2000
|
|
uste nuen bezala, amak hartan parte hartu bazuen, zergatik ez zen osaba jauregirat etorri kontuen eskatzerat? Edo, gauzak, bertzerik gabe, berez
|
joan
ote ziren, eta Maddalenek azkeneko mementuan ezezkoa eman ote zion osaba Joanikoti, harreman haietarik etor lekizkiokeen kalteak onurak baino gehiago izan zitezkeela irizten ziolako, edo Jainkoak daki zeren beldur zelako, eta ahalke ote zen osaba, haren ondoren. Eta, nola ura, irakiten duenean, lehertzen den mila burbuiletan, zeinak egin orduko desegiten diren bertze mila burbuila sortzeko, hala lehertzen eta berritzen zitzaizkidan neuri galderak burmuinetan.
|
|
Zer ote zegoen bien artean, eta zer egin ote zuten, biak jauregiko atean utzi nituenean? Osabaren dorretxerat
|
joan
ote ziren, edo leku ezkuturen baterat.... Zertarat joan ote ziren...?
|
|
Osabaren dorretxerat joan ote ziren, edo leku ezkuturen baterat...? Zertarat
|
joan
ote ziren...?
|
|
Eta, hala, hutsegite haiek burutik kendu ezinik zebilela, handituz eta handituz
|
joan
ote zitzaion bere kezka eta bere zalantza hura, eta kezka hark eta antsiak bere buruaren bakartzerat eraman ote zuen, eta kontsideratzerat, halaber, ezen gezur handi hura zela bere hobi eta sepultura, halako tailuz, non deliberatu ere baitzen isilik egoiterat, eta bere hitzak eta are bizitza ere isiltasun hartan ehorzterat, harik eta egun batean, kezkak kezkaturik eta antsiak antsiaturik, barrena... " Katolikoek eta protestantek, guztiek ere ipurdian zuloa...!"?
|
|
Non, haien morroiak? Norat
|
joan
ote ziren. Ihes eginak ote ziren...?
|
|
Orain topa, eta gero zer gehiago? Haren hilobira
|
joan
ote dugu, erromes, abuztuaren 14 guztietan," Rock’n’roll" kantatzera. Bazka polita hire lanbideko jendailarendako.
|
2004
|
|
Urruti samar
|
joan
ote zaigu bada Azurmendiren planteamendua euskararen normaltze bideak zehazteko saiakera horretan. Dudarik gabe, euskaltzale batek baino gehiagok halaxe iritziko dio.
|
|
Gela txikiko argia amatatu eta ilunetan geratu da zinema osoa. Gero proiektorea martxan jarri du ro ro ro ro ro, argia egin da, eta Luca, apur batean, gelatxoan geratu da, hauts pinportak pelikula ikustera
|
joan
ote diren jakiteko. Eta bai, hantxe ikusi ditu, argitan dantzan, epelean, pinporta zoroak hara hona.
|
|
–Bai, e? –esan dio Anek, Joseba nora
|
joan
ote den pentsatzen ari den bitartean.
|
2006
|
|
Hitz zaparrada. Pilik esandako hitz guztiak nora
|
joan
ote diren galdetu dio bere buruari. Leihotik ihes egin ote duten, ala itsatsita dauden oraindik gelako paretetan, berriz salto egiteko prest.
|
|
Abiatzera gindoazen eta ez zen ageri. Nora
|
joan
ote zen. Zer esan behar nien galdetuz gero?
|
2009
|
|
–Beldur da Alberto infernura
|
joan
ote den, tango hura kantatu zuelako, eta nola Domingok begiak zabaldu baitzituen, Adak azalpenak eman zizkion?: Bibi ez da horrelakoa, sinetsia baitago, izeba Ernestina bezalaxe, guztiok edo ia guztiok salbatuko gaituela Jainko infinituki errukitsuak.
|
|
–Errepublika aldarrikatu zuten egunean, 1931ko apirilaren 14an doi, eskutik ihesi joan zitzaizkidaan laurak: Alfonso XIII.aren atzetik
|
joan
ote ziren?
|
|
Okindegiko Julian hil da. Zenbat aldiz
|
joan
ote ginen Carmen, Mirari eta hirurok harengana gozokiak erostera. Ezagutu dugun norbait hiltzean estutu egiten gara, arantza sentitzen dugu saman sartzen, baina ez hildakoa izan zena gogoratzen dugulako, gu berarekin izan ginena gogora ekartzen dugulako baizik.
|
|
–Errepublika aldarrikatu zuten egunean, 1931ko apirilaren 14an doi, eskutik ihesi joan zitzaizkidaan laurak: Alfonso XIII.aren atzetik
|
joan
ote ziren...
|
|
–Beldur da Alberto infernura
|
joan
ote den, tango hura kantatu zuelako –eta nola Domingok begiak zabaldu baitzituen, Adak azalpenak eman zizkion–: Bibi ez da horrelakoa, sinetsia baitago, izeba Ernestina bezalaxe, guztiok edo ia guztiok salbatuko gaituela Jainko infinituki errukitsuak.
|
2010
|
|
Gainerakoan, Limpias ko Agoniako Kristoren gertakarien garaia zen, bai, fededun askok zioen irudia mugitu egiten zela, iltzatuta egon arren?, baina gauza bat ez dakit: markesa gurera etorri ote zen eta Limpiasera joan bide batez, edo Limpiasera
|
joan
ote zen eta gurera etorri bide batez, ez baitzituen buruan Limpiasko txutxu mutxuak baizik; ongi oroitzen dut nola itzuli ziren biak hiru eguneko bidaiaren ondotik, zein baino zein alaiago: ikusi zenukete zer den hura, ehunka eta milaka gizon emakume Kristoren aurrean belauniko?!, harik eta zuk, edo Bibi izan ote zen?, edo Ada???
|
|
–Bidaiaren bat egitera
|
joan
ote zen edo... Nahi duzu enkarguren bat ematea, deitzen badu?
|
|
Gainerakoan, Limpias ko Agoniako Kristoren gertakarien garaia zen, bai —fededun askok zioen irudia mugitu egiten zela, iltzatuta egon arren—, baina gauza bat ez dakit: markesa gurera etorri ote zen eta Limpiasera joan bide batez, edo Limpiasera
|
joan
ote zen eta gurera etorri bide batez, ez baitzituen buruan Limpiasko txutxu mutxuak baizik; ongi oroitzen dut nola itzuli ziren biak hiru eguneko bidaiaren ondotik, zein baino zein alaiago: ikusi zenukete zer den hura, ehunka eta milaka gizon emakume Kristoren aurrean belauniko...!, harik eta zuk —edo Bibi izan ote zen?, edo Ada...? — zeure galdera egin zenuen arte, Damaso:
|
2011
|
|
Eta orain diot: uste baino lurtarragoa naizelako
|
joan
ote nintzen manifestaziora, eguzkipean deus berririk ez dagoen arren guztia ere huskeria hutsa ez dela iruditzen zaidalako??
|
|
Horregatik egin ote zen Efren falangista, eta horregatik
|
joan
ote ziren don Jaime, Onofre eta Efren bera, beren razzia haietarik batean, Terencianoren bila, baita hura bertze bi falangista zituèn automobil batean sartu ere, zeinak Iruñerako bidea hartu baitzuen??
|
|
21:04 Ilehoriaren erakusleihoak gortinak itxita ditu. Nonbaitera
|
joan
ote da?
|
|
Heriok burua tentetu du, eta bere txano beltzaren azpitik haserre begiratzen didala nabaritu dut. Ikaratu egin naiz, urrunegi
|
joan
ote naizen pentsatuz.
|
|
Naiara inguruetara begira ari da, disimuluan, Markel non atzemango, baina ez du inon ikusten. Lotara
|
joan
ote da bera ere. Bakarrik ala konpainiarekin?
|
|
Alaba Bilboko denda batean berari eta bere lagunei gertatu zitzaiena kontatzen ari zen, pasadizo alaia zen, barregarria, baina hirugarren esaldian konturatu zen aitak serio jarraitzen zuela, begirada leihoko puntu batean galduta eta, azkar bukatu ondoren, ez zuen ahoa ezertarako ireki, jateko ez bazen. Emazteak galdera zuzenak zuzendu zizkion senarrari, entsalada gozo ote zegoen, xerra samurra zen, eguna ondo
|
joan
ote zen. Baina galdera guztiak bigarren edo hirugarren ahaleginean erantzuten zituen eta beti monosilaboekin.
|
2012
|
|
Alde egiten bazuen, bestalde, ezin izango zuen burutik kendu zertarako joan zen polizia haraino. Talde guztiari galderak egiteko
|
joan
ote zen. Egun hartan idazlearen hitzaldian hiru edo lau gela zeuden hari entzuten.
|
|
Hori entzutean oso haserre jarri nintzen, nire gaitzespena azaldu nion, eta pentsatze hutsarekin oka egitera nindoala itxura egin nuen; aurrera egin zezan adierazi nion eskuaz, eta hala egin zuen, erabat nire esanetara. Gero mendi tontorreraino gidatu nuen, etsaiak
|
joan
ote ziren ikustera. Betaurrekoa atera eta, begiratzean, bete betean ikusi nuen haiek egondako lekua, baina han ez zegoen ez haien, ez haien kanoen arrastorik; beraz, argi eta garbi zegoen alde egin zutela eta han utzi zituztela bi kideak, haien bila ibili gabe.
|
|
Baina sukaldeko parrilla, eltze eta lapiko erraldoiak, okela zatiak burruntzietan biraka eta beste hainbat xehetasun azalduko banitu, agian nekez sinetsiko lidakete; edo behintzat, ahobero samarra naizela pentsatzeko joera izango luke kritiko zorrotzak, sarri izaten baita bidaiariek horrela jokatzen dutelako susmoa. Salaketa horri ihes egitearren, beldur naiz gehiegi
|
joan
ote naizen beste muturrera; eta liburu hau Brobdingnageko (hauxe da erresumaren ohiko izena) hizkuntzara itzulia izatea eta hara eramatea gertatuko balitz, Erregeak eta jendeak izango lukete kexatzeko arrazoirik, gauzak faltsutuz eta txikietsiz irain egin diedala esanez.
|
2013
|
|
Hitzaren destinua airea da, airean dantzatzen den maitasuna eta kedarra, kometa guztien isats urdinkara; baina, halaber, hitza airean izan dadin haragi, besteen ezereza ere behar du, leku argitsu bat hustasunean. Versusek hori guztia pentsatzen du habiak eginez, zenbat hitz
|
joan
ote zaizkion txori herratuen antzera, zerbait adierazi beharraren erdiminetan, destinuaren menera, ausentzia bat lortu nahian mihi eta hiztegi izateko, s.o.s. esateko, zatozte nire ahora eta nik jaulkiko zaituztet aldarrika eta musuz.
|
|
–Inoiz
|
joan
ote ziren?
|
2014
|
|
Eta gero, atzera begiratu gabe urrutiratzea, lasaitu gabe eta ziur jakin gabe behar den unean
|
joan
ote zaren, hitz nahikoa edo gehiegi esan ote duzun.
|
|
Elkarrekin bizitzen jarri ondoko gozotasuna nora
|
joan
ote den galdetzen du Leirek. Sukaldean biak batera afaria prestatzen aritzen zirenean, aizto bera hartzeagatik ere, barkatu?
|
2015
|
|
Etxera itzultzean gertatu zen, arrebaren aienea atetik bertatik entzutean. Orduan, Noe arkan bezala sentitu nintzen, bai, baina urak
|
joan
ote ziren ikusteko hark belea bidali, eta hegaztia handik gutxira, zapla zapla, hego beltzak astinduka itzuli zitzaionean bezala: urak artean erretiratu gabe zeuden eta arkak ez zeukan non pausatu.
|
|
Eta gaur goizean, arreba lotan utzi dut birziklatze eskolara joan naizenean. Eta han Noeren arkan bezala sentitu naiz; bai, baina urak
|
joan
ote ziren ikusteko hark usoa bidali, eta hegaztia, zapla zapla, olibondoaren adaxkarekin bigarrengoan itzuli zitzaionean bezala: urak erretiratuak ziren, eta arkatik lehorrera jaitsi zitezkeen!
|
|
Ze atzo iluntzean, Al Qaraba hilerritik irteten ari nintzela, Nabil eta Joaquim berriro ere atera zitzaizkidan bidera. Une batez, Joseren historia entzutera
|
joan
ote ziren bururatu zitzaidan, izan ere Nabilek, hasieran, honela esan zidan:
|
|
–Nora
|
joan
ote dira? –dio Garbiñek?.
|
|
–Ez, gezurra asmatu nuen berehala?. Osintxun esan zoskuen hemengo neskaren bat
|
joan
ete zan aspaldi baten Ameriketara. Marijoxepa izena, edo?
|
|
Karidadeko Amabirjina! Zenbat anima
|
joan
ote da zerura nere kontura!
|
2016
|
|
–Hamaika ikusteko jaio gara! Baia, nora
|
joan
ete da gizona?
|
|
Argia piztuta egoteak harritu egin zuen. Hura itzaltzea ahaztuta
|
joan
ote ziren ohera. Sukaldera sartu zenean, bi gizon gazte ikusi zituen muxuka.
|
2017
|
|
Etxetik
|
joan
ote zen pentsatu nuen, edo zerbait okerragoa, bere bila etorri eta bortxaz eraman zutela errekluta gazte haiek. Goizean esnatu ginenean, ordea, aurreko egunean utzi genuen leku berean aurkitu genuen Lukas.
|
|
–Nora ostia
|
joan
ote da aita? –pentsatu zuen, kezkatuta, Karrek.
|
|
–Gogoratuko duzu, ordea, erbestera joan behar izan ote zenuten ala hemen gelditu... Aitari bisitan kartzelara
|
joan
ote zineten inoiz...
|
2018
|
|
Aldayaren eta Ortega Lararen bahiketak izan zituzten solasgai ordukoan. Elik batez ere?, eta esplotazio kapitalista, tortura eta sakabanaketa politikaren krudeltasuna. Anderrek?. . Mueca por la paz, en kontzentrazio horietako batera
|
joan
ote zen galdetu zion, orobat, eta Elik hari ea kontra kontzentrazioetako batean egon al zen,. Nazkagarriak!, bezalakoak oihukatzen.
|
2019
|
|
Ni, neure buruari bueltak ematen: zer egiten nuen han, zertara
|
joan
ote nintzen Donostia puntara, zergatik neukan halako seta Anton berriz topatzeko eta berarekin hitz egiteko, zer egingo ote nuen gero: gau horretan, Gabonetan, hurrengo urtean, nire bizitzan oro har?
|
|
Egitura perfektua da?, azaldu du Barjolak: . Emakume bati eraso egiten diotenean egunkarietan irakurtzen duzuna hori bada, zergatik
|
joan
ote zen mutil haiekin, zergatik egin ote zuen auto stop??, ulertzen duzuna da berak egin duela zerbait gaizki. Eta, gainera, zeu bazara erasoa sufritu duena, etengabe ari zara pentsatzen:
|
|
Zer egin behar duk diru horrekin? , galdetu zion artxiduke gazteak, kezkatuta baitzegoen berriz ere thalerraren atzetik
|
joan
ote zuen?. Zapata berriak erosiko dituk?
|
|
zertarako?, zurekin leial eta fidel izateko: horregatik
|
joan
ote naizen bart gauean Fidel Castrorekin, kar kar kar??.
|
|
Iñaki eta bera itsasora ateratzeko bezperako dorna berbera prestatzen ari zirela, Mendikutek haiekin
|
joan
ote zitekeen galdetu zien. Plan aldaketa hura kolkotik beherako ur txorrota izan zen; idazleak, izan ere, zeharkaldi idiliko bat aurreikusten zuen, kala bakarti bateraino eramango zituena, non berriro hartu ahal izango baitzuten aurreko arratsaldean airean izoztuta geratu zen une magikoa.
|
|
Egoeraren larriaz jabeturik, eta beste aukerarik gehiegi aztertu gabe, ameto ematen du. Nora
|
joan
ote da Julia. Ezer txarrik behintzat ez ahal zitzaion gertatuko!
|
|
eta, hau esanik, urrats astunez, batere gogorik gabe, hainbat zorro dauden lekura doa, kobazuloaren sarreraren ondoan. Behin bertan, Sabine nora
|
joan
ote den begiratzera aterako da kanpora une batez, bere ikuseremu osoa begiradaz miatuz. Alferrik.
|
2020
|
|
Antza denez, Iparraldeko bilerara joan baino lehen, Escaleras Amarako komisariatik pasatzen da. Inozokeria handiz egindako urratsa izan ote zen edo propio bere burua laguntzaile eskaintzera
|
joan
ote zen (iturri batzuek diote pasaportea atera nahi zuela Ameriketara joateko; beste batzuek, itsasoratzeko paperak eskuratu nahi zituela), kontuak kontu, ondoren bere kideekin bilera bat egiten du Iparraldean46 Baina zerbait sumaturik, edo, bestela esanda, sorrarazten dituen susmoez kontziente, bilera hasi baino lehen mehatxu hau egiten die bertan bildu diren autonomoei: halako ordu jakinean daukan zita batera agertzen ez bada, berak emandako instrukzioak dauzkan norbaitek informazio garrantzizkoak pasatuko dizkio Poliziari, eta sekulako erorketa gertatuko da.
|
|
–Batek daki! Ertzaintzaren ikerketek ez zuten lortu argitzea inork eraman ote zuen edota autobusa hartuta bere kabuz
|
joan
ote zen Osinbeltz aldera.
|
|
Guti diten bi horiek merkataritik; gerrillariak akaso... baina, pistola eske?, eta, gainera, gerrillari itxura ere ez zionat hartzen bizardunari. Nora
|
joan
ote dira. Nahasita dago.
|
2021
|
|
Nikole umetan eskolara
|
joan
ote zen ez ote zen joan, ez dago argi. Joseba Agirreazkuenaga ezezkoan dago.
|
|
Jabea Gandarias huraxe zen. Sabino Aranaren aurkari zuzena politikagintzan, harenera
|
joan
ote zen ezkonberria ezteietako lehenengo eguerdian. Madozen hiztegiaren arabera Pedernalesek XIX. mendearen erdi aldera" benta" zeukan eta uste izatekoa da mendearen azken aldera, trenarekin eta turismo usadio berriekin, ez zela ezkontzako bazkaria non egin falta izango.
|
|
Gizona ez zen sartu. Gerora askotan pentsatu izan du Oihanak nora
|
joan
ote zen, atearen bestaldean geratu ote zen zain, bulego hura lehertuta ere norbaitek jaso zitzan izerdi, malko eta pixa arrastoak. " Zure amak hots egin du oraintxe" esan zion errektoreak, eta, hura entzutearekin batera, emakume baten eskua sumatu zuen sorbaldan.
|
2022
|
|
Dena bere lekuan dagoela dirudi. Baina nora
|
joan
ote da Paulita ohea egin gabe eta sukaldea txukundu gabe?
|
2023
|
|
Ala bilakaera kontua ote da? Pixkanaka
|
joan
ote zaizkio bidegorri ingurukoak lehenik eta eguneko gainerakoak lausotzen ondoren. Aurrea hartuta ote doa laguna?
|
|
Baina galdetu beharra dio. Jakin beharra du gehiagora
|
joan
ote zaion; bidegorriko gainerako espazioak ere falta ote zaizkion, eguneko gainerako momentuak, beharbada. Memoriaren galera ote den ala beste zerbait.
|
|
Jateko ere, portuan bertan zegoen Derteano jatetxe sonatutik enkargatzen omen zituzten otorduak lehendik ere, baita lagunak oparo gonbidatu ere. Zenbat diru
|
joan
ote zitzaien horrela, ez da erraza kalkulatzen.
|
|
Baina aurrez aurre oraingoan...". Sorbaldak jasorik, beste norabait
|
joan
ote gintezkeen galdegin nion, baina hura ez omen zen prozedura. " Gaizkileentzako protokoloa, badakizu...", esatea falta izan zitzaion, eta eskela gogoraraztea.
|