|
2006
|
|
|
«Transbersalitatea» aipatu ohi dute hitzetik hortzera, baina emakumeek ez dute sekula uste
|
izan
gizonez soilik osatutako ekintzak transbertsalak direnik. Are gehiago, horrelakorik egingo balitz, adar jotzea irudituko litzaieke.
|
|
2007
|
|
|
Alaula edo osaba hori da Wayuutarren artean agintari nagusietakoa. Bestea puchipu delakoa da, bitartekari edo epaile lanak egiten dituena,
|
izan
gizon edo emazte. Hirugarren agintaria utsu deitzen da eta sendagilez gain, sorgin eta apaiza da.
|
|
|
Lehenengo, hitz hutsezko eztabaidetatik apartatuko naizen ziurtasuna izango dut(?). Bigarren, badirudi prozedura segurua dudala ideia abstraktuen sare fin eta xotiletik alde egitea, zeinak hain zoritxarrez gizonen adimenduak nahasi eta lardazkatu baititu, eta hori aparteko zertzelada honekin, hots, zenbat eta zorrotzagoa eta jakingura handikoagoa
|
izan
gizonaren asmamena, hainbat joera sakonagoa izan duela tranpan erortzera, eta tinkoago eutsita geratu dela bertan. Hirugarren, ditudan pentsamenduak, hitzak kenduta, neure ideietara mugatzen ditudan heinean, ez dut ikusten nola erra naitekeen hain erraz.
|
|
2008
|
|
|
Legeak dio langile bakoitzaren eskubidea dela hau, izan emakume edo
|
izan
gizon, eta, beraz, bi gurasoetako edozeinek eska dezake, bikotekidearen lan egoera dena dela ere.
|
|
|
batek jo eta bertan seko utzi baitzuen kapitaina. Xelebrea eta zaila da konprenitzen, nik ez bainuen inoiz gustukoa
|
izan
gizon hura, azkenaldian errukia hartzen hasia banintzaion ere; baina hilda zegoela ikusi orduko, negarrari eman nion. Nire aurrean gertatutako bigarren heriotza zen, eta artean berria zen lehenbizikoaren atsekabea nire bihotzean.
|
|
|
emakumeak ere etxetik irten dira, dela azokara, dela neskame modura, eta beraz izan dute hartu emana kanpotarrekin ere. Esan liteke, ordea, hartu eman hau gauzatu den ingurunea ez dela berbera
|
izan
gizonetan eta emakumeetan: izan ere, gizonak tabernan biltzen ziren asteburuero herriko zein inguruko lagunekin; emakumea, ordea, ez zen tabernan elkartuko lagunekin.
|
|
2009
|
|
|
Egoskorra
|
izan
gizona, baina, eta ez zuen beste barik etsi. Tomas Epalzaren arrimura hurreratuta, diru bilketari ekin zion berriro.
|
|
|
Eta emozio hori amodiozkoa ero laguntasunekoa den ez dakit. Neretzat
|
izan
gizona izan emaztea, izan animalia, denek beren manerian sendimentu izaunak pizten dituzte netan. Gero gehienak partitua diren prinzipioak ero usarioak, ez dakit justu, behexten dituzte horiek denak, errateko hori hala dela, ero bertzeala, ongi ero gaizki, ametitua ero ez, baino nik ez dut holako sehestasunik buruan, neretzat on egiten duen guzia ona da, eta ongi.
|
|
|
Izan emaztea,
|
izan
gizona, gauza bera zen, salbo gizonekin nere beldurra haunditzen zela, eta seko nahasten nintuela nere sentimenduak, amodioaren goseak bertze denak gordetzen baizituen.
|
|
2010
|
|
|
Tratu onak landuta, egoera ez da izango hobea emakumeentzako bakarrik; indarkeria bako gizartean emakumeek eta gizonek gutxiago sufrituko dute. Honen emaitza guztiok hobeto bizitzea da; ez egotea desberdintasunik,
|
izan
gizon izan emakume. Gauza txikietatik hasita.
|
|
|
Hala ohi da kultur, politika, kirol, zientzia eta gisako aldizkari eta agerkarietan. Aldiz, bestela da pertsonak
|
izan
gizon, izan emakume, gauzaki egiten dituzten aldizkarietan. Hor bai, hor emakume asko baino gehiago dago.
|
|
2011
|
|
|
Horretan bat dator Liberal ere. «Enpresetan gaitasuna duten pertsonek lan egin behar dute,
|
izan
gizon ala izan emakume. Egia da, ordea, gizon batzuek ikaragarrizko errezeloak dituztela, eta haiei erakutsi eta sinetsarazi behar diegu emakumeok ez gatozela gizonak lan merkatutik eta goi karguetatik botatzera.
|
|
2012
|
|
|
Gainera, Matok gogorarazi zuen emakumeen eta gizonen arteko soldata aldea zenbat eta handiagoa izan hezkuntza mailak eta laneko antzinatasuna, orduan eta handiagoa dela. Eta hori, nahiz eta derrigorrezko irakaskuntzaren ondoko bigarren hezkuntzan eta unibertsitatekoetan emakumeen graduazio tasa handiagoa
|
izan
gizonena baino. Hori dela eta, emakumeak balorazio txarrena jaso duten sektore eta postuetan biltzen dituen bereizketa kentzearen alde agertu zen ministroa, eta erantzunkidetasuna eta lana bateratzea sustatzearen alde, “lan aukeren berdintasunerako oztopo nagusia” baita.
|
|
|
Gizon hark ez zuen armarik, agerian behintzat. Galok inoiz ez zuen
|
izan
gizon hark Etxolapen bilatzen zuenaren berririk; ahaztuta ere bazeukan ordukoa, harik eta salaketa irakurri zuen arte.
|
|
2013
|
|
|
albaitariak, injineru agronomoak... baina postu horietan ere emakume asko dauzkagu. Berdintasun politika zehatzik ez daukagu ezarrita, baina bai; bakoitzak kargua bere gaitasunen arabera betetzen du,
|
izan
gizon edo emakume.
|
|
|
Gozamena ezaguna zuen haren hitzetan. Inoiz ez nuen maite
|
izan
gizon hori. Ez nire aitaginarreba bilakatu aitzin, ezta horren ondoan ere.
|
|
|
Elizabeth prest zegoen Collins jauna bere loria guztian ikusteko; eta lehengusuak gelaren luze laburraren egokia, apaindura eta altzariak erakusten zituela, Elizabethek ezin izan zion eutsi pentsatzeari gizona berari bereziki zuzentzen ari zitzaiola, ezetza emateagatik galdu zuenaz ohartarazi guran edo. Baina, guztiak txukun eta goxoa bazirudien ere, Elizabeth ez zen gauza
|
izan
gizonari damu zizpuru baten atsegina ere emateko; zehatzago esanda, harrituta begiratzen zion bere adiskideari, halako konpainia izanik hain itxura alaia zelan izan ote zezakeen. Collins jaunak bere anderea arrazoiz lotsatzeko moduko zer edo zer esaten zuen bakoitzean, noizean behingo gauza inondik ere ez zena, Elizabethek lagunarengana bueltatzen zituen begiak nahi gaberik.
|
|
|
* Gila ibaia. eginda. Haien berri ere jasotzen du Escobarrek bere kontaeran, irakurlearen aurrean desenkusatuz bere begiekin ikusi gabeko gauzez ari delako, ez baitzuten Otatak esandakoa egiaztatzera joaterik
|
izan
gizonen eta zaldien egoeragatik eta jangaiak urrituta zeuzkatelako.
|
|
2014
|
|
|
Zer esan behar diet nik orain nire epaile guztiei, nire juje zorrotzei: gurasoei, kuadrillakoei, herriko besteei; zer aitortu behar diet, atzera itzuli naizela singletasunera, ez dena inoiz urrezkoa izango gizonezkoena bezala, ezta konbentzimenduzkoa ere fededun batzuena bezala, ezpada patetikoa, penagarria, urrikalmendu sortzailea; hogeita hamargarrenerantz atergabe gerturatzen dihardudan honetan oraindik ez naizelako gai
|
izan
gizonik arrantzatu eta akabatzeko, nire bularren uztarrira kate motzean lotzeko; atzera itzuli naizela ez emakumeen lurraldera, zakilik gabeko alu osatugabea naizela, mutxurdina.
|
|
|
" Gizonez mozorrotu emazte bat!" garrasika hasi ziren batzuk," Emaztez mozorrotu gizon bat!" bertze batzuk, eta poliziak jin arte ez zuten auzia argitu. " Guti falta izan zen errabiatu batzuek kolpa zezaten, izan emazte edo
|
izan
gizon!". " Sardina freskoak nahi dituzue, jaunak?
|
|
|
Une honetan, egun honetan
|
izan
gizon.
|
|
2015
|
|
|
Egia da orain arte ezagutzen diren jendarte guztiak ez direla guztiak deskribatuak izan. Eta izan direnean, ez da nahitaez
|
izan
gizonen eta emazteen arteko harremanen izaera nabarmentzeko moduan(...) Gainerako jendarteak aztertzen direnean, aurreiritzi bikoitzak, etnozentrikoa eta androzentrikoa, eragiten du azterketan; gure jendartearen begiekin eta, batez ere, gurean menderatzen duen gizonaren begiekin aztertzen baitira.
|
|
|
Gizon bat, emazte haurduna hara igotzen uzten duena negu gorrian, ezin da
|
izan
gizon ona bat.
|
|
|
Bai. Gizon bat, emaztea haurduna igotzen uzten duena negu gorrian, ezin da
|
izan
gizon ona bat.
|
|
|
Ez du zertan
|
izan
gizon batekin.
|
|
|
Denbora berean gutarik bakotxari da indar baten egitea, herrarik ez dadin
|
izan
gizonen artean, bainan bai bakea eta elkartasuna: " Ene Jainko eta Jauna, nitarik zure bakearen emaile bat egizu; herra den lekuan ezar dezatan maitasuna, gezurra den lekuan ezar dezatan egia".
|
|
2016
|
|
|
hegoaldeko beltzen esklabotza, iparraldeko langileen zapalkuntza ekonomikoa eta emakumeen menderakuntza soziala. Emakumeen mugimenduan, hastapenetan, ezer gutxi esan zuten langile zuriei buruz,
|
izan
gizon, izan emakume. Emakumeen aldeko mugimenduko askok babesten zuten mugimendu abolizionista; hala ere, ez zuten esklabotzaren aurkako kontzientzia hori txertatu emakumeen menderakuntzaren analisian.
|
|
|
Industria langile beltz bakanen artean ia ez zegoen emakumerik, guztiz galaraziak baitzituzten industriako lanak. Are, langile beltz gehienek nekazaritzan eta etxeko zerbitzari moduan lan egiten zuten oraindik ere,
|
izan
gizon, izan emakume. Ondorioz, beltz batzuengana baino ezin ziren iritsi industria sindikatuak, salbu eta gogo biziz borrokatzen baziren beltzak industrian sar zitezen.
|
|
|
Erregeen botere gosearen metafora da tronua, baina aldi berean, baita haien hilkortasunarena ere. Erromako enperadoreek, garaipenen ospakizunetan, esklabo bat eraman ohi zuten aldamenean, esaldi bat belarrira errepika ziezaien, respice post te, hominem te esse memento (begira ezazu atzera, eta gogoan
|
izan
gizon soil bat zarela). Era berean, Martinen eleberrietako erregeek ere etengabe behar dute norbait, erne ibili behar dutela gogoraraziko diena, burua galdu nahi ez badute.
|
|
|
dela eta maitatua emakumea dela. Izarra, lorea eta txoria ezin ote daitezke
|
izan
gizon maitatuaren
|
|
|
Emagina emakumeari laguntzen diona da,
|
izan
gizona zein emakumea.
|
|
|
Hendaiako, Irungo eta Hondarribiko Herriko Etxeen, Bidasoa Txingudi Mugaz Gaindiko Partzuergoaren, Akitania Euskadi Eurolurraldearen eta Frantziako Errugbi Federazioaren laguntzarekin antolatua, lehiaketa hau aukera ezin hobea da mugaren bi aldeetako taldeak elkarren artean neurtzeko eta elkarrekin memento atseginak pasatzeko. Iparraldeko eta Hegoaldeko 40 talde lehiatuko dira, izan emazte,
|
izan
gizon taldeak. Partida bakoitzak 14 minutu irauten du.
|
|
|
Noiz nahi eta gutien ustean deitua orraze kolpeño baten emaiteko, edo usain on xorta bat, bilkura bat hasi aitzin eman dezagun... Baietz, baietz, erraiten ahal dute holako frango bainan batere zentzuz ari den norbaitek nola onar dezake ilemozle bat hoinbeste pagatua izaitea gizon bakar baten ara egitea gatik, nor nahi
|
izan
gizon hori! Errepublika egunean, galdatu zaio presidentari zer dion ixtorio hortaz.
|
|
2017
|
|
|
Kapilauak errektoreak esandakoa frogatu nahi izan zuen, halaxe, eroarekin bildurik, hitz egiten egon ziren ordu betez edo gehiago, eta tarte hartan guztian eroak ez zuen behin ere arrazoi oker edo burugaberik eman; horren adeitsu hitz egiten zuen ezen kapilauak ez zuen beste erremediorik
|
izan
gizona bere onera itzuli zela pentsatzea baino. Eroak besteak beste, kapilauari esan zion errektoreak begitan hartua zuela, eta ez zuela eroaren ahaideek egiten zizkioten opariak galdu nahi burutik eginda jarraitzen zuela esategatik, eta noizbehinka argiuneak zituela; eta bere zoritxarrean zeukan eragozpen handiena bere ondasun ugariak zirela, zeren eta, ondasunez baliatzeagatik, bere etsaiak, jakinaren gainean, gezurrak esaten baitzituzten eta zalantzan jartzen baitzuten Gure Jaunak egin zion grazia behinola piztia zena gizon bilakatu izanagatik.
|
|
|
3 Agian, geu aurreratu gara pentsatzean maite kantuetan maitasuna adierazten duena gizonezkoa dela eta maitatua emakumea dela. Izarra, lorea eta txoria ezin ote daitezke
|
izan
gizon maitatuaren metaforak. Maite kantuen igorlea, maitasuna adierazten duena, zergatik izan behar da, derrigorrean, gizonezkoa?
|
|
|
Zeren, 36ko Gerrak zerbait argi utzi bazuen, honakoa da: indar guztien beharra dagoela frankismoa suntsitzeko, izan komunista edo liberal,
|
izan
gizon ala emakume, denen indarrak batzea ezinbestekoa dela horrelako arerio indartsua garaitu nahi bada.
|
|
|
Ispilurik ezean –hor barnean badago bat baino gehiago– bere burua irudikatu du: papar izandako bularra jada erortzen hasia gorabehera, gantz batzuk gerriaren bueltan gorabehera, ongi dagoela erabaki du, nahiz eta bere baitako bere buruaren irudian –besteek konbentzitu behar izan dute kontrakoaz– emakumeendako erakargarriago
|
izan
gizonendako baino. Txato irudikatu du irribarrez.
|
|
|
Zer inguru ederra halere solas hoietan! Egia errran, Korsikan badute beren hautetsi berrietan zinez balio handiko politika jendea,
|
izan
gizon ala emazte, eta ongi dakite naski gertakarien itzulia ongi hartzen. Zinez politikoki.
|
|
|
Preziatua umorez ta izaitez beti
|
izan
gizon fina
|
|
2018
|
|
|
Sinesgarri edo ez, frangotan kondatzen dena oraino ere... Ikaro delakoak nahiko zuen jendek ere,
|
izan
gizon ala emazte, hegalak ukaitea airatzeko xoriak bezala... Bere sorbalderi lotu zituen beraz hegazti lumaz eta ezkoz muntatu hegalak.
|
|
|
Are, emakumeak gizonen kontratuaren, hots, enplegu kontratuaren aldeetako bat direnean, haien gorputza beti dago presente. Emakumeok gizabanako zibilen posizio formala eskuratu dezakegu, baina, izaki femenino mamituak garen heinean, ezin gara sekula norbanakoak
|
izan
gizonak diren modu berean. Identitate gorpuzduna serio hartzeko, beharrezkoa da norbanako maskulino unitarioa baztertzea eta bide ematea bi figurari:
|
|
|
Emakumeak, ordea, itxuraz askatasuna bermatzen dien ordena zibil batean sartu dira, eta berme hori etengabe berritzen da, kontratu sozialaren istorioa norbanakoaren hizkuntzan kontatzen den bakoitzean. Norbanako guztiek dute askatasuna, eta kategoria hori, potentzialki, mundu guztiari dagokio berdin,
|
izan
gizon edo izan emakume, izan zuri edo izan beltz. Horren arabera, denboraren luze zabalean desagertu egingo da askatasunaren printzipioaren salbuespen historiko istripuzko oro.
|
|
|
Hegelek, ezkonbizitzako maitasunaz emandako azalpenean, iradoki zuen prozesu bera gertatzen dela senar emazteen artean, autonomiaren eta batasunaren dialektikaren bitartez. Ezkontza kontratuaren aldeetako bat, ordea, emakumea da, eta ezkon harremanak ezin dira
|
izan
gizonen arteko harreman zibilak bezalakoak. Sexu ezberdintasuna ezberdintasun politikoa da:
|
|
|
Bada, gai horren inguruan askoz gehiago du esateko Rousseauk, kontratu sozialaren gainerako teorialari klasikoek baino. Nahiko luze arrazoitu zuen zergatik emakumeak, beti diren inoren mendeko,
|
izan
gizon batenak, izan gizonen epaienak?, eta zergatik senarrak, ugazaba, izan behar duen, bizi guztian?.
|
|
|
Bada, gai horren inguruan askoz gehiago du esateko Rousseauk, kontratu sozialaren gainerako teorialari klasikoek baino. Nahiko luze arrazoitu zuen zergatik emakumeak, beti diren inoren mendeko, izan gizon batenak,
|
izan
gizonen epaienak?, eta zergatik senarrak, ugazaba, izan behar duen, bizi guztian?.
|
|
|
Ezkontza kontratua enplegu kontratu gisa ikustea, ordea, berriz ere kontratu sexualaz ahaztea da. Egiaz, (etxeko) andre bat ez da langile baten modukoa, eta emakumeak ezin dira langile
|
izan
gizonak bezala. Ezkontza kontratua ez da enplegu kontratu bat bezalakoa; enplegu kontratuak, aitzitik, ziurtzat jotzen du ezkontza kontratua hor dagoela.
|
|
|
Haren iloba bat ezagutu nuen nik, baina orain ez daukat harremanik berarekin. Hala ere, sekula ez dut
|
izan
gizon handia ezagutzeko ohorea.
|
|
|
Hortaz, fundazioak aprobetxatzen zuen bekaren girotxo hura, ekaina, eta sari banaketa antolatzen, nahiz eta nahikoa zitekeen prentsaurreko bat deitzea, eta irabazleari,
|
izan
gizon, izan emakume, bostekoa ala bi muxu eman ondoren eskuz aldatzea zuri diskretu bat eta garaikur zertxobait pisuagoa, azal eta mami kontraesanean, bi objektuetatik arinenak balio baitu gehien, dirutan zenbatzekotan.
|
|
|
Beti lehen itsasoratze egun haiek. Lehorretik aldentzea beti egin izan zen oinaze berberaz eta desesperazio berberaz, baina hori sekula ez zen eragozpen
|
izan
gizonak, juduak, pentsalariak eta itsas bidaia bakarreko bidaiari hutsak abia zitezen, ez eta emakumeek, sekula abiatzen ez zirenek, jaioterria, arraza, ondasunak, beren ingurunearen izateko arrazoia zaintzen geratzen zirenek, beren gizonei abiatzen uzteko eragozpen ere. Mendetan eta mendetan, bukeetan joaten zirenez, geldoagoak izan ohi ziren bidaiak, baita gaur egungoak baino tragikoagoak ere.
|
|
|
Keinu egin zidan segi niezaion. Katu puskarekin nengoen, eta hargatik izango da beharbada, baina ez nuen zalantza izpirik
|
izan
gizonari jaramon egiteko.
|
|
2019
|
|
|
desberdintasun konkretu hori tematizatu egingo du, eta gai izango da baita berdintasun abstraktua ukatzeko ere. Horregatik, gizon askok ia fede onez esaten dute emakumeak gizonen berdinak direla eta ez dutela zer aldarrikaturik, eta, aldi berean, adierazten dute emakumeak behin ere direla
|
izan
gizonaren berdinak, eta haien aldarrikapenak alferrikakoak direla. Izan ere, gizonari zail zaio ohartzea zenbateraino diren larriak gizarte diskriminazioak, kanpotik hutsalak baitirudite, baina emakumeengan dituzten ondorio moral eta intelektualak hain dira sakonak, non irudi bailuke jatorrizko natura bati zor zaizkiola.
|
|
|
Tuturik gabeko teontzi bat ere ez da sekula sentitu hain miserablea. Inork ez zidan buruan sartu behar
|
izan
gizonen nagusitasunaren eta gehiagotasunaren teoria. Froga bat neukan etengabe begien aurrean?.
|
|
|
Alderantziz ez da gertatzen: emakumeak ez dauka zertan beldurrik
|
izan
gizonari; haren sexua laikotzat jotzen da, profanotzat. Faloa jainko baten duintasunera goratua izan liteke:
|
|
|
Gizonak zer egiten duen, horren arabera epaitzen dute bere parekoek, bere objektibotasunean eta neurri orokor batzuen arabera. Baina emakumeari bakarrik interesa dakizkioke gizonaren nolakotasun batzuk, besteak beste, bizi nolakotasunak?; emakumearen aldean baino ezin da
|
izan
gizon gizona, xarmagarria, seduktorea, samurra, krudela: bertute ezin sekretuago horiek baliotsuak baldin badira gizonarentzat, orduan emakumearen beharra du erabat; emakumearen bidez ezagutuko du bere burua beste gisa ikusteko miraria, bere ni sakonena ere baden beste gisa.
|
|
|
Bistan da zenbateraino espiritualizatu den emakumearen irudia kristautasuna agertu zenetik; geroztik, ez dira ezaugarri sentigarriak
|
izan
gizonak emakumearen bidez eduki nahi dituen edertasuna, epeltasuna, intimitatea; gauzen itxura gozagarria bildu ordez, emakumea gauzen arima bihurtu da; haragiaren misterioa baino sakonago, badu bihotzean ezkutuko presentzia puru bat, non munduaren egia islatzen baita. Etxearen arima da, familiarena, sutondoarena.
|
|
|
Harridurak mutu utzi ninduen hilekoa aurreneko aldiz izan nuenean, hamabi urte bete baino lehentxeago. Izu ikaraturik nengoen, eta, amak aski izan zuenez lehor lehor esatea hilero gertatzen zela hori, iruditu zitzaidan txerrikeria galanta zela, eta ez nuen onartu nahi
|
izan
gizonek ez zutela horrelakorik.
|
|
|
Gizonak bidea ireki zuen harresira zihoan eskailera batean estutzen zen jendetzaren artean, Utziozue pasatzen almuedanoari, eskatzen zuen, eta jendeak, anaitasunaren anaitasunez, pasatzen utzi eta irribarre egiten zuen, baina dena arrosa izan ez dadin, edo dena arrosak ez direlako, obra ona hondatu zuen mesfidati bat izan zen, aurpegia erakusteko kemenik ez zuela izan egia bada ere, baina atzeko lerroetatik bota zuen, Kontuz lotsagaldu horrekin, ez du bere txanda izan arte itxaron nahi, eta almuedanoa, ederki baitzekien hori ez zela egia, honela mintzatu zen ahotsa zetorren alderantz, Alak zigor zaitzala zure gaiztakeriagatik, eta Alak ongi hartu bide zuen oharra, nonbait, kalumniatzailea izango delako Lisboako setioan hilko den lehena, edozein kristau baino lehenago, eta honek asko erakusten du Goienekoaren haserrearen nolakoari buruz. Iritsi ziren gora, beraz, zaharra eta bere babeslea, beti modu berean, salbuespen gehiagorik gabe jendeak modu hori ontzat eman baitzuen, hau da, gaztigua lehenbizi eta ondoren eskaera eginda, lehen kategoriako kabinan hartu ahal izan zuten tokia, estuarioaren gaineko ikuspegi zabalarekin, ibai oparoa, itsaso mugagabea, baina ez zen handitasun hau
|
izan
gizonari botarazi ziona, Hau da hau, zoragarria, ondoren azaldu zuena baizik, Almuedano, nire begiak emango nizkizuke ikusten ari naizena ikus zenezan, gurutzatuen armada ibaitik behera, ura leun eta dirdiratsu, ura baizik izan ezin daitekeen moduan, guztiz urdina, berau estaltzen duen zerua bezain, arraunak konpasean igo eta jaisten dira, itsasontziek behetik hegan egiten ari den eta aldi berean... Inguruko guztiek txalotu zuten azken madarikazioa, denek almuedanoak izan ezik, eta ez ados ez zegoelako, baizik eta lehenago bete zuelako zegokion zaindari lana, mesfidati ausartaren zigorra eskatu zuenean, hain justu, eta itsusia baita, itsusia denez, anai arreben komunitatea otoitz egitera deitzeko ogibidea duena madarikazioka ibiltzea, egunean behin zigorra ezartzea nahikoa eta sobra da gizaki batentzat, Jainkoak berak ardura itzel horri betiko eutsiko ote dion ez dakiguna da.
|
|
|
"... y echolepresente a la susodicha el contenido de dicha provision me espuso, que los nuebe arvoles que dicho n° catorze espresa los tienen estraidos o rancados, y dexaron libre el terreno". Ernea
|
izan
gizona, eskribauak jakinarazi baino lehen arbolak bota ezkero, aisago libratuko baitzen gero legearen atzaparretatik. Horra zergatik ez zuen kararik eman nahi izandu izanen, martingala zuritze lana emaztearen esku utziz.
|
|
|
Ez zara inoiz fio
|
izan
gizon batekin?
|
|
2020
|
|
|
Baina Etxamendiren narrazioan Omar Ben Abdulahk ama euskaldun bati utzi dio dogmatismoaren ordezkaritza. Zentzu horretan uler daiteke, monoteismo kristauaren emazteak laidoztatzeko doktrina ez dela
|
izan
gizonek jendarteratua bakarrik, baina eta emazteek beraiek garraiatua ere. Lepoko baten aleak bezala, Ithogian itho eleberri laburrari harilkaturik doazkio Martxoko loreak, Orbaizetako neskatxa eta Gizon saindu eta maite min narrazioak ere.
|
|
|
Gainera, emakumeek merkatuan parte hartzeak ez du desfamiliarizaziorik eragin, estatuek, hau da, erakunde publikoek ez dutelako bere gain hartzen emakumeek (emakume izate hutsagatik) dohainik egindako zaintza eta etxeko lana, merkatuan egon edo ez, aktibo edo inaktibo. Egon diren aldaketa nagusiak ez dira
|
izan
gizonen parte hartzea erabat handitu delako zaintza eta etxeko lanetan, baizik eta emakumeek, ahal dutenean, dohainik egiten zuten lana egiteari utzi diotelako (ikus II. kapitulua). Hortaz, lan merkatuan sartzen diren emakume batzuek bakarrik lor dezakete desfamiliarizazioa, zaintza eta etxeko lanak merkantilizatu ditzaketen neurrian,, zaintza kate globala?
|
|
|
Horrez gain, negozio gizon arrakastatsua izateak ematen omen zion Segundori bestelako ospea. Edonola, ez zuen erreparorik
|
izan
gizonen lizunkeria eta abere grina gogo biziz arbuiatzeko. Matildek ez zuen beretzat nahi neskazahartzen hasitako lagunaren emakume antzu eta motzaren ospea.
|
|
2021
|
|
|
Esperientzia da. Zenbat eta esperientzia gehiago
|
izan
gizonak, hobe. Denetarik ikusi behar du gizonak.
|
|
|
Gogoan dut
|
izan
gizona.
|
|
2022
|
|
|
Ekoizpen prozesuen industrializazioarekin, emakumearen eginkizuna ez zen nagusia izan, baina egunetik egunera gehiago dira emakumeak, edari honekiko pasioaz gozatzen dutenak, ezagutzen eta erakusten dutenak, ez baita sekula
|
izan
gizonen gauza.
|
|
|
Baina etengabe ageri da buruzagi espetxeratuaren figura, eta Rojavako eta oro har mugimendu kurduko borroka feministarekin loturiko testu gehienak haren hitzez eta aipuz josita daude –" Bizitza askatzea ezinezkoa da emakumeek ez badute egiten gizonezkoaren mentalitatea eta bizitza aldatuko dituen iraultza erradikal bat" – Fathik zera dio: " Eremu teorikoaz gain, Öcalanen boterea zegoen, erakundearen sortzaile eta lider gisa, eta botere hori emakume kideen alde erabili zuen; herri kurduan ez da beste gizonik
|
izan
gizon gisa zituen pribilegioei era horretan uko egin dienik".
|
|
|
–Bakarrik nago –erran nuen, eta berehala damutu zitzaidan. Ez zitzaidan atsegin
|
izan
gizonak begiratzen zidan modua. Ez zirudien morroi bortitza, baina haren doinu ironikoak eta keinu melengek gehiago kezkatu ninduten oihuka hasi balitzait baino.
|
|
|
Gonbidatzen gaitu, oroz gain, bi talderen arteko, maskulinoa eta femeninoa, harreman sozialak antolatzeko dugun moduaren izaera distopikoaz hausnartzera. Banaketa hori gorputzetan oinarritzen da eta guztioi,
|
izan
gizon izan emakume, ezarritako jarrerak ezartzen ditu: " Aita nire bezeroak bezalakoa da, eta nire bezeroak nire aita bezalakoak dira, ama ni bezalakoa da eta ni neure ama bezalakoa naiz".
|
|
|
Behar espiritualak ez dira gizon emakumeen oinarrizko beharrak. Erlijioak ezin dira
|
izan
gizon emakumeen komunitateen printzipio eratzaile eta eragilea. Bestela, erlijio kristaua askatzailea eta aurreratzailea litzateke.
|
|
|
Zerbait esan behar badidazu,
|
izan
gizon bat eta bota.
|
|
2023
|
|
|
" Eta nik uste dut erran zuen Geburonek egia diozula, eta jasaten ditugun gaitz guzien kausa hipokrisia dela, izan Jainkoaganakoa,
|
izan
gizon emazteekikoa edo Naturarekikoa".
|
|
|
–Argi
|
izan
gizon horrengandik ez dezakegula laguntza handirik espero. Mando zaharra da, eta udalburuaren aginduek ez dute piperrik balio berarentzat.
|
|
|
Haien antolaketa segregatua dela eta, herrialde musulmanetan diharduten gizon kazetariek mundu horren erdira eta horrenbestez istorioen erdietara soilik dute sarbidea. Batzuek, hala nola Afganistanen Times eko kazetari Rod Nordlandekin ibili zen argazkilariak, ez dute ulertu nahi
|
izan
gizonak ezin direla toki jakin batzuetara sartu, eta emakumeen geletara sartu izan dira argazkiak egitera; behin, emakume gazte baten gelara sartu zen argazkilaria, Nordland ohore hilketez prestatzen ari zen erreportaje baten protagonista fotografiatzera, nahiz emakume hura emakumeen geletan gordea zen hain zuzen ere argazkilariaren gehiegizko atentzioa saihesteko.108
|
|
|
Hara zer dioen Gorkak gai horren inguruan: " Ez naiz kontziente
|
izan
gizona izateagatik eduki ditudan pribilegioez, baina orain ikusten ditut eta onartzen dut hor egon direla, eta emakumezkoa banintz dudarik gabe ezberdina izango litzateke, bisibilitate ezberdina izango genuke, aukera ezberdinak, eta seguruenik gure eragina ere diferentea izango litzateke. Gure inguruan gizonezkoak izan dira nagusi, bai biran, bai beste taldeekin, bai publikoan eta baita lantaldean ere.
|
|
|
Saguzarrek hartu dute hiria airez aire erein dute beruna hegalez uxatu dute argia begi itsuez hedatu iluna usoen jarduna ere etsia azkarki zauritzen dute eguna mokoka diote jaten begia horixe baitute jaki kutuna bazter batetik horiei begira zaborraren erregea daukate sarraskiaren puska on bat desira arratoien armada atez ate doala zernahi dezake azpira
|
izan
gizon emazte edo ahate
|
|
|
Hau guzia aitortuz gero, nazioarentzako perilaren kasuan, gerla ikusteko moduan aldaketa batzuek etorri lukete; hasteko, datuen presioak kasik ezeztatu duen mili160 tarren eta zibilen arteko bereizketa desagerrarazi behar dugu; bereizketa horrek hein handi batean eragin zuen 1918az geroztikako erreakzioa; populazioko gizaki bakoitzak bere indar osoa, bere baliabide guziak, bere bizitzaraino aberriari zor dizkio harik eta lanjera baztertuko den arte. Opagarria da sufrikarioak eta perilak partekatuak izan daitezen populazioaren kategoria guzien artean, izan gazte ala zahar,
|
izan
gizon ala emakume, izan osasuntsu ala ez, ahalmen tekniko guzien neurrian baita piska bat haratago ere. Azkenean ohorea hain da lotua aberriaren alderako obligazio horren betetzeari eta kanpoko herstura hain da ohorearen kontrakoa non onartu behar baikenuke nahi ez dutenek obligazio hori ez betetzea; baina jende horiek nazionalitatearen galtzearekin zigortuko genituzke eta horrez gain, edo itzultze gabeko kanporatzearekin edo ohorerik gabekoak direla seinalatuko luketen umiliazio jarraituekin.
|