza kontseilari Jose Iribasi helarazi zioten agiria. " Baina ez zion kasurik egin", azaldu du Steilas sindikatuko
|
lan
osasuneko arduradun Kepa Yecorak.
|
|
2018
|
|
|
b. Higiene industriala: langilearen osasunean arriskuak sortzeko eragina izan dezaketen agente fisiko, kimiko eta biologikoak aztertzen dituen
|
lan
osasuneko prebentzioko tresna. Horretarako, agente horiek neurtu eta arrisku maila aztertu du, neurri zuzentzaileak abian jarri eta osasuna zaindu.
|
|
2019
|
|
|
«Bizitza luzea izango da konpainien barruan, eta etorkizun hori kudeatzea funtsezkoa izango da etorkizunean», adierazi du Jaume Alemanyk, Etalentum en hedatze sortzaileak eta hedatze arduradunak, giza baliabideen arloko aholkularitza enpresa batek. Bizi itxaropen horrek, Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Antolakundeko (ELGA) herrialdeen artean bizi itxaropen handiena duen bigarren herrialdea garenez, agerian jartzen du biztanleria aktiboaren zahartzeari lehenbailehen ekiten hasteak duen garrantzia «lan egiteko modu berriak eta
|
lan
osasuneko eta lan osasuneko sistema berriak ekarriko ditu», adierazi du Laura Rosillok. Paradoxikoki, giza baliabideetako adituak azaltzen duenez, Espainia «gaztetasuna gurtzen» duen herrialdea da, eta korporazioen adinaren aurrean sentsibilizaziorik eza 50 urtetik gorakoentzako agertoki konplexua sortzen ari da.
|
|
|
«Bizitza luzea izango da konpainien barruan, eta etorkizun hori kudeatzea funtsezkoa izango da etorkizunean», adierazi du Jaume Alemanyk, Etalentum en hedatze sortzaileak eta hedatze arduradunak, giza baliabideen arloko aholkularitza enpresa batek. Bizi itxaropen horrek, Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Antolakundeko (ELGA) herrialdeen artean bizi itxaropen handiena duen bigarren herrialdea garenez, agerian jartzen du biztanleria aktiboaren zahartzeari lehenbailehen ekiten hasteak duen garrantzia «lan egiteko modu berriak eta lan osasuneko eta
|
lan
osasuneko sistema berriak ekarriko ditu», adierazi du Laura Rosillok. Paradoxikoki, giza baliabideetako adituak azaltzen duenez, Espainia «gaztetasuna gurtzen» duen herrialdea da, eta korporazioen adinaren aurrean sentsibilizaziorik eza 50 urtetik gorakoentzako agertoki konplexua sortzen ari da.
|
|
2021
|
|
|
CCOOko
|
lan
osasuneko arduradunak, Carmen Sesmak, CEN patronalari exijitu zion «zorroztasun handienarekin» betearaztea lan segurtasuneko araudia, eta nabarmendu zuen administrazioaren lana dela hori egiten dela ziurtatzea.
|
|
2022
|
|
|
gaitz psikosozialekiko kezka (edo kezkarik eza). Eta hori da ELA eta LAB sindikatuetako
|
lan
osasuneko arduradunek egiten duten salaketa. «Osasunaren Mundu Erakundeak zerbait onartzen duenean, eragina luzerakoa izaten da, zeren kasu honetan Espainiako Estatuak bere legedian sartu behar du aldaketa hori.
|
|
|
1299/ 2006 errege dekretuan egon behar da sartuta, eta, han ez badago, ezin da laneko gaixotasun gisa kontsideratu. Eta oraindik ez dute aldatu, eta luze gabe ez dute aldatuko», azpimarratu du Ibon Zubiela LABeko
|
lan
osasuneko arduradunak.
|
|
|
ELAk Bizkaian duen
|
lan
osasuneko arduradun Oskar Abadek dio «errotiko arazo estruktural baten aurrean» gaudela, eta OMEk sindrome hori laneko gaixotasunen zerrendan sartu izanak baduela bere garrantzia, zuzenean lotzen duelako gaitzaren jatorria lanarekin eta enpresarekin: «Arrisku psikosozialen ebaluazioa argudio zientifikoetan oinarrituta dago:
|
|
|
Atzoz geroztik, Hego Euskal Herrian barrualdeko lekurik gehien gehienetan ez da derrigorrezkoa maskara janztea. Lan munduan ere, oro har, ez da ezinbestekoa, baina enpresetako
|
lan
osasuneko prebentzio arduradunek neurriak har ditzakete, Espainiako Gobernuaren arabera. Osalan Laneko Segurtasun eta Osasunerako Euskal Erakundeak bat egin du, eta gogorarazi lan ingurunean «oro har» ez dela nahitaezkoa maskara erabiltzea.
|
|
|
Bero handiko garaia denez, aire girotua 27 gradutan jarri behar izateak eragin ditu orain arteko kezka gehienak ostalarien eta dendarien artean. Ohartarazi dutenez, neurri horrek talka egin dezake lantokietan gehienezko tenperatura finkatzen duen
|
lan
osasuneko araudiarekin. Horren arabera, bulegoko lanak egiten diren lantokietan gehienez 27 gradura igo daiteke tenperatura, baina 25era, berriz, «lan arinak» egiten diren lekuetan.
|
|
|
Zer dio Eusko Jaurlaritzak ardura berea izanik? Beti bezala, ezer ez», galdetu du LABeko
|
lan
osasuneko arduradun Inko Iriartek. ELAk ohar bidez adierazi duenez, administrazioak «mota guztietako irregulartasunak baimentzen ditu, inongo jarraipen zein kontrolik gabe».
|
|
|
«Obretako arriskuek koordinatzaile eta errekurtso prebentiboaren figura arautua exigitzen dituzte. Honela, inongo momentutan ezin zaio langile bati zapalgailu edo edozein gailu mugikorrera hurbiltzen utzi, horretarako daude figura hauek eta finkatutako
|
lan
osasuneko protokoloak. Araudiak argi dio patronalak guztiaren gainetik bermatu behar duela lan osasun sistema integralaren funtzionamendua eta bermeak eskaini.
|
|
|
Nafarroako Gobernuak sustatutako obra dela kontuan hartuta, «oraingoan, azalpen luze eta zabalak» espero dituela gaineratu dute, «akatsak azpimarratu eta ardurak argituko dituela. Behingoz, patronalari
|
lan
osasuneko betebeharrak betearaziko dizkiola», alegia.
|
|
2023
|
|
|
Asier Zubeldia enpresa batzordeko kidearen arabera,
|
lan
osasuneko prebentzio ordezkariak abisua eman eta zazpi egunera bertaratu zen Osalan. Horrez gain, Zubeldiak adierazi du Osalanek CAFekin soilik izan duela harremana.
|
|
|
Halaber, halako kreditu dira konkurtsoa adierazi ondoren zordunaren lanbideedo enpresa jardueraren ondorioz sortu diren lan kredituak. Halako kredituen artean daude kaleratzeen edo lan kontratuak azkentzearen ondoriozko kalte ordainak, bai eta
|
lan
osasuneko betebeharrak ez betetzeagatiko prestazioen gaineko errekarguak ere, epaileak lanbideedo enpresa jarduera bertan behera uztea erabaki arte, edo konkurtsoa amaitu dela adierazi arte.
|