|
2008
|
|
|
Beraz, Hezkuntza Sailari gure kolektiboak egindako eskaerei jaramon egin diezaiela, eta benetako hartu eman baten bidez gure
|
lan
baldintzak hobe ditzala eskatzen diogu, Heziketa Berezian inolako mozketarik gabe beharrak aztertu eta betetzeko.
|
|
|
Horiexek dira Bizkaian prostituzioan diharduten pertsonen bezeroen ezaugarri nagusiak, Askabide elkarteak egindako Bizkaiko prostituzioaren bezeroen profila ikerlanaren arabera. 1985etik prostituzioan diharduten pertsonen bizi eta
|
lan
baldintzak hobetzen saiatu da Askabide, baina horretarako, bezeroekin lan egitea ezinbestekoa dela ohartu dira. Hartara, ikerlanak informazio erabilgarria ematen die, prostitutek bezeroekin izandako arazoei dagokienez batik bat.
|
|
|
Langileen
|
lan
baldintzak hobetzea helburu nagusia duen arren, ELAk «iritzi sozialak eta politikoak ere» dituela gogorarazi zien idazkari nagusi berriak Bilbon bildutako ordezkariei. Subiranotasunaren aldeko sindikatua direla nabarmendu eta «bide horretan aurrera egiteko» prest daudela berretsi zuen.
|
|
|
Krisiaren erantzukizun osoa patronalak eta gobernuek dutela uste du Muñoak, eta garai hauetan ere
|
lan
baldintzak hobetzeko ardura dutela sindikatuek. LABekin elkarlanean aritzeko prest dago.
|
|
2009
|
|
|
Oso zaila da, batik bat lege aldetik zer egin behar den asmatzea». Prostituzioaren inguruan eztabaida eta arazo ugari ikusten ditu Amaia Lasherasek, Aukera elkarteko zuzendariak, baina jarduera horretan ari direnen
|
lan
baldintzak hobetzeko konponbide posible bat aurreratu du: prostitutek kooperatibak osatu lituzkete.
|
|
|
Nafarroako Medikuen Eskolak eta Medikuen Sindikatuak akordioa egin zuten abenduan, profesional horien
|
lan
baldintzak hobetze aldera. Langileak eta herritarrak, gaixoak, defendatu nahi dituzte hitzarmen horren bitartez.
|
|
|
Legez besteko proprosamena eraman zuten Eusko Legebiltzarrera. Sektoreko langileen
|
lan
baldintzak hobetzea sustatzearen aldeko zuzenketa onartu zuen legebiltzarrak, 2008ko urriaren 29an.
|
|
|
Tim Berners Leek 89an bere saileko arduradunari erakutsitako proposamen hark CERNko ikerlarien
|
lan
baldintzak hobetzeko asmoa zuen; zentroko ordenagailuak elkarren artean konektatuz zientzialarien arteko komunikazioa erraztu eta horiek sortutako dokumentazio kopuru handia hobeto kudeatzeko aukera emango zuen proiektu baten ideia nagusiak azaltzen baizituen. Berners Leek bere nagusiaren oniritzia jaso, eta proiektuari ekin zion berehala.
|
|
|
Casadok gogorarazi nahi izan zuen Euskadi dela elkarrizketa sozialik ez dagoen Espainiako parte bakarra. Bestetik, gaineratu zuen batasun sindikalik gabe zaila dela aurrera egitea eta lorpenak egitea
|
lan
baldintzak hobetu daitezen. Sindikatuek Frantzian egindakoa azpimarratu zuen:
|
|
|
Gero hasi ziren bakarren batzuk sestantearekin meridianoa eta hartzen?. Teknologiak aurrerapen asko ekarri ditu eta horri esker
|
lan
baldintzak hobetuz joan dira.
|
|
|
Agintariek nabarmendu dute, haatik, ahalegin handiak egiten dituztela ikatz meatzarien
|
lan
baldintzak hobetzeko. Hala, datu ofizialen arabera, istripuak eta haietan bizia galtzen dutenen kopuruak gutxituz doaz urte batetik bestera.
|
|
2011
|
|
|
Prestakuntza hori, gainera, beren poltsikotik ordaindu behar dute. Hori ordaintzea, ordea, benetako erronka da haientzat, gehienek jardun erdiz edo orduka egiten baitute lan.Langile horien
|
lan
baldintzak hobetzeko eskatu du Handik kolektiboak, eta lanpostuak egonkorragoak izateko. Izan ere, ez zaie bidezkoa iruditzen, besteak beste, sei urteren ostean langile horiei kontratua etetea.
|
|
|
«Guztiarekin ere, gu berriz ere joango gara, eskaerak bete ditzaten». Egipto greba giro batean dago, garraioan, irakaskuntzan, industrian; langileek soldatak igotzea nahi dute, eta
|
lan
baldintzak hobetzea, hainbat urtetan ahaztuta egon ondoren.
|
|
2013
|
|
|
ELAk ere kritikatu du Adegiren ekinbidea. Sindikatuaren ustez, Rodriguezek egindako ekarpenak «erabakigarriak» izan dira zentro horietako langileen
|
lan
baldintzak hobetzeko, eta, beraz, «zentzugabea» da bere kontrako salaketa. Rodriguezen jardunari esker «lan baldintza duinak» ezarri direla uste du sindikatuak, eta jokabide hori bera «sektore gehiagotara zabaltzea» gustatuko litzaiokeela jakinarazi du.
|
|
2014
|
|
|
Laurehun pertsonak lan egiten dute Elorrioko plataforma logistikoan, eta, Madariagaren esanetan, bi helburu nagusi izan ditu automatizazioak. Alde batetik, barne eraginkortasuna hobetzea, eta, bestetik,
|
lan
baldintzak hobetzea, eskuz prestatzeak eskatzen duen ahalegin fisikoa gutxitu egingo baita. Lantegia automatizatu aurretik prestatzaileek egunean 8.000 kiloren zamalanak egiten zituzten, orain horren %30 Batez beste 15 urtetik gorako antzinatasuna dute langileek, eta erretiro adinetik gertu daude asko.
|
|
2015
|
|
|
Ehunka lagun bildu ziren atzo eguerdian Bilbon, Osakidetzako
|
lan
baldintzak hobetzeko eskatzeko. Kalitatezko Osakidetza baten alde.
|
|
|
Arrisku horiek etxeko lanen erregulazioan egon lukete, eta ez daude.Nola hobetu daiteke sektorearen egoera. Emakume horien lan baldintzak agerikoak egin behar dira, eta etxeko lanak lan duintzat hartzen hasi. Lan duinak ez diren bitartean, ez dira
|
lan
baldintzak hobetuko, eta, batez ere, sektore horretako langileak beste sektoreetan nahi ez dituzten pertsonak izango dira. Beste alde batetik, atzerritarren legea malgutu egin litzateke.
|
|
2016
|
|
|
Bat: enpresak
|
lan
baldintzak hobetu ditzala. Eta bi:
|
|
|
Eta, hain zuzen ere, gisakoengatik ebatzi zuen epaitegiak museoko lantaldearen parte zirela kaleratutako langile haiek ere.Lehiaketa publikoetako pleguak dira giltzetariko bat. Orain arte lehiaketa publikoan ezarritako baldintzak aipatu ditu, adibidez, Manpower Group Solutions enpresak Bilboko Arte Ederren Museoan dituen langileen
|
lan
baldintzak hobetzeari uko egiteko. Diotenez, Bilboko Udalak, Bizkaiko Foru Aldundiak eta Eusko Jaurlaritzak ezarritako irizpide eta aurrekontuekin ezinezko zaio langileen baldintzak hobetzea.
|
|
|
langileak prekarizatzea eta familiak pobretzea». Hala, antzeko egoeran dauden kolektiboak
|
lan
baldintzak hobetzeko borrokan hastera animatu zituzten.Senideei eta lankideei ez ezik, eskerrak eman zizkieten bilbotarrei, babesa eman dietenei, sektoreko lankideei, haien berri eman duten komunikabideei eta ELA eta LABeko kideei. «Guztiok lortu dugu nahi genuena:
|
|
2017
|
|
|
Jakina, ez dago gaian aditua izan beharrik susmatzeko halako lanek ezin konponduzko kalteak eragingo lituzketela ingurunean: ...ipuzkoako Foru Aldundiak eta ENBA eta EHNE sindikatuek hainbat itxaropen sortu dituzte artzainen eta abeltzainen sektorean, ez baitiete ohartarazi litekeena zela lege eragozpenak izatea pistak egiteko, eta, proiektua onartzeko prozesuan elkarte kontserbazionistek salatu dutelarik legea urratu dela, orain kontserbazionistak egin nahi dituzte pistak ezin egitearen erantzule.Abeltzainen eta artzainen
|
lan
baldintzak hobetzearen alde nago erabat, eta uste dut oso garrantzitsua dela lehen sektorea sustatzea eta hari laguntzea. Baina ez da ahaztu behar Aralar, batik bat, parke natural bat dela, kontserbazio bereziko eremu bat eta Europako Natura Sarearen parte bat, eta hura kontserbatzea lehenetsi behar dela.
|
|
2019
|
|
|
Iragan ikasturtean, Gipuzkoako beharginek hartu zuten borrokarako lekukoa, eta 80 bat greba egun egin dituzte. Erabiltzaileei zerbitzu egokiak eskaini ahal izateko,
|
lan
baldintzak hobetzea eskatzen dute langileek, orain ez baita hori bermatzen, haien ustetan. Testuinguru nahasi horretan iritsi da Eusko Jaurlaritzak onartu duen zahar etxeetako dekretu berria, eta hautsak are gehiago harrotu ditu.Uztailaren 30ean onartu zuten dekretuak arautzen ditu zahar etxeek bete beharreko eskakizun materialak, funtzionalak, eta langileen arlokoak.
|
|
|
Antolamendu arazo batzuk daude?. Telletxearen arabera, langileen batzordeak ondo ikusten du egokitzapena, betiere langileen
|
lan
baldintzak hobetzen diren neurrian.2017an sinatu zuten lan hitzarmena LABek, UGTk eta CCOOk: metalgintzako hitzarmenaren gainetik soldatak igotzea lortu arren,, oraindik hobetzeko asko?
|
|
2020
|
|
|
ELAko idazkari nagusiak erantzun egin dio Iñigo Urkulluk bidalitako eskutitzari, eta «gezurretan» ibiltzea leporatu dio. Gogoratu du baduela gutxieneko soldata eta pentsioak hobetzeko eskuduntza, besteak beste legebiltzarreko zerbitzu juridikoak horrela esan zutelako, eta jende askoren
|
lan
baldintzak hobetu ditzakeela: «Bera baita Euskal Herriko enplegatzailerik onena».
|
|
|
Gatazka hasi zenetik, langileen
|
lan
baldintzak hobetzeko neurri bakar bat egon da, baina herabea izan zen, eta herrena: iazko azaroaren 8an soldaten gaineko itun bat hitzartu zuen UGTk enpresekin, baina langileen ordezkaritzaren %10 besterik ez du sindikatu horrek, eta beste sindikatuek ez zuten ontzat jo.
|
|
|
«Langileen borroka babesteko egin dut nik bat greba deialdiarekin, eta lan hitzarmenak eta
|
lan
baldintzak hobetzeko. Umeentzako zerbitzua eskaintzen duen zentro batean aritzen naiz lanean, eta, bertako langile gehienok greba egin dugunez, itxi egin dugu zentroa».
|
|
2021
|
|
|
Horrelako lan baldintzak dituztenen egoera nabarmen hobetu behar da, jakina. Arabako Foru Aldundiak aspaldi erabaki zuen baldintza duinak ez zituzten egoitzekin hitzarmenik ez egitea, eta
|
lan
baldintzak hobetzeko hitzarmen bat duten egoitzekin soilik adostuko zituela plazak. Egoitza pribatuetan akordio bat lortzen eta bultzatzen saiatzen ari gara.
|
|
|
Beira biltzaileek
|
lan
baldintzak hobetu dituzte, eta Mercedesen, «kalte ordain duinak» lortu dituzte
|
|
|
Baionako Suprefeturaren aitzinean 200 langile eta ikasletik gora elkartu zen, eta manifestazioa egin zuten herriko etxeraino, Akademia Ikuskaritzak Baionan duen egoitzatik pasatuz. Lansariak emendatzea, postuak atxikitzea eta
|
lan
baldintzak hobetzea eskatu zituzten.
|
|
|
Jarrera horrek atxikimendu tsunami bat eragin zuen, eta lau milioi langile baino gehiago dira jada bide bera hartu duten langileak munduko estatu neoliberalenean. Ekimen horrekin ez da eskatzen
|
lan
baldintzak hobetzea; aitzitik, lan egiteko aukerari uko egiten zaio, bizi itxaropen duinik ez dagoelako.
|
|
|
Berehala hartu beharreko bost neurri zerrendatu zituen Elizaldek: etxe laguntzaileen
|
lan
baldintzen hobetzea, besteak beste, 28 orduko lanaldiarentzat gutxieneko lansaria bermatuz; gutxieneko errenta bermatzea 18 urte artekoentzat; etxebizitzaren egoerari konponbidea ematea, azpimarratuz instituzioaren ardura dela denentzat eskuragarri izatea; bakartutako adingabekoen harrera denentzat bera izatea, edonongoak izanik ere; turismo iraunkorraren Europako itunarekin bat egitea.... Lasserrek erantzun zion bistakoa dela eztabaidak izanen dituztela, baina prest agertu zen elkarlanean aritzeko.
|
|
|
Laneko ibilgailuen ukaitea aitzinamendua litzaioke Massondori. Lanaren dorpetasunari ihardukitzeko,
|
lan
baldintzen hobetzea ere funtsezkoa da.
|
|
|
Euskararen Agenda Estrategikoaren aurkezpenaz hitz egin zuen atzo Bingen Zupiria Eusko Jaurlaritzako bozeramaile eta Kultura eta Hizkuntza Politikako sailburuak. Hamaika Telebistak eginiko elkarrizketa batean, nabarmendu zuen «ahalegin handi bat» egin dutela euskaltegiekin, bereziki pribatuekin, «irakasleen
|
lan
baldintzak hobetzeko eta helduen ikasketak doakoak izan daitezen».
|
|
|
LAB sindikatuaren hitzetan ere, emakumeek egiten dituzten lanek «sostengatzen» dituzte bizitzak, eta hori salatu eta ikusarazteko egin dute grebarako deialdia astelehenerako. Sektore feminizatuetan
|
lan
baldintzak hobe daitezela eskatuko dute; LABen ustez, horrek ekarriko bailuke jarduera horien zinezko aitortza.
|
|
|
Hiru helburu nagusirekin sortu zuten: txapelketa gehiago jokatzea,
|
lan
baldintzak hobetzea eta euren buruaren jabe izatea. Asmo hirukoitz hori oinarri hartuta, beste pauso bat eman dute, eta estreinakoz binakako txapelketa egingo dute.
|
|
|
Kasu honetan, gainera, eta pilotarien
|
lan
baldintzak hobetze aldera, beste urrats bat egingo dute. «Txapelketak iraun bitartean, pilotariek soldata bat jasoko dute».
|
|
|
«Erdigunean jarri nahi dugu zerbitzu publiko hobeak garatzeko premia». Azpimarratu dute osasun langileen alorrean, zaintzan eta hezkuntzan dagoela behar hori, eta horietan diharduten langileen
|
lan
baldintzak hobetzea galdegin dute: «Hobekuntza horiek aldarrikatzen dituzte zerbitzuetako langileek ere, batez ere emakumeek, eta, askotan, emakume migratuek.
|
|
|
Txapelketa gehiagotan aritzea,
|
lan
baldintzak hobetzea eta zeuen buruaren jabe izatea dira egin zenituzten aldarrikapenak.
|
|
|
Estatuaren agindupean egotea da bere lanaren izaera; behintzat, Estatuak klase nagusiaren interesei erantzuten jarraitzen dien bitartean. Sindikatzea funtzionala egingo zaie gehiegikerietatik babesteko, eta euren karreran aurrera egiteko; are gehiago, soldatak eta
|
lan
baldintza hobetzeen alde mobilizazioetan parte har dezakete; beste edozein sindikatuk bezala. Frantziaren kasuan, esaterako, duela urte askotatik hona polizien zati handi batek lan baldintza ederrak dituzten eta kontratu laboralak dituzten sindikatuetakoak dira.
|
|
|
Castillo landa eremuko irakasle bat da, bai eta buruzagi sindikala ere, irakasle publikoen sindikatua zatitu ondorengo fakzioetako baten ordezkari. 2017an egin zen ezagun, soldatak eta
|
lan
baldintzak hobetzearen alde Perun antolatu zuten irakasle greba bateko buru izan baitzen. Fowksek dioenez, ezker erradikalaren ordezkari da Castillo, eta prentsa aparaturik apenas darabilen:
|
|
|
Zuzenbidea ikasi eta euskara irakasle aritu ondoren, Kazetaritzan matrikulatzea erabaki zuen, baina irakasle euskaldunak behar zirela eta, lanean hasi zen han, kazetarigaiei Zuzenbide Politikoa irakasten. «Batzar piloa eta greba politiko eta sindikalak egiten ziren irakasleen
|
lan
baldintzak hobetzeko. Sartu eta hiruzpalau urtera, soldata bikoiztu egin zen, borroka asko egon zirelako».
|
|
|
Aspaldi du eskubideok gure zain daudela, ilunpe horretatik noiz libratuko. Horregatik eratu dugu Lanartea, gure
|
lan
baldintzak hobetzeko ez ezik, eskubideok ere gure gain hartzeko, euskararen langile profesionalaren duintasun moral, ekonomiko eta soziala aldarrikatuz.
|
|
2022
|
|
|
Greban dauden Guggenheimeko garbitzaileek haien
|
lan
baldintzak hobetzearen alde egitera deitu dituzte museoa diruz babesten duten erakundeak. Jaurlaritzako Enplegu Saila prest agertu da auzian artekari izateko, eta garbitzaileek onartu egin dute; baina ikusteko dago zer erantzuten duen Ferrovial garbiketa azpikontrata daraman enpresak.
|
|
|
Zortzi hilabete dira Guggenheim museoko garbitzaileen gehiengoak grebara jo zuela bere
|
lan
baldintzak hobetzeko. Lanaldi osoa dutenen oinarrizko soldata ez da 1.000 eurora iristen, eta lanaldi murriztua dutenena 600 eurokoa da.
|
|
|
Eragileek izenpetutako mozioan, bestalde, salatu dute «bizi mailaren apaltze ekonomikoak, lanaren baitako nekeziaren areagotzeak eta lagundutako publikoaren egoeraren hondatzeak» sektoreko langileen zailtasunak areagotu dituela. Hala, lansarien emendatzea,
|
lan
baldintzen hobetzeko eragile guztien arteko hausnarketa sakona egitea, eta publiko lagunduaren araberako langile kopuruen indartzea eskatu dute.
|
|
|
ELAk, LABek, CCOOk, UGTk eta ESK-k bat egin dute eskaeran. Esan dute ahaleginak egin dituztela elkarrizketa mahaia irekitzeko eta negoziatzeko, baina, haien iritziz, «Petronorrek eta azpikontratetako arduradunek ez dituzte langileen
|
lan
baldintzak hobetu nahi». Sindikatuek azpikontrataturiko langile guztien lan baldintzak erregularizatzeko balioko duen kontratu lotesle bat nahi dute.
|
|
|
ELAk, LABek, CCOOk, UGTk eta ESK-k bat egin dute eskaeran. Azaldu dutenez, elkarrizketa mahaia batzeko ahalegina egin dute, baina, haien iritziz, «Petronorrek eta azpikontratetako arduradunek ez dituzte langileen
|
lan
baldintzak hobetu nahi». Azken urtea gatazkatsua izan da findegian.
|
|
|
Azkenik,
|
lan
baldintzak hobetzeko proposamen erreskada egin du: langileen egonkortasuna bermatzea, azpikontrataziorik ez egitea, ratioak jaistea, etengabeko prestakuntza ematea eta kontziliaziorako neurriak jartzea.
|
|
|
Erreleboa ziurtatzeko gakoetako bat formakuntza da; bestea,
|
lan
baldintzak hobetzea. «Nagusia», sindikatuen arabera.
|
|
|
Nafarroako zahar etxeetako langileen hirugarren greba eguna izango da gaur, eta nabarmendu dute Nafarroa osorako hitzarmenaren alde borrokan jarraituko dutela. LAB, ELA, UGT eta CCOO sindikatuek Egoitzetako sektore hitzarmena, Duintasuna nagusientzat eta Zaintzen eredu publikoa, unibertsal eta doakoa lelopean elkarretaratzeak egin zituzten atzo Iruñean,
|
lan
baldintzak hobetu ditzatela eskatzeko. Sindikatuek azaldu dutenez, hitzarmenak onurak ekarriko dizkio 4.500 langile ingururi, eta 70 zentrotan izango du eragina.
|
|
|
Ezkerraren elkarretaratzearen garaia da, batzen gaituena bilatuz, ezein gogoeta baztertu gabe, zeren eta hitzartu beharra dago zein den Euskadiri dagokion subiranotasun propioa eta erabakitzeko ahalmena, besteak beste langileen
|
lan
baldintzak hobetzeko, osasun publikoak jauzi nabarmena emateko, nahi dugun etorkizuneko euskal gizartearentzako hezkuntza sistema eraikitzeko.
|
|
|
Martxoaren 17an bildu ziren azkeneko aldiz patronalarekin, Garraldak adierazi du borrokan jarraituko dutela: «Patronalak boikotarekin jarraitzen du negoziazioan,
|
lan
baldintzak hobetzeari uko egiten dio». Hortaz, mobilizazioekin jarraituko dute.
|
|
|
«Argi utzi digu ez duela negoziazio mahaian parte hartuko eta ez duela gatazkan esku hartuko, baina esan digu alegazioak aurkeztu dituela greba dela-eta ezarriko diren gutxieneko zerbitzuen aurka. Orduan, esku hartu du gutxieneko zerbitzuetan, baina ez gure
|
lan
baldintzak hobetzeko?».
|
|
|
Unibertsala izango dela bermatzeko, [Espainiako] 16/ 2012 dekretua baztertu litzateke; dekretuaren arabera, hiru hilabeteko errolda izan behar du herritarrak zerbitzua jaso ahal izateko, eta hori izugarrizko muga da. Horrez gain,
|
lan
baldintzak hobetu lirateke, eta langileek formakuntza egokia jaso. Eta garrantzitsuena:
|
|
|
Nabarmentzekoa da negoziazioan sindikatu guztien adostasuna duen neurri hori eskaini izana Diazek, eta,
|
lan
baldintzak hobetzeko bada, CCOO eta UGT alde daude baita ere. Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, gainera, 2017ko negoziazio kolektiboko lanbide arteko hitzarmena ELA, LAB eta Confebaskek ere sinatu zuten, lurralde hitzarmenak sinatzeko joera babestuz.
|
|
|
«Epe ertainean, arrisku nagusia talentua aprobetxatzen ez jakitea izango da, eta gure enpresek lehiakortasuna galtzea datozen erronkei aurre egin ezin dietelako. Horrek
|
lan
baldintzak hobetzeko aukera galtzea ekar dezake».
|
|
|
Lehen prezioa, prezioa eta prezioa zen bakarrik, eta orain hasi dira gizarte klausulez hitz egiten. Kontratazio publikoa gauza konplexua da, eta aldaketa legala hor dago, baina pausotxo bat gehiago eman behar da
|
lan
baldintzak hobetuko dituzten klausula sozialak sartzeko.
|
|
|
Gogora dezagun orain bost urte hasi zela Gipuzkoako adinekoen egoitzetako negoziazioa, eta greba hasi zenetik lau urte pasatu direla. Lau urte luze, euren
|
lan
baldintzak hobetu eta duintzeko borrokari ekin ziotela, eta, beste horrenbeste egun, Gipuzkoako Foru Aldundiak entzungor egiten duela, bizkarra ematen diela eta duen erantzukizuna ez duela behingoz bere gain hartzen.
|
|
|
Bitartean, zaindua zaintzaile ekuazioko protagonista diren egoitzetako langileak 258 egun greban, euren
|
lan
baldintzak hobetzeko desioz, beharrez. Duin, arduraz eta ondo zaintzeko prestatuta daudela erakutsi dute pandemian zehar, unerik zailenean borroka alde batera utzi eta lanean dena emanda.
|
|
|
Langileen duintasuna lehenetsi eta aldundiak egoitzetara bideratutako inbertsio ekonomikoa handitu. Zoritxarrez, egoitzetako langileen prekaritatea amaitzea eta zaintza sektore feminizatuaren
|
lan
baldintzak hobetzea ez daude lehentasunen zerrendan.
|
|
|
Sindikatuek bi norabidetan ikusten dizkiote abantailak Steilasek, LABek, CCOOk eta UGTk Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailarekin atzo izenpetutako akordioari. Batetik, irakasleen
|
lan
baldintzak hobetuko dituztelakoan daude, eta, bestetik, ratioak jaistea positiboa iruditzen zaie. Steilasek eta LABek akordioaren urratsak nabarmendu dituzte, baina bakoitzak bere ñabardurak ere baditu.
|
|
|
Laburbilduz: «Argi dago
|
lan
baldintzak hobetzen dituzten akordioek eta ikasleen irakaskuntzan ere kalitatea hobetzen dutenek sistema hobetzen dutela».
|
|
|
Besteak beste, instituzio publikoetan parte hartzea berrikusiko du sindikatuak. LABek horietako batzuetan ez parte hartzea erabaki zuen —adibidez, Lanbiden eta Lansaren, eta Kontseilu Ekonomiko eta Sozialean— langileen
|
lan
baldintzak hobetzeko balio ez dutelakoan. Horietako batzuetara nola itzuli aztertuko dute.
|
|
|
EP IUko legebiltzarkide Jon Hernandezek adierazi du gobernuak osasun publikoko politikak aldatu behar dituela, eta behingoz aintzat hartu Osakidetzako langileen eskariak. Hernandezen ustez, Osakidetzako langileen
|
lan
baldintzak hobetzea ezinbestekoa da, bereziki lehen arretakoak eta egoiliarrenak.
|
|
|
Haur eskoletako langileek denbora daramate
|
lan
baldintzak hobetzeko eskatzen. Iazko ikasturtean, grebara jo zuten azkenean, eta maiatzean eta ekainean planto egin zuten 60 egunez.
|
|
|
Egun, larru eta oinetako saltzaileen, eta arropa dendetako eta merkataritza orokorretako langileen hitzarmena negoziatzen ari dira, eta CECOBI eta Bizkaidendak patronalak negoziazioa blokeatzen ari direla salatu dute. Badakite merkatari txikiak zailtasunak pasatzen ari direla, baina haien ukoak ezinezko bilakatzen du denda handietako
|
lan
baldintzak hobetzea. Saltoki handietako arduradunak ez daude elkarte horietan sartuta, baina haiek negoziatzen dituzten hitzarmenek handien langileen baldintzak ezartzen dituzte.
|
|
|
Gasteizen, etxebizitza komunitario eta zahar etxe pribatuetako
|
lan
baldintzak hobetzeko «edozer» onartuko ez dutela ohartarazi dio Adrian Garcia ELAko kideak Arabako Foru Aldundiari. LAB sindikatuarekin batera eta Arabako pentsionisten laguntzarekin, sektorearen prekarizazioa salatzeko manifestazioa egin dute gaur Gasteizen «erresidentziak borrokan» lelopean.
|
|
|
Horri gaineratu behar zaio gastu energetikoari aurre egiteko zortzi milioi euroko laguntza berezia ere sartu dela. Bestetik, 0 zikloko haur eskolen lan gatazka konpontzeko irailean gobernuko alderdiek, EH Bilduk eta Ezkerrak lortutako akordioa gauzatu da, eta hamar milioi euro erabiliko dira zerbitzua eta langileen
|
lan
baldintzak hobetzeko.
|
|
|
Aurreko greba gogoratu dute bidean. «2017an, 5.000 langile baino gehiagoren
|
lan
baldintza hobetzea lortu genuen, 368 eguneko greba eta gero», azaldu du Garciak. Greba horretan, patronalaren aldetik jasotako erantzunak azalarazi zituzten, besteak beste, «zuen hobekuntzak nire potroetatik irtengo dira» bezalako esaldiak entzun behar izan zituzten.
|
|
|
Garciak ere begi onez ikusiko luke: «Ondo bidean,
|
lan
baldintzak hobetuko lirateke».
|
|
2023
|
|
|
Horiei ere kasu egin die BERRIAk. Baina, batez ere, sortzaileen lanen berri eman du, haiengandik hurbil egoten ahaleginduz, eta euren
|
lan
baldintzak hobetzeko eztabaidari leku eginez. Horren lekuko, bost sortzailek egin zuten gogoeta, Kilkerren inurri lanak erreportajean, eta Irla den isla, sorkuntzari buruzko korapiloei buruzko dokumental laburra.
|
|
|
Epaitegietan dokumentazio lanak egiten dituzte letraduek —garai bateko idazkari judizialak—; beraz, lanuzteen ondorioz, epaiketak, deklarazio hartzeak zein bestelako tramitazioak bertan behera geratzen ari dira, baita ezkontzak ere. Grebaren helburua da soldatak igotzea,
|
lan
baldintzak hobetzea eta «negoziazio kolektibo propioak» izatea. Letraduen elkarteen arabera, azken urteetan funtzio gehiago ezarri dizkiete, baina lan horiek ez dute islarik izan sarietan.
|
|
|
Osasunbideko intersindikala osatzen duten sindikatu nagusiek —LABek, SAEk, UGTk, ELAk eta CCOOk— bigarren greba eguna antolatu dute Nafarroako osasungintzan, Nafarroako Gobernuaren «itxikeria eta negoziatzeko borondaterik eza» salatzeko. Aurreko deialdian bezala, Osasun Departamentuari galdegin diote
|
lan
baldintzak hobetzea, eta lanbide karrera ezartzea, «baina langile guztientzat, ez sendagileentzat bakarrik». Martxoaren 23an eginen dute lanuztea, baina, aurretik, langile batzordeak eta bestelako protesta ekintzak antolatuko dituzte osasun etxeetan, ospitaleetan eta beste lantokietan.
|
|
|
«Funtzio publikoak eta talde politikoek azalpen bat zor digute: zergatik ezin diren lantalde osoaren
|
lan
baldintzak hobetu; zergatik handitu daitezkeen aurrekontuak kolektibo batzuen mesedetan baina ez guztiontzat; zergatik ez duen lehentasunik Osasunbideko lantaldeak; eta zergatik eusten dioten Osasunbideko zuzendari nagusi horri, agerikoa den arren ez duela negoziatzeko baliabiderik eta interesik».
|
|
|
Eskaera horiek bete ahal izateko «baliabide gehiago» direla gogorarazi diote Maria Txibiteren kabineteari. «Guk argi dugu aldarrikapen hauek lortzeak, irakasleen
|
lan
baldintzak hobetzeaz gain, zuzenean ekarriko duela eskaintzen den zerbitzu publikoa nabarmen hobetzea», esan du UGTko Isabel Fernandezek. Gaineratu dute hezkuntza dela «gizartea hobetzeko tresna nagusia» eta «justizia sozial handiagoa lortzeko funtsezko zutabea».
|
|
|
Hori dela eta, greba deialdi propioa erregistratu dute Osasunbidean, apirilaren 4rako: «Mobilizazio horren helburua da osasun arloko langileen eta osasun arlokoak ez direnen
|
lan
baldintzak hobetuko dituen eta desberdintasunak zuzenduko dituen akordio bat lortzea».
|
|
|
Langile falta «arazo estruktural eta hierarkikoa da». Hori uste du Goldstein Gelbek, eta iritzi dio langile faltari aurre egiteko «ezinbestekoa» dela
|
lan
baldintzak hobetzea, hala nola lanpostu seguruak bermatzea eta soldatak igotzea. «Haurrek ez lukete lanik egin haien familiek bizimodu duin bat izateko moduko soldata iraunkor bat izango balute.
|
|
|
Harekin bat egiten du Makik, baina soldatak igo eta
|
lan
baldintzak hobetu ordez, «zaurgarrienen bila» dabiltza konpainiak. Eta nor dira zaurgarrienak AEBetako lan merkatuan?
|
|
|
Bestalde, Mayorrek nabarmendu du lan gainkarga dagoela kategoria guztietan eta lan karteldegietan langileek aldaketak izaten dituztela etengabe. «Osasun Sailak ez du neurri bakar bat ere proposatu
|
lan
baldintzak hobetzeko; ez dago profesionalak Osakidetzan mantentzeko edota erakartzeko planik».
|
|
|
«Soldatarik txikienak zituzten lankideak desprekarizatzea lortu dugu, eta haiengatik gaude zoriontsuen. Greba, batez ere, haien
|
lan
baldintzak hobetzeko hasi genuen, besteekiko jauzia oso handia zelako», azaldu du. Horiez gain, grebalari bakoitzak 9.450 euroko kalte ordaina jasoko du, eta ELA sindikatuak, 1.345 eurokoa.
|
|
|
«Soldata txikienak zituzten lankideen sariak ez izatea hain prekario, eta horrek gogobete gaitu gehien. Greba, batez ere, haien
|
lan
baldintzak hobetzek hasi genuen, besteekiko jauzia oso handia zelako», azaldu zuen. Horiez gain, grebalari bakoitzak 9.450 euroko kalte ordaina jasoko du, eta ELA sindikatuak 1.345 eurokoa.
|
|
|
LABeko Irati Tobarrek eta Xabier Ugartemendiak azaldu dutenez, azken asteotan «elkarrizketa bide bat» zabaldu dute Eusko jaurlaritzaren Hezkuntza Sailarekin, eta «greba eta mobilizazioei esker sortutako indarra» baliatuz langileen baldintzak hobetzeko «akordiorako oinarriak» jartzea lortu dute: «Aukerak daude adostasun zabalak lortzeko, langile guztien
|
lan
baldintzak hobetzeko xedez». Horregatik, sindikatuei mahai sindikalera deitzeko eskatu diote Hezkuntza Sailari, «hezkuntza legea langileekin eraiki dadin eta hezkuntzako langileen baldintzak adostu eta hezkuntza hobetzeko gaiak jorratzeko».
|
|
|
Tobarrek esan duenez,
|
lan
baldintzak hobetzeko neurriak eremu publikoan, itunduan eta azpikontrataturiko eremuan ezarri behar dira. Eremu publikoan, langile guztien lanpostuei eustea, funtzio bera egiten duten langileen soldatak parekatzea, kolektibo feminizatu eta prekarioenei aitortzarako neurriak ezartzea, langile guztiak euskalduntzeko urratsak egitea, jangelen kudeaketa publikorako azterketa egitea eta behin behinekotasun tasa murriztea dira lortu beharreko helburuetako batzuk.
|
|
|
«Zahar etxeak, etxez etxeko laguntza, ostalaritza, merkataritza eta garbikuntza, besteak beste». Muñoaren arabera, sektore horietan borroka luzeak egitera behartu dituzte
|
lan
baldintzak hobetzeko. Eta lorpenak izan dituzte:
|
|
|
«Zahar etxeak, etxez etxeko laguntza eta garbiketa zerbitzuak, besteak beste». Muñoaren arabera, sektore horietan borroka luzeak egitera behartu dituzte
|
lan
baldintzak hobetzeko. Eta lorpenak izan dituzte:
|
|
|
Azken egun hori bereziki adierazgarria da, San Fermin eguna baita. Hala, UGT, CCOO, ELA eta LAB sindikatuek patronalari presio handiagoa jarri nahi diote gainean ostalarien
|
lan
baldintzak hobetzeko. 20.000 langilek jarduten dute Nafarroako ostalaritza itunaren baldintzekin.
|
|
|
«Orain enpresei dagokie sektoreko langileek izan genuen erantzukizunaz jokatzea. Egungo inflazio handiaren aurrean, ezinbestekoa da langileen erosteko ahalmena mantentzea, baita hain ordutegi eta baldintza zailak dituen sektore baten
|
lan
baldintzak hobetzea ere».
|
|
|
Hezkuntza Sailak, greba eta mobilizazioei kasu egin, eta sindikatuok aintzat hartu behar izan gaitu. Gure sindikatuak baditu langileen
|
lan
baldintzak hobetzeko proposamenak, eta, beste aldean negoziatzen duen bat topatzen dugunean, akordioetarako borondatea ere bai.
|
|
|
Saritutako proiektuak maoriera hizkuntza gutxituaren eta euskararen arteko zubi lana egitea du helburu. Hala ere, ikerlarien
|
lan
baldintzak hobetu bitartean, ikerkuntza alde batera utziko duela jakinarazi du. Garaiok hamar urte daramatza ikerketan, eta lan horretan jarduteak «gogobetetzen» du.
|
|
|
Halaber, euskaltegi pribatuetako eta zentro homologatuetako irakasleen
|
lan
baldintzak hobetzea izango du Jaurlaritzak lehentasunen artean. Zupiriaren hitzetan, iaz hasi zen Jaurlaritza baldintza horiek hobetzeko lanean, eta ikasturte berrian 90 milioi eurotik gorako inbertsioa egingo du xede horrekin.
|
|
|
Zupiriaren hitzetan, iaz hasi zen Jaurlaritza baldintza horiek hobetzeko lanean, eta ikasturte berrian 90 milioi eurotik gorako inbertsioa egingo du xede horrekin. «Helburua da euskaltegi pribatuetako irakasleen
|
lan
baldintzak hobetzea eta udal euskaltegietako irakasleekin dagoen aldea gutxitzea», esplikatu zuen.
|
|
|
«Inposizioez nazkatuta gaudela jakinarazi nahi dugu, eta aldarrikatu nahi dugu negoziazio markoa errespetatzeko, eta gure
|
lan
baldintzak hobetzeko. Egiten dugun lana aitortzea ere nahiko genuke», adierazi zuen EITB Media Irratiko Zentro Arteko Batzordeak —ELA, LAB eta ESK sindikatuetako ordezkariak daude bertan— ohar batean.
|
|
|
Bestelako gai batzuk ere izan ditu hizpide. Luze gabeko helburuen artean, adierazi du «zaintzarako itun sozial» bat sustatzen ari direla, aintzat hartuz sektore feminizatua dela gehienbat, eta
|
lan
baldintzak hobetu egin behar direla. Azaroaren 30erako greba orokorrera deitu du Euskal Herriko Mugimendu Feministak, zaintza sistema publiko komunitario bat aldarrikatzeko.
|
|
|
ELA, LAB, CCOO, Steilas, SATSE eta ESK sindikatuek kritikatu dute Jaurlaritzak entzungor egin izana haien eskariei. Haien iritziz, «Madrildik ezarritako mugei» men egiten die, eta, ondorioz, ez du funtzionarioen
|
lan
baldintzak hobetzeko asmorik. Udalei eta Foru Aldundiei dagokienez, ez dute haien berririk izan grebara deitu zutenetik.
|
|
|
ELA, Steilas, CCOO, LAB ta UGT sindikatuek deituta, 5.000 lagun inguru bildu dira Bilbon, gaur goizean. Kristau Eskolako eta IZEA patronaletako langileen
|
lan
baldintzak hobetzeko antolatu dute sindikatuek greba, gaurko, biharko eta etziko; beste hiru egunetarako ere deitu dute lanuztera: abenduaren 11tik 15era.
|
|
|
Hezkuntza publiko «indartsu» baterako
|
lan
baldintzak hobetzea aldarri
|
|
|
Horiek hartu zituzten atzo Donostiako, Bilboko eta Gasteizko kaleak. Euskal Hezkuntza Publikoa indartzeko,
|
lan
baldintzak hobetu lelopean egin zituzten mobilizazioak greba egunean. Donostiako manifestazioa Bulebarretik abiatu zen, eta, hezkuntza arloko langileez gain, familiak ere bertan izan ziren.
|
|
|
«Guk argi dugu hezkuntza sistema indartsu bat nahi badugu gure
|
lan
baldintzak hobetuko dituen neurriak hartu behar direla», erran zuten. Hortaz, egoera hobetu arte eta beren «aldarrikapenei erantzuteko edukizko planteamenduak mahai gainean» jarri arte, «borrokan» jarraituko dute.
|
|
|
Horretatako, baina, ACRA, Gesca eta Lares patronalei «zentzuz» jokatzeko eskatu diete, baita «mahai gainean» dauden baldintzak berriro kontuan hartzeko ere. «Patronalek ezin dute alde batera utzi sektoreko
|
lan
baldintzak hobetzeko premia nabarmena, eta ezin dute berretsi langileen aldarrikapenetatik oso urrun dagoen negoziazio proposamen bat. Horrek prekaritatea betikotuko luke», adierazi dute.
|
|
|
«Honek ezin du horrela jarraitu. Horregatik, sektoreko langile guztiek egiten duten lan izugarria balioetsi nahi dugu
|
lan
baldintzak hobetzea oinarri duen hitzarmen baten bidez».
|