|
2000
|
|
|
Lekeitioko irrati librea lokal batetik aireratzen da orain, kultur etxeko obrek iraun bitartean. Gazteek egina eta haiei zuzendua egonda ere,
|
jende
helduagoak parte hartzea nahi dute.
|
|
|
Gaztetan, lagunen arteko elkarrizketetan, maiz egiten genion barre
|
jende
helduak, ustegabeko topaketetan (autobusean, igogailuan, medikuaren itxaron gelan...) eguraldiaz mintzatzeko agertzen zuen joerari. Gure iritzi adoleszente murritzean, zerbait adierazteko hitz egin behar zen.
|
|
|
Era berean, aztergaitzat dugun hamabi urteko azken hilabeteetan ikusle areagotzebat atzematen da: Julex filma (1967/12/03), esate baterako, 336 pertsonak ikusi zuten.Bestalde, ezohiko arrazoi modura, balirudike nolabaiteko erakargarritasun erotikorikere izan zela pelikularen batean edo bestean
|
jende
heldua hurbilarazteko. El sacrificiode las esclavas izeneko filma, esaterako, 222 pertsona nagusik ikusi zuten (1967/09/24). Handik hiru hilabetetara (1967/12/17) 190 nagusik ikusi zuten El peñon de las Animas.
|
|
|
Gure amak, senarra non eta nola ote zen arrastorik gabe, umeak ondotik bidaltzea eta agian galtzea ez zuen pentsatu ere egin nahiko. Umeak igotzen ziren itsasontzira, Errusiara joateko, baina haien gurasoak eta
|
jende
heldua ez. Bederatzi hamar urteko haurrek eramaten zituzten txikiagoak eskutik helduta.
|
|
|
Ordurako mataderia ondoan bizi ginen, eta etxe osteko mendietan bonbak erortzen ari ziren, egundoko eztandak eginez. Gu ez ginen egoeraren larriaz ohartuko, baina
|
jende
helduarentzat begi bistakoa izango zen handik alde egin beharra zegoela. Gure amak hala erabaki bide zuen, eta etxea eta etxeko gauzak zeuzkan zeuzkanean utzita irten ginen Tolosara.
|
|
2001
|
|
|
Eta nola daukagu Eskoriatzan euskera? Beste zenbait herritan bezala
|
jende
helduek bakarrik hitz egiten dutela, baina ia ume denak erderaz. Non nahiko kanta zahar beldurgarri bihurtzen ari den kakoa".
|
|
|
Izan ere, antigoaleko umeak gara denok, Goio eta Andoni, eta orduko neskatoa neu ere, oraingo
|
jende
heldu, sakabanatu, umetasun arrastorik gabea.
|
|
|
Goiok hamarretako mezara joan behar izan zuen, baina arratsaldeko bostetan
|
jende
heldu guztia arrosariora, Olabeko Mikaelak erdikantaturiko otoitz haietara joan zen artean, bera etxean geratu zen. Eulientzako paper zerrendak zeuden sukaldean zintzilik euli hil itsatsiz beteak.
|
|
2002
|
|
|
Eta hain zuzen ere, Arixoren bilakaera da Gorka Torrek" Gazte idealistak" nobelan kontatzen duena, haurtzaroko bihurrikerietatik hasita. Poliki poliki joango gara ezagutzen Arixoren etxeko giroa, ikastolako une ederrak, nerabezaroan bizitzen dituen abenturak, unibertsitatera joaten denekoa, bertan egiten dituzten grebak, zenbait ikasleren jokaeratik sumatzen dituenak,
|
jende
helduarekin egiten dituen harremanak, bizitzea egokitzen zaizkion maitasun istorio gazi gozoak, kontzientzia abertzalea nola pizten zaion, politikan hezitzeko beharra, irakasle fin batekin dauzkan elkarrizketa filosofikoak, eta nonbaiten militatzeko daukan beharra.
|
|
|
Eta haiei begira nengoela, munduaren dimentsio berri bat deskubritu uste izan nuen. Alegia, bazela beste jende bat
|
jende
heldua, gainera guk bezala egunero  egunero eskolako aldapako bidea egiten zuena, eta eskola umeak bezala, egunero egunero tropelka ibiltzen zena: behargin jendea, hain zuzen ere.
|
|
|
Eskua patrika gainera daramat. Tabako paketearen mukulua sentitzen dut, baina ez naiz paketea ateratzera ausartzen, erreparoa ematen baitit
|
jende
helduaren aurrean erretzeak.
|
|
2004
|
|
|
Ostatua arras bukatua da. Anitz
|
jende
heldu da eta Ametsek ba tzuetan bibolina jotzen die bezeroei. Zinez bibolin jole ona da; bere odolean da, zeren bere aitak ere bibolina jotzen baitzuen.Otsailaren 4a.
|
|
2005
|
|
|
200.000
|
jende
heldu bataiatuak dira85 Europan berean, elizak alde batetik husten badira, bestetik betetzen dira. Urte oroz 4.000 helduz goiti bataiatuak dira Frantzian.
|
|
2006
|
|
|
Gero, elkarte eta talde desberdinekin elkarlanean antolatu izan ditugu ekitaldiak, esaterako Txolartekoekin. Bihar goizean
|
jende
heldua deitu dugu Gaztetxera; Gaztetxea erakutsi eta urtean zehar egin ditugun ekitaldien berri eman nahi diegu. Horretarako elkarte gastronomikoetan gonbidapenak banatu ditugu.
|
|
|
Musikari profesional batzuk ere hartu nituen, pianoa ikastera etorri zitzaizkidanak. Beste batzuk, berriz,
|
jende
heldua, gitarra ikastera etorri zitzaizkidan. Eta pixka bat ikasi eta lanean jartzen nituen segituan.
|
|
2007
|
|
|
Elkartean sartzeko eskaria badago, eta baita alternatiba hartzeko prest dagoen jendea ere.Ez dira ez bazkide guztiak zezenzale petoak, bestelako sasoia da egungoa. Donostiako Txofre plaza bota zuten eta zezenketaren zaletasuna asko galdu zen,"
|
jende
helduaren kontua da hori, badakizu". Badira dena den, hamar bat bazkide Illunberako abonua dutenak, Donostiako Aste Nagusiko zezenketetara joaten dira, baita Tolosara San Juanetan eta Azpeitira San Inaziotan; besteak ez itzalpekoak ezta eguzkipekoak ere," gu lasaitasunekoak gara!". Maiatzak 20, urteurrenaUrtean zehar bazkideen bilgune da elkartea, eta bazkariak egiten dituzte beste txokoetan bezala.
|
|
|
Eta haiekin hasi da aurrena. Hasieran, pixkanaka zikindu da iturriko hura, baina
|
jende
helduagoa garbitzen hasi denean, iturriak nazka sentitu du: nolako zarakarra eta zornea botatzen duten pertsona apain eta dotore itxurako hauek!
|
|
|
1971an militante gazte batzuek Mende Berri antolatu zuten ikasleak formatzeko. 1979an AEK Iparraldera pasatu zen
|
jende
helduak euskalduntzeko.
|
|
|
Berek ere historiarik ez baitute, fun  tsean. Irlandako beren aitatxi amatxien eta birraitatxi birramatxien miseria eta gosea dute bakarrik gogoan hemengo
|
jende
helduek. Eta berek, Jainkoak ere ahantziak dituen leku hauetan, bizitzeko dituzten nekeak.
|
|
2008
|
|
|
Zein da AEKko ikasleen perfila. Alde handiena adina aldetik dago. Lehenengo mailatan
|
jende
heldua aritzen da. Normalean, eskola garaian euskara zerbait ikasi baina hitz egiten ez dakitenak dira.
|
|
|
Orduantxe atera ziren bertatik azkeneko biztanleak, orduantxe bukatu zen bi mila urteko bizitza, 1930eko abuztuaren 28an hain zuzen, egun eguzkitsu batean gauzak jaso eta irla utzi zutenean, betiko. Berrogei lagun baino gutxiago ziren orduan herrian, gazteak alde eginak ziren lur berrien bila eta
|
jende
heldua baino ez zen geratzen irlan.
|
|
|
Gauzak nola mugitu izan ziren jakiteko pare bat ohar bederen egin beharra dago hemen. Gaur egun bitxia gertatuko zaigu, baina, Garate-k gogo rarazi duenez, gerraondo hartan baserri eta herrisketako
|
jende
heldu asko zegoen gerrateko larrialdietan. Arantzazurako promesa, egindakorik, eta kontzientzia lasaitzeko promesa hura bete beharra zuenik (frontetik itzuliak, preso ohiak, etxean estu eta larri egondakoak, etab.).
|
|
|
Ez da denbora gehiegi igaro diabetikoek platanoa eta mahatsak probatu ezin zituztenetik, ogirik hartzen ez zutenetik edo, beren sakrifizioen sari gisa, asteburuetan bakarrik jaten zituzten makarroiak. Medikuntzak eta nutrizioak izugarri egin dute aurrera azken bi hamarkadetan, baina garai bateko gomendio dietetikoen ondarea sakon sartu da “azukrea” zutenentzat, eta oraindik ere
|
jende
heldu asko dago gai horri buruz informaziorik gabe, eta elikadura ohitura txarrak dituzte. Urteek aurrera egin ahala, azukrearekiko tolerantzia murriztu egiten da, baina horrek ez du esan nahi irinkarak gutxiago jaten ditugunik eta, ondorioz, proteina eta koipe gehiago jaten ditugunik, gauzak hobetu egingo direla, kontrakoa baizik.
|
|
|
Nondik sortu zaizue Dantza sokaren burutazioa. Mikel Maiz: Badira urte batzuk
|
jende
heldua elkarrizketatzeari ekin geniola, “Iturri Zaharretik” izeneko egitasmoaren barruan. Denetik galdetzen genien, eta festen atalera iristean, garai batean nola egiten zen Dantza soka aipatzen ziguten; Angeles Uzkudunek eman zizkigun datu argienak.
|
|
|
Nork bere herri edo auzoaren alde joko du, baina niretzat hauek dira parte hartzaile eta kaletarrenak. Sanjuanak akaso
|
jende
helduarentzat dira gehiago; hauek, gazte jendearentzat. Pentsatuta zer esango duzun. P.U. Azken egunak iritsi arte, ez dut hausnartuko zer esan.
|
|
|
Dekalogo hori bost ataletan laburbil genezake: hezkuntzan, ikasleak eta ikasketak egiaz euskalduntzea; herri aginteetan (gobernu, aldundi, udal), euskararen saila, bereizia, gobernu egituraren gailurrean kokatzea, erabaki estrategikoa izan baitaiteke hizkuntza politika indartsu bezain integratzailea gauzatzeko, administrazioa euskalduntzeko eta euskararako aurrekontu egokiak lortzeko; alor sozioekonomikoa eta
|
jende
heldua euskalduntzea; hedabideetan euskara kuotak ezartzea; eta gaztelaniari aitortzen zaion ezagutu beharrezkotasuna euskarari ere aitortzea Euskal Herrian, horren berezko eta lehentasunezko hizkuntza izateko eskubidea duelako.
|
|
2009
|
|
|
Mendiola esaten dioten guneko mapa eta ipar-orratzaren laguntza dute soilik horretarako. Tasio irakasleak esan digunez,. GPSa oso tresna baliagarria da, baina mendi ikasketei lotutako modulu batean ezinbestekoa da tresna xumeenekin orientatzen ikastea, GPSa pilarik gabe geratuta ere iparra ezin baitu galdu mendian dabilenak.Durangoko eskola aukeratzen duten ikasleak ez dira nerabeak,
|
jende
heldua da eta mendian zaildutakoa. Eskolako gelan teoria ikasten dute:
|
|
|
Munduan dauden biztanleekin konparatuta, gutxi gaituk, bazekiagu, baina Kristok ere garbi esan zian asko direla deituak, baina gutxi aukeratuak?; eta hizkuntzaz: ...luratzen zuen bezala, biraoak bere onetik ateratzen baitzuen, halako eran, non, tranbian zihoàn egun batean, tranbia gidariak, oinezko bat ez harrapatzeagatik, bat batean balaztatu zuen, bidaiariak, inertzia indarraren eraginez, aurrerantz jaurtiz?, kargu hartu baitzion gizon bati bizpahiru urte lehenago, bera gaixotu baino lehentxeago, beraz?, honek birao egin zuelako, Jainkoaren aurka; tranbiak
|
jende
heldua zeraman nagusiki, baina, ume bat izan zen aurre egin ziòn bakarra: Gabino.
|
|
|
egingo zuena? ez on Anizetok errespontsua errezatu eta azken esaldia esan gabe, halere, bertara bildutako
|
jende
helduaren, hantxe zeuden Nazario, Regina eta Ernestina, baita abokatua eta lurperatzailea ere, aurrean:
|
|
|
Espainian,
|
jende
helduaren sodio iturri dietetiko nagusia ogia da.
|
|
|
Aurkeztutako dekalogoa bost ataletan laburbil genezake: hezkuntzan, ikasleak eta ikasketak egiaz euskalduntzea; herri aginteetan (gobernu, aldundi, udal), euskararen saila, bereizia, gobernu egituraren gailurrean kokatzea, erabaki estrategikoa izan daitekeelako hizkuntza politikan; alor sozioekonomikoa eta
|
jende
heldua euskalduntzea; hedabideetan euskara kuotak ezartzea; eta gaztelaniari aitortzen zaion ezagutu beharrezkotasuna euskarari ere aitortzea Euskal Herrian, honen berezko eta lehentasunezko hizkuntza izateko eskubidea duelako.
|
|
|
Oso ondo konpontzen gara. Bera dezente gazteagoa izanagatik, oso ohitua dago
|
jende
helduarekin ibiltzen. Zumarragako trikitiarekin asko ibilitakoa da, familiakoa baita.
|
|
|
Gaztetxekoez gain,
|
jende
helduak eta umeek ere hartu zuten parte garbiketan; guztira, 60 lagun inguru. Horretarako, botinak jantzi eta errekara sartzeko ez zuten inolako erreparorik izan antzuolarrek; eta lanerako gogoaz gain, izan zen etxetik erremintak eta traktorea ere eraman zituenik.
|
|
|
Ilustrazioa denentzat egokitu liteke, ez dago adinik liburu ilustratuaz gozatzeko. Agian
|
jende
helduak ilustratzaileen lana gehiago estimatuko luke argitaletxeek haientzako liburu ilustratu gehiago argitaratuko balituzte, helduentzako lengoaia egoki batekin....
|
|
|
Gaur, Oreka Tx, Mikel Urdangarin, Kerobia, Leihotikan eta Zea Mays ariko dira, beste izen askoren artean. Sarrera doan izanen da bisitari guztientzat, eta, ohiko jende gazteaz gain,
|
jende
helduagoa, familia osoak, gurasoak eta haurrak erakarri nahi dituzte antolatzaileek. Haientzat egokitu dute egitaraua.
|
|
|
Txosna gunea gazteen bilgune bada ere,
|
jende
heldua ere erakarri nahi duela dio Arbuluk. Oraindik ere txosnetan tragoa hartzen gozatzen duen jende heldu asko baitago Gasteizen.
|
|
|
Txosna gunea gazteen bilgune bada ere, jende heldua ere erakarri nahi duela dio Arbuluk. Oraindik ere txosnetan tragoa hartzen gozatzen duen
|
jende
heldu asko baitago Gasteizen. –29 urte igaro dira txosnak lehen aldiz jarri zirenetik, eta garai hartako jendea oraindik ere hona dator?, azaldu du Arbuluk.
|
|
|
...u2013, Domingori emandako hitza betez; ehorzleak, Regina eneko atzeko atetik sartu zenak, gelatik beheraino jaitsi zuen saskia, atzeko ateko atariraino, non abokatu jaunaren automobila baitzuen zain –Hispano Suiza zuri bat–, hilotzaren garraioa –hiriko kanposanturainokoa– egingo zuena... ez on Anizetok errespontsua errezatu eta azken esaldia esan gabe, halere, bertara bildutako
|
jende
helduaren –hantxe zeuden Nazario, Regina eta Ernestina, baita abokatua eta lurperatzailea ere– aurrean:
|
|
|
Munduan dauden biztanleekin konparatuta, gutxi gaituk, bazekiagu, baina Kristok ere garbi esan zian asko direla deituak, baina gutxi aukeratuak"; eta hizkuntzaz: ..., biraoak bere onetik ateratzen baitzuen, halako eran, non, tranbian zihoàn egun batean –tranbia gidariak, oinezko bat ez harrapatzeagatik, bat batean balaztatu zuen, bidaiariak, inertzia indarraren eraginez, aurrerantz jaurtiz–, kargu hartu baitzion gizon bati bizpahiru urte lehenago –bera gaixotu baino lehentxeago, beraz–, honek birao egin zuelako, Jainkoaren aurka; tranbiak
|
jende
heldua zeraman nagusiki, baina, ume bat izan zen aurre egin ziòn bakarra: Gabino.
|
|
|
Zuek zoratuta zaudete". Jarraian, bi liberatuek esan zioten ez
|
jende
heldua bakarrik, baizik eta haur jaioberri bat ere egongo zela. Saioa, alegia?. Hura entzutean, Patxi Ansola haserretu egin zen eta errukirik ez edukitzea aurpegiratu zien.
|
|
2010
|
|
|
Tolerantzia eta honekin lotura duten gaien inguruan, hala nola, inmigrazioa edo erlijioa, izan dira aurten Danok Kide elkarteak antolatu dituen Balioetan Hezi jardunaldien VII. edizioan jorratutako gaiak. Elkarteko arduradunek azaldu digutenez, jende ugari bildu da proposatutako lau hitzaldietara," eguneko 60 bat pertsona bildu dira aretoan," baina
|
jende
heldua zen gehiena, aitona amonak eta bada garaia gurasoek horrelako ekimenetan ere parte hartzekoa.Lehenengo hitzaldia izan zen jendetsuena, eta gutxiena hirugarrena; tolerantzia eta inmigrazioaren gaia jorratzen zuena. Datu hau adierazgarri egin zaie antolatzaileei," tolerantzia eta immigrazioa elkar loturik daudela uste baitugu". Gauzak horrela, balorazio positiboa egiten dute antolatzaileek, izan ere, haien ustez" argi geratu da jorratutako gaia egun puri purian dagoen gaia dela." Hizlarien trebetasuna Tolerantziaren gaia korapilotsua da, eta hori argi islatu dela diote antolatzaileak.
|
|
|
Programazio eredua dela-eta, badirudi haurrak ohituta daudela bikoiztutako produktuak kontsumitzera, baina datozen urteetarako erronka
|
jende
heldua euskarara bikoiztutako telesail, film eta bestelako saioetara ohitzea litzateke. Horretarako bide bakarra dago:
|
|
|
Elikadura arloko Segurtasunaren eta Nutrizioaren Espainiako Agentziak (AESAN) eman dituen datuen arabera, dieta osatzen duten elementuen artetik, ogia da sodio iturri nagusia
|
jende
helduarentzat: hartzen duten guztiaren% 19 ematen die, eta jarraian datoz urdaiazpikoa, hestebeteak eta jaki hotz egosiak edo fianbreak.
|
|
|
beren zentzua hartzen zuten, harekin bizitza osorako lotzen baininduten; zer gehiago nahi nuen, bada, funtsezkoa neure esku banuen, hainbeste eta hainbeste maite nuen Helena, gertatuak gertatuta gero are gehiago?!; egia zen gazteak ginela?. Kontuz maitasun kontuetan?!? esaten zigun
|
jende
helduak eta adinekoak?, baina Romeo eta Julieta ere ez al ziren gure adinekoak, hortxe hortxe??
|
|
|
1.1.1 AEK: Ipar Euskal Herrian euskara ikasten duten
|
jende
helduei buruzko datu iturri bat
|
|
|
AEK k euskara ikasten duten
|
jende
helduen gehiengoa biltzen du Ipar Euskal Herrian. ikasturtean, adibidez, 932 ikasle ziren orotara gau eskoletan, lanetik eta lanbide formakuntzatik kanpokoak beraz.
|
|
|
Helburu orokorra Ipar Euskal Herrian euskara ikasten duten
|
jende
helduen ezaugarriak biltzea da eta ondotik, sistematikoki, etorkin helduen multzoa herrikoen multzoari parekatzea ezaugarri horien arabera. Urrengo lerroaldean etorkinen eta bertakoen definizioak emanen dira.
|
|
|
Gai bati buruzko azterketa bat kudeatzeko corpus bat behar da, analisiaren abiapuntua eta aztergaia izanen den datu multzoa. Gure kasuan jakin nahi genuke Ipar Euskal Herrian euskara ikasten duten
|
jende
helduen ezaugarriak zein diren, nahiz soziodemografikoak eta demolinguistikoak, nahiz hauen motibazioak eta helburuak, eta ikasle hauen artean bereziki etorkin helduen ezaugarriak.
|
|
|
Taula honek AEKko ikasleen argazki bat ematen du, erakutsiz zertan den AEKtik pasatu diren
|
jende
helduen euskalduntasuna. Atalase maila ongi neurtua bada, ikus dezakegu AEKko ikasleetan, laurden (%24) bat euskara gutirekin gelditzen dela.
|
|
|
AEKko ikasleetan ere laborariak dira gutiengoan, %5 eta %1 artean. Ehuneko ttipia ulergarria da, sektore sozio profesional hau euskaldunena baita, beraz
|
jende
helduek ez dute euskara ikasi beharrik.
|
|
|
Euskara ikasten ari diren
|
jende
helduek ba ote dute eragin baikorrik beren ingurune hurbilean bizi direnen euskalduntasunean. Itxuraz bai, euskaldunen eta erdaldunen zutabeak ikusiz, erran dezakegu beren inguruko egitura berdinak konparatuz gero eta euskaldun gehiago aurkitzen direla eta gero eta erdaldun guttiago.
|
|
|
Azpimarratzekoa da motibazioaren garrantzia. J.M. Sánchez Carrión. Txepetx, en arabera,
|
jende
helduengan, motibazioa beharrezkoa da euskara ezagutzeko, erabiltzeko eta haurrei transmititzeko (ikus Un futuro para nuestro pasado, 35). Haurren euskaltasunaren iturburua ere gurasoen motibazioa da.
|
|
|
Beno, sekula ez du euririk egiten denen gustura; eta ez duela segituko ere. Rosa Gonzalez, idazkaria: Elkartea
|
jende
helduari begira baino, gazteagoarentzat ere egokitu nahian gabiltza. Adin bakoitzari dagokiona eskaini nahi diogu, 80 urteko bat ez dugu Zumaiako termara bidaliko, baina eskaintza apur bat orekatu beharra dagoela ikusten dugu.
|
|
|
Irakurle heldua asko baita gure herrixka hauetan. Eta
|
jende
helduak letra txikieri nekez heltzen diete.
|
|
|
Nik Diario Vascorako egiten ditudan prosa bakarrak, gure herri hizkuntza xehean eginak izaten dira.Eta telefonotik deitu izan didate, zenbait
|
jende
helduk esanaz, zuk jarraitu horrela idazten, Nikolas; hori aisa irakurtzen dugu eta.
|
|
|
Hurrengo egunak, bizitzako gogorrenak bezala oroitzen ditut; sendatua nengoen, baina gaixo nengoen berriro ere;" Bihotzean min dut,/ min etsia" esan zuen Lizardi handiak, amonaren heriotza gogoan zuela, eta ni ez nintzen gutxiago, nire mina beste min bat bazen ere, maitemina iturburu zuena; nire minak goia joa behar zuen, nik hala uste nuen behintzat... baina oker nengoen, oraindik ere gorago jo baitzuen berandu gabe; gaizki lo egiten nuen, eta, esnatzearekin batera, Helenaren irudia etortzen zitzaidan lehenik burura, haren elgorriagak eta haren matíaslópezak; baita haren bainilazko musuak ere, beste modu batean interpretatzen nituenak eta baloratzen; izan ere, gogoan nituen neure damuak eta gurutziltzatuaren aurrean egindako otoitzak eta erreguak, baita hari egindako promesa ere —" Behin bai, hurrengorik ez" —, baina hain guztiz aldatu ziren inguruabarrak, non beste ikuspuntu bat nagusitu baitzitzaidan: ...itzez elkarri baietz esatetik mihiz esatera, baldin eta mihia hitzaren euskarri ere bazen? — beren zentzua hartzen zuten, harekin bizitza osorako lotzen baininduten; zer gehiago nahi nuen, bada, funtsezkoa neure esku banuen, hainbeste eta hainbeste maite nuen Helena, gertatuak gertatuta gero are gehiago...!; egia zen gazteak ginela —" Kontuz maitasun kontuetan...!" esaten zigun
|
jende
helduak eta adinekoak—, baina Romeo eta Julieta ere ez al ziren gure adinekoak, hortxe hortxe...?
|
|
|
Gogora etorri zitzaizkidan haurtzaroko negu urrun eta epelak, zehazki hirurogeita hamarreko hamarkadan
|
jende
helduak eramaten zituen tergalezko jertsetxo finak.
|
|
|
Denboraldi-aurrea Realarekin egin nuen, baina lehen urtea Hernanin utzita eman nuen. Oso esperientzia ona izan zen, ni baino
|
jende
helduagoa ezagutu nuelako. Oso tratu ona eman zidaten.
|
|
2011
|
|
|
Bosten artean bera genuen" zerebroa". Olegario deitzen al dizu norbaitek. Hernanin oraindik bai,
|
jende
helduak. Familian denoi deitzen digute olegariotarrak, baina bertsotan ni bakarrik aritu naiz.
|
|
|
Kaxetan sartuta eta ongi bilduta eramaten dituzte bezeroen maletak eskatutako lekuraino. «Azkenaldian geroz eta jende gehiago etortzen da zerbitzua eskatzera», azaldu du Elena Riverok, Mail Boxes ETC enpresak Gasteizen duen egoitzako arduradunak.Bezeroa, gero eta gazteagoaZerbitzua kontratatzen duen turista «orain artean, normalean, eta ezaugarri orokor bat emate aldera,
|
jende
heldua izaten zen», arduradunak azaldu duenez.Geroz eta gehiago dira, berriz, oporlekurako joan etorria lasai eta maleta iritsiko ez den beldurrik gabe egin nahi dutenak. «Jende heldu horrek sarritan pisuzko gauzak ibiltzeko zailtasunak izaten ditu, osasunak ez dielako uzten», Riveroren esanetan.
|
|
|
Aldaketak aldaketa, plazako aulki guztiak bete dira Alma Jotera de Aragon taldearen doinuak entzuteko eta musika eta dantzen bitartez eskaini duten bidaia ikusteko: Zaragoza, Zangoza... Batez ere
|
jende
heldua zegoen, baina haurrak ere baziren, eta askok harridura aurpegiarekin ikusi zuten kontzertua. Are gehiago, hainbatek eskuak gerrian jarrita kulunkatzen ziren abesten hasteko prestatuko balira bezala.
|
|
|
Leon Iraizozek, konparazio batera, bere etxeko
|
jende
helduen ezinegona oroitzen du: aitarena eta amarena, osaba Luisena eta aitona Arseniorena, zeinek ahapeka bezala hitz egiten baitzuten, beren elkarrizketak eteten zituztela, lau anaietarik norbait agertzen zenean.
|
|
|
Barrura sartzeko zer aukera nituen aztertu behar nuela erabaki nuen, itxaropenik gabe, dena den, ez bainuen uste
|
jende
helduari sartzen utziko ziotenik. Autotik atera eta zalantzan nengoen, oraindik atea itxi gabe, neure atzean Karlaren autoa aparkatzen ikusi nuenean.
|
|
|
oso faktore garrantzitsua da. Haur txikiek, eskolara joaten direnek eta
|
jende
helduak dute arrisku gehien. Umeei dagokienez, giro berrietara iristean izaten dira infekzioak (parkean, eskolan, haur eskolan?).
|
|
|
Senaren esanetara erabaki dut baita ere zein tabernatan hartuko dudan kafetxo bat. Lasaia da, normalean
|
jende
heldua ibiltzen da bertan. Sartu naiz, bada.
|
|
|
Gu kantatzen hasi ginenean, esaten da gazteria etortzen zela trumilka, baina hori ere ez da egia. Nik uste dut gazte jendea etortzen zela, baina gazte jendea baino gehiago etortzen zen
|
jende
heldua, jende heldu kontzientziatua, abertzale jendea. Eta gazteria ba poliki poliki etortzen joaten zen, baina ez orain gazteriak zenbait esparrutan duen protagonismoarekin.
|
|
|
Gu kantatzen hasi ginenean, esaten da gazteria etortzen zela trumilka, baina hori ere ez da egia. Nik uste dut gazte jendea etortzen zela, baina gazte jendea baino gehiago etortzen zen jende heldua,
|
jende
heldu kontzientziatua, abertzale jendea. Eta gazteria ba poliki poliki etortzen joaten zen, baina ez orain gazteriak zenbait esparrutan duen protagonismoarekin.
|
|
|
Izan ere, amona Laurentine beste garai bateko pertsona omen zen, eskola zaharrekoa. Uste zuen umeek ez zutela hitzik egin behar
|
jende
heldua aurrean bazegoen. Bere iritziz, umeen betebeharra hauxe zen:
|
|
2012
|
|
|
Hain zuzen, PANek informazio kanpaina bat jarri du martxan, toxiko horiek landareetan duten presentziari buruz. Produktu organikoak kontsumitzea gomendatzen da, batez ere
|
jende
helduenari, hala nola haurrei edo zaharrei, toxikoek sor dezaketen arriskua ordezkatzeko. Europako Batzordeak, EBko organo nagusiak, hutsune legal hori 2013ko abenduan berrikustea aurreikusten da.
|
|
|
Zein adinetako jendea da. Hasieran bederatzi lagun bildu ginen arren, goiza aurrera joan ahala hamabost izatera ere iritsi ginen. Bilketa lanetan jardun genuenak gazteak izan ginen, nahiz ingurutik pasa zen
|
jende
heldu eta adineko askoren sostengua ere jaso. Anekdota polit gisa, parte hartu ezin izan zuen emakumezko herritar batek hamaiketakoa ekarri zigun ekintzarekin bat egiten zuela eta!
|
|
|
oloa, arroza edota sojarenak, besteak beste. Esne begetalak, behi esnea baino osasungarriagoak direla konturatu da jendea eta gazteak bezala,
|
jende
heldu askok ere aukera hori egin du azken urteetan, aurrenetik ohitura hartzea kosta egiten bada ere”.Zerbitzu ugariDendako eskaintza zabalarekin batera, bezeroei zuzendutako hainbat zerbitzu ere badituzte Sahatsa belar dendan. Jakina, kontsulta horietara joan ahal izateko, aurrez hitzordua eskatu behar da dendan: Aurpegi garbiketa eta ilearen azterketa:
|
|
|
Laster, emazteak alde egin zion, lagunak galtzen hasi zen, jendeak ez zuen hain gizon triste batengana arrimatu nahi. Umeak negarrez hasten ziren hura ikusitakoan, umezainek gogor begiratzen zioten umeak izutzeagatik,
|
jende
heldua apartatu egiten zen zorte txarra ekartzen zuelakoan.
|
|
|
Gernikako sarraskiak, horgo bitima gaixoak! Pausan zeuden
|
jende
helduen arteko solas horiek eta ikusiz zeinbaiten haurpegietarik malko batzuen xirrixta dirdiratsua, lotsadurek iluntzen zuten haurra!
|
|
|
Haietarik zenbait ikustez hor ezagutuak ginituen, eguerdiko apairua Guyena sal aretoaren aldeko bizitegian hartzen ginuen, gure oseba Daniel, izeba Marie eta haien alaba Marie Jeanne gure kusinarekin. Baginakien, haurrak izan harren,
|
jende
helduak, gehien bat
|
|
2013
|
|
|
Euskal Jai Egunean, esaterako, jendetzak dantzatzen du fandangoa eta arin arina. San Joan gauean ere dantza egiteko deialdia egin genuen, eta
|
jende
heldu mordoa etorri zen.Oso polita izan zen. Ikusi genuen Zarautzen gogo handia dagoela dantza egiteko.
|
|
|
Harrigarria da. Lehenengo diskoarekin gure adineko jendea genuen alboan; Kilometroak eko kantua egin genuenetik gaztetxoak; eta Esne Zopak ekin
|
jende
heldu eta nagusia. Gure kontzertuak arraroak dira, 12koetatik hasi eta ia 80 urte artekoak biltzen direlako.
|
|
|
Itsasontzitik ozta ozta ikusten nuen ama jendartean. Nire anaia begi bistatik galdua nuen ordurako, harrabots eta
|
jende
helduen artean. Zapi zuriak astintzen zituzten askok agur esaten zuten bitartean.
|
|
|
Bikiek maiz entzun zuten izen hura, aitona Ibrahimek noiznahi baitzuen ahotan,
|
jende
helduaren arteko solasetan batik bat. Une hartan, baina, halako entusiasmoarekin ahoskatu zituen aitonak hitz haiek, non Yazîdi jakin mina piztu eta galdetu baitzion:
|
|
|
Handik aurrera, ez zuten gaia berriro atera Pedroren aurrean? bai ordea beren artean, etxeko
|
jende
helduaren artean; are gehiago: Pedrok, etxeko emakumeak egongelan zeudela eta bera harako bidean, ateetako bat ere irekia apur bat?, haien elkarrizketa moduko bat entzuteko aukera izan zuen, isil gordeka:
|
|
|
Uda aurretik asko nabaritu omen zuten hori. Dena dela, Zubeldiaren ustez,. Euskal Herrian kafea kontsumitzen dugu gehiena;
|
jende
helduak errazago hartzen duela iruditzen zait. Kafea betiko edaria da eta ez da modaz pasatuko?.
|
|
|
1 Halakoak esateko, zer esapide erabiltzen duzue zuen herrian? Irakasleek edo
|
jende
helduak ere horiexek erabiltzen al dituzte. Taldean bilduta, pentsa ezazue zer nolako esapideak erabiltzen diren zuen herrian; osatu esapide zerrenda bat, eta zehaztu zertarako erabiltzen den bakoitza.
|
|
|
Oraindik ohitura hori mantentzen den arren, zertxobait aldatu dela azaldu dute: “Lehenengo urteetan
|
jende
helduagoa etortzen zen. Orain zaharrenetakoak gu izaten gara”.
|
|
|
Bikiek maiz entzun zuten izen hura, aitona Ibrahimek noiznahi baitzuen ahotan,
|
jende
helduaren arteko solasetan batik bat. Une hartan, baina, halako entusiasmoarekin ahoskatu zituen aitonak hitz haiek, non Yazîdi jakin mina piztu eta galdetu baitzion:
|
|
|
Handik aurrera, ez zuten gaia berriro atera Pedroren aurrean... bai ordea beren artean, etxeko
|
jende
helduaren artean; are gehiago: Pedrok, etxeko emakumeak egongelan zeudela eta bera harako bidean –ateetako bat ere irekia apur bat–, haien elkarrizketa moduko bat entzuteko aukera izan zuen, isil gordeka:
|
|
|
—Eskerrik asko eskertu ziguten keinu handiegiz. Bitartean
|
jende
heldua eskaleen ondo ondotik barra barra igarotzen zen, ez baleude bezalaxe ezer esan gabe. Eskaleek begietara begiratzen zieten isil isilik, baina gurekin hitz egiteko gogoa zeukatela iruditu zitzaigun.
|
|
|
—Ezin dugu ezer egin agintarien aurka erantzun du
|
jende
helduak. Gosete gogor honetan Kokoherriko sukaldeetan ez dago janaririk pertsonentzat, ukuiluetan edo ganberetan abereentzat bazkarik ez dagoen bezala.
|
|
|
Eguneroko otorduetarako zirenak. Eta hainbertze
|
jende
heldu baitzen, haientzat ere etxea hornitu zen nolabait ere! Arreba gaztea, Elen, lehenbiziko solairuko salara joan zen lehengusinekin.
|
|
|
Inguruko dantzaleku batera joan ginen. Eider harritu egin zen hainbeste
|
jende
heldu ikusita, gazte sentitzen omen zen. Barra ertzeko taburetetik altxarazi ninduen eskutik oratuta.
|
|
2014
|
|
|
Jendea etxeetatik atera heinean, geratu direnak geroz eta bakartuago daude, batzuek eraikin osoan ez dute beste bizilagunik,
|
jende
heldua kasu askotan; beldurra erabiliz hustu dituzte etxe asko.
|
|
|
Gai honetan ikerketa batzuk egiten ari gara TUMeko BR2 laborategian, zehazki
|
jende
helduaren zaintzarako nola egokitu eraikinak. Jende helduaren zaintza karga handia izan daiteke, eta askotan familiako edo gertukoren baten sakrifizioa izaten da atzean.
|
|
|
Beste batzuetan jende berezia kontratatzen da zaintzarako, baina hori ez dago guztien esku. Gure proposamena
|
jende
helduaren betiko etxea egokitu eta moldatzean datza, tresna automatizatuekin eta robotizatuekin. Pertsona helduak bere buruaren kontrola duen bitartean, nolabaiteko tresnen bitartez bere eguneroko zereginak egiteko erraztasunak izan ditzan saiatzen gara.
|
|
|
Finki mintzo dira! Aldizka
|
jende
helduak bezain serios eta haurrak bezain irrigarri, zenbat ele eta zenbat marruma...
|
|
|
Finki mintzo dira! Aldizka
|
jende
helduak bezain serios eta haurrak bezain irrigarri, zenbat ele eta zenbat marruma...
|
|
|
Egun guzian, Olentzero erakusketa elebidunaren azken eguna, Ospitalea zentroan, aratsaldeko 5ak artio. 15 egun hotan hemen dugun erakusketa hau,
|
jende
helduentzat egina da haurrentzat bezainbat. Ospitalea zentroan geldi beraz, itzuliak balio du Olentzero hobeki ezagutzeko!
|
|
|
Amaia Riouspeyrous ek egin du bere kantaldia. Suzko zezenaren ondotik,
|
jende
helduek utzi dute lekua gazteeri, Trakets taldearen dantzaldirako.
|
|
|
Ohar berezia egin gabe ezin gira egon, zeren aitortu behar dugu Oztibarren herriko pestak arrapiztu direla lehiaketa horri esker. Azken urte horietan
|
jende
helduendako ez zen deusik, errateko maneran. Duela askitto urte, zikiro jatea zen ateraldi bakarra nun elgar ikusten eta mintzatzen zuten adinetakoek, salbu gero eta berantago direla horiek eta orai kasik bakarrik gazteak direla hor.
|
|
2015
|
|
|
Aitzitik, Kutxabankek soilik epaitegira jo duenari kentzen dio komisioa eta horrelakorik egiten ez duenari Erauskinen aburuz normalean prokuradorea eta tasak ordaintzeko dirurik ez duelako kobratzen segitzen du: " Badago
|
jende
heldua 400 euroko alargun pentsioa besterik ez duena, eta diru hori mailegua ordaintzeko ezarritako eguna baino zertxobait beranduago jasotzen duenez, hilero 30 euro kentzen diote".
|
|
|
Hitzak saiheska hegatu eta azpiegi jotzen zuten objektua. Orduan, amore ematen zenuen; orduan, hondora joaten zen ideia berriro; orduan,
|
jende
heldu gehiena bezalakoa bihurtzen zinen, zuhur, iheskor, begi artean zimurrak eta etengabeko kezkati itxura. Zeren, nola hitzez adierazi gorputzeko zirrara haiek?
|
|
|
Zer uste zuen, gauero txori berak etortzen zirela zuhaitz beretara?, galdetu zuen. Baina, bat batean,
|
jende
heldu guztiaren antzera, amak kasu egiteari utzi zion. Sarrerako zaratan jarri zuen arreta.
|
|
|
Zer ote zuten, galdetu zuen berekiko, triste antzean, bera bertan ez zegoenean jardungo zutelakoan barrez. Hura dena zegoen pilaturik aurpegi irmo, geldi, maskara gisakoen atzean, ez baitzuten hain erraz solasean parte hartzen; begirale, ikertzaile antzekoak ziren,
|
jende
heldua baino gorago edo aparte. Baina Prueri begiratzean, harengan ez zela egia antzeman zuen.
|