|
2006
|
|
|
Haurdun daudenek" binaka jan" behar dutela dioen topikoak, dirudienez, egun gutxi ditu. Froga zientifiko berrien arabera, obesitate arriskua haurdunaldian eta edoskitzaroan gertatzen da, eta etorkizuneko amek arreta handiagoa
|
jarri
behar diote beren dietari. Gauza bera gertatzen da jatorri metabolikoko gaixotasunak edo gaixotasun kardiobaskularrak izateko arriskuarekin.
|
|
2008
|
|
|
Telelangile gaiak menderatu egin behar du bere lana, diziplina
|
jarri
behar dio bere buruari, eta informatikari eta komunikazioari buruzko oinarrizko ezagutzak behar ditu.
|
|
|
Koltxoi erosoa, sendoa eta leuna
|
jarri
behar diogu haurrari.
|
|
|
Begien bistan
|
jarri
behar diogu jakia haurrari, baina jateko esan gabe.
|
|
2009
|
|
|
Gugandik oso gertu badaukagu, esku ahurra
|
jarri
behar diogu gunerik gelatinatsuenean, unbrelan, eta albo baterantz baztertu behar dugu emeki emeki.
|
|
|
Eskaera eta behar “errealei” buruzko informazioa, kontzientzia eta iritzia sortzearen alde daude, guztiontzako gizartea eraikitzeko. Aniztasunarekiko arreta Orainak aniztasunari arreta
|
jarri
behar dio, etorkizunean joera horri eutsi ahal izateko. Ezgaitasuna duten gazteek alderdi hori kontuan hartzen duten ikasketa planak eskatzen dituzte, enplegu duina eta kalitatezkoa lortzea erraztuko luketelako.
|
|
|
Haurra nerabezarora iristen denean, jostailu klasikoak utzi eta egitura elektronikoko beste jostailu sofistikatuago batzuk sartzen ditu, hala nola ordenagailuak edo bideojokoak, azaldu du AEPko Segurtasun eta Istripuen Prebentzio Batzordeko koordinatzaile Jordi Mateu doktoreak. “Etapa honetan, gurasoek arreta handiagoa
|
jarri
behar diote seme alaben jolasari eta haien edukiari”, dio Mateu k. Izan ere, onartzen du joko elektroniko horiek lagungarriak izan daitezkeela jokalariaren trebetasunak neurtzeko eta haurraren autoestimua areagotzeko “neurriz erabiltzen badira”.
|
|
2010
|
|
|
Egarri dagoenean edatea Galerak konpentsatzeko likidoak aldatzea funtsezkoa da edozein adinetako pertsonentzat. Baina talde batzuek, beren bizi egoeragatik edo beren osasun edo gaixotasunagatik, arreta handiagoa
|
jarri
behar diote edaten duten urari. Horrelakoak dira haurrak, haurdun dauden emakumeak, bularreko haurrak eta adineko pertsonak.
|
|
2011
|
|
|
Hartara, SI (e) TEren pedagogoek adierazten dutenez, sariaren edo notengatiko sariaren helburua “ikasleak egindako esfortzuagatik duen aintzatespena, ikaskuntzarekiko motibazioaren indargarri gisa” izan behar da. Bestalde, zigorrak arreta
|
jarri
behar dio “ikaslearengan erantzukizunaren zentzua sustatzeko eta ekintza desegokien ondorioak onartzen ikasteko”. Motibazio elementua Ramon Casals irakasleak, ‘Eskola porrota etxetik prebenitzea’ lanaren egileak, adierazi du “oreka bilatu behar dela” azterketen emaitzengatik jarritako isunen edo sarien aurrean.
|
|
2012
|
|
|
Haurtxoaren azala helduarena baino askoz ere delikatuagoa eta sentikorragoa da. Horregatik, gurasoek arreta berezia
|
jarri
behar diote haurrarekin kontaktuan dauden arropa eta arropak garbitzeari eta zaintzeari. Lehenengo hilabeteetan, garbitzeko berariazko garbigarriak erabiltzea komeni da, haurtxoentzat edo arropa delikatuentzat, eta leungarria eta bestelako gehigarriak saihestea.
|
|
2013
|
|
|
Orea arrabolarekin tenkatu eta tarta azpiko moldearen oinarrian jarri. Moldeari gurin eta irin pixka bat
|
jarri
behar diogu, itsats ez dadin. Estali labeko paperarekin eta jarri pisu bat gainean (adibidez, bete bol bat arrozarekin edo babarrunekin, pisua izan dezan), egosten den bitartean masa ez igotzeko, eta sartu labean 20 minutuz 180 °C an.
|
|
2014
|
|
|
Hipertentsioa daukatenek edo bihotz hodietako arazoak izateko arrisku handiagoa, arreta berezia
|
jarri
behar diote gatzari.
|
|
|
Paketea ongi bilduta eta bilduta dagoela ziurtatzea. Bidalketa enpresek doako bilgarriak ematen dituzten arren, bezeroek arreta handiz itzultzeari arreta berezia
|
jarri
behar diote. Kanpoko enbalajeak kalitate handikoa eta produktuarekin bat datorrena izan behar du.
|
|
2015
|
|
|
Ondoren, luzatu orea arrabolarekin, eta jarri tarta moldearen oinarrian. Aldez aurretik, gurin eta irin pixka bat
|
jarri
behar diogu moldeari, itsats ez dadin. Jarri labeko papera eta pisua gainean (bete bol bat arrozarekin edo babarrunekin, labean sartu bitartean masa igo ez dadin) eta sartu labean 20 minutuz 180 °C tan.
|
|
2016
|
|
|
Sarearen bidez elikagaiak erostean, kontsumitzaileak produktuen izaerari arreta
|
jarri
behar dio, freskoak edo ontziratuak izan gabe
|
|
|
Bestela, «Atlantikoa», «Mediterraneoa» edo «tokikoa» izango litzateke, kontsumitzaileak positiboki baloratzen baitu. Arau aldaketak direla eta, animalia jatorriko produktuak askoz kontrolatuago daude, baina etiketari arreta
|
jarri
behar diogu; izan ere, ekoizpen lekua askotan ez dator bat ontziratzearekin, eta oso erraza da bereiztea, ontziratzea aurrean dugunean. Kasu honetan ere, kontuan hartu behar dugu elikagaiak ez badu bere jatorria harrotasunez erakusten, urruna izateko aukera asko dituela.
|
|
2017
|
|
|
Hiru urteetako «mini nerabezaro» honek «ezezkoaren adina» ere esaten zaionak, haurtxotik haur txikirako trantsizioa ixtea markatzen du. Pubertaroarekin batera, iheslari izaten da, eta neska mutilek munduari
|
jarri
behar diote beren nortasuna berresteko. Hiru urte dituenean, antzeko zerbait gertatzen da.
|
|
2019
|
|
|
arreta handiagoa jarri behar da elikagaiak aukeratzeko orduan, eta prestakuntza gutxi izateak nutrienteen gabezia ekar dezake. Burdinari arreta
|
jarri
behar diote: bertako landare iturriak daude (fruitu lehorrak, barazki batzuk…), baina haien asimilazioa okerragoa da.
|
|
|
Irudia: Patricia Maine De Grave Kontsumitzaileak arreta
|
jarri
behar dio etiketari buruzko informazioari, eta handitu egin dezake saltzaileekin, komertzialekin, produktoreekin eta abarrekin. Zenbait autonomia erkidegok, hala nola Kataluniak eta Andaluziak, legeak egin dituzte, hurbiltasun sektorea hobeto kontrolatzeko, zuzeneko salmentarako akreditatutako ekoizleen erregistroekin.
|
|
|
Ondoren, eltze bat hartu eta olio koilarakada bat jarri porrua eta tipula ultraizoztua gorritzeko. Gorrituta daudenean, bota salda eta esnea (jogurta edo ahuakatea
|
jarri
behar badiogu, azkenean egingo dugu, sutatik kanpo), eta irakiten jarriko dugu. Irakin eta handik bi minutura, ilarrak gehitu eta dena zazpi minutuz egosi su ertainean.
|
|
|
Txertoa jarri behar dut? Txertoa
|
jarri
behar diozu, nahiz eta osasuntsu egon. Txertaketari dagokionez, pertsona heldu osasuntsu bat 15 urtetik gorako edozein pertsona da (haurren egutegiak 14 urte bitarte hartzen ditu), txertoa hartzeko arrisku taldeetan sartuta ez dagoena.
|
|
2020
|
|
|
Haurrak oka segitzen badu edo beherakoa maiz badu 24 orduz baino gehiagoz, pixa gutxi egiten badu; sabeleko min handia eta jarraitua badu; eta, jakina, objekturen bat irentsi badu, batez ere pilak edo imanak. Halaber, SEUPen arabera, gurasoek arreta handia
|
jarri
behar diote paziente txikiei, larrialdia honako hau dela eta: “estimuluei erantzuten ez dietenak, suminkortasun edo logura gehiegizkoak dituztenak, konbultsioak edo mugimendu anormalak dituztenak, zorabioak dituztenak edo indarra galtzen dutenak”.
|
|
|
Oro har, beti da beharrezkoa gure osasun egoera aztertu aurretik, esfortzu proba bat egitea gure bihotza edo patologia nola dagoen ikusteko eta gure mugak eta lesioren bat dugun jakiteko. Gainera, 50 urtetik gorako adin tarte bat dago, eta horri arreta gehiago
|
jarri
behar diogu, adin horretan errazagoa baita lesionatzea. Kasu bakoitzean doitutako entrenamendua oso garrantzitsua da gehiegizko entrenamendua, lesionatzea eta alde egitea saihesteko, zailagoa izango baita lesio baten ondoren itzultzea.
|
|
|
Kopuru hori aldatuz joan da pandemian zehar, eta, zorionez, nabarmen murriztu da. Elkarrizketako zein datu motari
|
jarri
behar diozu arreta berezia. Oso garrantzitsua da jakitea non kutsatu den eta zer kontaktu izan dituen pertsona horrek, baina isolamendua zer egoeratan egingo duen ere jakin behar da, bereziki pertsona bakarrik bizi ez bada, gainerako bizikideak ahalik eta gehien babesten saiatu behar baita.
|
|
2021
|
|
|
Kontuz gatzarekin! Pizza erosteko asmoa badugu, arreta berezia
|
jarri
behar diogu gatz kopuruari. Hemen ere alde nabarmenak daude:
|
|
|
Garrantzitsua da, halaber, janariaz gozatzea. Horregatik, arreta
|
jarri
behar diogu janariarekin dugun harremanari, eta erne egon zerbait guztiz ondo ez doala adierazten diguten seinaleen aurrean.
|
|
2023
|
|
|
Mininoek koipe eta proteina ugariko dieta behar dute, eta txakurrek, berriz, bitamina eta zuntz ekarpen gehigarria. Horregatik, arreta berezia
|
jarri
behar diogu gure lankideek jaten dutenari… eta, horretarako, saihestu egin behar dugu plateren janaria «lapurtzea». Artikulu honetan, txakurrek jan behar dituzten elikagaiak eta haien ongizatea bermatzeko katuak azalduko dizkizugu.
|