|
2007
|
|
|
Laukiak orain arte
|
ikusi
ez duguna erakusten digu: Eskualdunan idatzi zuten lankideek beste aldizkariren baten ere idatzi zuten, hau da, Gure> Herrian; eta horren etsenplu nagusia Piarres La, tte izan zen (86 artikulu argitaratu zituen Gure> Herrian eta 238 Eskualdunan).
|
|
|
Beste aldetik, Bulletinen idazteaz gain beste aldizkariren baten idatzi zuten bost intelektual horietatik, lauk, Daranatz, Donostia, Gavel eta Veyrinek, harreman berriak sorrarazi zituzten aldizkarien artean, konkretuki Bulletin> du> Musée> Basque, > Gure> Herria> eta RIEVen artean; hau da, Iparraldeko eta Hegoaldeko aldizkarien artean, orain arte
|
ikusi
ez duguna. Iparralde eta Hegoaldearen arteko harreman berriak ezarri zituzten Jean Baptista Daranatz, Henri Gavel eta Philippe Veyrinek, Bulletinen idazteaz gain, RIEVen ere idatzi zutelako; eta aita Donostiak Bulletin> u> Musée> Basque> eta Gure> Herrian lanak argitaratu zituelako, RIEVen idazteaz gain.
|
|
2008
|
|
|
1 Giza harreman berezietarako hizkuntz ereduak, noski, sozialki transmititzen dira, eta horregatik zaila izaten da inoiz
|
ikusi
ez entzun ez duguna ongi asmatzea. Halere, beren hutsune nabarmenak onarturik ere, zerbait esan li tzateke euskaldun berri/ ikasien alde:
|
|
|
Batetik, goiko biak legetxe, adjektibo adberbio kategorien graduatzaile zereginetan ageri da, baina berezitasun batekin: / izen+ adjektibo/ erako izen multzoei loturik ageri da maiztasun handiz; aurreko biekin nekezago gertatzen dena eta testuan
|
ikusi
ez duguna. Hala:
|
|
|
Bere praxia ikusiz pentsa liteke euskara hirian sartzeko asmoa hartu zuela. Izan ere, Azkuek Bilbo bertan garatu zituen bere aldizkari, gramatika lan, institutuko euskara eskolak, euskara ikasteko metodoak, antzezlanak, operak, etab. Dena dela ekoizpen horren guztiaren edukietan hiritartasun zantzurik
|
ikusi
ez duenik egon da. Jon Juaristik, Vizcaytik Bizkaira zarzuelaz ari dela, zera dio:
|
|
|
Beraz, «por ahora» euskalki guztien batasuna posible
|
ikusi
ez arren, etorkizunean egingarri zekusan. Zentzu horretan hiztegian bertan, aurrerarago zera adierazten zuen:
|
|
2010
|
|
|
Juan Bautista Agirreren obra nagusia, Eracusaldiac, > ikertzea da lan honen jomuga. Obra aski oparoa utzi zuen, publikaturik 2.000 orrialde inguru eta argia
|
ikusi
ez duten beste mailako batzuk. Nagusiki sermoi generoa, genus> sermocinandi, jorratu zuen Agirrek, nahiz eta Vinson-ek, bere Essai> dune> Bibliographie> de> la> Langue> Basque, nahiago izan Agirre Instructions et conseils sailean sartu Sermons sailean baino.
|
|
2012
|
|
|
Gainera, bere horretan emateko baldarregiak iruditzen zitzaizkion hitz edo esapideak aldatzeko edota biguntzeko eskudantzia hartu zuen. Jokabide hori denek begi onez
|
ikusi
ez bazuten ere, itzulpen horri egindako kritika gehienak Don Quijoteren itzulpenari egindakoak bezain baikorrak izan ziren. Horien artean gehien goraipatu zuena Lizardi izan zen berriz ere, Euzkadi aldizkarian argitaratutako. Tormes, ko itsu mutilla?
|
|
|
– Bestetan
|
ikusi
ez dudana Olabidegan dakust: Mari ez ote zeritzak onen ama...?
|
|
2013
|
|
|
Hola mintzo direnek ez dakite batere zertaz mintzo diren; ez dakite oraiko gerla hau dela gerla bat berezia,
|
behinere
ikusi ez den bezalakoa. Lehenagoko gerletan, gudu baten ondotik, garhaitua zen armada joaiten zen, hainiz leku gibelago, aterbe on baten bila, geriza horren laguntzarekin hobeki ihardokitzeko etsaiari.
|
|
|
Duela bi egun, behin ere
|
ikusi
ez ginuen josteta eman daukute etsaiek, gure pausatokian, firurikan bizpahirur ehun obus ikaragarrienetarik, hamar minueta barnean, igorriz. Eta nola zapartatzen ziren!
|
|
|
Heriotzarekin bukatzeko, beste egoera bat ere komentatu behar da, desagertuena. Desagertuak ziren borroka batetik itzuli ez ziren soldaduak, eta beste soldaduek
|
ikusi
ez zituztenak. Ez zekiten, beraz, hilak ziren ala bizirik zeuden, kasu hartan, preso edo zauriturik.
|
|
|
Egun eta gau?
|
behinere
ikusi ez ginuena, bala kasik erlea bezen usu dabila airean eta errekak ez dire aski barna gizonaren gerizatzeko:
|
|
2021
|
|
|
Azkenik, esan gabe doa
|
ikusi
ez zituzten urrutiko tokiez ari direnean haien kokapenari buruz antzinako geografoek eta historialariek esandakoa cum mica salis hartu behar dela.
|
|
|
eta Etorri al da bada? Bigarren honetan bada darabilenak zerbait ikusi, entzun edo sumatu du bere inguruan etorri behar zuena agian etorri dela pentsarazten diona, eta ikusi, entzun edo sumatu duenetik ondorioztatzen du —dudatan, noski, eta horregatik galdetzen du— etorri dela, berak
|
ikusi
ez duen arren, eta horrexegatik darabil bada.
|
|
|
Zabaleta); Bazter zaitez, ihes egizu, ilki bekatutik, bertzenaz, Jainko haserreak harrapaturen zaitu (Duvoisin); Euskaldun etxeko jaunak, euskaldun lur gizenaren jabeak, ohart zaizkiote sator lan izugarriari! Edo, bertzenaz, betitik euskaldunik baizen
|
ikusi
ez den tokietan (Barbier); Hik ba, hik eginen duk bide, osagarriak laguntzen bahu segurik... Hemen bi...
|
|
|
oraindaino —oraingino, orainino—, gaurdaino, egundaino, orduraino; galderetan, baldintzetan, konparazioetan eta ezezko perpausetan ageri dira maiz horrelakoak: [...] oraindaino gehiegi mugitu ez badira ere (Mitxelena); Bidez aldatzea zer zen ez nekien gaurdaino (Txillardegi); Baldin bazen eta izan bada egundaino egiazko euskaldunik, hura zen (Hiriart Urruti); Eta beretan arkitu zituela orduraino inon ere
|
ikusi
ez bezalako zuhaiztiak (Iztueta). Egundaino k ‘gaur arte’ esan nahi du esandako testuinguruetan, baina ‘inoiz (ez) ’ adieraz dezake ezezkako esaldietan:
|
|
|
Gauza bera gertatzen da erlatiboekin ere, ondoko adibidean bezala: Gizon [aspaldi
|
ikusi
ez nituen] ak aurkitu nituen han. Hor, perpaus erlatiboa ez da aposatua, baizik izen sintagmaren barneko osagarria, izenondoen lekuan doana.
|
|
|
Partitiboa ere maiz erabiltzen da halako erlatiboetan: Gertatzen ez denik ez da; Zerorrek zure begiz
|
ikusi
ez duzunik ez aipa.
|
|
|
Horrelakoetan, aditza ager daiteke kanpoko ardatzaren eta perpaus bukaeran den perpaus erlatibo apositiboaren artean. Gizon batzuk etorri ziren [aspaldi
|
ikusi
ez nituenak]. Adibide horretan, gizon batzuk da kanpoko ardatza, baina aposiziozko erlatiboa ez da haren ondo ondoan agertzen, baizik eta perpausaren bukaeran, kanpoko ardatzaren ondotik aditza kausitzen delarik.
|
|
|
Halakoen ordez, aposiziozko perpaus erlatiboak erabil daitezke, edota, Iparraldean bezala, baitaurrizkia duten perpausak (§ 31.4.5): Lagun batzuk etorri ziren(,) [aspaldi
|
ikusi
ez nituenak]; Lagun batzuk etorri ziren(,)[ (zeinak) ez bainituen aspaldi ikusi].
|
|
|
Ez ikusiarena egin zuen. Hor,
|
ikusi
ez duenaren itxura edo gisa horretako erlatibo baten aditza da ikusi.
|
|
|
Ezezkako perpausetan: Erakarri egiten ninduen aurpegiaren ikuskariak, ordu arte
|
ikusi
ez nuen zerbait nabaritu niolako (Saizarbitoria); Holako zerbait ez ote didazu jadanik ere errana? (Dirassar).
|
|
2023
|
|
|
Galdetuko bazenit nondik ezagutzen zaitudan inoiz
|
ikusi
ez zaitu dalarik: iru dikatutako zure gorentasunaren imajinaren bidez ezaguna zatzaizkie zu ikus teko aukerarik izan ez duten askori; eta gizon prestu eta jakintsuek, beren gu tunetan, niri zure espiritua irudikatu didate era askozaz adierazgarriagoan edozein margolarik koloreen apaindurez zure gorputzaren
|