|
2013
|
|
|
Erriak ez du euskerarik irakurtzen, ez popularrik ez eta bertzerik, ain ederki Orixe' k esan zuenez. Beaz alper
|
lan
ori utzite, obe dugu gere bidetik euskera goi mailatara iasotzen ekin, bakoitzak bere almenaren neurriak. Gero ere, literatura guztietan bezela, gurean idazlan garaiok izkera eta erria bera ere goraltxatuko dute?
|
|
|
Zentsura
|
lan
horrek, arretaz erreparatuz gero, laguntzen du ulertzen zergatik jokatu zuen Arruek N. Etxaniz edo Manuel Lekuonarekin jokatu zuen bezala.
|
|
|
Hitzaurreetan bertan ez da ageri aipamenik hitzaurrea hirugarren batek idazteko hautuaz. da itzultzailearen hautua edo nahia izatea
|
lan
hori literatur aditu bati eskatu izana.
|
|
2014
|
|
|
Euskaltzaindiak Iker eta Jagon sailen bidez egiten die aurre bere eginkizunei. Besteak beste, euskara sustatzea eta babestea dagokio Euskaltzaindiari eta
|
lan
hori Jagon Sailaren barneko Sustapen batzordeak hartzen du bere gain.
|
|
2015
|
|
|
Aldiz, 1939ko
|
lan
horretan bederen beste hitz hauen bokaletan ez dakar sudurkaritasun ikurrik:
|
|
|
Badakigu, Larzabal apeza, Hazparnera itzuli zelarik, presondegietako eremuetatik pasa ondoren, Hazparneko erretorea zen Mirandek itzultzen zituen antzerkiak lantzen zituela gazteekin. Itzulpen
|
lan
hori ez zen bakan egiten, Hegoaldean ere itzulpen franko argitaratuak izan ziren. Itzulpen lana usaiakoa izan zen hogeigarren mendearen lehen zati horretan.
|
|
|
Ikusi dugu antzerkia nahiko osasuntsu zegoela gerla bukatzean, alegia ideiak eta taldeak zeudela
|
lan
horretan, kultur eremu hori azkarra zela. Larzabal giro horri lotu zen.
|
|
|
kontsultatu dira eredu gisa, eta Hartsuagaren (2004b) jentilen akaberen gaineko mito aldaeren azterketa. Azken
|
lan
horretako teorizazio metodologikoan azaldutako kontakizunen transmisioaren gakoak ekarriko ditugu testura, labur, ahozko kontakizunak gure aztergai direlako, eta horiek, ahozkoak izateagatik, aldakortasunaren menpe daudelako, idatziz edo digitalki ezarri ezik. Nahiz eta gure helburua ez den mito baten formarik jatorrizkoena eta bere ibilbidea irudikatzea, baliagarri izango zaigu oinarri batzuk finko izateko.
|
|
2016
|
|
|
/ 1990eko abenduan Euskaldunon Egunkariako lehenengo zuzendari izendatu zuten. 1991 arte aritu zen
|
lan
horretan, ostera Argiara itzultzeko. 1994an astekariko zuzendari izendatu zuten eta lan horretan aritu zen 2002ra bitartean.
|
|
|
1991 arte aritu zen lan horretan, ostera Argiara itzultzeko. 1994an astekariko zuzendari izendatu zuten eta
|
lan
horretan aritu zen 2002ra bitartean. Euskal Autonomia Erkidegoko Euskararen Aholku Batzordeko kide izan zen urte askoan.
|
|
|
Erdal komunitatearen betebeharra. Eta
|
lan
horrek ez luke bakarrik gurea izan behar. Munduko demokrata guztiena baizik.
|
|
2017
|
|
|
Jakina denez, Julio Urkixo Euskaltzaindiaren sorrerako euskaltzain osoen laukotekoa zen (Resurrección María Azkue, Arturo Campión eta Luis Eleizalderekin batera, Oñatiko sorrera batzarrean izendaturik); Pedro Lardizabal 1919ko urriaren 26ko batzarrean hautatu zuten euskaltzain urgazle, eta, Ziburun jaioa izan arren, hasieratik agertzen da gipuzkoarren artean, Segurako jatorriagatik. Gogorarazi behar da Euskaltzaindiaren lehen batzar horietan garrantzi berezia izan zutela euskal aldizkariek, eta hain zuzen horietako baten izenari lotuta agertzen da Lardizabal, Jesus, en Biotzaren Deya aldizkariaren lehenengo zuzendaria eta arduraduna izan baitzen 1917tik 1920ra, seguruenik hain zuzen
|
lan
horren zigor gisa Burgosera erbesteratu zuten arte, abertzaletasuna bultzatzen zuelakoan edo.
|
|
2018
|
|
|
Metodologia bera Ipar Euskal Herriko herri guziei aplikatua izan zaie. Bi urteko
|
lan
horretan, abantzu 12 000 leku izen tratatuak izan dira. Toponimo bakoitzarentzat bildu diren aldaerak Euskaltzaindiaren Euskal Corpus Onomastikoa (ECO) datutegian gordeak izan dira.
|
|
|
" Entre cuento y poesa se canta o narra a los niños las gracias de las cuatro estaciones del año, primavera, verano, etc. Autorizable", dio espedienteak. Bada, zein da
|
lan
hori zentsura prozesura aurkeztu izanaren arrazoia. Espedienteari loturiko gutunean dago erantzuna:
|
|
|
Frankismoaren lehen urteetan autoreak berak itzuli behar zuen, puntarik puntara, bere euskarazko lana. Euskaraz zekiten zentsoreak jarri zituztenean" kendu" zitzaien
|
lan
hori.
|
|
|
Bi testu horiekin batera Euskaltzaindiari eskatutako itzulpena ere bada; izan ere, Euskaltzaindiak egiten zuen arbitraje lana hainbatetan. Aita Madinak egin omen zuen
|
lan
hori kasu honetan, eta ez dakigu zenbateraino eragin zuen itzulpenak berak zentsura agenteen argitan; baina, gure ustez, itzulpen hori laguntzen duen gutunak du indar handiagoa, honelaxe baitio Faustino Ramos Diezek Ministerio de Informacion y Turismoko Bizkaiko delegaziotik:
|
|
|
5 Laburbilduaz,
|
lan
horretan egin genuen, lehenengoz, soziologoak forma sinbolikoen azterketarako proposatzen zituenen egokitzapena. Bertzeak bertze," forma sinboliko" eta" baliabide sinboliko" kontzeptuen arteko aldeak definitu genituen (2015:
|
|
|
Beñat Sarasola: Artaziak 2000 urteko
|
lan
horretatik ere beste fragmentu bat irakurriko du Joseba Intxaustik, idazle eta Jakin aldizkariko zuzendari ohiak.
|
|
|
Euskal literaturaren deskripziorako, zentsurak eragindako moldatze gaiztoaren deskripziorako, guztiz beharrezko den oinarrizko lana egina dugu hor. Esango genuke hortik abiatzen direla, 1995eko
|
lan
horretatik, 1998an, 2000.ean idatzitako zenbait liburu guztiz oinarrizkoak direnak zentsura frankistak euskal literaturari eta euskal kulturari orokorrean eragindako errepresioaz.
|
|
|
Dena den, frankismoan, zentsura aparatu bat da, hola deitzen zitzaion. Zentsura kontzeptua 60ko hamarkada arte bakarrik existitu da beraien hizkuntzan, zeren, 1966 urtean Fragaren legea indarrean jarri zenean, horri ez zitzaion zentsura deitzen, baizik bestela, eta
|
lan
hori egiten zutenak lectores ziren, hau da, guk zentsura deitzen geniona lectorado zen. Eta horrek aparatu bat osatzen zuen:
|
|
2019
|
|
|
Hor beste aldagai bat izan daiteke dialektodunak/ euskalkidunak diren aktoreak. Euskalkiduna baldin bada, baliabide hori ere badu, nolabait ere, sortze
|
lan
horretan, baina ez badu, zalantzak izan ditzake...
|
|
|
Baina gero ikusten dutenean lan hau egiteak haien sinesgarritasunean sekulako saltoak emateko aukera ematen diela, orduan taldekide bezala hartzen zaituzte. Hor lana egin behar da, sekulako lana dago kontzientzia
|
lan
hori egiteko. Orain gertatu zaigu etorri dela krisialdia, eta nik azkeneko zazpi zortzi urteetan ez dut antzerkirik egiten.
|
|
|
Antzerkia normalean honela egiten da: itzultzaileak edo idazleak etxeko epelean egiten du bere bertsioa, jakin gabe oso ondo pertsonaiak nolakoak izango diren, eszenak nola muntatuko diren, intentzioei zer ikuspuntu emango zaien... eta orduan, etxean ari zarenean ordenagailu aurrean, hartzen dituzu erabaki batzuk hori da bakarkako lana, eta gero
|
lan
hori konpartitu behar duzu talde batekin. Eta taldean daude zuzendaria, daude aktoreak, teknikariak gero.
|
|
|
Eszenan gauzak hazten doazen neurrian, aukera eman testuari ere, egokitzen joateko, ez? Eta aktoreari erraztu
|
lan
hori, ez dadila izan gorputzarekin gauza bat esaten duela eta... zeren hor disoziazio bat datorkio aktoreari: gorputzarekin esaten du gauza bat eta ahoarekin beste bat, eta interpretazioa oso zurruna izaten da modu horretara.
|
|
|
Zeren hizketan ari garenean, beti irudi batzuen gainean ari gara eraikitzen gure diskurtsoa. Eta, askotan, testua buruz ikasita daukagunean, ez bada
|
lan
hori egiten irudiekin. Kontua da kontrako bidea egitea, hau da, modu naturalean egiten duguna deszifratu eta testua eraikitzea artifizialtasunetik sinesgarritasunera joateko.
|
|
2020
|
|
|
batzuetan lan hori joriagoa izan da, orduak eskatu ditu, eta beste batzuetan erritmoa ere apaldu eta moteldu da pixka bat. Kontuan izan behar da batzordea osatzen dugun kideok kanpoan egiten dugula lan, ez Euskaltzaindian, eta kanpoan egiten den
|
lan
horren aztergaia gramatika bada ere, ezin izan dugula zenbaitetan nahi genukeen adina ordu sartu egitasmo honetan. Bestetik, urte luze hauetan batzordea bera asko aldatu da:
|
|
|
Ikusten denez, 1980ko hamarkadan hasi eta ondoko urteetan ere segitu du lanean batzordeak, gorabeherekin, jakina: batzuetan
|
lan
hori joriagoa izan da, orduak eskatu ditu, eta beste batzuetan erritmoa ere apaldu eta moteldu da pixka bat. Kontuan izan behar da batzordea osatzen dugun kideok kanpoan egiten dugula lan, ez Euskaltzaindian, eta kanpoan egiten den lan horren aztergaia gramatika bada ere, ezin izan dugula zenbaitetan nahi genukeen adina ordu sartu egitasmo honetan.
|
|
2021
|
|
|
Sakoneko
|
lan
horren ardura," bai edukiei buruz bai idatzizko zein ahozko probei eta antolaketa arauei buruz, erakunde sozial eta adituez osatutako batzorde zientifiko bati emana zaio gaur egun" (MI, MCC eta MEER 2016: 66).
|
|
|
Miren Agur Meabe (Lekeitio, 1962) poetak Irakasle eta Euskal Filologia ikasketak egin zituen, eta irakaskuntzan nahiz testuliburugintzan aritu da, bai eta Giltza Edebe argitaletxeko zuzendaritzan 1992tik aurrera, nahiz eta badiren urteak
|
lan
hori utzi zuela. Euskaltzain osoa da 2022az geroztik eta tarteka itzulpenak ere egiten ditu.
|
|
2022
|
|
|
Isa Castillo Etxanok eta Iratxe Retolazak (2013) koordinatutako Genero ariketak. Feminismoaren subjektuak lanak transexualitatearen gaia erdigunean jarri zuen, Amaia Aimar Elosegiren (Moio) agur gutunarekin hasten den
|
lan
horretan genero performatibitateak dakarren hutsaltasun guztiak nabarmenduz. Lan akademiko horiek guztiak, literatur lan disidenteekin eta gizarte ekintzaile sozialen lanarekin batera, bidea eraikitzen joan ziren 2019an Moio argitaratzeko.
|
|
|
Testu genero horren funtzioa ondoren garatuta aurkeztuko den artikuluaren edukiei buruzko informazio pertinentea ematea da, irakurleak erabaki dezan artikulu osoa irakurri ala ez (APA 2020; Tseng 2011). Gai jakin bati buruzko literatura zientifikoa irakurri behar duen ikertzaileak beharrezkoa du aurkitzen duen guztiaren artean bere interesekoak izan daitezkeenak diskriminatzea, eta galbahe
|
lan
hori egiten du lan horietako bakoitzaren laburpenak. Beraz, garrantzitsua da aztertzen ari garen testu generoaren zertarakoa argi izatea.
|
|
2023
|
|
|
Hori ikusita, baserrian bizi zeneko pasadizoak apuntatzen has zedin eskatu nion. Idaztea nekagarriagoa egiten zaio, ordea, ez baitu
|
lan
hori euskaraz nola egiten den ikasteko aukerarik izan, eta horrek zalantza eta ezinegona sortzen dizkio, ulertzekoa denez. Halere, zorionez, berak ere badu koaderno bat, gutxitan ireki ahal izan dudana.
|
|
|
Eta lorpen horretarako abian jarri zituzten ekimenen artean aipagarrienetako bat honako hau izan zen: Foru Diputazioari euskararen irakaskuntza bultzatzeko eskaera egitea eta, bereziki, maisu maistrak
|
lan
horretarako ongi prestatzeko baliabide gisa, Euskara katedrak sortzea Irakasle Eskolan eta Institutuan (Erize 1997: 480).
|
|
|
Atal honetan beste ikuspegi batetik heltzen zaio sormenaren, itzulpenaren eta autoitzulpenaren gaiari. Eremu urriko hizkuntza batean idaztea hautatzen duen idazleak hautu kontzientea egiten du, eta
|
lan
horren balizko zabalkundearen aurrean ere erabakiak hartzen ditu. Ildo horretatik, Bernardo Atxagak honako hau esaten digu:
|
|
|
Programan bertan proposamen zehatza egitea ongi legoke, jarraipen hori egin ahal izateko". Beraz, hurrengo aplikazioetarako
|
lan
hori egiteke geratu da.
|