|
2022
|
|
|
Eta beste batek," denborak erakutsiko du elurra mendian", esan gura da, denborak erakutsiko duela, hiztunek aditz berri horri abegi ona egiten dioten ala ez. Geldi dagoen ura, zingera bihurtzen da, eta
|
ibili
dabilen ura da edaten duguna. Hizkuntza kontuan ere, beste hainbeste.
|
|
|
Eta bada beste aditz lokuzio bat ere, batzan
|
ibili
edo batzanduta egon, beste baten edo batzuen isilean bi adosten direnean esaten dena: Batzan dabiltzala –edo batzanduta daudela– besteren kaltetan.
|
|
|
Itzulinguru horietan
|
ibili
ginen, bada, esamodu horiek erabiliz," abocado" terminoa euskarara ekartzeko. " España, abocada a elecciones", horixe izan zen lerroburuetako bat.
|
|
|
Eta parke naturala delako horri ere ez diot jera onik egiten. Begi hobez iku siko nituzke natura parkea ereduko hitz elkartuak, parke naturaletara jotzen
|
ibili
behar barik.
|
|
|
Gaur atzera geratu diren berrezarpenak, nahiz aldi batez erabiliak izan, ba dira guztiz ezagun izan diren batzuk: berebila (berez
|
ibili
, berez dabilen gurpilduna; ‘autoa’ esateko), suburdia (behinolako suzko gurdia; ‘trena’ aditze ra emateko) eta abar.
|
|
|
Hausnarrean
|
ibili
natzaio puntu honi, eta pintatu aditz maileguaz baliatzekotan, iruditu zait ondo esana litekeela, pintatuak azaldu direla San Frantzis ko auzoan. Aditz partizipioaz eraikiak dira beste izen asko eta asko eus karaz:
|
|
|
Bat izan daiteke, Eibarko hizkeratik jasoa den: panpana jo edo panpana jotzen
|
ibili
delakoa, balentekerietan, ausarkerietan edo aupada ka ibili, esateko. Berez ez gaude ordain zuzen baten aurrean, antzeko zerbaiten aurrean baino.
|
|
|
Bat izan daiteke, Eibarko hizkeratik jasoa den: panpana jo edo panpana jotzen ibili delakoa, balentekerietan, ausarkerietan edo aupada ka
|
ibili
, esateko. Berez ez gaude ordain zuzen baten aurrean, antzeko zerbaiten aurrean baino.
|
|
|
Gehienetan sexu indarkeria edo genero indarkeria esanda, ongi asko ulertzen da. Maileguzko adjektiboetara jotzen
|
ibili
behar al dugu beti. Indarkeria sexista, indarkeria matxista...
|
|
|
Kontua da, lehendik ezaguna izan arren, pil pil
|
ibili
den hitza dugula aurten ere.
|
|
|
Esanguraz gardena elizburu delakoa, lau silabako hitza. Hautu ona genuke hau, agian, hutse tik berririk asmatzen
|
ibili
behar gabe. Eredu honen araberakoa du gu euskaltzainburu izena ere.
|
|
|
—Athletic eta Erreala futbol ekipoen arteko Errege koparen finala dela-eta, tradizioz anai tasuna izan denaren ordez, andrezkoak zein gizonezkoak, biak, barruan hartuko dituen hitz baten bila
|
ibili
gara. Batean ahizpatasuna, bestean arrebatasuna...
|
|
|
Infekzioedo kutsadura guneak zein diren noraezean itsumustuan
|
ibili
beharra.
|
|
|
· Aditzetan: jausi (erori); ailegatu, heldu (iritsi); gura izan (nahi izan); apurtu (puskatu); jardun, dihardu...;
|
ibili
, dabil... (ari izan); berba egin (hitz egin); izartu (esnatu).
|
|
|
putakeria hitza, maizago pluralez darabilguna: putakeriak (egin), putakerietan(
|
ibili
). Ezaguna da putanga hitza ere, izen edo adjektibo modura emakumeei buruz modu gaitzesgarrian erabilia.
|
|
|
Aholku gisa, dakigunean behintzat, ingurukoen ahoskera joera lehenestea da zuhurrena. Eta ez dakigunean, hurbileko jendeari galdetzea, norbera asmatzen
|
ibili
barik.
|
|
|
" San Blas pasau dan urte bi,/ Abadiñora nintzan ni. / Denpora txarrak emonda/ enintzan ondo
|
ibili
".
|