|
2005
|
|
|
Kanarietako artzainek primeran pasatu zuten gure herriko paisajeak
|
ikusten
eta oraindik ere egiten zaien abegiaz gozatzen.
|
|
|
Gehiago interesatzen zaigu haragiaren kalitatea ziurtatzea. Askotan
|
ikusten
dugu kalitate maila bertoko arrazei loturik dagoela.
|
|
|
Eta antolatzaileek euren poza adierazi zuten, biltzarraren arrakastarengatik. Horrelako ekimenek artzainen jarduera indartzen dute eta adorea ematen diete,
|
ikusten
dutelako euren lana garrantzitsua dela gizartearentzat.
|
|
|
Asteburuan, Zamudioko lehiaketan saritutakoak, Fernando Heras eta Meabe Egiluz anaiak izan ziren. Lehenak Aziendarik eta Zezenik onenaren sariak irabazi zituen eta bigarrenek Limousin arrazako behirik onenaren saria jaso zuten, irudian
|
ikusten
duzuen abere zoragarri honengatik, hain zuzen.
|
|
|
Eta orain Txile osora zabaldu nahi dugu ekimena. Beraz,
|
ikusten
duzuenez, oso harreman emankorrak dira. Bi herrialdeen arteko harremanak gero eta estuagoak dira.
|
|
|
Stanak utzi zizkiguten, baina ezin izan genituen muntatu, altuegiak baitziren hango alturarako. Orduz geroztik hamar urte igaro dira, eta
|
ikusten
duzu: euskal denda bat daukagu erabat finkatuta, 62 eskulangile daude gure euskal dendan, eta muntaketa eta nahiko ondo antolatuta dago eta nahiko profesionala da.
|
|
2006
|
|
|
nekazariak prestatzea eta nekazaritzako gaiekin esperimentuak eta saioak egitea. Horrez gain, lehen sektoreko elkarteak eta erakundeak aholkatu eta teknologikoki babestu ere egiten ditu, ekoizleentzat antolatutako jardunaldi honetan
|
ikusten
dugun bezala. Jardunaldia aurreko larunbatean izan zen eta frutazaintza eta inausketak izan zituzten mintzagai.
|
|
|
Euskadin sukaldaritza berriaren mugimendua sortu zenean, jendea beldurrez zegoen, ziur jakiterik ez baitzegoen aurrerago zer nolako mugimendua iritsiko zen. Baina orduko emaitzak
|
ikusten
hasiak gara. Hor dago Elena, Andoni, Martinâ? ¦ Gero, sartzen hasi den jende gazte guztiau dago.
|
|
|
txibia beltzarekin bata eta itsaski kremarekin bestea. Eta
|
ikusten
den txangurruaren zatiaren gainean itsaski ogia botako dugu, hor, legatza eta txipiroi ogi birrindua ikusten den lekuan alegia, eta gero ertzak berdez margotuko ditugu piska bat, koloreak â?, hiru koloreakâ?, nabarmentzeko:
|
|
|
txibia beltzarekin bata eta itsaski kremarekin bestea. Eta ikusten den txangurruaren zatiaren gainean itsaski ogia botako dugu, hor, legatza eta txipiroi ogi birrindua
|
ikusten
den lekuan alegia, eta gero ertzak berdez margotuko ditugu piska bat, koloreak â?, hiru koloreakâ?, nabarmentzeko:
|
|
|
Gipuzkoako Sukaldari Lehiaketak eta beste antzeko batzuek hori lortzen lagunduko diete. Ea laster
|
ikusten
ditugun Europan ere lehiatzenâ? ¦
|
|
|
Enkantera ateratzen genituen abereei argazki digital batzuk egin dizkiegu, eta bideo bat ere bai. Pantailan
|
ikusten
dugun bezala, abere bakoitzaren aurkezpena azaltzen zaigu PowerPoint en. Hainbat datu eskaintzen dira:
|
|
|
Eta oraindik ere gustatzen zait. Itsasoko jendea, itsasoko profesionalak
|
ikusten
dituzu, kultura gutxikoak baina aldi berean nortasun handikoak. Eta bi urtean patroi edo mekanikari bikainak eginak ateratzen dira eskolatik, munduko itsaso guztietan arrantzatu eta nabigatzeko prest.
|
|
|
Krisialdi horiek aztarna sakonak uzten dizkizu. Gero, zauriak sendatzen doaz, zure ondorengoek flota berriro aurrera ateratzea lortzen dutela
|
ikusten
duzu, eta gaur egun sekulako flota daukagu, punta puntakoa. Eta pentsatzen duzu:
|
|
|
delako saria jaso zuen. Ongi irabazitako saria, dudarik ez; hala ere, abeltzain apal honek ez zuen garbi
|
ikusten
saririk benetan merezi ote zuen eta saria errefusatzeko zorian egon zen.
|
|
|
Garai txarretan utzi egin nuen. Andrea eta nire aita zena
|
ikusten
nituen beti jo eta ke lanean... Hura ez zen bizimodua.
|
|
|
Kalean dago. Jendeak
|
ikusten
du, ukitzen du, ekoizlearekin hitz egiten du... Horrek guztiakekoizpenerako funtsezkoak diren hainbat balio helarazten ditu eta garrantzi handikoa da artzainentzat ere.
|
|
|
oholak, taulak, ateak, e.a. Den dena birziklatzen da. Nik oraingoz
|
ikusten
dut mendia zaintzea errentagarria dela, baina...
|
|
|
Plazan hamaika postu
|
ikusten
ziren eta denetik eskaintzen zuten: hestebeteak, gaztak, gozogintzak, eskulanak eta...
|
|
|
Orduan, presioa erabiliz puskatu behar da. Orearen lodiera ederki
|
ikusten
da... Goiko orea puskatu ahala, zukuarekin nahasten doa, irakiten hasitako ardoarekin.
|
|
|
Guztira, hirurehunen bat ekoizlek jarri zituzten ikusgai euren produktuak, azokaren punta batetik bestera. Mota guztietako postuak
|
ikusten
ziren eta denetik saltzen zuten: gazta, barazkiak, frutak, txakolina, kontserbak, eztia...
|
|
|
Nire aitak trenbidean egiten zuen lan. Eta horregatik bururatu zitzaidan ideia hau, jendeak eltzekariekin
|
ikusten
nuelako.
|
|
|
Hauek dira lehen aipatu ditudan estalketen emaitza. Beraz, hemen fruituak, emaitzak
|
ikusten
ditugu. Ilajeari dagokionez, ez da arraza orbanik bat ere agertzen.
|
|
2007
|
|
|
azokak, merkatuak... Hor jendeak
|
ikusten
zaitu, jendearekin hitz egiteko aukera daukazu, zure produktuak zertan diren azaltzen diezu... Jende askok ez baitaki oraindik gure produktuen berri.
|
|
|
Eta hori azalean
|
ikusten
da. Ikusten duzue nola doan...
|
|
|
Ibar honetan izan dudan bizimodua aurrera atera behar izan dut, nire familiaren diru oinarria izan da, ogia irabazteko hauxe izan baita gure lanbidea. Horregatik, begiak irekitzen ditudanean, eta nire ibar maitea desagertze bidean dela
|
ikusten
dudanean, halako larritasuna, halako bihozmina sentitzen dut, halako tristura... Oroitzapen haiek nekez baino ezin ditut osatu gaur egun. Zergatik?
|
|
|
Hemen
|
ikusten
denez, antzinakoekputzuak egiteko modu oso berezia zuten. Basoko pinuaren zura erabiltzen zuten horretarako, baita buztinzuria edo klera ere.
|
|
|
Euskal Herriko baso masak 55 milioi metro kubikokoak dira, hau da, duela 9 urte baino 13 milioi gehixeago. Horrez gain, aurreko inbentarioarekin alderatuta, gure Herrian 45 milioi zuhaitz gehiago daudela
|
ikusten
dugu. Euskal Herriko basoek daukaten balio ekonomikoa 12 milioi eurokoa da, gutxi gora behera:
|
|
|
Euskal Herriko baso masak 55 milioi metro kubikokoak dira, hau da, duela 9 urte baino 13 milioi gehixeago. Horrez gain, aurreko inbentarioarekin alderatuta, gure Herrian 45 milioi zuhaitz gehiago daudela
|
ikusten
dugu. Euskal Herriko basoek daukaten balio ekonomikoa 12 milioi eurokoa da, gutxi gora behera:
|
|
|
Jakina, artzainentzat ere garrantzi handiko azoka da, abere guztiak ekartzen baitituzte erakustera. Irailean, berriz, betiko azoka izaten da; baina orain denetatik
|
ikusten
da: artaldeak, ahariak...
|
|
|
Nire lankide Rubén Alvarez eta biok doktoretza tesia prestatzen ari ginela, proiektu hauek aurkezteko pleguak atera ziren. Bi gauzak batera atera behar izan genituen aurrera, baina
|
ikusten
denez, merezi izan du, zeren urte asko ikertzen eta lan ta lan jardun ondoren doktoretza egiteko, orduan lehenengo aldiz konturatzen zara ba ikasi dituzun gauza guztioriek eta ikerketa guztioriek benetako aplikazio bat izan dezaketela.
|
|
|
Clavijon, Errioxan, zistertarrek monasterio bat zeukaten arabarren zaindariaren omenez (San Prudentzioren omenez, alegia), santutegi nagusian ikus daitekeen bezala. Erretaula barrokoa da eta,
|
ikusten
duzuenez, gure lurra sinbolizatzen duten mahats parra batzuk agertzen dira. Eta beste erretaula txikiago batean, herriaren zaindariak agertzen dira:
|
|
|
Beraz, herriko errotan museo bat egin genuen. Nire atzean
|
ikusten
duzuenez, galbahea dago. Lursailetatik ekartzen ziren olibak hortxe garbitzen ziren; gero, goiko biltegira eramaten ziren.
|
|
|
Bestalde, kontsumitzaileak produktua hemen ezagutu eta gero, kaleko dendetan eskura dezakete. Jendeak gero eta interes handiagoa daukala
|
ikusten
dugu. Salmentak, zorionez, gero eta hobeak dira.
|
|
|
Arrazaren estandarra behin lortuz gero, hau da, montxina arrazako behiaren ezaugarriak erabat finkatuta daudenean, arraza estandar hori betetzen ez duten abereak baztertuko ditugu. Hemen
|
ikusten
den bezala, behi talde txiki honetan batzuek ez dute aipatu estandarra betetzen; esaterako, beltz koloreko behi hura, lehen ikusi duguna, beste gurutzaketa baten emaitza dena. Beraz, horiek baztertu egiten dira.
|
|
|
Nik badut iloba bat, guztiau gogoko duena, baina ez dut beste inor ezagutzen. Nire semeak ere ez du jarraitu nahi eta gazte gutxi
|
ikusten
dituzu mendira igotzen; inor ez dator laguntzera edo galde egitera... Lehen, bai, gaztetxo askori gustatzen zitzaien eta nirekin igotzen ziren behiak txakurrekin harrapatzera, baina orain ez duzu inor ikusiko.
|
|
|
Abereen jana eta osasuna zorrotz kontrolatzen dituzte teknikariek. Zaldiak gobernatzeko era ezin hobea gehituta,
|
ikusten
dugun emaitza lortzen da.
|
|
|
65 urteko muga zeharkatzen duzunean, eta jendeak estimatzen zaituela eta omenaldi baterako deitzen dizutela
|
ikusten
duzunean, bada polita da. Ni 1961 urtean hasi nintzen, Bilbon, Alondegi Zaharrean.
|
|
|
Estatuko beste leku batzuetan jaiak, azokak, e.a. antolatzen dira, eta produktuak saltzen dituzte... Baina hona datozen ehiztariak euren zaletasunari jarraika etortzen dira; euren zaletasunarekin jarraitu ahal izateko, berme edo abal antzekoa balitz bezala
|
ikusten
dute jai hau. Izaera aldarrikatzaile nabarmena du.
|
|
|
Horretarako daukagu honako hau. Zeren honetan, mugitzen den palatxo hori
|
ikusten
baita, mugitzen den makila hori ikusten da, ezta. Hemen, mugitzen den makila hau ikusten dugu; eta usoak ikusmen aparta dauka.
|
|
|
Horretarako daukagu honako hau. Zeren honetan, mugitzen den palatxo hori ikusten baita, mugitzen den makila hori
|
ikusten
da, ezta. Hemen, mugitzen den makila hau ikusten dugu; eta usoak ikusmen aparta dauka.
|
|
|
Zeren honetan, mugitzen den palatxo hori ikusten baita, mugitzen den makila hori ikusten da, ezta? Hemen, mugitzen den makila hau
|
ikusten
dugu; eta usoak ikusmen aparta dauka.
|
|
|
Jersey uharteanere nahiko deigarria egin zitzaigun, Anglo normandar uharteak dira. Eta irla horietan ere sagardo kontsumoa sekulakoa da, Oxforden bezain handia gutxienez, eta uhartean
|
ikusten
dituzun sagardiak ere izugarri handiak dira. Gero, jakina, Normandian ere izan ginen, eta han sagardoa beste gauza bat da.
|
|
|
Nire amona Dolores Izagirre zen, Akarregi baserrikoa. Nik sagardotegi hori txikitan ezagutu nuen, 40ko hamarkadan (gerra osteko garai gogor eta gordinak, errazionamendu kartilla...), eta nik askotan
|
ikusten
nuen ba inguruko baserritarrak etortzen zirela. Gero, mahaian eseri, baten batek pitxer bat sagardo atera, erdian jarri eta pitxer osoa edaten zuten.
|
|
2008
|
|
|
Birraitona artzaina genuen, aitona bezala. Aita ez, baina ni txikitatik nago ohituta ardiak
|
ikusten
.
|
|
|
Urmaeletan ere bizi da, eta badu berezitasun bat: hemen palmondo txiki bat
|
ikusten
dugu, eta 3 edo 4 hilabete barru 2 palmondo txiki aterako dira hortik. Ikusten duzuenez, bi begi ditu, eta horko lerroak markatuta dauzka.
|
|
|
Kalitate handiko sei sagardoren artetik bat aukeratzea erronka zaila izan zen epaimahaikideentzat. Hemen begi hutsean
|
ikusten
dira sagardoak har ditzakeen kolore ugariak.
|
|
|
Hemen
|
ikusten
ditugun etxebizitza hauek hainbat eraikitze fasetan daude. Nuarben eta Zegaman ditugu eta Etorlurrek sustatu ditu.
|
|
|
Lehenik, turismoa garatzeko anbarra hartu nahi dugu ardatz; gero, hemen, erakusketa eder bat daukagula
|
ikusten
duzue. Gure eskualdeko herriak batez ere nekazari eta abeltzain herriak dira, eta gainbehera doaz.
|
|
|
Prestakuntza teorikoa jasotzeaz gain, lan merkatura ere ateratzen dira ikasleak. Eta egunez eguneko lana zer den
|
ikusten
dute.
|
|
|
Arabako Lautada eta Arabako Mendialdeko produktuak dira gehien bat: erremolatxa, patata eta laboreak â?, hemen aurrean dugun entsegu soroan
|
ikusten
den bezala.
|
|
|
Hemen
|
ikusten
dugun barietate honek besteek baino hobeto egin die aurre gaixotasunei. Hau bai, barietate bikaina izango litzateke.
|
|
|
Helburua garbi dago: prozesuaren amaieran
|
ikusten
dugun produktuaren atzean ezkutatzen den lana ezagutzera ematea.
|
|
|
Orduan, pixka bat jokatu behar dut jendeari gustatzen zaionarekin, biok pozik egoteko bide bakarra hori da-eta. Bezeroa pozik doala
|
ikusten
duzunean, ziria sartu diozula pentsatu gabe... Hori da onena.
|
|
|
Kudeaketari esker, Jaizkibelen larre batzuk prestatu ditugu, abeltzainek ganadua hona ekar dezaten. Hor, itsaslabarrak agertzen diren lekuan, basoa berez sortzen dela
|
ikusten
dugu. Eta itsasoaren eragina jasaten duten beste hainbat lekutan zuhaitz espezieak birlandatu dira, esaterako, itsas pinu asko landatu dira, ekosistema naturala bultzatzeko.
|
|
|
Eta larreen kudeaketarekin ere berdin. Espezie arrotz batzuk kentzen hasiak gara, esaterako, hemen
|
ikusten
dugun hau. Inguru hauen erabilera publikoari begira, itsasbazterretik bide zidor bat egiteko asmoa daukagu; hor behealdean egingo da.
|
|
|
Denak
|
ikusten
ditugu osasuntsu. Baina begiratu honi, apur bat hondatuta dago.
|
|
|
Mahatsa solte dago; ez dago beste honetan bezala (hau homogeneoagoa eta trinkoagoa baita). Honako hau beste hau baino hobeto umotu da; hemen aleak lehertzen hasiak direla
|
ikusten
da.
|
|
|
Orain bertan xal bat egiten ari naiz,
|
ikusten
duzuenez. Eta gero beste ehundegi hau dago, ia 3 metro eta erdiko neurria du.
|
|
|
Denetik pixka bat dago. Orri markatzaileak ehun puskatxoekin plastifikatuta; honako hauek xukadera zaharren erreprodukzioak dira; produktu hau oso landuta dagoela
|
ikusten
da, lan handia du eta. Hauek, esaterako, inguruetakoak dira.
|
|
|
Lan mota hau erabat galdu dela
|
ikusten
dut. Noski, ehungintza industrialarekin lehiatu ezin den lana da hau.
|
|
2009
|
|
|
Upelak zut jartzen dira eta erdian su bat egiten da, zura berotzeko. Horrela lortzen zuten zura tolestea, erreportajean
|
ikusten
den bezala. Hori lortzeko, zura busti eta berotu behar da.
|
|
|
Produktu bati buruz hitz egiten dugunean, produktu horren balioa hobeto ulertuko dugu dagokion lekuan
|
ikusten
badugu. Pablo Loureiroren â?. Brankaâ?
|
|
|
Prentsaurreko bat egin dugu, mundu guztiak etiketa hauek ezagut ditzan eta merkatuan horiek
|
ikusten
ohituz joan dadin. Gure produktuak merkaturatzen dituzten profesionalekin antolatu nahi genuen ekitaldi hau:
|
|
|
Lanak amaituta, Santa Luziak ekialdeko norabidea hartzen du eta laster Getariako argiak
|
ikusten
hasten gara. Porturatu ondoren, deskargatzeko eta eguneko balantzea egiteko ordua iristen da.
|
|
|
Gaur egun ugaltzeko 100 txakur eme baino gehiago ditugu. Beraz, hobera goazela
|
ikusten
da. Etorkizunera begira egiten dugu lan eta apustuari eutsiko diogu.
|
|
|
Arrazaren beste ezaugarrietako bat hori da. Mendian lanean
|
ikusten
dituzunean, txakur hauek zure arreta erakartzen dute, oso zaluak eta trebeak baitira. Eta jendearekin daukaten izaera xaloagatik ere nabarmentzen dira.
|
|
|
Baserrietara joaten zara, eta hantxe topatzen dituzunean, daukaten begirada gogor horrekin, zirrara eragiten dizute. Eta haurrez inguratuta
|
ikusten
dituzunean, kezkagarria dela ere irudituko zaizu. Baina oso gauza bitxia eta ezohikoa da arraza honetako bi txakur elkarrekin borrokatzen edo haserre ikustea; hori ia ezinezkoa da beste txakur arraza batzuetan.
|
|
|
Nire bizitzan lortu dudan erronka bat gehiago da, eta niretzat harrotasun kontua da makila hau izatea. Egia esan, Euskal Herriko artzainak
|
ikusten
dituzunean, benetako euskal artzainak... ni haiekin alderatuta ez naiz ezer. Baina maisu onak ditut eta egunen batean haiek bezalakoa izan nahi nuke.
|
|
|
Itsasora egunero ateratzen diren txalupak daude, eta egun horretan bertan harrapatutako arraina ekartzen digute. Hementxe
|
ikusten
dituzuen arrainak ekartzen dizkigute. Jendeari azaltzen diogu zer arrain mota diren:
|
|
|
Aurreko kasuetan bezala, hanka eta errapengatik nabarmentzen dira. Abeltzainek atzera begiratzen dutenean, azken urteetako bilakaera begi bistakoa dela
|
ikusten
dute, eta neurri handi batean Aberekini egozten diote horren meritua.
|
|
|
Arabako Errioxa beste mahats bilketa bat bizitzeko prest dago. Egun hauetan urte osoko lana
|
ikusten
da eta upategiko lanari ekin aurretiko uneak dira. Gero, Arabako Errioxako ardo berriak lantzen hasiko dira.
|
|
|
Irailean normala izaten da euria egitea eta horrek bisitaldia zapuzten dizu. Baina eguraldiarekin zorte ona izan dugu eta mahastiak
|
ikusten
eta azalpenak entzuten primeran pasatu dugu.
|
|
|
Oraingoz ardo hauek oso harrena ona izan dute nire lokalean, Leizaran jatetxean, eta etorkizun handia
|
ikusten
diet... ez bakarrik nire jatetxeetan, Errusia osoan baizik.
|
|
|
Mahats bilketaren jaiari ekiteko, Talaiberri upategia bisitatzera joateko ikustaldi batzuk antolatu zituzten. Eguraldiaren aginduari jarraiki, mahatsa biltzeari ekingo diote laster. Mahasti sailak upategitik bertatik
|
ikusten
dira. Upategi barruan, berriz, toberak eta tangak mahatsa eta muztioa hartzeko prest daude...
|
|
|
Hego haizeak jotzen du eta eguzki sartzeak udazkeneko hostoen gorrixka biziagotzen du. Joakinek pinudi bateraino lagundu digu eta handik hainbat orein
|
ikusten
ditugu. Haietako batzuek harro erakusten dituzte euren adar zabalak.
|
|
|
Lehiakorrak izan eta kanpoko enpresen mendean erabat ez egoteko, bertoko barietateen alde apustu egin behar dugu. Hori nahiko garbi
|
ikusten
dugu Arabako patataren sektorean. Patata ikertu eta barietateak lortzeko alorrean, Neiker estatu osoan nabarmendu da.
|
|
|
Epaimahaikide modura etorri naizen lehen aldia da. Iaz izan nintzen azoka
|
ikusten
... Oso zaila daukagu, abereen maila oso altua da eta.
|
|
|
Gernikara iristen den ganadua gero eta hobeto prestatuta dago. Hori urtero urtero
|
ikusten
da. Abeltzainek badakite azoka garrantzitsua dela eta lehiaketan parte hartzeko abererik onenak ekartzen dituzte.
|
|
2011
|
|
|
Arabako Errioxako mahastizainek dagoeneko lanari heldu diote, datorren urtean kalitate handiko ardoak berriro ere eskaintzeko. Askotan emaitza ez dugu
|
ikusten
, ardoa botilaratuta dagoen arte. Baina ardo handi hauez gozatu ahal izan dezagun, mahastizainek eta ardogileek urte osoan gogor aritu dute lanean.
|
|
|
Gorbeialdeangaude, Gasteiztik oso hurbil (ordu laurden bat autoz). Egia esateko, oso leku lasaia da; oreinak etxetik
|
ikusten
ditugu. Sendabelarretarako ere oso leku ona da, mikroklimari esker.
|
|
|
Hemendik gutxira, eusko labeldun sagardoa
|
ikusten
dugunean, bertoko â?, betikoâ?, produktu baten aurrean gaudela jakingo du, izen eta onirizpen handiko etiketa batek bermatuta egongo da-eta.
|
|
|
Ukuiluetan
|
ikusten
ditugun ardi hauek une honetan Galarreta inguruko larreetan ibiliko dira, Araban. Gorka eta Iván Azurmendi anaiarenak dira.
|
|
|
Kopuru aldetik zer datorren igartzen hasia da. Hemen
|
ikusten
den bezala, mahats aleak ateratzen hasi dira-eta. Mahasti honek, esaterako, mahats gutxi du.
|
|
|
Mahasti honek, esaterako, mahats gutxi du. Aihen asko daudela
|
ikusten
da; batzuek mahatsa dakarte eta beste batzuek ez. Guretzat hori ez da arazo, guk kopuru txikien eta kalitate handiaren alde egiten baitugu.
|