2000
|
|
Hara joan eta akademian ikasitako aleman estandarra erabiltzen hastean, Suitzara zoaz eta ulertu egiten dizute, baina badira gauzak desberdin esaten dituztenak, antzagatik konturatzen zarela. Interes pittin bat badaukazu eta kontu horietan arreta berezia
|
jarri
behar dela esan badizute, ez dago alfabetatze ikastaro berezirik egin beharrik. Askotan gauza minimoak nahikoa izan daitezke bertako egitura bi edo hiru hartzeko.
|
|
Esate baterako, ez dugu neurtuta nolako botea izan behar duen pilotak... Ezaugarri horiek guztiak ikertu eta neurriak
|
jarri
behar dira
|
|
Hori kontuan izanik, eta XXI. mendea euskararen mendea izatea nahi baldin badugu behintzat, 1998ko irailean abiatu zen prozesu politiko berriaren aurrean euskalgintzak ere jarrera bultzatzailea izan behar duela eta bere baliabide guztiak martxan
|
jarri
behar dituela ohartzen gara. Gogoeta honek presoenganako elkartasuna adieraztera bultzatu gaitu, horixe baita momentu honetan prozesua oztopatzeko Paris eta Madrilgo Gobernuek darabilten jukutria, hau da, Euskal Herriak demokratikoki erabakitzeko duen eskubideari jartzen dioten traba.
|
|
zergatik ez dira fimak jatorrizko bertsioan eta euskaraz azpidatzita ematen? Hala egingo balute, aukeran film gehiago egoteaz gain, merkeago ere izango litzateke, azpitituluak baino ez dira
|
jarri
behar eta, era horretan bikoizketa gastuak saihestuz
|
|
Aztertzea gauza bat da eta ulertzea, aldiz, beste bat. Aktore politiko desberdinen larrutan
|
jarri
behar ei da, haien ekimen eta jarduerak ulertzeko ahalegin horretan. ETArenak logikarik ez duela esaten du askok baina badu, zalantza barik; bere logika, baina badu.
|
|
Lizarrak edo gisako batek gatazka armatua eta bere ondorioei eman behar dio amaiera, ez gatazka berari, euskal gizartean dauden ikuspegi desberdinek gatazka iraunaraziko dutelako. Bi. hiru, edo lau munduen arteko ikuspegi desberdinek gatazka iragartzen dute; gatazka hori modu zibilizatu eta demokratikoan eman dadin oinarriak
|
jarri
behar dira, eta armak baztertu behar dira etorkizuneko gatazka bideratze modu horietatik. Besteak beste, hortik galera datorrelako, denboraren iraganak gero eta argiago erakusten duen moduan
|
|
Mende berriaren atarian gaudela eta, forma demokratiko honi eduki pragmatikoa
|
jarri
behar diogu daukagun hiritargo berri honekin: hau izango da datorren mendearen erronka.
|
|
neurri hauek onak ala txarrak dira. Txarrak badira, ez lirateke inorentzat martxan
|
jarri
behar, baina onak izanik, nolatan ez dituzue administrazioan ere aplikatzen?
|
|
Izan erabakitzeko proiektuan batez ere esaten da Euskal Herriak nahiko gaitasun eta ahalmen duela bere etorkizuna erabakitzeko, euskaldunok autodeterminaziorako eskubidea dugu. Guk geuk
|
jarri
behar dugu mahai gainean Estatu espainiar eta frantsesekin zein harreman mota nahi dugun, eta gure barnean zein eratako harremana eta antolaketa nahi ditugun ere bai. Dauden proiektu guztiak mahai baten inguruan eztabaidatzea proposatzen dugu eta gero, ateratzen dena erreferendum batera eraman Euskal Herriak erabaki dezan.
|
|
Ezin dira denak nahastu. EH oso abagune zehatzean sortzen da, Madrilek HB legez kanpo
|
jarri
behar zuenean. Hau aspalditik pen tsatua zegoen, baina nazio eraikuntzan hain garrantzitsu den une honetan gure nazioko ezkerra prozesu horren motore izateko ari gara prozesu hau egiten.
|
|
EUSKARA Biziberritzeko Plan Nagusian, datozen hamar urteetarako erronka nagusiak aztertzen diren atalean, telebista aipatzen da, besteak beste. Plan horren arabera, euskarazko herri telebisten garapen markoa lantzeko lan ildo bat martxan
|
jarri
behar da, proiektuok bultzatzen ari diren eragile sozialen eta erakunde publikoen artean. Gure hausnarketatan ere lehentasunezko eginkizuntzat hartu dugu herri telebista sortzea, erronka horri ilusioz beterik heldu diogu, eta inguru honetako udalak zein udalez gaindiko erakundeak bidelagun izan gura ditugu ekimen honetan, ezinbestekoa baita herri erakundeak eta gizarte eragileak elkarlanean aritzea herritarrei eskaini gura zaien informazio zerbitzu hau abian jartzeko.
|
|
mahai bat osatzearen aldekoak direla baina mahai horretan PP egon behar dela eta PP egon ezik beraiek ere ez direla egongo. Horrexegatik diogu, mahai horretan ez dela aurrebaldintzarik
|
jarri
behar, norberak bere edukiak eraman behar dituela eta askatasun osoz eztabaidari ekin.
|
|
Municiok esan bezala, gaueko enuresia ez da arazo larritzat hartzen ikuspuntu medikotik baina umeentzat eta baita berorien gurasoentzat ere benetako arazo bihur daiteke, harreman familiarrak asaldatzeraino, konplexuak eraginez, eta arazoa etxe barruan ezkutatuz, beste pertsona batzuek ezagutu ez dezaten. Horrexegatik arazoa medikuaren eskuetan
|
jarri
behar da lehenbailehen, soluzioak badaudelako, eta ez delako etsipenean erori behar.
|
|
Ni esperimentazioaren aldekoa naiz. Baina ahalegina non
|
jarri
behar da. Ahalegina egitea berez azaleko diren gauzatan (eszenografian...) polita izan liteke, baina barruko mugen esplorazioa da benetako esperimentazioa:
|
2001
|
|
Eta animaliari ere bai, norberekoikeriaz ez jokatzearen erakusle. Azken finean, denok denona errespetatu beharra adierazi nahi dut; baita ere aldamenekoa gure laguna izan daitekeela, eta arazoak konpontzeko ez zaiola arazo gehiago erantsi behar lehendik dugunari, baizik eta borondatea eta hitza
|
jarri
behar direla konponbidean.
|
|
Eta laugarren puntua parlamentu nazionala da; hori ezin dela egin diote batzuek berehala, eta guk zera diogu, abertzaleei galdetuko balitzaie ea hiru probintzia edo sei probintzietako parlamentua nahi duten, denek sei herrialdetakoa esango lukete. Bada, guk dioguna da norabide horretan
|
jarri
behar dugula eta horretarako baldintza sozialak sortu behar ditugula. Eta hori noizko?
|
|
Blindaje kontuak aipatu genituen EAJk bere garaiko apustua borondate onez egin zuelakoan. Udalbiltza behar objektibo bat da herri honetan eta ez dago martxan
|
jarri
beharrik ezeren truke. Gaur egun ezin da politika abertzalerik egin Lizarra Garazi eta Udalbiltza erreferente politiko gisa izan gabe, eta alde horretatik, gutxienez eskema politikotan hori blindatua dago.
|
|
Ekologiak mugak jarri ditu, eta erakutsi digu lurrak mugak dituela eta indar produktiboen garapen mugaezina planteatzea pentsaezina dela. Garapenkeria zalantzan
|
jarri
behar da erabat eta beste ildo batzuk asmatu. Garapen iraunkorrari buruz ere hitz egin izan da baina niretzat ia berdina da, garapena eta iraunkortasun hori kontrajarriak dira.
|
|
Bestetik, demokrazia ospetsu hau zalantzan
|
jarri
beharra dagoela uste dut. Demokrazia ospetsu hau diktadura gogor eta nazkagarri bat da, sistema kapitalistak bere boterea mantentzeko diseinatu duen sistema bat da eta hortik barrutik ezin da ezer aldatu, ezta sozialismorik lortu.
|
|
Ikusi ditugu kolonialismoaren aurkako borrokaren ondoren sortu diren burokraziak. Hori da ateratako beste ondorioetako bat, abanguardismoak zalantzan
|
jarri
behar direla, herriaren izenean aritzen dira eta azkenean herriaren aurka bukatzen dute.
|
|
Abangoardiak boterea hartzen badu gero badakigu zer gertatzen den, abangoardiak beren interesak defendatzera doazela, eskuinetik zein ezkerretik. Gizarte berri bat egiteko garaian administrazio edo estatuari mugak
|
jarri
behar zaizkio. Pertsona bat bere bizitza osoan politika egiten badago, hori profesional bihurtzen da eta bakarrik bere interesak defendatzen aritzeko izugarrizko arriskua dauka.
|
|
Apaizek, bere aburuz, mezatan" euskerari lehentasun edo preferentzia" eman zioketen. Eta ikastolari lagundu," eskola aldetik preparatuak direlako, bestalde herriaren aurrean zerbait errepresentatibidade edo ordezgaritza dutelako, edo, nola-nahi dela ere, horretarako kontzientziatuak baldin badira, egokien litzatekeen horiexek izan behar dute euskera aldaz goran eta zuzper aldi batetan
|
jarri
behar dutenek: giroa sortuaz, ikastola indartuaz, gurasoak kontzientziatuaz, Gipuzkoan den Ikastola Elkarteari ere eskaria eginaz, noski, hitzaldi edo nolabaiteko laguntza lor dezaten hiri horretakoek".
|
|
Jende horrek denak kanpamenduan bizitza berri bati ekin dio, denek arau batzuk errespetatuz. Umeei txertoa
|
jarri
behar zaie derrigor eta eskolara bidali behar dira. Hori asko kosta da, nomadek toki finko batean bizitzera ohitu behar izan baitute haurrak eskolara bidali eta eritetxea eskura eduki ahal izateko.
|
|
Motore berri bat
|
jarri
behar diogu euskal autogobernuaren ereduari. Erabakitzeko gaitasuna da motore hori.
|
|
Antzinako frontoia tailatutako harriez altxatzen zen, baina gaur egun egitura porlanezkoa da, harrizkoa garestiegia litzatekeelako. Frontisaren kasuan honen gainetik harri kapa bat
|
jarri
behar zaio (homogeneotasun handiko kareharria, edozein harrik ez baitu balio), gutxienez 10 bat zentimetroko sakonera duena, bestela pilotak zuzenean porlanaren aurka joko lukeelako eta honek batetik ez lukeelako indarrez itzuliko eta bestetik porlana bera kaltetuko litzatekeelako. Azkenik, harri plaka hauen eta porlanaren artean tarte txiki bat utzi behar izaten da, bertan masa likidoago bat isurtzeko, harriaren eta porlanaren arteko kola gisa funtziona dezan.
|
|
Horrela eginda ez du graziarik. Emozio gehiago eman behar nion trikimailuari, neronek
|
jarri
behar nuen lehendabizi harrituaren aurpegia metxeroa desagertu dela ikusitakoan, publikoa gehiago txunditzeko. Hor dago aktore lana, nik ongi baitakit metxeroa desagertu dela.
|
|
" Asi gaitezen atxis aren salerosketatik. Droga hau erosterakoan, nahi eta nahi ez, beste drogatuekin arremanetan
|
jarri
behar izaten du erosi nahi duenak. Eta atxis sailtzaileak ez du etsiko beste droga gogorren bat saldu arte.
|
|
Baina gauza bat da edarizale amorratua izatea, eta bestea duintasunik ez izatea, dirua hartzeko orduan mozkorrak baldintzak jarriko dizkio bere ongileari: mailegu bat behar du izan, inolaz ere ez limosna, eta beraz, hura itzultzeko bidea
|
jarri
behar dio. Horrela egingo du ongileak, eta bestea saiatuko da bere hitza betetzen, baina beti izango du trabaren bat bidean.
|
|
Ze umea!». Marrazki bat egin dezakegu, nahi genukeen Euskal Herria koloreztatzeko, baina etorkizunaz ari garenean serio, hankak lurrean
|
jarri
behar dira. 2050 urtean, euskal kulturak lortzen badu auzo bat izatea hiri horretan, benetan, arrakasta izango da, eta ahalegin bat, munduaren historian oso gutxitan eman dena.
|
|
Sarritan ustekabeak izaten ditugu. Konferentziak eztabaida bat erraztu behar du, kide guztien tesiak
|
jarri
behar dira mahai gainean, tesiak edozein direla ere, inolako beldurrik gabe. Autogobernuan gehiago aurreratzeko tesiak badira edota EAEko autonomiaren aurreko jarreretara itzultzeko tesiak badira ere, bi tesiak legezkoak dira.
|
2002
|
|
Azken urteotan inkomunikazio kultura bat sortu da eta berau apurtu behar dugu. Euskal Herriko eragile sozialek ados
|
jarri
behar dugu lehenbizi, gaur egun ez dagoen jarrera bateratu bat lortzeko
|
|
Bere akats eta guzti, euskaltzaindiak, poliki bada ere, bere bidea egin du. Ez dago ehuneko ehunean Euskaltzaindiaren morroi izan beharrik, are gutxiago literaturan, baina idazleak etenik gabe egin behar du hausnarketa, etenik gabe
|
jarri
behar ditu zalantzan aukerak. ' Guk hala esaten dugu' edo' Gure amonak hala esaten zuen' bezalako argudioak ez dira aski.
|
|
Gero, ordea, errealitatea hor dago. Ni EAJko kidea naiz eta ekimen politiko berri bat abian
|
jarri
behar denean, parte hartze prozesu batean hitz egin eta adostu ondoren egiten da. Alderdiak gai dira beren korpusaren errealitatea zein den sumatzeko eta horren arabera hartzen dituzte beren erabakiak.
|
|
Berriro ere, argi gelditu da zein den PPren eta Aznarren gobernuaren jokabidea. EAEko hauteskundeak irabazi eta Eusko Legebiltzarrean lanean hasi ginela urte bat bete ondoren, PPren eguneroko erronka Jaurlaritzaren zeregina oztopatzea da oraindik ere, herri honen gobernuaren lana Auzitegi Konstituzionalen aurrean zalantzan
|
jarri
behar badu ere. Ohituta gaude.
|
|
Iruñean berriz, lehenengo aldiz antolatu da ofizialki Liburu Azoka. Oraingoan, Sarasate pasealekuan
|
jarri
behar izan dute. Eta gainera, estalitako erakusmahaiak jarri dituzte.
|
|
Bestean, Aralarrek datozen hauteskundeetan bere indarrak Batasunaren aurka neurtu nahi dituela iragartzen zuen Iñaki Aldekoak. Hirugarrenean, Mayor Orejak gauza asko zioen, besteak beste Ezker Abertzalea legez kanpo aspaldi
|
jarri
behar zutela, baina orain arte ez dela horretarako babes sozialik egon Espainian. Batek daki babes sozial horrekin zertara ausartuko liratekeen horiek, kontuan hartuta Euskal Herriko abertzalegoaren aurka edozertarako babes soziala dagoela gaur egun Espainian.
|
|
Egun berri honen ondoren, oheratu, eta gora begira
|
jarri
beharra dago. Hasteko, ez dagoelako fidatzerik, alboko gelako piratek hortzetako pasta botako ote dizuten edo pixa egiteko behatza baso bete uretan sartuko duten.
|
|
Une honetan autonomiak ez du gehiago ematen eta espainiar legalitatearen menpe planteatzen den edozein estrategiak ez du inolako etorkizunik. Beraz, edozein prozesu soberanista zintzotasunez egiten bada, ELAk edo guk diogun bezala, gauza bat
|
jarri
behar da mahaiaren gainean: egungo estatusa galtzeko arriskua, eta hau, ez ezker abertzaleak nahi duelako, Estatuak autonomiaren bidea itxiko duelako, eta horrek bidegurutze historiko batean jarriko gaitu.
|
|
Talde horretako zinegotzien aburuz, laborariek eta upategietako arduradunek baztertu egin behar dituzte bitartekariak eta lansari duina bermatu behar diete aldi bateko langileei. Azkenik, Administrazioak kontratazioak jatorrian egiteko bidea
|
jarri
behar duela adierazi zuten
|
|
Haserre zen editorialgilea, baina jakin, bazekien noizbait
|
jarri
behar ziola amaiera bereari, eta pare bat galdera botaz egiten zuen: «Honelaxe jardun gaitezke galderak eta galderak egiten bukatzeke.
|
|
Gaineratiko hauek kirolean edota informatikan arituko dira, baina horrela sortuko dira irakurle libreak. Hala ere, literatura txikitatik umearen aurrean
|
jarri
behar da, gero ume horrek berak gazte denean aukera egin dezan. Txikitan irakurtzea gozamen bezala hartzen duena, ziur asko gero irakurle izango da.
|
2003
|
|
Presondegietako sistemaren barruko logika aztertuko badugu, geure gobernuaren eta administrazioaren egituren funtzionamenduko testuinguruan
|
jarri
behar dugu. Orain, neoliberala adjektibatutako merkataritza da horien jabe, eta, jakina denez, sistema hori mendebaldar bihurtutako gizarteetan hazia eta funtsatua da.
|
|
Upela tente muntatu behar da beti. Lurrean egur puska bat
|
jarri
behar da, eta bertan jarriko dira egur oholak. Pixkanaka pixkanaka ohol guztiak elkarrekin lotuko dira kabilen bitartez eta soka batez eutsiko zaie oraindik mugitzen diren oholei.
|
|
Lehenbizi burua ipintzen da eta gero hondoa. Upelaren barnetik
|
jarri
behar da hondoa. Beraz, sagardogilea upel barruan itxita gelditzen da.
|
|
Beraz, sagardogilea upel barruan itxita gelditzen da. Hondoa jarri aurretik, ordea, etzanda utzi den upela tente
|
jarri
behar da.
|
|
Eta EAEko, Espainiako eta Europako gobernariek argitu digute nola gauzatuko duten orain euren arau merkatal/ ekologiko nagusia, «kutsatzen duenak ordaintzen du». Askok esaten du, Europan Ipar Amerikan dagoen legedi berria indarrean
|
jarri
behar dela, baina erantzukizuneko kasu honetan Ipar Amerikako etsenpluak ez du balio: Exxon konpainiak oraindik ez du ordaindu AEBetan Auzitegi Federalak ezarritako 4.000 milioi dolarren isuna, nahiz eta publikoki onartu kalteak euren erantzukizuna zirela.
|
|
Estatuari jarrera antidemokratikoa izatea zail gertatuko litzaiokeen moduan, ETAk ere zailtasun gehiago izango lituzke bere bidegabeko jarduna mantentzeko, gero eta babes txikiagoa duelako eta euskaldun gehienen oihuak bera ere deseroso ipiniko lukeelako. Estatua eta ETA, biak
|
jarri
behar ditugu kinka larrian.
|
|
Printzipio batek dio denoi dagokiguna denok tratatu behar dugula, hau da, ados
|
jarri
behar dela afektatuekin. Alde horretatik, ondorioztatu behar dugu horrenbeste alegaziok, herritarren manifestazioek eta herriko erreferendumeko ezezko emaitza garbiak erabat deslegitimatu dutela zentralaren proiektua.
|
|
Antolatzaileen esanetan, «etorkizuna orain astintzea» da gako nagusia. " Izan ere, euskal gizartea berpizkunde berri baten atarian
|
jarri
behar dugun honetan, euskalduntze alfabetatzeak oro har eta AEK k dituzten beharrizanak bermatzea ezinbestekoa da" gaineratu dute.
|
|
Kable mozketaren ekintzaren ondoren, zigor penalez gain, 12 milioi euroko isuna jarri zieten eta errepide berriaren aurka egindako beste ekintza batengatik 1' 8 milioi euro eskatu dizkiete. Unaien hitzetan, «horrek baldintzatu egiten zaitu erabat, insolbentea izan behar duzu, ezin duzu kontratu arrunt bat izan, ezin duzu kotxerik zure izenean eduki... askotan ekintza bat egitea erabaki baino lehenago balantza batean
|
jarri
behar dituzu: kotxea ala ekintza?
|
|
Demokrazia Partehartzaileari buruzko Jardunaldietan hizlari bati entzun nion ea zergatik
|
jarri
behar diogun «partehartzaile» adjektiboa demokrazia hitzari, parte hartzerik gabe ez baitago demokraziarik. Eta nik galdetzen nion nire buruari:
|
|
I. ARRATIBEL. Helmugan egoten naiz Donostiako maratoian mediku moduan. Antolatzaileei esaten diet denbora muga lau ordu, lau ordu eta erdi baino gehiago ez litzatekeela
|
jarri
behar. Hori baino makalago egin behar duenak ez dezala egin maratoia, maratoi erdia egin dezala.
|
|
Hartu edozein klubetan hamasei hamazazpi urteko mutikoa, monitore izan nahi duena, eta gazteenekin jartzen dute. Bada gazte hori helduenekin
|
jarri
behar lukete. Izan ere kualifikatutako profesional baten beharrik handiena dutenak haurrak dira, txikienak.
|
|
Egun, toki askotan, ez da hori inolaz ere gertatzen. Are gehiago, atzerriko hizkuntzaren eskuratzea euskara mailaren eta jarreraren kaltean gerta ez dadin, ingelesaren eskuratze goiztiarra euskarari tokia kentzeko indartzen ari den jarrerari galga
|
jarri
behar zaio eta bideratzeko uztarri egokia jarri.
|
|
Teknologia berri hauek guztiak oso kolpetik jaso ditugu eta ez dugu jakin nola maneiatu. Ez digute erakutsi zein arreta
|
jarri
behar dugun teknologia hauengan.
|
|
Oso sentibera da, denborak, siku egoteak edo hezetasunak ere afektatu egiten dio. Erreminta puntu puntuan
|
jarri
behar duzu, behartutako momentutan errifle baten prezisioa eduki behar duzulako. Gainera, zesta ez badago baldintza onetan, lesioak etor daitezke.
|
|
J. M. S. Gizabidean oinarritutako gizarte ikuspegiak edota jarrerak jarduera politikoa zentzu kritikoz aztertzen laguntzen du eta bere onera ekartzen. Politika bidezko absolutismoaren arriskuari mugak
|
jarri
behar zaizkio, giza eskubideak goietsiz.
|
|
Bertsolari elkarteak erabakita zeukan txapela on Manuel Lekuonak
|
jarri
behar zuela. Lan handia egina zuelako, eta jada bere urteak ere bazituelako.
|
2004
|
|
Jadanik martxoaren 15era begira
|
jarri
behar dugu. Alde guztietatik entzuten dut 2004 urtea oso urte garrantzitsua izango dela.
|
|
Berriro gogoratu behar dugu Kyotoko hitzarmenaren arabera, 119 estatuk bidea
|
jarri
behar zutela bitartean gas karbonikoaren isuria %8 gutxitzeko. Baina sinatzaileek munduan isuritako gas karboniko osoaren %55 baino gutxiago isurtzen dute.
|
|
Ez dezagun gure burua engainatu. Oraindik ere badaude herriko pariak eta zutik
|
jarri
beharra duten goseak dauden legioak. Egia borobila da, bai, oraindik ere pariak eta goseak dauden legioak daudela.
|
|
Demokrazia ez da termino absolutu bat, termino dinamiko bat baizik. Baina" demokrazia" bi aldeetan kakotx artean
|
jarri
behar da, nik uste. Demokraziaren graduaz hitz egin genuke.
|
|
Euskal taldeetan ere aukera
|
jarri
behar lukete. Behartu ez, baina gutxienez aukera eman euskara ikasteko.
|
|
sorkuntza eta ekoizpena indartzea, giza baliabideak gehituta; kultur integraziorako ahalegina egitea; nortasuna sendotzea; modernizatzea, eta kanpo proiekzioa bultzatzea. Hori aurrera eramateko hainbat politika martxan
|
jarri
beharra aipatzen du: industria politika, finantza politika, zerga politika pizgarria, prestakuntza politika...
|
|
Iztuetak azaltzen du nola saiatu diren benetako bidaia izan litekena jokoan berregiten: «Afrikan txertoa
|
jarri
beharra dago, eta pasaportea ezinbestekoa zaigu, aldiz, Alaskan elurra izango dugu eragozpen nagusia». Herrialde bakoitzean zerekin topo egin dezakeen ikasiko du, horrela, jokalariak.
|
|
Hori autodeterminazio eskubidea onartzea da. Mekanismoak praktikan
|
jarri
behar direla. Ados.
|
|
Horregatik, aspalditik dator materiala estandarizatzearen inguruko eztabaida. Irizpide zorrotzagoak ipini behar dira pilotaren aukeraketan ala ez da mugarik
|
jarri
behar. Materialaren homologazioa beharrezkoa dela uste du hainbatek; hau da, pilotariak aukeratzeko industrialki egindako bizpahiru pilota mota baino ez lituzkeela izan behar.
|
2005
|
|
Pilotaren zentroak Euskal Herri osorako izan behar zuen eta herritarrei hurbiltzeko, Ceballosen ideia menditik kalera jaitsi zuten. Anton Mendizabal eskultoreak frontoi multzoa diseinatu eta Carlos Lopez de Ceballos arkitektoak berau gauzatzeko ezagutza teknikoa
|
jarri
behar zuen. Baina lehenago proiektuak programa bat behar zuen, edukia definitu behar zen, gero edukitzailea diseinatzeko.
|
|
" Dagoenetik ez dugu ezer kendu nahi". Helburua lortzeko ordea, bitartekoak
|
jarri
behar eta eskola orduetan egiten duten hainbat ariketa aipatu digute. Ipuinak zein antzerki lanak irakurri eta ikasten dituzte, euskara batuan denak ere.
|
|
Baina patronalak enpresa itxi badezake, ez dauka greba egin beharrik. Greba eskubidearen babespean
|
jarri
beharrik ez dauka.
|
|
Horretarako sokatiralariek eta politikariek sokaren alde berean
|
jarri
beharra dute. Eseri eta jarrera bat hartu.
|
|
Erantzukizun handiena legez kanpo utzi duen legea bultzatu dutenena da, PP eta PSOErena. Artean, guztiok bitarteko guztiak
|
jarri
behar ditugu Batasunak parte har dezan. Baina faktore asko dago jokoan.
|
|
Epaileek diote presioa jasaten dutela, gurasoen arteko gatazka dagoenean zaintza partekatuaren alde egin ondoren zerbait txarra suertatzen bada, erabakia oso kritikatua izango delako. Konponbide gisa, gatazka egoeretan haurraren zaintza zuzenean amari eman beharrean erabaki egokiena hartzeko, epaileari irizpide objektiboak eskura
|
jarri
behar zaizkiola aldarrikatu dute bananduen elkarteek. Besteak beste, adingabekoaren iritzia entzutea (iritzia emateko gauza denean), banatu aurretik gurasoek haurrarekin zuten harremana aztertzea, haurrarekin duten ardura ikustea eta haurraren eskubideak errespetatzen dituzten ikertzea.
|
|
Roderok onartu du GGKE batzuk horrelako laguntza konkretuetan zentratzen direla, baina ekimenen planteamendua aldatzen eta edukietan garatzen ari dela ziurtatu digu: «Geroz eta gehiago, Hegoaldeko gizarte zibila indartzera eta bertako ekonomia, egiturak eta erakundeak beraien kabuz sortzera orientatuta dauden proiektuak bultzatzen dira», adabakiak
|
jarri
beharrean arazoa errotik konpontzeko hango jendeari baliabideak eta prestakuntza ematea baita bidea.
|
|
Nire kasuan irudiak, eskutitzak, obsesio batzuk... izan dira. Halako batean erabaki nuen paperean
|
jarri
behar nituela, eta horrela hasi nintzen, jakin gabe oso ondo zer aterako zitzaidan. Nekien bakarra zen buruan bueltan zerabilzkidan irudi horiei buruzko gogoetak kontatu nahi nituela.
|
|
Programa ere aurkeztu genuen eta baietz, onartu zuten. Baina agindu ziguten Espainiako ikurra
|
jarri
behar zela plazaren erdian. " Gu ez goaz egiten jai hori!" esan genuen.
|
|
Aireportuan jaso eta langileek posta kutxatilaren arabera banatzen dituzte paketeak, izango duten azken helmugaren arabera; langileak jakin behar du Koloniara (Alemania) doan hegazkin horretan
|
jarri
behar dituela ere Kanadara doazen paketeak adibidez, bertatik bideratzen baitira hauek. DHL enpresako langileek zerrenda luzea dute jarrita almazeneko paretean aireportu bakoitzak dituen kodigoekin, paketeek zein bide egingo duten jakiteko eta horren arabera non jarri behar dituzten erabakitzeko:
|
|
Aireportuan jaso eta langileek posta kutxatilaren arabera banatzen dituzte paketeak, izango duten azken helmugaren arabera; langileak jakin behar du Koloniara (Alemania) doan hegazkin horretan jarri behar dituela ere Kanadara doazen paketeak adibidez, bertatik bideratzen baitira hauek. DHL enpresako langileek zerrenda luzea dute jarrita almazeneko paretean aireportu bakoitzak dituen kodigoekin, paketeek zein bide egingo duten jakiteko eta horren arabera non
|
jarri
behar dituzten erabakitzeko: «Hemen geografia behintzat ikasi egiten duzu», dio DHLko kide Tomas Holgadok.
|
|
Goizez funtzionario lana eta arratsaldez artisautza egin dezake edonork modu ilegalean, hortik bizi nahi dutenei konpetentzia eginez, eta abar. Joko arau batzuk
|
jarri
behar dira, eta behin arauak jarrita zorrotz betearazi». Barne Produktu Gordinari asko eragiten ez dion sektorea delako ez diotela erakundeek gaiari heltzen salatu du:
|
|
Beste hitz batzuez ere formulatu izan da desafio handi hau: gehiengo sozio-politiko bat aktibatu behar dugu, hau da, ahalik eta agente politiko eta sozial gehien eta ahalik eta herritar gehien
|
jarri
behar dugu erabaki politikosozial egokiak eskatzen, horien alde presio egiten.
|
|
Hala ere, politika tradizionalak ez dituen beste baliabide batzuk ditugu elkarteok. Horiek eta beste guztiak
|
jarri
behar ditugu Euskal Herri osoan euskal sorkuntza indartzeko eta babesteko. Nafarroan eta Iparraldean, ordea, ezinbestekoago dugu, hemen baino, oraindik, sorkuntza bultzatzea.
|
|
Hala ere, hizkuntza egoerara egokitu beharra dela edota liburua argitaratzeko beharrezkoak diren parametroetara egokitu beharra dela; dela Euskal Herri gatazkatsu honetan hainbat parametro politiko liburugintzaren aurretik
|
jarri
beharrak... lehen esan bezala, itzali egin du sortzeko grina.
|
|
Batetik, Ataunen jaio, egun osoa euskaraz bizi, eredura joan eta 16 urterekin halako maila lortzen duen ikaslearen maila bera ikasle denek lortuko dutela uste izatea ez da errealista. Bestela, denentzako maila bakarra (onenean erdibidekoa)
|
jarri
behar badugu, euskaldun garbiekin (etxetik ondo dakitenekin) zer gertatuko da. Eskolak ez al du haientzat ere aurrerabiderik ekarri behar?
|
|
hizkuntzaren corpusa eta kalitatea, prentsa idatzia, liburugintza, irratia, telebista, publizitatea, kulturgintza... Irakaskuntza, eskola, testuinguru horren barruan eragile moduan
|
jarri
behar da. Hori esanda badirudi" gureak egin du" esan behar dela, eskolak eragin gutxi daukala, baina ni ez naiz horietakoa.
|
|
hobe da guk geuk borroka mota honen amaiera modurik duin eta egokienean bideratzea, gauza garrantzitsuagoak desagertze arriskutik aldenduz. Beste kontu bat da gogoeta eta erabaki horrek barrura eta kanpora begira hartu behar duen itxura eta
|
jarri
behar zaion jantzia. Hala ere, garrantzitsua edukia da eta Anoetako proposamenarekin ados dagoenak luke gaur arrazoirik aurkitu ETAren jarraipena defenditu ahal izateko.
|
|
Baliabide ekonomikoak behar ditu euskarak, baina, aldi berean, gero eta gaiago da euskara aurrez egindako inbertsioak itzultzeko. Teknologia berriek eta Internetek bide horretan
|
jarri
behar dute, Internet, beste gauza askoren artean, bai baita merkatua ere.
|
|
Bigarren funtziorako planteamenduak apur bat desberdina behar du izan, hain zuzen, berme funtzioa bete ahal izateko guztiek onartutako nazioarteko aktoreak izan behar dira, bake prozesuaren negoziaketan momenturen batean debatitutako eta adostutako kontua delarik. Amankomunean
|
jarri
behar dira aktore horiek, negoziaketa mahaian dauden alde desberdinek onartuak izango direlarik. Guztien konfidantzarekin bakarrik bete dezakete ondo ematen zaien funtzioa.
|
2006
|
|
Irratietan banatzeko moduko zerbait etxeko ordenagailuarekin ere egin liteke, beti ere kalitatearen kaltetan, baina CD formatuan eta saltzeko moduan egiteko, gutxienez 3.000 euro behar izaten dira. Zorte handia da etxera ate joka etortzea; ohikoena, ordea, patrikatik
|
jarri
behar izatea da eta horrek ere ez du arrakasta segurtatzen. Hori argi dute lehia horretan ari direnek eta beraientzat nahikoa arrakasta da luzean ala laburrean, diskoarekin ala gabe, plazan edo lagun artean, xume, goxo eta suabe entzuten den doinu polita; aurrean dagoena hunkitzea lortzen badu, bederen.
|
|
Hortaz, zein dira sagardogintzaren indarguneak eta ahuleziak? Ze alderditan
|
jarri
behar dira indarrak?
|
|
Sagardoak egonkortasunari eutsi diezaion, alde batetik, mikroorganismo gutxi eduki behar ditu, eta bestetik, mikroorganismo horiek garatu ez daitezen eragozpenak
|
jarri
behar dira. Lehenbizikoa asepsia edo garbitasunaren bidez lor dezakegu; bigarrena, berriz, sagardoa gordeta dagoenean tenperatura kontrolatuz lortuko da.
|
|
A ereduko gurasoek ere eskatu izan die horrelakorik, baina oraingoz ez dute eskari horri erantzuterik izan. Rikardo Ederrak esan digunez, «agian, euskararekiko motibazioa lantzeko horrelako ekintzak abian
|
jarri
behar genituzke A eredukoekin».
|
|
1979an Partzuergoak Ibaizabal garbitzeko egin planak beste araztegi bat aurreikusi zuen eskuin ibarrean, eta orain heldu da unea, antza, berau eraikitzen hasteko. Ekologistek baietz, beharrezkoa dela, baina beste nonbait jar dezatela; Partzuergoak, ea non
|
jarri
behar duten Lamiakon ez bada. Momentuz, Laniusen kanpainak oihartzun eskasa erdietsi du erakundeetan.
|
|
Pertsonak zaindu behar ditugu. Baliabideak
|
jarri
behar ditugu gure lankideek elkartea senti dezaten egunero pertsona bezala aberasten dituen elkarte bat dela. Formazio profesionala eman behar zaio langileari, baina baita pertsona bezala aseta sentitu dadin beste formazio bat ere, askoz ludikoagoa.
|
|
Kasu baterako, paper piloa gastatzen dugu egunero komunean, sukaldean, bulegoan baina paper hori guztioi kontsumitzea errazagoa dugu gure sakeletarako merkeagoa edo, daukagun denbora eskasia medio, erosoagoa jokabidez aldatzea baino. Jokabidez aldatzeko, lehenik eta behin, pentsatzen
|
jarri
behar baitugu, eta gero, gainera, korronte nagusiaren kontrako eskuan abiatu. Korronte nagusiak kontsumitzera bultzatzen baikaitu, eskuratzen ditugun gauzen iraungitze epea gero eta laburragoa egitera.
|
|
Nolako oroimena da benetan egunerokotasunean gailentzen dena? Galdera horiei erantzun asmoz Teresa del Vallek oroimen diskurtsiboaren eta haragitan bizitako oroimenaren artean planteatzen duen bereizketan arreta
|
jarri
behar dugulakoan nago. Lehena, funtsean, hizkeran eta narratiban oinarritzen den bitartean, bigarrena pertsonen «hainbat emozioren dentsitatea sinbolizatzeko eta esperimentatzeko(...) eta prozesuak diseinatzeko esperientziak, momentu zehatz batean, orainaldian, finkatzeko» gaitasunetik abiatzen da.
|
|
Zer berritik horrenbeste jenderen erantzuna jasotzeko? Biluzik
|
jarri
beharra zegoela. Oraindik ere horretaz pentsatzen dut, batez ere parkeko emakumearen hitzetara itzultzean:
|
|
Dena kendu zigun, baloia eta zelaia, eta jokoaren jabe egin zen. Orain berriro gureganatu egin ditugu baloia eta zelaia, eta jokalari kanpotarrak zuzendari tekniko berriaren mende
|
jarri
behar du".
|
|
Hori gezurra da. Irakasle guztioi galdetu zaigu greba egin dugun ala ez, eta lehenengo grebako datuak bakarrik ezagutzen ditut, 300 irakasle baino gehiagok esan zuten greba egin zutela, 500 batek ez zuela greba egin… eta gainerakook ez genuen erantzun; nire kasuan helburua greba egitea zelako, arazoa plazaratzea eta kontrola
|
jarri
behar bada, jar dezatela kontrol mekanismo bat unibertsitatean. Baina, Azkarraga jauna, guk ez genuen gezurrik esan, eta zuk lortu duzu nire bihotza ukitzea… baina ez ezkerretik, ironia, demagogia eta gezurretatik baizik.
|
|
Errege ingelesak, urte bereko irailaren 8ko agindu baten bidez, orduan ingelesen menpe zeuden Ipar Euskal Herriko biztanleei eskatu zien, Hegoaldekoen aurka borrokatzeko. Madozen kontakizuna, ordea, zalantzan
|
jarri
beharra dago, besteak beste, Kanariar Uharteak euskaldunek 1393an deskubritu zituztela esan baitzuen, historiagile gehienek gutxienez 80 urte lehenago dagoeneko irlak ezagunak zirela dioten bitartean.
|
|
Teknikara, soinura. Halako batean, berriz, disko mundua etorri zitzaigun eta hark musikari lehentasuna emanez letra
|
jarri
beharra ekarri zuen. Uste dut horregatik jokatu dugula zabar, letrari dagokionez, alegia.
|