Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 27

2000
‎Alabaina, zientzia ez da logikaz eta matematikaz bakarrik osatzen. Zientzia enpirikoak, beren aldetik, proposizio sintetiko kontingenteek osatzen dituzte, eta hauek enpiriarekin aurrez aurre jarri behar dira. Proposizio hauetan erabiltzen diren zeinuen esanahia argitu behar da, hau da, hizkuntzarekin adierazten denak zer esanahi duen ikusi behar da.
2001
‎Atenastarrek Egeo itsasoan nagusigoa badute ere, Esparta hiri estatuak kontra egiteko indar nahikoa du, Peloponeson bera baita indar nagusia. Bi hiri estatu hauen arteko lehiak Helade guztiaren bizitza baldintzatuko du, batez ere elkarri guda deklaratzen diotenean, gainerako hiri estatuek bata edo bestearen alde jarri behar izan baitzuten.
‎Tetika irakaspen dogmatikoen ezarpen soila litzateke; antitetika ez da irakaspen hauen ukapen soila, baizik eta itxuraz dogmatikoak diren ezagutzen arteko gatazka, non ezerk ez duen egiantzekotasun handiagorik. Orduan bi aldeak elkarren aurka jarri behar dira askatasun osoz, eta ondoren emaitza ikusi.
2003
‎Hortaz, ekitate erregela gehienak era berean erabiltzen dira toki guztietan, baina lehen aipatu adibidean, ulerkera desberdinak daude. Hori gertatzen da kasu horretan ez dagoelako nonahi betetzen diren erregela horien kontrako besterik, baina, aldi berean, lege batek agintzen duelako nolabaiteko mugak jarri behar zaizkiola albokoak oinordetzara deitzen dituen legeari. Izan ere, gure legeek ez dituzte albokoak beti baztertzen oinordetzatik —hori Zuzenbide naturalaren aurkakoa izango baitzen— ezpada aurrekoak daudenean bakarrik; horrela, indar gehiago ematen zaie aurrekoekin lotzen gaituen harremanei, albokoekin ditugun loturei baino.
2004
‎Dena dela, bere garaian ezagutzatzat jotzen denak, zalantzan jarri behar denak, ez du gorputz homogeneo bat osatuko; haatik, bi jakintza iturri nagusi bereizi izango ditu orduko ezagueraren zutabeak. Mutur batean aurkituko genuke pentsamendu eskolastikoan oinarritzen den jakintza modua, Grezia klasikoko zenbait filosoforen lanak eta fisikari buruzko zenbait ikuspegi bereak egiten zituena aldatu ezinezko modu batean; eta, bestetik, horren aurrean indartsu jaiotzen ari den zientzia fisiko matematiko berria egongo zen.
‎Giza ezagutza prozesuaren subjektua zein den definitu nahi du ageriko eta zalantza gabeko modu batean, eta, oraingoz behintzat, Jainkoak du jokatu inolako paperik hor. Jainkoa eta zalantzan diharduena ez gara bat izango; eta helburua giza ezagutza oinarritzea denez, gizakia jarri behar du ezagutza prozesuaren abiapuntuan eta hortik ekinda heldu behar du ezagutzara, baita Jainkoarenera ere azkenean. Ez da, beraz, abiapuntu egokia izango Jainkoa lehen egia argi eta bereizitzat hartzea, geuk izan behar dugu eta ezagutza prozesuaren abiapuntua.
2005
‎42 Filosofoen artean, lehenengo lekuan jarri behar da, merezimendu osoz, Aristoteles, hala arazoei heltzeko erabiltzen duen ordena dela, nola bereizketak egiteko eta arrazoiak azaltzeko duen trebetasuna dela. Zoritxarrez, lehentasun hori tirania bilakatu da mende batzuetan.
‎Berak, aurrean, konparatu beharreko hizkuntza ezagunak bakarrik ditu. Hauengan, lehenik eta behin, tonuen eta esanahien arteko parekotasunean jarri behar du arreta eta, hemendik abiatuz, hizkuntz asmatzailearen ideien joskera igarri behar du, bai eta berau era sinesgarri antzeko batean bereizi.
2006
‎Hiribildu ongi gotortuak, gaztelu aberatsak, luxuzko objektuak, urrezko eta zilarrezko arma ongi apainduak, gerrarako erabilgarriak ez ziren zalgurdiak..., arkeologiak azalarazi dituen elementu horiekin harremanean egon zen giza aberea ezagutzeko, ordea, iturri gehiago jarri behar ditugu ibilian.
‎Aprioriko erregela estetikorik ez dagoen arren, giza naturak dituen oinarrizko ezaugarriak direla-eta, adostasun estetikora iritsiko garela uste du Humek. Helburu horri begira ikusle ideal baten kokapenean jarri behar dugu gure burua: artelanari buruzko ahalik eta informazio gehien lortu behar dugu eta, halaber, gure gustua edo sentiberatasun estetikoa findu behar dugu praktikaren bitartez.
‎Humeren ustetan, egoismo psikologikoak ezin du hori azaldu; ikusmenik ez duen espezie bati koloreak zertan diren azaltzea bezain antzua litzateke. Azalpen hori ahalbidetzeko beste oinarri batzuk jarri behar dira.
2007
‎Nortasun eta jarrera partekatu horiek inguruabar zabalago batean jarri behar dira, gainera, garai zahar haietan han eta hemen indarrean egon zen xamanismoaren geografiarekin lotuta, alegia94 Mediterraneoaren iparraldean, Galian, Irlandan, Galesen, Norvegian eta Alemanian; Siberiako tartaroen artean; Pazifikoan; Indian; Ekialde Ertainean95.., leku eta kultura horietan guztietan ohikoak ziren prozedurak errepikatzen dira Heladen: arima garbiketa, fumigazioa, aspertsio mantikoa, sendaketa96..
‎Nabarmena da, beraz, logos helendarra historian jarri behar dela, Heladen bertan, batetik, eta ekialdeko kulturen inguruabarrean, orobat.
‎mitoaren eta arrazoimenaren arteko ebakiak ez dira hain zorrotzak izaten, ez ziren hain zorrotzak izan Heladen. Ikuspegi askotatik ulertu da lehen filosofiak iragarri zuen arrazoimen hura historian jarri beharra zegoela —eta erlatibizatu beharra—: mitoarekin eta erlijioarekin oso nahastuta, zientzia esperimentalaren eskutik helduta, egitura politiko eta juridikoan txertatuta.
‎4 Horretara jarri behar dugu geure burua eta, zehazki, elkarrizketaren aurrebaldintzez galdetu, ze hortik abiatuz bakarrik ulertu ahal izango ditugu berori gauzatzeari kontrajartzen zaizkion zailtasunak. Aurrebaldintza horiek, lehen unean bederen, oso erraz adieraz daitezke, hain zuzen gizakiaren hitz egiteko eta entzuteko gaitasun bikoitzean oinarritzen baitira.
2008
‎Baina liburu horren bigarren erreferentzia Heideggerren pentsamendua da. Gaurko filosofian Heideggerren asmo ezkutuak agerian jarri behar dira, eta Adornorengana eta benetako sustraietara (Kant Hegel) itzuli. Era berean, Zizek ek mezu bera eskaintzen du The Ticklish Subject.
2009
‎Historiara itzultzeko eta bere osotasunean ulertu ahal izateko onartzen dugun euskarri guztia, historia etengabeko mugimendu pazient gisa marrazten laguntzen digun guztia, hori dena da sistematikoki hautsi behar dena. Ezagupenaren joko kontsolagarria ahalbidetuko lukeena puskatan jarri beharra dago. Jakiteak, baita orden historikoan ere, ez du esan nahi" berraurkitzea", eta are gutxiago" geure burua berraurkitzea".
‎Historiara itzultzeko eta bere osotasunean ulertu ahal izateko onartzen dugun euskarri guztia, historia etengabeko mugimendu pazient gisa marrazten laguntzen digun guztia, hori dena da sistematikoki hautsi behar dena. Ezagupenaren joko kontsolagarria ahalbidetuko lukeena puskatan jarri beharra dago. Jakiteak, baita orden historikoan ere, ez du esan nahi" berraurkitzea", eta are gutxiago" geure burua berraurkitzea".
‎Bensaidek onartzen du Marxengandik jasotako zenbait iritzi egun zalantzan jarri behar direla. Lehenik, baikortasun soziologikoa, hau da, Marxek uste zuen kapitalismoaren garapenarekin batean langile klasearen kontzientzia, batasuna, prestakuntza, antolaketaren areagotzea, ezinbestean etorriko zirela; horietara guztietara ez da ailegatzen berez, baizik eta etengabeko saiatze baten ondorioa da.
‎Erdi Aroa arinkeria horrekin tratatu izana. Baina neure denbora, eta geurea, aurrera doakigu eta paperean jarri beharrekoa hautatu behar da. Neure hautua, dena den, bertze bat da:
2010
‎Hizkuntz irakaskuntzaren helburua hizketako jariotasuna garatzea bada, eta agian baita nolabaiteko idazketa ere, bigarren hizkuntza ikasgelan garatzeak naturalki garatzearen antza izango du, prozesu berberak jarri behar baitira abian268.
2011
‎Esan ohi da" guztiok gogamenaren mende gaudela", eta mendekotasun horren oinarrizko forma atxikimendua da (batetik bestera larri ibiltzea, ez dagoen zerbaiten bila, irrika ase nahiaren eta irrika hori ez betetzeko arriskuak eraginiko larritasun edo minaren artean); gizakia hautemate baldintzatuan itxirik eta harrapaturik dago, eta horrek ezartzen du gizakiaren mundu ikuspegia eta horren ezaugarriek osatzen dute adierazpen moldea. Nortasunak, izatearen alde bat edo giza banakoaren moldaera pertsonala izanik, giza kontzientziaren egitura bat erakusten du, kontzientziaren gune bat, esperientzia mugatzen duena, izatea bere baitatik bizitzen duena, prozesu eta fenomeno onartuekin bat datorrena, betiere zer garen argi eta garbi iruditzen zaiguna zalantzan jarri beharra ezkutatuz. Bat etortze horrek irauten du hautemate eta diskurtsoek beren burua etengabe balioztatzen duten heinean, bakarrizketa autoprofetikoan, bere buruaz gogoeta eginez, izate itxuraren mirabe.
‎67). Grekoek oinarritu zuten aroa —metafisikarena— funditu da; datorren aro berriari oinarriak alemanek jarri behar dizkiote. Espiritu alemanak jasoko du Aro Berria (postmetafisikoa, postkristaua, etc., Jainkoa hil eta gerokoa).
2014
‎Beste modu batera esanda, horrek lotura du isiltasunaren rol formalarekin. Isiltasun horrekin oposizioan jarri behar dugu Wagner, eta ez sarritan jarri ohi den bezala musikak sortzen duen bat bateko boterearen ondoan. Egia da soinuen boterea agerikoa dela, sortzen duen ondorioa sarritan afrodisiakoa da, militarista, edo larrosaren ura da, egia da, onar dezagun hori guztia ere tarteko dagoela.
2017
‎(i) Bestearen existentzia ezin da mugatu ez hipotesi batera ez probabilitate batera; (ii) Abiapuntua cogito kartesiarra izan behar da. Cogitoak, beragandik kanpo, Beste konkretuaren presentzia zalantzagabearen bidean jarri behar gaitu. Bestea ni ez izaten moduan agertu behar da; (iii) Cogitoak Bestea erakutsi behar digu ez bera objektu delarik, baizik eta parte duelarik gure izatean; eta (iv) Bestea barneko ezeztapen bezala atzeman behar dugu ni ez izaten, hau da, Besteak eta nik batasun sintetiko bat eratzen dugularik eta bata bestea denik ukatuz eratzen garelarik.
2021
‎Gerrariak, hordaren edo klanaren ospea handitzeko, arriskuan jartzen du bizia. Hala, ikusgarriro erakusten du bizia ez dela balio gorena gizonarentzat, goragoko helburuen zerbitzuan jarri behar dela bizia bera. Emakumearen madarikaziorik makurrena, hain zuzen, gerra espedizio horietatik bazter egotea da; bizia emanez ez baizik bizia arriskatuz goratzen da gizona animaliaren gainetik[...] Existentziari esker Bizia transzenditzean bermatzen du gizonak Biziaren errepikapena:
‎323), munduratu eta gorputz ezagugarri eta bizigarri gisa eratzen gaituzten markak diren heinean. Gure subjektuaren eraikuntzan ezartzen diren bazterketa formen jakitun izanik, ordea, etengabe birpentsatu eta ezbaian jarri behar ditugu, baieztapen estrategikoaren eta problematizazioaren arteko tentsioan. Kasu horretan, erregimen heterozuzeneko marko eta kategorien zurruntasuna kontuan izanik, markoa bera eta horren zutabeak diren kontzeptuak desnaturalizatu, ukatu, antzaldatu, aldatu, malgutu, gainezkatu eta alteratzeko apustua egin da, generoa bizitzeko era askotarikoak loratu, azaleratu eta bizigarri egin daitezen, beste konfigurazioak bezain ‘erreal’, inolako tutelaje, zigor eta mehatxurik gabe:
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia