|
2016
|
|
|
Baita ere ikusten da badagoela belaunaldi bat ereduan formatu dena eta gaur egun heldu bihurtzen ari dena:
|
lan
merkatuan sartzen eta familiak sortzen. Ikuskizun dago belaunaldi horrek zer egingo duen, zer jarrera eta portaera izango duen, nola biziko duen hizkuntzaren kontua.
|
|
2017
|
|
|
Beraz, 328/ 2003 eta 329/ 2003 dekretuak indarrean sartu zirenetik, enplegua sustatzeko politikak bost ardatzen inguruan antolatu dira: zailtasun handienak dituzten taldeak laneratzeko kontratu bat, emakumeak
|
lan
merkatuan sartzeari arreta berezia emanda; langileak berritzea eta horien enplegu baldintzak hobetzea; lana partekatzea (aparteko orduak desagerrarazteko subsidioak); lana eta familia bizitza bateragarri egiteko neurriak sustatzea; eta lanbide heziketako proiektuekin lotutako kontratuetarako diru laguntzak ematea (Zubero, 2010: 262).
|
|
|
–CVan argazkia jarri arren, akaso ez dira ohartuko, baina abizena jarriz gero, detektatzen dute pertsona hori ijitoa dela?, dio Nafarroako Ijitoen Idazkaritza Fundazioko enplegu koordinatzaileak. Haren esanetan, ijitoek beti sufritu izan dituzte estereotipoen eraginak gizarteko zenbait eremutan, tartean
|
lan
merkatura sartzeko orduan. –Krisiarekin aurreiritziak handitu diren edo ez, ez dakit, ez nuke jakingo esaten, baina orain oharkabean bezala pasatzen dira aurreiritzi horiek.
|
|
|
Ijitoen kolektiboaren barruan, zailtasun handienak dituztenekin lan egiten dute batik bat idazkaritzan, ikasketa maila baxuko gazteekin. . Ezin dut orokorrean hitz egin ijito guztien egoerari buruz, baina hemen azken urteotan ikusi duguna izan da
|
lan
merkatura sartzerik ez dutela lortzen?. Tejerok uste du, krisia hasi aurreko urteetan, horietako batzuek izango zutela zerbait aurkitzeko aukera, eta mantenduko zirela prestakuntza baxuko lanpostu horietan.
|
|
|
Hogei hitz aukeratu ditu egileak, alfabetoaren arabera A-tik Z-ra ordenatuta, beste horrenbeste gai jorratzeko: atzerrira joandakoak; berdintasunean krisiak nola eragin duen; dibertsitate falta edo zenbait kolektibok
|
lan
merkatuan sartzeko dituzten zailtasunak; ekintzailetza; finantzei lotutako engainuak; gazteen arazoak; hartzekodunen konkurtsoak eta enplegua erregulatzeko espedienteak; ikerketa eta garapenaren egoera; janari bankuak; kontsumoa; lanuzteak; mobbing a; nekazaritzaren etorkizuna; osasun arazoak; prekarietatea; Stop Kaleratzeak elkartea; teknologia aurrerapenek ekar dezaketena; unibertsitatea; xenof... Gai horietako bakoitzean, protagonista batek lehen pertsonan eskaintzen du bere lekukotasuna, eta ondoren kazetariaren erreportaje landua dator.
|
|
|
A-tik Z-ra, hogei hitz aukeratu ditut, horietako bakoitzarekin gai bat jorratzeko, urteotako laburpen moduan: atzerrira joandakoak; berdintasunean krisiak nola eragin duen; dibertsitate falta edo zenbait kolektibok
|
lan
merkatuan sartzeko dituzten zailtasunak; ekintzailetza; finantzei lotutako engainuak; gazteen arazoak; hartzekodun konkurtsoak eta enplegua erregulatzeko espedienteak; ikerketa eta garapenaren egoera; janari bankuak; kontsumoa; lanuzteak; mobbing a; nekazaritzaren etorkizuna; osasun arazoak; prekarietatea; Stop Kaleratzeak elkartea; teknologia aurrerapenek ekar dezaketena; unibertsitatea; xenofob...
|
|
|
Langabeen bizipenen parte. Enplegua galtzen dutenek nahiz oraindik
|
lan
merkatuan sartzea lortu ez dutenek sentitzen dute dolua. –Azken horiek nahi zuten helburua galtzen dute, ase gabeko desio batetik dator dolua?.
|
|
|
Suedian, berriz, errefi xiatuak ongietorriak izan ziren. Bi urtez, etxea, suedierazko eskolak eta
|
lan
merkatuan sartzeko
|
|
2020
|
|
|
Iraultza industrialaren ondoren, mobilizazio jarraituari esker, eta bi Mundu Gerren ondorioz, emakumeak
|
lan
merkatuan sartzen hasiko dira masiboki. Merkantilizazio prozesuan sartzeak independentzia ekonomikoa ahalbidetu izan die emakume askori, gizonekiko independentzia lortze bidean, hau da, desfamiliarizazioa lortze bidean, nahiz eta merkantilizazioak beste esklabotza mota bat sor dezakeen (ikerketa honetan jorratuko ez duguna).
|
|
|
Hego Euskal Herrian, enplegua sustatzeko politikak bost ardatzen inguruan antolatu dira, nahiz eta ikerketa honetarako bi diren nagusiki interesatzen zaizkigunak: zailtasun handienak dituzten taldeak laneratzeko kontratu bat, emakumeak
|
lan
merkatuan sartzeari arreta berezia emanda, eta lana eta familia bizitza bateragarri egiteko neurriak sustatzea. Bi ardatz hauen garapenak estatu edo ongizate erregimenaren familiarizazio maila ematen digu, hau da, gure erakunde publiko eta pribatuen sexismo maila:
|
|
|
Egon diren aldaketa nagusiak ez dira izan gizonen parte hartzea erabat handitu delako zaintza eta etxeko lanetan, baizik eta emakumeek, ahal dutenean, dohainik egiten zuten lana egiteari utzi diotelako (ikus II. kapitulua). Hortaz,
|
lan
merkatuan sartzen diren emakume batzuek bakarrik lor dezakete desfamiliarizazioa, zaintza eta etxeko lanak merkantilizatu ditzaketen neurrian,, zaintza kate globala, zabalduz.
|
|
|
kontzeptu horrek ez du lanen batuketa xinple bat iradokitzen, baizik eta egunean egiten ditugun jardueren konplexutasuna handitu. Ez da bakarrik emakumeak
|
lan
merkatuan sartzen direnean lan ez ordainduarekin jarraitzen dutela, baizik eta merkatuan bertan beste modu batean aritzen direla (kontratu partzialak, bilakaera ez da lineala eta metagarria gizonena bezala, etab.). Horrek eraginak dauzka pentsioetan, lanetik eratortzen diren eskubide eta prestazioetan, etab. Bestalde, eskubide sozio-politikoetan pentsatzen badugu, ez daukate denborarik parte hart... Eta hori oso zaila da kuantitatiboki neurtzea.
|
|
|
Ez du balio lan merkatuaren edozein eraldaketak, alabaina. Sekulako transformazioa izan da azken mende erdian emakume gehienak soldatapeko
|
lan
merkatura sartu izana, baina ez du balio izan soldata eta pentsio duinak bermatzeko. Kotizaziopeko pentsio eskubide zuzena ere oso meharra da oraindik emakume askorentzat.
|
|
|
Egoeraren argazki orokorra marraztu du Joseba Zalakain SIIS dokumentazio eta ikerketa zentroko zuzendariak: " Gosta Esping Andersen soziologoak askotan esaten du emakumea
|
lan
merkatura sartu izana dela ongizate estatuaren erronka handienetako bat. Kontua da emakumeak soldatapeko lanera atera direla, baina gizonok ez garela sartu etxera.
|
|
|
soldatarik gabe eta kontratu harremanik gabe". Haren hitzetan, familia tradizionalaren egitura aldatzearekin batera, moldatu egin da kapitalaren ituna ere, eta horrek berekin ekarri du emakumea
|
lan
merkatuan sartu ahala soldatak apaldu izana eta kontratuak ezegonkortu izana. " Orain, familiek bi soldata behar dituzte bizitzeko, eta zaintza lanetarako beste pertsona batzuk azpikontratatzen dira, horretarako gaitasun ekonomikoa dagoenean".
|
|
2023
|
|
|
Estatuak presentzia gehiegi zuelakoan, pribatizazioen bultzada eta norbanakoaren ekimenaren garrantzia azpimarratu ziren beste ezeren gainetik, eta honek sekulako oihartzuna izan zuen mundu zabalean. Azkenik, ereduaren krisia, emakumeak
|
lan
merkatura sartzen hasi baitziren eta honek zalantzan jarri baitzuen urrezko aroan martxan jarritako eredua.
|
|
|
SIGARi emandako erantzun formal batean, agentziak zera azpimarratu zuen, gogotik azpimarratu ere, PROMOTEri buruz: " [Z] uzeneko onura ekarri die 50.000 afganiar emakumeri; beharrezkoa zuten trebakuntza eta sostengua jaso dute emakumeen aferen defentsan parte hartzeko,
|
lan
merkatuan sartzeko eta beren negozioei ekiteko".
|
|
|
Brownek plataforma bat lortu zuen AEBko erdiko klaseko emakumeen etxeetara iristeko, bereziki
|
lan
merkatuan sartzen hasiak zirenen etxeetara. 1997az geroztik Cosmopolitan eko editorea izaki, sexu abenturetarako –sexu abentura heteronormatiboak betiere– grina erdigunean jartzen zuen feminismo amarrutsu baten alde egin zuen, baita sexualitate femeninoa modu inteligente batean" aurrera egiteko" erabiltzearen alde ere, berak ere halaxe jokatu zuenez gero.
|